10 فکت جالب درباره فیلم‌های بتمن که از آن‌ها بی‌خبرید

فهرست فیلم‌های بتمن بدون تردید یکی از پررمز و رازترین و تاثیرگذارترین مجموعه‌ها در طول تاریخ سینما و ژانر ابرقهرمانی است. از نخستین حضور شوالیه تاریکی روی پرده تا تازه‌ترین بازآفرینی‌های سینمایی، بتمن همواره فراتر از یک قهرمان نقاب‌دار بوده؛ او نمادی از تاریکی، عدالت و تضاد درونی انسان است. طی بیش از ۸۰ سال حضور در دنیای دی‌سی کامیکس، این شخصیت از صفحات کمیک تا فیلم‌های بزرگ هالیوودی، از انیمیشن‌های کلاسیک تا فیلم‌های ابرقهرمانی مدرن، مسیری طولانی و شگفت‌انگیز را پیموده است.

همین گستردگی باعث شده که هر فیلم بتمن نه‌تنها روایتی تازه از نبرد همیشگی خیر و شر باشد، بلکه زاویه‌ای متفاوت از دنیای گاتهام را پیش چشم مخاطب بگذارد. از فضای نوار و تیره‌ی تیم برتون گرفته تا واقع‌گرایی سخت‌گیرانه‌ی کریستوفر نولان و نگاهی فلسفی مت ریوز، همه‌ی این آثار در شکل دادن به افسانه بتمن نقش داشته‌اند. در این میان، جزئیات کمتر شناخته‌شده و نکات شگفت‌انگیزی درباره تاریخچه فیلم‌های بتمن وجود دارد که مرورشان، نه‌تنها برای طرفداران قدیمی بلکه برای هر دوستدار سینما، سفری جذاب به اعماق گاتهام خواهد بود. پس تا انتها با ما همراه باشید تا ببینیم چرا فیلم‌های بتمن پر از چیز‌های عجیب غریب است.

• بهترین انیمیشن‌های بتمن برای طرفداران شوالیه تاریکی

۱۰. بسیاری از  شروران دنیای بتمن هرگز در فیلم‌ها ظاهر نشده‌اند

فیلم‌های بتمن طیف وسیعی از شروران نمادین دنیای گاتهام را به نمایش گذاشته است. از جوکر با لبخند دیوانه‌وارش گرفته تا بین قدرتمند، ریدلر مرموز و اسکرکرو با ترس‌های کابوس‌وارش، هر یک از این آنتاگونیست‌ها نقشی اساسی در شکل دادن به اسطوره بتمن داشته‌اند. با این حال، هنوز هم فهرست بلندبالایی از شروران دنیای گاتهام وجود دارد که هرگز در نسخه‌های لایو اکشن فرصت درخشش پیدا نکرده‌اند.

شخصیت‌هایی مانند هوگو استرنج، کلاهدوز دیوانه، هاش یا پروفسور پیگ می‌توانند با عمق روان‌شناختی و ویژگی‌های منحصربه‌فردشان، بعدی تازه به فیلم‌های بتمن اضافه کنند. در سوی دیگر، چهره‌های افسانه‌ای‌تر مانند سلیمان گراندی با ماهیت نامیرا و حضور ترسناک خود، یا حتی بتمنی که می‌خندد نسخه‌ای تاریک و کابوس‌گونه از خود بتمن می‌توانند داستان‌هایی بی‌سابقه و چالش‌برانگیز برای این قهرمان خلق کنند. افزودن چنین شرورانی می‌تواند هوای تازه‌ای به دنیای سینمایی بتمن بدمد؛ ترکیبی از هیجان، ترس و تازگی که تماشاگران امروزی از آثار ابرقهرمانی انتظار دارند. تا آن زمان، جهان انیمیشنی بتمن همچنان پناهگاهی برای حضور این آنتاگونیست‌های جذاب باقی مانده است.

