در حالی که بازیهای الکترونیکی اغلب به عنوان سرگرمیهای کودکانه تلقی میشوند، عناوینی مانند Grand Theft Auto، ساختهی Rockstar Games و ریشه دار در DMA Design، تصویری متفاوت را به گیمرها ارائه میدهند. منتقدان، این بازی را نمادی از هنجارهای تهاجمی میشناسند که با ترکیب خشونت گرافیکی، محتوای تحریکآمیز و کلیشههای آمریکایی، ذهن جوانان را به شیوهای مشابه به فیلمهای اکشن هالیوودی تحت تأثیر قرار میدهد. این امر، تصور ما از بازیهای الکترونیکی به عنوان رسانهای با ارزش فرهنگی را به چالش میکشد و انتشار نسخههای بازی GTA با در نظر گرفتن استقبال بینظیر گیمرها، همچنان ادامه دارد.
علاوه بر نمایش خشونت، جذابیت اصلی نسخههای بازی GTA در خلق حس حضور و تعامل عمیق بازیکن در یک دنیای شبیهسازی شده و جهان باز است. بازیکنان با اعمال خود که به طور ملموسی از طریق عناصر بصری، فیزیکی و صوتی بازخورد میگیرند، در این جهان غرق میشوند. این تعامل پویا میان واقعیت مجازی و درک انسان از محیط، تجربهای منحصربهفرد انسانی-کامپیوتری خلق میکند که لایههای پنهان اجتماعی نهفته در بازی را آشکار میسازد.
سری بازیهای Grand Theft Auto با تمرکز بر دنیای خیالی و ترکیبی از شهرهای آمریکایی، بازیکنان را در نقش جنایتکارانی قرار میدهد که در سلسله مراتب پیچیده دنیای زیرزمینی پلههای موفقیت را میپیمایند و با چالشهای مختلفی روبرو میشوند. دزدی خودرو به عنوان یکی از عناصر اصلی این بازیها، همراه با ماموریتهایی متنوع از جمله ترور، سرقت و سایر جرایم، تجربه بازی را شکل میدهد. طراحی جهان باز نسخههای بازی GTA، آزادی عمل بالایی را به بازیکنان میدهد تا ماموریتها و تعاملات خود را به شکل دلخواه انتخاب کنند؛ برخلاف سایر بازیهایی که مسیر داستانی خطی و از پیش تعیین شدهای دارند.
توسعهی سری بازیهای Grand Theft Auto، نمونهای بارز از طراحی تکراری است که در آن، چرخههای پی در پی نمونهسازی، آزمایش، تحلیل و بهبود به کار گرفته میشود. این رویکرد، امکان شناسایی و رفع مشکلات استفاده در مراحل اولیهی توسعه را فراهم کرده و در نهایت، به خلق اثری بهینه و مثمر ثمر بدل میشود. با بررسی نسخههای مختلف این بازی، میتوان به وضوح مشاهده کرد که چگونه تکرار و بهبود مستمر، نقش محوری در شکلگیری محصول نهایی و موفقیتآمیز آن ایفا کرده است. در این مقاله قصد داریم تا نسخههای بازی GTA را برای یافتن تفاوتهای موجود بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
Grand Theft Auto (1997)
نسخههای بازی GTA که در سالهای ابتدایی ساخته شدند، بازیکنان را به سه شهر خیالی و جذاب یعنی Liberty City، San Andreas و Vice City میبرند. در این بین، نسخهای برای کنسول دستی Game Boy Color نیز طراحی شد که در آن، بازیکنان در مراحل مختلفی شرکت میکنند که هر مرحله، در دل یک کلانشهر بزرگ جریان دارد و هدف بازیکن، شامل انجام ماموریتهای محوله برای باندهای جنایی محلی و کسب امتیاز است.
موفقیت در ماموریتها، درجه بازیکن را افزایش داده و فرصتهای بیشتری برای کسب پاداش فراهم میکند؛ اما در صورتیکه شکست بخورید، امتیاز شما کاهش یافته و محدودیتهایی برای تجربه ادامه بازی، برای شما در نظر گرفته میشود. بر خلاف نسخههای بازی GTA که بعدها منتشر شدند و از سیستم ذخیره خودکار بهره میبردند، در نسخههای اول، بازیکن تنها یک جان داشت و با کوچکترین خطا، مجبور میشد تا مرحله را دوباره شروع کند.
