پدرخوانده سریعترین پاسخ هر شخصی است، که برای جواب دادن به سوال بهترین فیلم گانگستری مارلون براندو، در ذهنش جستجو میکند. با اینحال، این تنها یکی از آثار این بازیگر بزرگ و افسانهای است، که در ژانر گانگستری بازی کردهاست. حالا در سال 2024، ممکن است دیگر فیلمهای گانگستری مارلون براندو برای مخاطبان مبهم باشد، اما کشف این آثار جذاب است. مارلون براندوی بزرگ و کاریزماتیک در طول دوران حرفهای خود، هر از گاهی، خود را در داستانهایی درباره قانونشکنان و مافیا غرق میکرد و نتیجه آن همیشه خوب از آب درمیآمد. بهنظر میرسد مارلون براندو از بازی کردن و درخشیدن در نقش مافیا یا هر شخصی در هیبت گانگستر لذت میبردهاست، زیرا بهشکلی عمیق با شخصیتهایش ارتباط برقرار میکند. مارلون براندو مانند گانگسترها به پسر بد سینما شهرت داشت. خواه این لقب بهدلیل شکستن فک پاپاراتزی به مارلون براندو داده شدهباشد، چه بهدلیل امتناع از کار تا زمانی که شرایط خاصش فراهم شود، بههرحال او همیشه تیتر اخبار بود و البته اصلا به این موضوع اهمیت نمیداد.
بنابراین، رتبهبندی کردن فیلمهای گانگستری مارلون براندو باید کار دشواری باشد. هرچند پدرخوانده بهراحتی مقام اول را در این فهرست و خیلی از فهرستهای دیگر که آثار مارلون براندو را رتبهبندی میکند قرار میگیرد، اما فیلمهای جذاب دیگری هم برای ماجراجویی در ژانر گانگستری از این بازیگر وجود دارد. این هنرمند افسانهای هرگز در این ژانر خاص دچار شکست نشدهاست، بنابراین نقدی بر او وارد نیست. با اینحال، به مخاطبانی که فقط فیلمهای درجهیک را تماشا میکنند، توصیه میشود هنگام تهیه فهرست تماشای خود، آنها را به ترتیب زیر اولویتبندی کنند.
6. تازهکار (The Freshman) – 1990
تازهکار اگرچه یک اثر نمادین نیست، اما نگرشی را بهتصویر میکشد، که بدونشک در جامعه امروزی رواج زیادی دارد. در این فیلم داستان شخصی بهنام کلارک دنبال میشود. هنگامیکه کلارک بهعنوان یک دانشجوی فیلمسازی، با رئیس یگ گروه خلافکار بهنام کارماین ساباتینی با بازی مارلون براندو آشنا میشود، بسیار خوشحال است. بهخصوص وقتی به او اطلاع میدهند که این شخصیت جنایتکار، آنقدر معروف و در دنیای خلافکاران مهم است، که شخصیت ویتو کورلئونه از پدرخوانده براساس او ساخته شدهاست. او خوشحال است که در دایره نزدیک به این مرد قرار دارد. اما طولی نمیکشد که کلارک متوجه میشود که اولین ماموریت او انتقال یک اژدهای کومودو از فرودگاه بینالمللی جان اف. کندی به یک آدرس مشخصی است. او قبل از اینکه وقت داشتهباشد درباره درستی این تصمیم فکر کند، خود را در دنیای عجیبی گرفتار میبیند. فیلم تازهکار مدام از پدرخوانده وام میگیرد. در عینحال این اثر بهزیبایی نمایی از استیصال، فریب و زودباوری را نشان میدهد، که مخاطب را به فکر وامیدارد. در فیلم تازهکار؛ برونو کیربی که نقش کلمنزای جوان را در قسمت دوم پدرخوانده بازی کردهاست، پنهلوپه آن. میلر، و متیو برودریک، در نقش کلارک بازیهای تاثیرگذاری را تحت هدایت دقیق آندره برگمن کراگردان ارائه میدهند. آندره برگمن هم با این فیلم ثابت میکند که در ساخت کمدی، حرفهای زیادی برای گفتن دارد. اما با وجود درخشش تعداد زیادی از عوامل ساخت فیلم، همچنان مارلون براندو همه توجه را به خود جلب میکند. شخصیت او در این فیلم چیزی دارد، که کارماین را از دیگر گانگسترها متمایز میکند. کارماین دقیقا شبیه ویتو کورلئونه از پدرخوانده است، اما سرمایهگذاریهای تجاری او پیچیدهتر هستند. او کلوبی را اداره میکند، که در آن با پرداخت رقمی بهاندازه یک میلیون دلار، حیوانات در حالانقراض بهعنوان غذای اصلی سرو میشود. موقعیت مارلون براندو در این اثر بهعنوان یکی از بزرگترین کلاهبرداران سینما تثبیت میشود. از دست دادن تماشای این هنرمند بزرگ در نقش متفاوت کارماین، بهمعنای از دست دادن یک تجربه جذاب و شیرین است.