۹. بهترین بازیگران فیلم‌های بتمن پیش از نمایش، انتقادهای تندی گرفتند

یکی از ویژگی‌های برجسته در فیلم‌های بتمن، انتخاب بازیگران درخشان و گاه بحث‌برانگیز بوده است. بسیاری از بازیگرانی که امروز به‌عنوان نمادین‌ترین چهره‌های دنیای گاتهام شناخته می‌شوند در ابتدا با واکنش‌های تند و شک و تردید مخاطبان روبه‌رو بودند. تاریخ نشان داده است که تماشاگران معمولا تا زمان اکران فیلم به سختی می‌توانند انتخاب‌های غیرمنتظره را بپذیرند؛ اما پس از دیدن نتیجه، اغلب همان انتخاب‌ها به بهترین تصمیم‌های سینمایی تبدیل می‌شوند.

نمونه بارز این موضوع رابرت پتینسون است که انتخاب او برای نقش بتمن در ابتدا جنجال زیادی به پا کرد. بسیاری به‌دلیل گذشته‌ی سینمایی‌اش در مجموعه‌ی گرگ و میش تصور می‌کردند او از پس سنگینی این نقش برنمی‌آید. اما با اکران فیلم (The Batman) پتینسون نه‌تنها منتقدان را ساکت کرد؛ بلکه با اجرای دقیق و احساسی خود، در زمره‌ی تحسین‌شده‌ترین بازیگران تاریخ بتمن قرار گرفت.

پیش از او نیز کریستین بیل در فیلم بتمن آغاز می‌کند با نگاه تردیدآمیز مخاطبان روبه‌رو بود؛ نگاهی که پس از موفقیت سه‌گانه نولان، به تحسین بدل شد. حتی هیث لجر، پیش از درخشش افسانه‌ای خود در نقش جوکر، به‌دلیل سابقه‌اش در فیلم‌های عاشقانه مورد انتقاد قرار گرفت. با این حال، بازی خیره‌کننده‌ی او در شوالیه تاریکی ثابت کرد که قضاوت زودهنگام، جایی در دنیای تاریک و پرشگفتی فیلم‌های بتمن ندارد.

۸. ما فقط یک فیلم از رابین داشته‌ایم

در دنیای کمیک‌ها، حضور رابین نقشی حیاتی در زندگی و رشد شخصیتی بروس وین دارد. او نه‌تنها به‌عنوان همراه و شاگرد بتمن شناخته می‌شود، بلکه نمادی از امید، خانواده و تداوم میراث بروس است. با گذر زمان، شخصیت‌های مختلفی ردای رابین را بر تن کرده‌اند؛ از دیک گریسون گرفته تا جیسون تاد و تیم دریک، که هرکدام به نحوی بخشی از روح و تاریخ گاتهام را شکل داده‌اند. با این حال، در میان تمام فیلم‌های بتمن، جای خالی این متحد وفادار به‌طرز چشمگیری احساس می‌شود.

تنها فیلمی که مستقیما به رابین پرداخته، بتمن و رابین (۱۹۹۷) بود؛ اثری که با وجود نیت خوب، به‌دلیل لحن اغراق‌آمیز و فضای طنز خود، به یکی از بدنام‌ترین فیلم‌های بتمن تبدیل شد. در مقابل، سه‌گانه‌ی نولان در شوالیه تاریکی برمی‌خیزد، با معرفی شخصیت جان بلیک تنها اشاره‌ای ظریف و استعاری به مفهوم رابین داشت، بی‌آن‌که واقعا او را وارد ماجرا کند.

با توجه به اهمیت تاریخی و احساسی رابین، غیبت طولانی او در سینما یکی از فکت‌های جالب از فیلم‌های بتمن به شمار می‌رود. اکنون که دی‌سی نشانه‌هایی از بازگرداندن این شخصیت محبوب در پروژه‌های آینده بروز داده، امید می‌رود رابطه پیچیده و انسانی میان بتمن و رابین، بار دیگر بر پرده‌ی نقره‌ای جان بگیرد و جنبه‌ای تازه از شوالیه تاریکی را آشکار سازد.