آزادی عمل یکی از بارزترین ویژگیهای نسخههای بازی GTA است. در حالی که هر ماموریت، هدفی مشخص را دنبال میکند، بازی به بازیکنان اجازه میدهد تا با خلاقیت و روشهای مختلف، به این هدف دستیابد. این آزادی عمل، GTA را از سایر بازیهای همدوره خود متمایز کرده و تجربهای منحصربهفرد را برای گیمرها فراهم میکند. بازیکنان میتوانند با تکمیل ماموریتها، تخریب اموال عمومی، سرقت خودرو و فروش آنها، امتیاز کسب کرده و در دنیایی مملو از جنایت صعود کنند. افزایش میزان موفقیت، به بازیکنان این امکان را میدهد تا به ماموریتهای چالشبرانگیزتر دست یافته و در دنیای بازی پیشرفت کنند.
نسخههای بازی GTA از سال 1997، از تکنیک Ambient Occlusion یا AO برای ایجاد عمق و واقعگرایی بیشتر در محیط بازی استفاده میکنند. این تکنیک با افزودن سایههای طبیعی در نقاطی مانند شکافها و زیرسطحها که نور به طور مستقیم به سطوح نمیتابد، به بهبود کیفیت بصری بازی کمک شایانی میکند. با این حال، در نسخه پنجم این سری، یعنی Grand Theft Auto V، علیرغم افزایش چشمگیر واقعگرایی، به ویژه در نمایش جزئیات مانند سایههای روی برگها و ساختمانها، برخی ایرادات و نواقص در پیادهسازی این تکنیک مشاهده میشود که نیازمند بهبود است. البته، استفاده از AO با کاهش نرخ فریم بازی همراه است، اما این محدودیت به منظور افزایش کیفیت بصری، قابل توجیه است.
از دیگر تکنیکهای گرافیکی در این نسخهها، میتوان به فیلترینگAnisotropic اشاره کرد. این تکنیک با افزایش وضوح و جزئیات سطوحی که از دید دوربین زاویه دار هستند، به ویژه سطوح دور، به بهبود کیفیت بصری بازی کمک شایانی میکند. در Grand Theft Auto V، پیادهسازی فیلترینگ آنیسوتروپیک به صورت موثر انجام شده و خوشبختانه تأثیر قابل توجهی بر عملکرد بازی ندارد.
Grand Theft Auto II (1999)
Grand Theft Auto 2، دومین قسمت از این مجموعه بازیهای محبوب، در سال 1999 برای پلتفرمهای رایانه شخصی (Microsoft Windows)، پلیاستیشن و دریمکست عرضه شد. این بازی در یک کلانشهر خیالی و آمریکایی با گرافیک پیشرفته برای آن دوران و گیمپلَی مبتنی بر تعامل با گروههای جنایی مختلف جریان دارد. در بین نسخه های بازی GTA اولین بازی از این سری بود که برای پلتفرم پلیاستیشن، رده سنی نوجوانان (T) را دریافت کرد و همچنین نسخهای از آن برای کنسول دستی گیمبوی کالر نیز توسعه یافت.
Grand Theft Auto 2 داستانی پیچیدهتر و غنیتر نسبت به نسخه قبلی خود ارائه میدهد. بازیکنان در این بازی باید با گذراندن چالشهای متعدد و صعود از نردبان قدرت در دنیای زیرزمینی، به موفقیت دست یابند. گرچه نمای بالا و مکانیک سرقت خودرو از نسخه اول به ارث رسیده است، اما آزادی عمل بازیکنان برای گشت و گذار در شهر و استفاده از وسایل نقلیه متنوع، به طور قابل توجهی افزایش یافته است. برای ارتقاء درجه و دسترسی به مراحل جدید، بازیکنان باید امتیاز مشخصی کسب کنند. انجام ماموریتهای مختلف، راهی برای کسب این امتیاز است، اما الزامی برای پیشرفت در بازی نیست.