5. تعقیب (The Chase) – 1966
تعقیب یکی از بهترین فیلمهای گانگستری مارلون براندو است. در فیلم تعقیب، مارلون براندو در نقش شخصیتی بهنام کلانتر کالدر ظاهر میشود، که کارش بسیار سختتر از وظایف یک قانونگذار معمولی در شهری کوچک است. در داستان فیلم به کالدر اطلاع داده میشود که گانگستر بابر ریوز با بازی درخشان رابرت ردفورد، بهتازگی از زندان فرار کردهاست و هر لحظه قرار است به شهر برسد. کالدر قصد دارد ریوز را زنده بگیرد، اما ساکنان این شهر خواهان اجرای عدالت درباره او هستند. تاجری بهنام وال راجرز با بازی ای.جی. مارشال هم میخواهد ریوز دستگیر شود، زیرا میترسد که جنایتکار به پسرش جیک، که با همسر ریوز با بازی جین فوندا رابطه دارد، آسیب برسانند. در فیلم تعقیب براندو در سمت درست قانون قرار دارد. حضور مارلون براندو، رابرت ردفورد و جین فوندا در یک فیلم، کافی است تا بدانید که باید حتما آن را تماشا کنید. علاوهبر این، تعقیب توسط آرتور پن کارگردانی شدهاست، فیلمسازی که بهشکلی جالب از ست فیلمبرداری این اثر بهعنوان محل تمرین فیلم محبوبتر خود، یعنی بانی و کلاید استفاده کرد. مارلون براندو در این فیلم هم مثل همیشه بسیار جذاب و کاریزماتیک است، بهخصوص به این دلیل که شخصیت او انسانیتر است. هرچند که این شخصیت توسط کلهگندهترین سرمایهدار شهر کنترل میشود، اما فیلم مدام به ما یادآوری میکند که کلانتر کالدر چارهای جز اطاعت ندارد. درحقیقت هر گونه سرپیچی ممکن است منجر به از دست دادن شغل این کلانتر شود، پدیدهای که نمونهاش را در اطراف خود میبینیم. او همچنین قانونگذار کلیشهای دهه 60 نیست، که میتوانستند یکتنه همه خلافکاران را بکشند. در یک نقطه از فیلم، او بهطرز وحشیانهای توسط یکی از گانگسترها مورد ضربوشتم قرار میگیرد و در بخش آیسییو رها میشود، هرچند او دوباره بهطور معجزهآسایی سرپا میشود. فراتر از آن، فیلمنامه فیلم تعقیب، بهطور کلی بسیار پربار است. ردپایی از فیلم جدال در نیمروز در داستان این اثر وجود دارد، اما پن سعی میکند هویت مجزایی برای فیلم خود بسازد. مخاطبان فیلم تعقیب از نحوه برخورد آن با مضامینی مانند بیاخلاقی، عدالت و فساد در شهرهای کوچک، تحتتاثیر قرار خواهندگرفت.