• 9 بت‌موبیل برتر فیلم‌های بتمن از بدترین تا بهترین

۷. متحدان اصلی بتمن در بیشتر فیلم‌هایش به ندرت ظاهر شده‌اند

برای درک بهتر غیبت رابین در فیلم‌های بتمن، باید به پیامدهای گسترده‌تر این تصمیم در دنیای سینمایی گاتهام توجه کرد. حذف این شخصیت نه‌تنها فقدان یک همراه برای بتمن را رقم زده؛ بلکه باعث شده بسیاری از یاران و متحدان کلاسیک او نیز از روایت‌های لایو اکشن کنار گذاشته شوند. رابین در کمیک‌ها نقشی بسیار فراتر از یک همکار ساده دارد؛ او پیوندی میان تاریکی بتمن و جنبه انسانی‌تر اوست، و نبودش بخش بزرگی از هویت عاطفی این قهرمان را از داستان‌ها حذف می‌کند.

در دنیای کمیک، ما با چهار یا حتی پنج رابین داریم از دیک گریسون و جیسون تاد گرفته تا تیم دریک و دامین وین و در برخی روایت‌ها استفانی براون. هر یک از آن‌ها بعدها به قهرمانانی مستقل تبدیل شده‌اند نایت‌وینگ، رد هود، یا رد رابین که هرکدام لایه‌ای تازه به جهان گاتهام افزوده‌اند. اما نبود رابین در فیلم‌ها، مانع حضور طبیعی دیگر شخصیت‌های محبوب مانند بت‌گرل یا سیگنال نیز شده است.

این فقدان نه‌تنها یک تصمیم روایی، بلکه یکی از فکت‌های جالب از فیلم‌های بتمن است؛ نکته‌ای که نشان می‌دهد چگونه پرهیز از پرداختن به روابط خانوادگی و عاطفی بتمن، دنیای او را محدودتر و کمتر انسانی جلوه داده است در حالی که وجود رابین و یارانش می‌توانست جان تازه‌ای به گاتهام و اسطوره‌ی بروس وین ببخشد.

۶. فقط یکی از فیلم‌های بتمن بیش از فیلم‌ دشمن اصلی‌اش درآمد داشت

مجموعه‌ی فیلم‌های بتمن بدون شک از موفق‌ترین و تاثیرگذارترین آثار دنیای ابرقهرمانی به شمار می‌آید؛ آثاری که نه‌تنها از نظر هنری و بصری ستوده شده‌اند؛ بلکه در گیشه نیز عملکردی چشمگیر داشته‌اند. با این حال، نگاهی دقیق‌تر به تاریخ مالی این مجموعه، یک واقعیت شگفت‌انگیز را آشکار می‌کند و آن هم این که بیشتر فیلم‌های بتمن، از نظر فروش جهانی، نتوانسته‌اند به رکورد فیلم جوکر (۲۰۱۹) دست یابند فیلمی که تمرکزش نه بر قهرمان، بلکه بر بزرگ‌ترین دشمن او بود.

فیلم جوکر با بودجه‌ای حدود ۵۵ میلیون دلار ساخته شد و توانست بیش از یک میلیارد دلار در گیشه جهانی فروش داشته باشد؛ موفقیتی خارق‌العاده که آن را به یکی از سودآورترین آثار تاریخ سینما تبدیل کرد. در مقایسه، تنها شوالیه تاریکی برمی‌خیزد (۲۰۱۲) کمی از آن پیشی گرفت و با ۱.۰۸۲ میلیارد دلار فروش، نزدیک‌ترین رقیب آن باقی ماند.