یکی از ویژگیهای متمایز این نسخه، امکان انجام همزمان ماموریتهای مختلف برای گروههای جنایی رقیب است. این ویژگی به بازیکن اجازه میدهد تا با تعادل بین این گروهها، فشار وارده از سوی هر یک را کاهش دهد. علاوه بر این، نیروهای پلیس نیز در این نسخه نقش پررنگتری دارند. تیمهای (SWAT)، ماموران ویژه و حتی نیروهای نظامی، بسته به موقعیت و پیشرفت بازیکن در بازی، به تعقیب وی خواهند پرداخت. محیط پویا و زندهی شهر نیز با حضور شهروندان و وسایل نقلیهای که به فعالیتهای روزمره خود مشغولند، به واقعگرایی بازی افزوده است.
بازی علاوه بر ماموریتهای اصلی، ماموریتهای جانبی متنوعی را نیز ارائه میدهد. بازیکنان میتوانند نقش راننده تاکسی یا کامیون را برعهده بگیرند و با تکمیل وظایف، پاداشهای ویژهای دریافت کنند. یکی دیگر از ویژگیهای جذاب بازی، حالت (Kill Frenzy) است. در این حالت، بازیکن باید در مدت زمان محدودی، تعداد مشخصی از دشمنان را از بین ببرد. برای فعالسازی این حالت هیجانانگیز، وسایل نقلیه خاصی در نقاط مختلف شهر قرار گرفته است که با استفاده از آنها میتوان ماموریت را به پایان رساند.
نسخه پلیاستیشن بازی Grand Theft Auto 2 نسبت به نسخه رایانه شخصی، از لحاظ گیمپلی سادهسازی شده است. به عنوان مثال، در حالت “کشتار دیوانهوار” این نسخه، تعداد کشتار مورد نیاز برای تکمیل هر مرحله کمتر است. همچنین، یک مکانیزم جالب در این نسخه تعبیه شده است که در صورت کشتار بیرویه، خودرو بازیکن منفجر میشود.
در سال 1999 برای تبلیغ بازی Grand Theft Auto 2، فیلم کوتاهی تحت عنوان GTA2: The Movie و به مدت 8 دقیقه در شهر نیویورک تولید و پخش شد و از نظر فنی نیز این نسخه از بازیهای GTA پیشرفتهای قابل توجهی را تجربه کرد. ویژگیهایی مانند (Extended Distance Scaling) که موجب بهبود جزئیات در اشیائی میشود که در فاصله دور قرار دارند و (Extended Shadow Distance) که کیفیت سایهها را ارتقا میدهد، به طور چشمگیری کیفیت بصری بازی را بهبود بخشیدند.
Grand Theft Auto III (2001)
با عرضه Grand Theft Auto III در اکتبر سال 2001، انقلابی در صنعت بازیهای ویدیویی ایجاد شد. این بازی اکشن و ماجراجویی با دنیایی باز و الهام گرفته از شهر نیویورک، با کنار گذاشتن نمای دوبعدی نسخههای قبلی و جایگزین کردن آن با دوربین سوم شخص، تجربهای کاملا جدید را برای گیمرها رقم زد. این تغییر اساسی به بازیکنان اجازه داد تا با آزادی کامل در دنیای بازی به گشتوگذار بپردازند و درگیر طیف وسیعی از فعالیتهای مجرمانه شوند.
با پیشرفت بازیکنان در بازی، هیجان تعقیب و گریز پلیس به اوج خود میرسد و حتی نیروهای فدرال FBI و ارتش را به میدان میآورد. مکانیزمهای نوآورانهای مانند سرقت خودروها و درگیریهای تیراندازی نفسگیر، در کنار دنیای بازی غنی و پویا، استانداردهای جدیدی را در ژانر بازیهای اکشن و ماجراجویی تعریف کرد و تجربهای بینظیر را برای گیمرها رقم زد.
GTA III علاوه بر گیمپلی هیجانانگیز، داستانی جذاب و مبتنی بر ماموریتهای متنوع را نیز ارائه کرد و در بین نسخههای بازی GTA به اثری انقلابی تبدیل شد که با شخصیتهای مختلف و طرحهای پیچیده همراه بود. ایستگاههای رادیویی متعدد بازی با پخش موسیقیهای متنوع و برنامههای رادیویی، به جهان بازی عمق بخشیده و حس واقعگرایی آن را تقویت کردند.
