استاپ‌موشن یک روش ساخت انیمیشن است که در آن به‌جای استفاده از عکس و تصویر از عروسک‌های واقعی استفاده می‌شود به‌طوری‌که قراردادن پشت‌سرهم عکس‌های این عروسک‌ها در وضعیت‌های مختلف، حرکت را القا می‌کند. دهه گذشته یک دوره قابل‌توجه برای انیمیشن‌های استاپ‌موشن بوده است چراکه آثار ساخته شده در این دوره به‌خوبی توانایی منحصربه‌فرد این سبک در روایت داستان‌هایی در ژانرهای مختلف را به نمایش گذاشته‌اند. در طول این مدت استودیوهایی مانند «لایکا» و «آردمن» با تولید انیمیشن‌هایی که هم از نظر بصری بسیار زیبا هستند و هم داستان جذابی دارند مرزها را جابه‌جا کرده‌اند.
به طور مثال انیمیشن‌های «کوبو و دوتار» و «حلقه‌ی گمشده» از کمپانی لایکا دو مورد برجسته‌ای هستند که برای داستان جذاب و تکنیک‌های ساخت پیشگامانه مورد تحسین مخاطبان و منتقدان قرار گرفته‌اند. به طور مشابه، “جزیره سگ‌ها”ی وس اندرسون به دلیل سبک بصری فوق‌العاده و داستان تکان‌دهنده‌اش مورد تحسین قرار گرفت و شهرت اندرسون را برای خلق فیلم‌های متمایز، تقویت کرد.این دوره شاهد تنوع فزاینده‌ای در مضامین و سبک‌های فیلم‌های استاپ‌موشن بوده است. به‌طوری‌که «آنومالیزا» روایتی تامل برانگیز و بزرگسال محور را که به بررسی احساسات و روابط پیچیده‌ی انسانی می‌پردازد در قالب یک انیمیشن پرجزییات و پرزحمت استاپ‌موشن به نمایش می‌گذارد. انیمیشن‌های جدیدتر مانند «خانه» (یک فیلم آنتولوژی –دربردارنده‌ی طنزهای تاریک گاه‌وبی‌گاه) نیز وجود دارند که نشان می‌دهند استاپ‌موشن به‌خوبی می‌تواند لحن‌ها و ژانرهای مختلف را منتقل کند. اگر چه که بسیاری از فیلم‌های ساخته شده شایسته‌ی توجه هستند اما این لیست به بررسی چند نمونه از بهترین‌ها می‌پردازد.
10. حلقه گمشده (Missing Link)
- سال انتشار: 2019
- کارگردان: کریس باتلر
- امتیاز IMDb فیلم: 6.7 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 88 از 100
حلقه‌ی گمشده که توسط کمپانی بزرگ لایکا منتشر شد، یک فیلم استاپ‌موشن از لحاظ بصری خیره‌کننده است که طنز، ماجراجویی و داستانی صمیمانه را با هم ترکیب می‌کند تا یک افسانه‌ی منحصربه‌فرد را از زاویه‌ای کاملا بدیع به نمایش بگذارد. این فیلم به کارگردانی کریس باتلر، سفر آقای “لیونل فراست” کاشف، و آقای “لینک”، را دنبال می‌کند که در جستجوی بستگان گمشده لینک هستند.
این انیمیشن بادقت طراحی شده است و توجه خاص لایکا به جزییات را به نمایش می‌گذارد. چیزی که استودیو لایکا را در زمینه‌ی ساخت استاپ‌موشن، موفق و ممتاز کرده است. به‌عنوان‌مثال مناظر در این فیلم سرزنده، متنوع و رنگارنگ ترسیم شده‌اند که به‌خوبی به نمایش داستان شخصیت‌ها کمک می‌کند و به‌کارگیری ستارگانی همچون هیو جکمن، زک گالیفیاناکیس و زوئی سالدانا به‌عنوان صداپیشه به شخصیت‌ها عمق و جذابیتی بخشیده می‌شود که آنها را به محبوب‌ترین شخصیت‌های لایکا تبدیل می‌کند. این فیلم ممکن است محبوب‌ترین فیلم لایکا نباشد، اما سزاوار توجه بسیار بیشتری نسبت به آنچه تاکنون دریافت کرده، است.