این اعداد، در نوع خود یکی از فکت‌های جالب از فیلم‌های بتمن محسوب می‌شوند؛ چرا که نشان می‌دهند شخصیتی فرعی و شرور، توانسته است از بسیاری از فیلم‌های خود بتمن در گیشه پیشی بگیرد. اگرچه تفاوت زمان اکران و تورم اقتصادی در این میان بی‌تاثیر نیست؛ اما موفقیت خیره‌کننده‌ی جوکر ثابت کرد که دنیای گاتهام، حتی بدون حضور مستقیم بتمن همچنان می‌تواند تماشاگران را مسحور کند و به یکی از پرفروش‌ترین جهان‌های سینمایی بدل شود.

• 9 بازی بتمن برای طرفداران ژانر علمی تخیلی

۵. بزرگ‌ترین کمیک‌های بتمن هنوز تبدیل به اقتباس سینمایی نشده‌اند

طی سال‌ها، بسیاری از فیلم‌های بتمن با الهام از کمیک‌های نمادین این قهرمان ساخته شده‌اند؛ اما کمتر پیش آمده که یک فیلم به‌طور کامل و وفادار از یک خط داستانی خاص اقتباس شود. دلیل این امر روشن است؛ تماشاگران اغلب به دنبال تجربه‌ای تازه و منحصربه‌فرد در سینما هستند، نه تکرار نسخه‌ای که از قبل در قالب کمیک دیده‌اند. برخی از کمیک‌های ماندگار مانند (The Killing Joke) یا (The Long Halloween) الهام‌بخش مستقیم فیلم‌سازان بوده‌اند و ردپای آن‌ها را می‌توان در چندین فیلم برجسته‌ی بتمن به وضوح مشاهده کرد.

ولی هنوز ده‌ها داستان کمیک قدرتمند از دنیای گاتهام وجود دارند که هرگز اقتباس سینمایی شایسته‌ای دریافت نکرده‌اند. شاید دلیل این موضوع، دشواری تبدیل برخی روایت‌های انتزاعی یا فلسفی به ساختار فیلم باشد یا شاید تمایل استودیوها به خلق داستان‌های کاملا جدید و مستقل. با این حال، نادیده گرفتن گنجینه‌ی غنی کمیک‌های بتمن، خود یکی از فکت‌های جالب از فیلم‌های بتمن محسوب می‌شود. در حالی که هر اقتباس سینمایی فرصتی برای بازآفرینی دنیای تاریک و پیچیده‌ی گاتهام است، تماشای بازتفسیر داستان‌هایی چون. (Under the Red Hood)، (Court of Owls) یا (Hush) می‌تواند نسلی تازه از مخاطبان را شیفته‌ی این اسطوره کند. شاید زمان آن رسیده باشد که سینما بار دیگر به ریشه‌های کمیکی اصیل بتمن بازگردد.

۴. تمام انیمیشن‌های بتمن به طور جدی نادیده گرفته شده‌اند

طرفداران فیلم‌های بتمن بارها شاهد طرح‌ها، ایده‌ها و پروژه‌هایی بوده‌اند که هیچ‌گاه رنگ واقعیت به خود نگرفتند. از روایت‌های متفاوت درباره‌ی بروس وین گرفته تا حضور شخصیت‌هایی که هنوز فرصتی برای درخشش در دنیای لایو اکشن نیافته‌اند، بسیاری از این رویاها همچنان در پشت صحنه باقی مانده‌اند و هیچگاه عملی نشد. نکته جالب اینجاست که بخش قابل توجهی از این ایده‌ها، در قالب انیمیشن بتمن به ثمر رسیده‌اند؛ دنیایی غنی، خلاقانه و گاه حتی عمیق‌تر از نسخه‌های سینمایی زنده که متاسفانه کمتر مورد توجه عموم قرار گرفته است.

در حالی که طبیعی است فیلم‌های لایو اکشن با بودجه‌های کلان و ستاره‌های مطرح، بیشتر در مرکز توجه قرار گیرند، نادیده گرفتن آثار انیمیشنی به معنای چشم‌پوشی از بهترین داستان‌های دنیای بتمن است. آثاری مانند (Batman: Mask of the Phantasm) یا (Under the Red Hood) نشان داده‌اند که انیمیشن می‌تواند همان تاریکی جذاب و پیچیدگی اخلاقی گاتهام را با قدرتی متفاوت و حتی جسورانه‌تر روایت کند.