با وجود حذف حالت چندنفره، کیفیت تجربه تکنفره بازی به طور چشمگیری ارتقا یافت. تکنیکهای گرافیکی نوآورانهای مانند افزایش جزئیات در حین پرواز و سایهزنی با کیفیت بالا، دنیای بازی را زندهتر و واقعیتر از همیشه ساخت. این بازی نه تنها ژانر جهان باز را متحول کرد، بلکه الهامبخش بسیاری از بازیهای بعدی شد و به لطف گیمپلی خلاقانه، دنیای غنی و داستانی جذاب، تا به امروز نیز همچنان جذابیت خود را حفظ کرده است و میتوانید ویدیوهای بررسی و مقایسه این بازی با سایر آثار راک استار را در یوتیوب مشاهده کنید.
Grand Theft Auto—Vice City (2002)
Grand Theft Auto: Vice City در سال 2002 منتشر شد و به عنوان ادامهای بر موفقیت چشمگیر GTA III شناخته میشود. این بازی شما را به وایس سیتی، نسخهای خیالی و رنگارنگ از شهر میامی میبرد. در این شهر میتوانید به آزادی به گشت و گذار بپردازید، در ماموریتهای متنوع شرکت کنید یا به هر فعالیت دلخواهی مشغول شوید؛ از سرقت خودرو و درگیریهای خیابانی گرفته تا کارهای روزمره مانند رانندگی با تاکسی یا کمک به آتشنشانها.
یکی از ویژگیهای جذاب و منحصر به فرد Vice City، امکان خرید و مدیریت املاک و مستغلات متنوعی مانند کلوپها، باشگاه و شرکتهای تاکسیرانی است که به شما این فرصت را میدهد تا امپراتوری تجارت خود را پایه گذاری کنید و درآمد کسب کنید. علاوه بر این، میتوانید در مبارزات گروههای خلافکاری شرکت کنید و به آنها بپیوندید تا در دنیای زیرزمینی وایس سیتی به قدرت برسید.
وایس سیتی با گرافیک بهبود یافته نسبت به نسخه پیشین، دنیایی پویا و سرشار از جزئیات را به تصویر میکشد. این شهر مجازی، امکان گشت و گذار با انواع وسیلههای نقلیه از خودرو و موتورسیکلت گرفته تا قایق و حتی هلیکوپتر را برای شما فراهم میکند.
Grand Theft Auto—San Andreas (2004)
Grand Theft Auto: San Andreas، در سال 2004 منتشر شد و بازیکنان را به ایالت خیالی سن آندریاس، الهام گرفته از جنوب کالیفرنیا میبرد. در این دنیای وسیع و متنوع، بازیکنان آزادانه میتوانند در شهرها، روستاها و مناطق طبیعی گوناگون پرسه بزنند، رانندگی کنند، درگیر تیراندازی شوند و یا ماموریتهای متنوعی را به انجام برسانند. داستان بازی پیرامون کارل جانسون میچرخد که پس از بازگشت به زادگاهش، لس سانتوس، درگیر مبارزه با باندها، پلیس و ماجراهای مختلفی میشود.
این بازی علاوه بر گیمپلی هیجانانگیز، به موضوعاتی چون خانواده، وفاداری و تأثیرات مخرب قدرت و ثروت نیز میپردازد. با سیستم شخصیسازی گسترده، بازیکنان میتوانند لباس و مهارتهای کارل را مطابق سلیقه خود تغییر دهند و دنیای بازی را با پای پیاده، خودرو، قایق، هواپیما و حتی قطار کاوش کنند.
یکی از ویژگیهای کلیدی San Andreas، سیستم پیشرفت شخصیت است که به بازیکنان اجازه میدهد تا با انجام ماموریتها و فعالیتهای متنوع، تواناییهای کارل جانسون را در زمینههای قدرت، استقامت و ظرفیت ریه برای دویدن بهبود بخشند. این مکانیزم نه تنها به بهبود تجربه بازی کمک میکند، بلکه بازیکنان را به کاوش در دنیای بازی و انجام فعالیتهای مختلف تشویق میکند.حالت چندنفره بازی نیز بر جذابیت آن افزوده و فرصتی برای رقابت و همکاری با دوستان فراهم میکند. موسیقی متن متنوعی که ترکیبی از سبکهای هیپ هاپ، آر اند بی و الکترونیک است، به فضای بازی عمق بخشیده و تجربهای به یاد ماندنی را برای بازیکنان رقم میزند.