9. شازده کوچولو (The Little Prince)
- سال انتشار: 2015
- کارگردان: مارک آزبورن
- امتیاز IMDb فیلم: 7.6 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 92 از 100
اقتباس نتفلیکس از شازده کوچولو، به کارگردانی مارک آزبورن، از نظر بصری تلفیقی درخشان از CGI و انیمیشن استاپ‌موشن است. این فیلم به طرز بدیعی ماهیت داستان جاودانه آنتوان دو سنت اگزوپری را به نمایش می‌گذارد درحالی‌که به طرز مبتکرانه‌ای آن را در قالب یک روایت معاصر در مورد دختر جوانی که تصادفا به دنیای خارق‌العاده شازده کوچولو برخورد می‌کند، به تصویر می‌کشد.
بخش‌های استاپ‌موشن مسحورکننده هستند و یک منظره قابل‌لمس و رویایی را تداعی می‌کنند که شخصیت‌های دوست‌داشتنی و ماجراهای عجیب‌وغریب آنها را با دقتی پرزحمت به تصویر می‌کشد. جابه‌جایی روان و بی‌نقص بین سبک‌های انیمیشن به نمایش داستان کمک کرده است و موجب غنی‌تر شدن آن از لحاظ احساسی شده است. همچنین گروه صداپیشگان متشکل از جف بریجز، ریچل مک‌آدامز و پل راد، شخصیت‌هایی سرزنده و کامل و دوست‌داشتنی خلق کرده‌اند. شازده کوچولو با تفسیر مجدد و وفادارانه خود از مضامین عمیق داستان اصلی یعنی عشق، ازدست‌دادن و تخیل، تجربه‌ای تکان‌دهنده و از نظر بصری فریبنده برای مخاطبان در هر سنی ایجاد می‌کند.
8. خانه (The House)
- سال انتشار: 2022
- کارگردان: اما دی سواف، نیکی لیندروت فون باهر، مارک جیمز رولز، پالوما بائزا
- امتیاز IMDb فیلم: 6.8 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 97 از 100
خانه فیلمی به سبک آنتولوژی است چرا که سه داستان مختلف را پیرامون یک خانه در دوره‌های زمانی و با شخصیت‌های مختلف روایت می‌کند. این فیلم ساخت نتفلیکس به کارگردانی اما دی سواف، مارک جیمز رولز، نیکی لیندروت فون باهر، و پالوما بائزا، و به سبک کمدی سیاه ساخته شده است. هر کدام از سه داستان مجزای فیلم به بررسی روابط انسان‌ها با سکونتگاه‌هایشان به روشی آزاردهنده، تازه، عجیب، ترسناک و حتی ناراحت‌کننده می‌پردازد. صداپیشگان، از جمله استعدادهایی مانند هلنا بونهام کارتر و پل کای، اجراهایی را ارایه می‌دهند که به‌خوبی با فضای رمزآلود داستان هم خوانی دارد. خانه به دلیل ترکیب خوب سبک استاپ‌موشن با روش داستان‌گویی بدیع اثری را به نمایش می‌گذارد که از نظر بصری خیره‌کننده و از لحاظ محتوا تامل برانگیز است. فیلمی که طبیعت انسان و تمایلات گوناگون او را مورد بررسی قرار می‌دهد.
7. انسان های نخستین (Early Man)
- سال انتشار: 2018
- کارگردان: نیک پارک
- امتیاز IMDb فیلم: 6.1 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 81 از 100
انسان‌های نخستین به کارگردانی و تهیه‌کنندگی کمپانی پر افتخار آردمن، یک انیمیشن دوست‌داشتنی و جالب در سبک استاپ‌موشن است که تماشاگران را با ماجراجویی‌هایی در ابتدای تاریخ بشریت همراه می‌کند. داستان بامزه‌ای که هم کودکان و هم بزرگسالان از تماشایش لذت می‌برند. داستان این فیلم در زمان ماقبل تاریخ اتفاق می‌افتد و ماجراهای شخصیتی دوست‌داشتنی به نام داگ و قبیله‌اش را دنبال می‌کند زمانی که برای بازپس‌گیری سرزمینشان می‌جنگند.