۳. فیلم‌های بتمن خیلی کمتر از کمیک‌ها اتحاد شروران دارند

در شهر تاریک و پیچیده‌ی گاتهام، تقابل بروس وین با دشمنانش همواره یکی از بخش‌های هیجان‌انگیز فیلم‌های بتمن بوده است. با این حال، نکته‌ای که بسیاری از طرفداران قدیمی کمیک‌ها به آن اشاره می‌کنند، غیبت یک عنصر مهم در اقتباس‌های سینمایی است و آن‌ هم همکاری تبهکاران علیه بتمن. در کمیک‌ها، اتحادهای موقت و پرتنش میان دشمنان بتمن  از جوکر و پنگوئن گرفته تا ریدلر و توفیس بارها دیده شده و نتیجه‌اش داستان‌هایی پر از خیانت، رقابت و آشوب بوده است؛ اما در فیلم‌های لایو اکشن، این ایده به‌ندرت به شکلی جدی اجرا شده است.

بخش زیادی از این بی‌توجهی به گذشته‌ی سینمایی برمی‌گردد، جایی که فیلم‌هایی چون بتمن برای همیشه و بتمن رابین تلاش کردند چند تبهکار را در کنار هم قرار دهند؛ اما نتیجه آن‌ چنان که باید، مورد استقبال قرار نگرفت. همین تجربه باعث شد بسیاری از فیلم‌سازان بعدی ترجیح دهند تمرکز خود را روی یک یا دو شخصیت منفی بگذارند تا عمق بیشتری به روایت دهند.

با این حال، آینده ممکن است متفاوت باشد. دنیای جدید دی‌سی نوید آن را می‌دهد که شاید سرانجام شاهد بازآفرینی این اتحادهای خطرناک در قالبی مدرن و منسجم باشیم. اگر بتمن ۲ نیز به سراغ تیمی از تبهکاران برود، می‌تواند یکی از هیجان‌انگیزترین اتفاقات فیلم‌های بتمن را رقم بزند یعنی: بازگشت دشمنان کلاسیک در قالب اتحادی موقت برای سقوط بروس وین.

۲. انیمیشن بتمن لگویی دومین فیلم این ابرقهرمان است که بالاترین امتیاز را در تمام دوران دارد

در میان دنیای از روایت‌های تاریک، پرتنش و اغلب فلسفی درباره‌ی بتمن، انیمیشن بتمن لگویی به‌عنوان نقطه‌ای رنگارنگ و شوخ‌طبع در میان فیلم‌های بتمن می‌درخشد. این اثر، برخلاف بیشتر اقتباس‌های سینمایی از دنیای گاتهام، رویکردی بازیگوشانه و طنزآمیز دارد و با نگاهی متفاوت به ماموریت همیشگی بتمن، چهره‌ای انسانی‌تر و در عین حال سرگرم‌کننده‌تر از او ارایه می‌دهد. جالب است بدانید که با وجود فضای کمدی و سبک بصری خاصش، این فیلم از نظر منتقدان یکی از موفق‌ترین آثار فرنچایز محسوب می‌شود.

طبق آمار سایت راتن تومیتوز، این انیمیشن توانسته جایگاه دوم را در میان فیلم‌های اصلی بتمن به خود اختصاص دهد (رتبه اول متعلق به فیلم شوالیه تاریکی است). این یعنی انیمیشن بتمن لگویی از نظر نقدهای مثبت، حتی از بسیاری از آثار لایو اکشن مشهور مانند بتمن ۲۰۲۲ عملکرد بهتری داشته است. این موفقیت تنها یک فکت جالب از فیلم‌های بتمن نیست، بلکه یادآور این نکته است که قدرت و جذابیت شخصیت بتمن، فراتر از قالب‌ها و سبک‌های روایت است. بتمن لگویی ثابت می‌کند که حتی در دل شوخی‌ها و رنگ‌ها، می‌توان عمق، احساس و پیام‌های مهم را با زبانی متفاوت بیان کرد؛ گواهی بر این‌که گاتهام همیشه فقط تاریک نیست، گاهی هم لبخند می‌زند.