4. شب روز بعد (The Night of the Following Day) – 1969
داستان خلاقانه فیلم شب روز بعد، درباره مردی بهنام باد با بازی مارلون براندو است. باد راننده یک تیم سهنفره است، که قصد ربودن دختر یک کاهونا (رهبر روحانی) را دارند، به این امید که از پدرش میلیونها دلار پول اخاذی کنند. در نیمه راه ماموریت، باد دچار وسواس فکری میشود. اوضاع زمانی بدتر میشود که یکی از مجرمان، تصمیم میگیرد به دیگران خیانت کند تا بتواند تمام پول را برای خودش نگه دارد. خوشبختانه باد هوشیار است، بنابراین با هر مشکلی مقابله میکند. فیلم شب روز بعد، متعلق به استنلی کوبریک بزرگ بود، که بهدلیل قوانین سختگیرانه درباره بهتصویر کشیدن آدمربایی روی پرده سینما در دهه 60، پروژه را کنار گذاشت. خوشبختانه، درغیاب استنلی کوبریک هوبرت کورنفیلد خیلی خوب عمل کرد. این فیلم که متعلق به ژانر جنایی است، نشان میدهد که وقتی طمع بر انسان غالب میشود، بهراحتی همهچیز میتواند از بین برود. شخصیت مارلون براندو، باد، به ما یادآوری میکند که چقدر مهم است که قبل از اینکه برای هر کاری دیر شود، تصمیم درست را بگیرید. تلاشهای دیوانهوار این شخصیت برای درست کردن خرابکاری همکارانش، بسیار سرگرمکننده است. همچنین سبک و تیپ شخصیتی مارلون براندو، نکاتی را نشان میدهد که برای ستازه سینما شدن، مفید است. این فیلم که در منطقه لو توکه فرانسه فیلمبرداری شدهاست، خیرهکنندهترین چشماندازها را در بین تمام آثار مارلون براندو دارد.
3. امتیاز (The Score) – 2001
شاید ترس از زندان یا ترس از کشته شدن باشد، اما گانگسترها هم گاهیاوقات، به قانون عمل میکنند. در فیلم امتیاز نیک ولز با بازی رابرت دنیرو سعی میکند همین کار را انجام دهد. او پس از سالها انجام کارهای خلاف قانون، تصمیم میگیرد بازنشسته شود و کلوپ خود را اداره کند، اما درست زمانی که فکر میکند از دنیای خلافکاری فاصله گرفتهاست، درگیرش میشود. دوست نیک که شخصی بهنام مکس با بازی مارلون براندو است، او را متقاعد میکند که برای آخرین بار، کاری خلاف انجام دهد و این کار با عواقب زیادی همراه است. امتیاز آخرین فیلمی است که مارلون براندو در آن بازی میکند و البته بستر خوبی برای خداحافظی این هنرمند بزرگ است. در صحنه فیلمبرداری فیلم امتیاز، مارلون براندو شدیدترین حالت خود را دارد. به گفته رسانه گاردین، او بارها با فرانک اوز کارگردان درگیر شده و او را با نام خانم پیگی (یکی از شخصیتهای عروسکی ماپتها که اوز از سال 1976 تا 2001 نقش او را بهتصویر کشید) صدا میزدهاست. در فیلم امتیاز تماشای براندو و دنیرو روی پرده سینما و درست دربرابر هم بسیار جذاب است. هر دوی این هنرمندان اسطورههای فیلم امتیاز هستند. هرچند رابرت دنیرو و مارلون براندو هر دو در فیلم پدرخوانده بازی کرده و البته هر دو بهلطف آن برنده جایزه اسکار شدهاند، اما تا زمان ساخت فیلم امتیاز هرگز مقابل هم قرار نگرفتهاند. امتیاز در ژانر گانگستری کار بزرگی انجام میدهد، حتی باوجود تنشهای زیادی که بین فرانک اوز و مارلون براندو وجود داشتهاست. این فیلم داستانی گانگستری، پرتنش و گیرا دارد، که با کمک ساختاری ساده و آشنا، واقعیتهای زندگی در دنیای خلافکاران را نشان میدهد. همه بازیگران در این اثر اجرای درخشانی دارند و تماشاگران آن را بسیار میپسندند.
