فیلم بیچارگان (Poor Things)، ساخته یورگوس لانتیموس، فیلمی است که به تازگی بسیار مورد بحث قرار گرفته و با سبک کمدی سیاهی که دارد، در میان انبوهی از فیلم‌های دیگری که مضامین، شخصیت‌ها و زیبایی‌شناسی مشابهی با آن دارند، شباهت‌های زیادی با فیلم کلاسیک علمی تخیلی ترسناک فرانکشتاین دارد. فیلم بیچارگان، بر اساس رمانی به همین نام نوشته آلاسدیر گری در سال 1992، حول محور زن جوانی به نام بلا باکستر روایت می‌شود که دوباره به زندگی بازگردانده شده و فرصتی منحصر به فرد برای او فراهم شده است تا شادی، غم و روابط عاطفی و جنسی را تجربه کند. اگرچه هر فیلمی با موضوعات و پیام‌های یکسان با بیچارگان، به دلیل نحوه ارائه استدلال‌های خود در مورد تجربه انسانی می‌تواند متمایز باشد، اما بیچارگان که یک شاهکار مدرن فمینیستی است، ویژگی‌های مشابهی با برخی فیلم‌ها با مضامین مشابه دارد. در ادامه این مطلب، ۱۰ فیلم مشابه بیچارگان معرفی می‌شوند که تماشای آنها خالی از لطف نیست.
فیلم بیچارگان، روایتی آشنا اما منحصر به فرد
فیلم بیچارگان (Poor Things)، ساخته یوگوس لانتیموس، فیلم‌ساز مشهور یونانی و با نقش‌آفرینی اما استون، مارک روفالو، ویلم دافو، رامی یوسف، کریستوفر ابوت و جرود کارمایکل است که در سال ۲۰۲۳ اکران شده است. این فیلم بر‌اساس رمانی از آلاسدیر گری در سال 1992 ساخته شده و داستان بلا باکستر، زن جوانی در لندن ویکتوریایی را روایت می‌کند که پس از اقدام به خودکشی و نجات از سوی دکتر گادوین باکستر، به زندگی بر‌می‌گردد و ادیسه‌ای از خود‌یابی را آغاز می‌کند. منتقدان ژانرهای کمدی سیاه و استیم پانک را برای این فیلم انتخاب کرده‌‌اند و آن را یکی از فیلم‌های قابل بحث سالی که گذشت معرفی می‌کنند. اگرچه توانایی این فیلم در ارائه استدلال‌هایی در مورد تجربه انسانی و همچنین تصاویر انتزاعی که دارد، آن را متمایز و منحصر به فرد می‌کند، اما از جهت نحوه بیان داستان و دیالوگ‌هایی که دارد، به چند فیلم شناخته شده در سینمای جهان شباهت‌هایی دارد که در ادامه به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم.
- نقد فیلم بیچارگان (Poor Things) – خودشناسی به سبک لانتیموس
- 10 فیلم جاسوسی جذاب بر اساس داستان واقعی
- 20 فیلم روانشناختی برتر تاریخ سینما
۱۰. کورالاین (Coraline)
انیمیشن کورالاین بر‌اساس رمانی به همین نام در سال 2002 نوشته نیل گیمن، به نسخه‌ای ایده‌آل از زندگی شخصیت اصلی رمان می‌پردازد که علیرغم نمای فانتزی ظاهری آن، حاوی پیامدهای شوم برای دختران جوان است. این انیمیشن به عنوان یک استاپ موشن ترسناک و فانتزی تاریک با مضامینی از خانواده، پشیمانی و میل به جدا شدن از طبیعت و زندگی بیان می‌شود که داستان سرایی پوچ منحصر به فردی دارد. کورالین، مشابه بیچارگان، با نشان دادن اینکه هر چیزی که می‌درخشد طلا نیست، داستان هشداردهنده‌ای درباره خطرات مرتبط با دنبال کردن یک دنیای ایده‌آل را به بینندگانش می‌دهد.