صداپیشگان با حضور ادی ردمین، تام هیدلستون و میسی ویلیامز به شخصیت‌ها انرژی و سرزندگی می‌بخشند و فضا و شوخی‌های داستان را به‌خوبی به اجرا درمی‌آورند. این انیمیشن یک فیلم خوش‌ساخت است که با درنظرگرفتن جزییات، کاراکترها و دنیای عجیب آنها را به روشی دلپذیر و از نظر بصری جذاب به تصویر می‌کشد. انسان نخستین به‌عنوان اثری نوآورانه که بخشی از تاریخ را با کمدی ورزشی ترکیب می‌کند شناخته می‌شود و همین امر آن را به یک انیمیشن نو و سرگرم‌کننده تبدیل می‌کند.
6. آنومالیسا (Anomalisa)
- سال انتشار: 2015
- کارگردان: چارلی کافمن و دوک جانسون
- امتیاز IMDb فیلم: 7.2 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 91 از 100
آنومالیسا داستانی برای بزرگسالان است که به سبک استاپ‌موشن ساخته شده است. این فیلم بر اساس یک نمایش رادیویی به همین نام نوشته ی چارلی کافمن ساخته شده است. کارگردانی فیلم را چارلی کافمن و دوک جانسون به عهده داشتند. فیلمی تاثیر گذار و تفکربرانگیز که به بررسی پیچیدگی‌های روابط انسان‌ها با یکدیگر و مقوله‌ی تنهایی می‌پردازد.
داستان فیلم در مورد مایکل استون نویسنده‌ی یک کتاب خودیاری است که نسبت به تمام افراد زندگی‌اش احساس بیگانگی می‌کند تا اینکه در نهایت با لیسا ملاقات می‌کند. زنی که احساس تازگی و ارتباط را به وجود یکنواخت او برمی‌گرداند. صداپیشگی دیوید تیولیس و جنیفر جیسون لی تحسین‌برانگیز است چرا که به‌خوبی احساسات شخصیت‌ها را به نمایش می‌گذارند. فیلم سرشار از جزییات بسیار در توصیف مفهوم هویت و بیگانگی از خود است به‌طوری‌که برای نگاه فلسفی و تامل برانگیز خود توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. ترکیب زیبایی‌های سبک استاپ‌موشن با مفاهیم پیچیده‌ی انسانی، این فیلم را به اثری تماشایی تبدیل کرده است.
- رتبه‌بندی 22 انیمیشن برنده اسکار از بدترین تا بهترین
- 20 انیمیشن کوتاه پیکسار که نباید تماشایشان را از دست بدهید
- بهترین انیمیشن‌های ترسناک؛ از کورالاین تا آبی تمام‌عیار
5. بره ناقلا: فارماگدون (A Shaun the Sheep Movie: Farmageddon)
- سال انتشار: 2019
- کارگردان: ویل بکر و ریچارد فیلن
- امتیاز IMDb فیلم: 6.8 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 96 از 100
انیمیشن “بره‌ی ناقلا: فارماگدون” یکی از بهترین ماجراجویی‌های کاراکتر “شان” است. بره‌ی باهوشی که به همراه دیگر گوسفندان گله‌اش در یک مزرعه زندگی می‌کند. این فیلم که توسط آردمن انیمیشن ساخته شده و ویل بکر و ریچارد فیلن کارگردانی آن را برعهده داشته‌اند یک داستان جذاب و دلپذیر را در سبک استاپ‌موشن به نمایش درمی‌آورد. داستان از جایی آغاز می‌شود که شان و دوستانش با یک موجود فرازمینی دیدار می‌کنند. همه چیز از داستان گرفته تا سبک ماجراجویی و تصاویر و صحنه‌هایی که در فیلم می‌بینیم دست به دست هم می‌دهند تا یک فیلم دوست‌داشتنی، بامزه و پرماجرا را خلق کنند. داستانی که به دلیل سبک لطیف و دلپذیر آن هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان تماشایی به نظر می‌رسد.