۱ . اکثر فیلم‌های بتمن از یک میلیارد دلار عبور نکرده‌اند

در دوران مدرن سینمای ابرقهرمانی، تعداد قابل توجهی از فیلم‌ها توانسته‌اند مرز فروش یک میلیارد دلار در گیشه جهانی را رد کنند. از مجموع بیش از ۱۵ فیلم پرفروش دی‌سی و مارول گرفته تا رکورد خیره‌کننده‌ی انتقام جویان: پایان بازی با نزدیک به ۳ میلیارد دلار فروش، این موفقیت‌ها نشان‌دهنده قدرت بلاک‌باسترهای ابرقهرمانی در جذب مخاطب جهانی است. با این حال، وقتی پای فیلم‌های بتمن به میان می‌آید، واقعیت کمی متفاوت است.

با وجود محبوبیت بی‌چون و چرای بتمن و تاثیر عمیق فیلم‌های او بر فرهنگ عامه، تنها دو فیلم از این فرنچایز تاکنون توانسته‌اند از مرز یک میلیارد دلار فروش عبور کنند یکی شوالیه تاریکی و شوالیه تاریکی برمی‌خیزد. اگر بخواهیم فیلم جوکر ۲۰۱۹ را نیز حساب کنیم، این عدد به سه فیلم افزایش می‌یابد؛ اما همچنان اکثریت فیلم‌های بتمن در این سطح قرار ندارند. این امر به هیچ وجه نشان‌دهنده‌ی شکست این آثار نیست؛ فیلم‌های بتمن همواره به‌خاطر کیفیت، عمق داستان و فضاسازی گاتهام مورد تحسین قرار گرفته‌اند.

با این حال، این آمار یکی از فکت‌های جالب از فیلم‌های بتمن است، چرا که در مقایسه با دیگر قهرمانان محبوب مانند مرد عنکبوتی، نسبتی از موفقیت‌های مالی کمتر دیده می‌شود با این وجود همچنان ارزش هنری و فرهنگی فیلم‌های بتمن غیرقابل انکار باقی مانده است.

نگاهی کلی بر فکت‌های جالب از فیلم‌های بتمن

در مجموع، مرور این فکت‌ها تصویری جامع از تاثیر و گستردگی این فرنچایز نمادین ارایه می‌دهد. از انتخاب‌های جسورانه‌ی بازیگران تا داستان‌های پیچیده و شخصیت‌های شرور کلاسیک، هر فیلم بخشی از میراث پویای این جهان را شکل داده است. حضور شخصیت‌هایی همچون جوکر، ریدلر و حتی رابین، نشان می‌دهد که دنیای گاتهام نه تنها عرصه‌ی نبرد میان خیر و شر است؛ بلکه فضایی غنی برای روایت‌های انسانی، روان‌شناختی و فلسفی فراهم می‌آورد.

نکات جالب درباره فروش گیشه، مانند رکوردهای شگفت‌آور فیلم جوکر یا جایگاه ویژه شوالیه تاریکی نشان می‌دهد که محبوبیت بتمن همواره با موفقیت مالی نیز همراه بوده هرچند همیشه مرزهای میلیارد دلاری را عبور نکرده است. همچنین، بررسی فیلم‌های انیمیشن و آثار کمدی‌تر مانند بتمن لگویی یادآور این نکته است که شخصیت بتمن قادر است در سبک‌ها و قالب‌های متفاوت، حتی شوخ‌طبعانه و رنگارنگ، مخاطب را جذب کند و ابعاد تازه‌ای از گاتهام و شخصیت او را آشکار سازد.

منبع: screenrant