۹. فانوس دریایی (The Lighthouse)
فانوس دریایی به کارگردانی رابرت اگرز، یک فیلم هیجان‌انگیز روانشناختی است که داستان دو فانوس‌بان که در تلاش برای حفظ سلامت عقل خود و همچنین حفظ یک فانوس دریایی در لندن در دهه 1890 هستند را روایت می‌کند. علیرغم رویکرد مینیمالیستی فانوس دریایی در داستان‌سرایی، اجراهای قدرتمند بازیگران اصلی آن، رابرت پتینسون و ویلم دفو، یک مطالعه واقعاً پرتنش و بحث‌برانگیز از روانشناسی فردی را ارائه می‌دهند. در حالی که توماس ویک از فانوس دریایی و دکتر گادوین باکستر از بیچارگان هر دو توسط دافو نقش‌آفرینی می‌شوند، اما شخصیت‌ها موضوعات بسیار متفاوتی را در رابطه با سلامت عقل و حتی انسانیت یک فرد بررسی می‌کنند. با این وجود، بازی‌های دافو در هر دو فیلم به‌عنوان رابط بین آنها عمل می‌کند و باعث می‌شود که به‌خاطر ظاهرش به طور مبهم شبیه و حتی آشنا باشند.
۸. کابوس قبل از کریسمس (The Nightmare Before Christmas)
کابوس قبل از کریسمس، فیلم موزیکال فانتزی تاریک استاپ موشن هنری سلیک ساخته سال 1993، حول محور جک اسکلینگتون و تمایل او برای آوردن شگفتی و شادی کریسمس به دنیای شگفت‌انگیز تاریک و وحشتناک شهر هالووین روایت می‌شود. کابوس قبل از کریسمس، مملو از تصاویر اسکلت‌ها، اجساد و جادوی تاریک است که در وادار کردن مخاطبانش به همدردی با مصیبت جک و همراهانش، اشتراکاتی با تمایلات فیلم بیچارگان (Poor Things) برای به تصویر کشیدن تروما‌های فردی دارد. با جلوه‌هایی انسانی‌تر و در ترکیب با زیبایی‌شناسی هالووین، جلوه‌های بصری بیچارگان هم بسیار شبیه به این انیمیشن کلاسیک است.
۷. مرد فیل نما (The Elephant Man)
مرد فیل نما، درام بیوگرافی دیوید لینچ ساخت سال 1980، بر‌اساس زندگی واقعی جوزف مریک، مردی از ریخت افتاده که در لندن قرن نوزدهم زندگی می‌کند و به دلیل ظاهرش با او بدرفتاری‌های زیادی می‌شود را روایت می‌کند. مریک هم شبیه بلا در فیلم بیچارگان، قهرمان فیلم مرد فیلی است و با وجود ظاهر هیولایی که دارد، انسانی‌ترین شخصیت فیلم است. علاوه بر این، واکنش درونی اکثر مردم در مورد مریک، شباهت‌هایی با احساساتی که مخاطبان در رابطه با تصاویر پوچ در فیلم بیچارگان تجربه می‌کنند، دارد. بنابراین به طور موثری انتظارات بینندگان در مورد دلسوزی نکردن آنها برای قهرمانان غیرمتعارف فیلم را به چالش می‌کشد.
۶. فرا ماشین (Ex Machina)
فرا ماشین، فیلم هیجان‌انگیز روانشناختی علمی تخیلی ساخته الکس گارلند در سال ۲۰۱۴ است که از فیلم‌برداری فوق‌العاده، موسیقی متن عالی و اجرای به یاد ماندنی استفاده می‌کند تا نه تنها امکان دستکاری انسانیت از طریق هوش مصنوعی بسیار پیشرفته، بلکه اخلاقیات مربوط به دسترسی بشریت به چنین قدرتی را هم بررسی کند. در هر دو فیلم شخصیت‌های غیر انسانی برای برانگیختن واکنش دلسوزانه‌تر از سوی مخاطبان، طراحی و به تصویر کشیده شده‌اند.