صداپیشگان فیلم شامل جاستین فلچر، جان اسپارکس و آمالیا ویتال نیز اگرچه صحبت نمی‌کنند و تنها به ادای اصوات می‌پردازند، در زندگی بخشیدن به کاراکترها، نشان‌دادن جنب‌وجوش آنها و ایجاد فضا بسیار خوب عمل می‌کنند و زیبایی‌های بصری بی‌نظیر فیلم را با اجرای خود تکمیل می‌کنند. فارماگدون شیوه‌ی تحسین‌برانگیز آردمن در خلق داستان‌های پویا و پر مخاطب را به نمایش می‌گذارد؛ یکی از زیباترین انیمیشن‌های سال‌های اخیر که مخاطبان از هر سنی از دیدنش لذت خواهند برد.
4. زندگی من به عنوان یک کدوسبز (My Life as a Zucchini)
- سال انتشار: 2016
- کارگردان: کلود باراس
- امتیاز IMDb فیلم: 7.8 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 99 از 100
زندگی من به‌عنوان یک کدوسبز به کارگردانی کلود باراس یک انیمیشن استاپ‌موشن فرانسوی سرشار از احساس است که داستان زندگی پرتنش پسر کوچکی با نام مستعار کوقژت (کدوسبز) را دنبال می‌کند که پس از فوت ناگهانی مادرش به یک یتیم‌خانه سپرده می‌شود. فیلم به بررسی مفاهیمی چون سرسختی در برابر مشکلات، دوستی، و تلاش برای تعلق داشتن به جایی و… در خلال روابط کوقژت با دیگران به‌خصوص دوستانش در یتیم‌خانه می‌پردازد. دوستانی که هرکدام در حال تلاش برای کنارآمدن با زخم‌های احساسی خود هستند.
کارگردانی باراس فضای مناسبی را برای نشان‌دادن مفاهیمی چون معصومیت و آسیب‌پذیری در دوران کودکی ایجاد می‌کند. فضایی که توانایی عمیق کودکان در یادگیری و غلبه بر مشکلات را به نمایش می‌گذارد. طراحی شخصیت‌ها به‌خوبی انجام شده بنابراین شخصیت‌های دوست‌داشتنی و متفاوتی را می‌بینیم که هرکدام با جزییات منحصربه‌فرد خود در پیشبرد داستان و عمق بخشیدن به آن نقش موثری ایفا می‌کنند. بازیگران صدا از جمله گاسپارد شلاتر در نقش کدوسبز و سیکستین مورات در نقش کامیل، نیز نقش موثری در ایجاد کاراکترها دارند به‌طوری‌که احساسات هرکدام از کاراکترها به‌راحتی برای مخاطب قابل‌درک است. در نهایت، «زندگی من به‌عنوان یک کدوسبز» به‌خاطر خط داستانی‌اش که کاوشی تکان‌دهنده در عشق، ازدست‌دادن و انعطاف‌پذیری روح انسان در برابر سختی‌ها ست در کنار زیبایی‌های بصری که جزییات را به زیبایی به نمایش می‌گذارد و برای مخاطب خسته‌کننده نیست، فیلمی است که تا مدت‌ها در ذهن مخاطب باقی می‌ماند.
3. جزیره سگ‌ها (Isle of Dogs)
- سال انتشار: 2018
- کارگردان: وس اندرسن
- امتیاز IMDb فیلم: 6.7 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 90 از 100
جزیره‌ی سگ‌ها یکی از بهترین داستان‌های نوشته شده توسط نویسنده‌ی معروف وس اندرسن است. این فیلم که توسط خود وس اندرسن کارگردانی شده یک فیلم پویانمایی استاپ‌موشن در ژانر علمی تخیلی ماجراجویی است که در شصت و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین به نمایش در آمد. فیلمی که از نظر بصری خیره‌کننده و خوش‌ساخت است و در صحنه‌های رنگارنگش بینندگان را به ژاپنی پرتنش و سرشار از بی‌عدالتی می‌برد که در آن سگ‌ها به دلیل شیوع آنفولانزای سگ به جزیره‌ای دورافتاده تبعید شده‌اند.