از نظر فنی نیز، San Andreas با بهرهگیری از جلوههای ویژه پیشرفتهای مانند انعکاس نور و سایهها، دنیایی واقعگرایانه و زنده را به تصویر میکشد. تأثیر فرهنگی این بازی بر صنعت بازیهای ویدیویی و فرهنگ عامه انکارناپذیر است. San Andreas نه تنها استانداردهای جدیدی را در زمینه دنیای باز و شخصیسازی شخصیت تعیین کرد، بلکه بحثهای گستردهای را پیرامون خشونت در بازیهای ویدیویی برانگیخت.
Grand Theft Auto IV (2008)
Grand Theft Auto IV پس از شش ماه تأخیر، در سال 2008 برای کنسولهای پلیاستیشن 3 و ایکسباکس 360 عرضه شد و سپس در نسخه رایانه شخصی نیز منتشر شد. داستان این بازی در شهری به نام لیبرتی سیتی، الهام گرفته از شهر نیویورک، روایت میشود. یکی از نوآوریهای مهم این نسخه، معرفی حالت چندنفره آنلاین است که به بازیکنان اجازه میدهد تا به صورت گروهی به تجربه بازی بپردازند و در رقابتهای متنوعی شرکت کنند.
نیکو بلیک، مهاجری است که در جستجوی آیندهای بهتر، خود را در دل لیبرتی سیتی مییابد؛ شهری که با ظاهر مدرن خود، تاریکیهای بسیاری را در دل پنهان کرده است. این نسخه از سری GTA، پیشرفت چشمگیری در زمینه گرافیک، فیزیک و گیمپلی داشته است. سیستم مبارزات بهبود یافته، رانندگی واقعگرایانهتر و دنیایی پویا و زنده، از جمله ویژگیهایی هستند که تجربه بازی را برای گیمرها لذتبخشتر کردهاند.
Grand Theft Auto V (2013)
Grand Theft Auto V، پانزدهمین نسخه از سری محبوب Grand Theft Auto،است که در سال 2013 به عنوان یکی از آخرین عناوین نسل هفتم و هشتم کنسولها، با انتظارات بسیار بالا منتشر شد. پس از وقفهی پنج ساله از عرضه Grand Theft Auto IV، این عنوان جدید با گرافیک و گیمپلی بهبود یافته و دنیایی وسیعتر، علاقمندان به این سبک را تا سال 2024 همراه کرده است و به شکل مداوم، بهروزرسانی و محتواهای مختلفی برای آن منتشر میشود.
سلامت بازیکن به صورت خودکار بازیابی میشود؛ با این حال، درگیر شدن در مبارزات طولانی مدت میتواند این روند را مختل کند. هدف اصلی بازی، پیشرفت در خط داستانی از طریق انجام ماموریتهای متنوع است، اما دنیای آزاد و گسترده بازی، امکان کاوش آزادانه و انجام فعالیتهای دلخواه را برای بازیکن فراهم میکند. با این حال، ارتکاب جرم عواقبی به همراه دارد. نیروهای پلیس با نمایش ستارهای در بالای صفحه، به تعقیب بازیکن میپردازند و با افزایش تعداد ستارهها، شدت تعقیب و گریز نیز بیشتر میشود.
داستان اصلی Grand Theft Auto V بر روی زندگی سه شخصیت مجرم به نامهای مایکل، ترور و فرانکلین متمرکز است. این سه شخصیت با گذشتههای متفاوت و اهداف شخصی، در یک شهر خیالی به نام لس سانتوس به هم پیوستهاند. بازیکنان در طول بازی میتوانند به دلخواه بین این سه شخصیت جابجا شوند و از دیدگاه هر یک، داستان را دنبال کنند. هر یک از این شخصیتها دارای ویژگیها، مهارتها و سبک بازی منحصر به فردی است که تجربه بازی را لذتبخش میکند.
Grand Theft Auto V با بهرهگیری از یک موتور گرافیکی پیشرفته، دنیایی خیرهکننده و واقعگرایانه را به تصویر میکشد. پشتیبانی از DirectX 11 به عنوان یکی از ویژگیهای کلیدی این بازی، نقش مهمی در بهبود کیفیت گرافیکی و ارائه جزئیات بیشتر در محیطهای مختلف بازی داشته است.
منبع: Scrip.org