2. وحشی (The Wild One) – 1953
یکی از بهترین فیلمهای گانگستری مارلون براندو در شروع حرفه بازیگری خود، فیلم وحشی است. باوجود اینکه فیلمهایی که موتورسواران یا ماشینسواران دیوانه و بیقانون را نشان میدهد طرفدارن زیادی دارند، چنین آثاری بهندرت ساخته میشوند. البته خوشبختانه، آثار کمی هم که در این زیرژانر وجود دارد، آثار با ارزشی هستند. وحشی یکی از همین آثار است. درحقیقت وحشی باعث ایجاد زیرژانر موتورسوار یاغی شد. در این فیلم خوشساخت جانی با بازی مارلون براندو و گروهش، در طول یک مسابقه موتورسواری به منطقهای در کالیفرنیا میروند، تا یاغیگری کنند. وقتی چینو با بازی لی لاروین، رهبر گروه رقیب، از راه میرسد و جانی عاشق دختر کلانتر میشود، اوضاع بدتر میشود. فیلم وحشی تاثیر فرهنگی بزرگی از خود بر سینما بر جای گذاشتهاست. دههها پس از انتشار این فیلم، اثری چند لایه و جادویی از این فیلم باقی ماندهاست، که میتوان در آثار زیادی آن را دید. مارلون براندو در فیلم وحشی مثل همیشه، عالی است. این بازیگر در این فیلم چنان میدرخشد، که شخصیتش در فیلم یعنی جانی به نماد فرهنگی دهه 50 تبدیل شدهاست. مارلون براندو در زندگینامهاش، کتاب آوازهایی که مادرم به من آموخت، اظهار میکند که دلیل به وجود آمدنش بازی در این شخصیت بودهاست. او میگوید که بیشتر از بسیاری از نقشهایی که در فیلمها یا روی صحنه بازی کردهاست، با جانی ارتباط برقرار کرده و به همین دلیل، معتقد است که او را، حساستر و همدلتر از آنچه فیلمنامه میگفت، بازی کردهاست. یک دیالوگ در این فیلم وجود دارد که جانی میگوید: «هیچکس به من نمیگوید باید چه کار کنم». مارلون براندو میگوید: «این دقیقا همان چیزی است که من در تمام عمرم احساس کردهام». مری مورفی افسانهای هم یکی از دلایلی است، که شخصیت جانی را انسانتر میکند، زیرا او مشتاق جلبرضایت مری به هر قیمتی میشود. در فیلم وحشی اعتبار زیادی هم به تیم طراحی لباس تعلق میگیرد. ژاکتی که جانی روی موتورسیکلت خود به تن دارد، کلاه کج شده و مدل موی او، همگی خیرهکننده هستند. تصویر مارلون براندو در نقش جانی، تا همیشه در بسترهای متفاوت مربوط به سینما و حتی فرهنگ پاپ ماندگار است.
1. پدرخوانده (The Godfather) – 1972
پدرخوانده که براساس رمان پرفروش ماریو پوزو به همین نام ساخته شدهاست، حول خانواده مافیایی ایتالیایی آمریکایی مقیم نیویورک، به رهبری دون ویتو کورلئونه با بازی درخشان مارلون براندو متمرکز است. در ابتدای فیلم، کوچکترین پسر ویتو، مایکل با بازی آل پاچینو، قول میدهد که هرگز به مافیا نپیوندد، اما زمانی که تلاشی برای از بین بردن دون ویتو کورلئونه صورت میگیرد، نظرش تغییر میکند و به دنبال انتقام به مافیای خانوادگی میپیوندد. بر خلاف انتظار همه، مایکل خیلی زود رییس سازمان خانودگیاش میشود. پدرخوانده علاوهبر بهترین فیلم گانگستری مارلون براندو، بهترین فیلم گانگستری تمام تاریخ سینما هم محسوب میشود. درباره فیلم پدرخوانده به اندازه کافی گفته شدهاست، اما هنوز هم میتوان دربارهاش صحبت کرد. این اثر یکی از تحسینشدهترین محصولات کمپانی فیلمسازی پارامونت است. پدرخوانده یک پروژه تولیدی بسیار عظیم بودهاست، که سازندگان آن دردسرهای زیادی برای ساخت آن کشیدند. اما خوشبختانه سود این اثر هم به همان اندازه بزرگ بودهاست. اجرای درخشان مارلون براندو در فیلم پدرخوانده که برنده جایزه اسکار شد و فروش ناخالص سنگین فیلم در باکسآفیس، باعث شد که دو دنباله دیگر برای آن ساختهشود. این فیلم همچنین یک فیلمسازی بلندپروازانه در بهترین حالت خود است، که شامل نقشآفرینی فراموشنشدنی مارلون براندو و وحشتناکترین صحنه ترور و ازنظر زیباییشناسی خیرهکننده است، که تا بهحال در فیلمها دیده نشدهاست. پدرخوانده اثری با شکوه و در عینحال بسیار تاثیرگذار است که، در نشان دادن زندگی واقعی گروههای مافیا عالی عمل میکند. این اثر بسیار جذاب و سرگرمکننده، با تعهد راسخ و ذائقه هنری فرانسیس فورد. کاپولای بزرگ ساخته شدهاست.
منبع: movieweb