سبک انیمیشن منحصربه‌فرد فیلم برای جزئیات پیچیده و عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی‌اش بسیار معروف شده چرا که وس اندرسن زیبایی‌شناسی سنتی ژاپنی را با تخیلات خود ترکیب می‌کند و تصاویری رنگارنگ، پرجزییات و بدیع خلق می‌کند. داستان با شوخ‌طبعی و جذابیت مخصوص اندرسون، زندگی پسر جوانی به نام آتاری را دنبال می‌کند که برای یافتن سگ وفادار خود، اسپات، با دسته‌ای سگ‌های ولگرد همراه می‌شود. برایان کرانستون، ادوارد نورتون و اسکارلت جوهانسون و دیگر صداپیشگان این فیلم عمق و شوخ‌طبعی را به شخصیت‌هایشان می‌بخشند و خصلت‌ها و آسیب‌پذیری‌های انسان‌ها و سگ‌ها را به طور یکسان به تصویر می‌کشند.
2. کوبو و دوتار (Kubo and the Two Strings)
- سال انتشار: 2016
- کارگردان: تراویس نایت
- امتیاز IMDb فیلم: 7.7 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 97 از 100
کوبو و دوتار به کارگردانی تراویس نایت و تهیه‌کنندگی لایکا استودیوز، یک شاهکار استاپ‌موشن از لحاظ بصری مسحورکننده و از نظر موضوعی غنی است که بینندگان را به ژاپن افسانه‌ای می‌برد. فیلمی که به دلیل جلوه‌های دقیق و خیره‌کننده و سکانس‌های اکشن پویا به‌خوبی احساس شگفتی و کنجکاوی و ماجراجویی را القا می‌کند. داستان در پس‌زمینه یک جست‌وجوی عرفانی، زندگی قهرمان جوان، کوبو را دنبال می‌کند که برای کشف رازهای گذشته خانواده‌اش و مقابله با دشمنان مهیب، سفری را آغاز می‌کند.
کارگردانی نایت به انیمیشن کیفیت سینمایی بخشیده است چرا که هنر سنتی ژاپنی را با حس داستان‌گویی مدرن ترکیب می‌کند. کوبو و دوتار دارای روایتی است که مضامینی چون خانواده، شجاعت و قدرت داستان‌سرایی را بررسی می‌کند و از طریق طنین عاطفی عمیق و شکوه بصری خود هم با کودکان وهم با بزرگسالان ارتباط برقرار می‌کند. این فیلم به‌عنوان شاهدی بر تعهد لایکا به پیشبرد مرزهای انیمیشن استاپ‌موشن است. یک داستان پیچیده سرشار از نماد و استعاره که با مجموعه‌ی کاملی از جلوه‌های بصری ترکیب شده است.
1. پینوکیوی گیرمو دل تورو (Guillermo del Toro’s Pinocchio)
- سال انتشار: 2022
- کارگردان: گیرمو دل تورو، مارک گاستافسون
- امتیاز IMDb فیلم: 7.6 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 96 از 100
وقتی به فیلم‌های استاپ‌موشن مدرن سال‌های اخیر می‌نگریم، بدون شک شاهکار گیرمو دل تورو که در سال 2022 ساخته شد در میان آنها می‌درخشد. این فیلم‌ساز افسانه‌ای چنان برداشت منحصربه‌فردی از یک داستان معروف ارایه می‌دهد که می‌تواند نظر طرف‌داران تمام سبک‌ها را به خود جلب کند. پینوکیو در سال 2022 در نتفلیکس عرضه شد. پینوکیوی گیرمو دل تورو اولین انیمیشن استاپ‌موشن است که جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم پویانمایی را از آن خود کرده است.
این فیلم برداشت تاریک‌تری نسبت به سایر نسخه‌های پینوکیو ارایه می‌کند اما همچنان شور کودکانه و معصومیت داستان‌هایی که برای کودکان نوشته می‌شوند در آن موج می‌زند. داستان می‌کوشد کنجکاوی کودکانه و حقایق تاریک بزرگسالی را در هم آمیزد و همه‌ی این‌ها در بستر سبک استاپ موشن با تصاویری بی‌نظیر و جالب‌توجه به تصویر درمی‌آیند. داستانی که در مورد احترام و پذیرفتن افرادی است که دوستشان داریم برای چیزی که هستند نه برای چیزی که انتظار داریم. به دلیل داستان غنی و پرطرف‌دار و جلوه‌های بصری بی‌نظیر، پینوکیو بی شک یکی از بهترین انیمیشن‌های ساخته شده در سبک استاپ‌موشن است.
منبع: cbr