۵. دندان نیش (Dogdooth)
داستان دندان نیش لانتیموس، حول محور یک پدر کنترل‌کننده روایت می‌شود که سه فرزند خود را در خانه حبس می‌کند و از این طریق آنها را در مقابل دنیای بیرون محافظت می‌کند. در فیلم دندان نیش هم مانند فیلم بیچارگان (Poor Things) لانتیموس به کاوش انزوا می پردازد و در هر دو فیلم او، شخصیت‌های پدری غم‌انگیز به تصویر کشیده می‌شوند که با رفتار‌هایی عجیب‌وغریب، تأثیری جبران نشدنی بر زندگی فرزندانشان می‌گذارند. اگرچه دندان نیش در نهایت بیشتر بر جنبه‌های کنترلی پدر و بیچارگان بر روی میل بلا برای خودمختاری تمرکز می‌کند، اما هر دو این فیلم‌ها بیش از هر چیزی با حس شوخ طبعی عجیب و غریب خود به هم مرتبط هستند.
۴. ادوارد دست قیچی (Edward Scissorhands)
ادوارد دست قیچی، فیلم عاشقانه گوتیک فانتزی ساخته تیم برتون در سال 1990، حول محور سبک زندگی نسبتا منزوی یک مرد مصنوعی که به جای دست، قیچی دارد و هرج و مرجی که پس از سکونت او در یک محله آرام در حومه شهر ایجاد می‌شود، متمرکز است. شخصیت کودکانه ادوارد دست قیچی که سرشار از روایتی منحصربه‌فرد و داستان‌گویی دل‌انگیز است، در فیلم بیچارگان (Poor Things) هم منعکس می‌شود؛ زیرا بلا هم در اوایل فیلم ذهنیتی کودکانه دارد.
۳. فرانکن هوکر (Frankenhooker)
همانطور که از عنوان فیلم پیداست، داستان فرانکن هوکر، حول محور فرانک هننلوتر، یک دانشجوی پزشکی جوان است که نامزد متوفی خود را با استفاده از جمع‌آوری اعضای مختلف بدن از کارگران جنسی نیویورک، احیا می‌کند. بررسی وضعیت موجود بسیاری از کارگران جنسی توسط فرانکن هوکر از طریق طنز، آن را به کاوشی کاملاً منحصربه‌فرد از تجربه‌ای که اغلب نادیده گرفته شده‌اند، تبدیل می‌کند. اگرچه فرانکن هوکر و بیچارگان (Poor Things) هر دو از نظر سبکی فیلم‌های بسیار متفاوتی هستند، اما کیفیت کمدی سیاه مشابه و میل به پوچی دارند، بنابراین آنها را بسیار بیشتر از آنچه در ابتدا انتظار می‌رفت به یکدیگر شبیه می‌کند.
۲. فرانکشتاین (Frankenstein)
تاثیرگذارترین فیلم در ژانر ترسناک فانتزی را می‌توان فیلم فرانکشتاین، محصول سال 1931 معرفی کرد که بر‌اساس رمانی به همین نام نوشته مری شلی در سال 1818 ساخته شده، و داستان دکتر فرانکشتاین در زنده کردن جسدی متشکل از اعضای مختلف بدن را روایت می‌کند. فرانکنشتاین از طریق شخصیت هیولایی نمادین خود، تمایل بشریت به خشونت و نفرت نسبت به چیزهایی را که درک نمی‌کند را به تصویر می‌کشد. همانطور که در مورد پایان فیلم بیچارگان (Poor Things) هم صادق است، فرانکنشتاین هم مضامین خود را به روشی فراموش‌نشدنی نشان می‌دهد.
۱. سوگلی (The Favorite)
فیلم سوگلی، در سال 2018 حول محور داستان دو پسرعمو روایت می‌شود که به شدت برای جلب توجه یک ملکه بریتانیایی قرن هجدهم با یکدیگر رقابت می‌کنند. سوگلی با بازی‌های درخشان از سه بازیگر اصلی خود، اولین همکاری بین استون و لانتیموس بوده و کاملاً حس طنز و پوچی را نشان می‌دهد که بعداً در بیچارگان هم تکرار می‌شود. بعلاوه، مانند بیچارگان، استفاده سوگلی هم از پیوندهای خانوادگی و نمایش جسورانه لذت‌گرایی، کمک قابل‌توجهی به بیان مضامین مربوط به کنترلگری می‌کند.
منبع: screenrant