دنیای سینمایی مارول (MCU) با داستان‌های گسترده ودنباله‌دارش، صنعت فیلم را عوض کرد و به عنوان الگویی برای فرانچایزهای سودآور شناخته شد. بسیاری از استودیوها، شامل دی‌سی کامیکس، یونیورسال پیکچرز و برادران وارنر سعی کردند موفقیت جهان سینمایی مارول را با ایجاد جهان‌های مشترک تکرار کنند که هر کدام نتایج متفاوتی داشتند. جنگ ستارگان در پی یافتن هویت خود پس از دنیای سینمایی مارول دچار مشکل شد، اما لوکاس‌فیلم سعی دارد با استفاده از سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌هایش، داستان کلی بزرگتری را به هم پیوند بدهد تا این فرانچایزهای علمی-تخیلی معروف را مجدداً احیا کند.
دنیای سینمایی مارول از دهه 2010 تاکنون الگویی به عنوان یک فرانچایز سودآور بوده و بسیاری از استودیوها سعی کرده‌اند که آن را تکرار کنند. همه چیز با فیلم «مرد آهنی» در سال 2008 تغییر کرد، زمانی که ساموئل ال. جکسون در یک صحنه پس از اتمام فیلم نیک فیوری را نشان داد که به تیم انتقام‌جویان اشاره کند. البته مارول پیش از این داستان‌ها را از طریق چند فیلم پیش‌برده بود اما هیچ چیز به اندازه دنیای سینمایی مارول گسترده و پیچیده نبوده و این فرمول پدیده‌ای فرهنگی در جهان سینمایی بود. جهان مشترک مارول می‌توانست بهترین تقابل بین فیلم و کتاب‌های کمیک باشد، با ترکیب رشته‌های داستانی فردی برای تلاقی‌های بزرگ در سینما.
استودیو مارول تعریف مجددی از آنچه یک فرانچایز سینمایی می‌تواند باشد، با 33 فیلم و 22 سریالی که تاکنون ساخته، ارائه کرده است. دنیای سینمایی مارول پرفروش‌ترین فرانچایز فیلمی تاریخ را ساخته با تقریباً 30 میلیارد دلار فروش کلی، تقریباً سه برابر مقداری که در فیلم‌های جنگ ستارگان به دست آمده است. با تعیین استانداردهای جدید، بسیاری از استودیوها سعی کرده‌اند فرمول آن‌ها را تقلید کنند، با استفاده از صحنه‌های پس از اتمام فیلم برای تحریک هیجان درباره داستان‌های آینده و قول یک جهان مشترک که شخصیت‌های معروف بتوانند بین فرنچایزهای مختلف جابه‌جا شوند و با یکدیگر تعامل کنند. علاوه بر فیلم‌های ابرقهرمانی، فرانچایزهای هیولایی، سریال‌های ترسناک و موارد دیگر نیز سعی کرده‌اند که از دنیای سینمایی مارول تقلید کنند که در این مطلب از وبلاگ مایکت به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
- چرا بازگرداندن تیم اصلی انتقام‌جویان ایده بدی است؟
- نگاهی به تاریخ اکران جدید فیلم‌های فاز 5 مارول
- 10 تئوری که سرنوشت فیلم‌های مرد آهنی مارول را کاملا تغییر می دادند
1- دنیای توسعه یافته دی سی (DC Extended Universe)
دی‌سی رقیب اصلی مارول است و البته که برای این رقابت تصمیم گرفت جهان سینمایی خود را بسازد. در سال ۲۰۱۱، فیلم «فانوس سبز» (Green Lantern) قرار بود آغازگر این فرانچایز باشد و با نمایش شخصیت شرور سینسترو در یک صحنه پس از اتمام فیلم، اشاره‌ای به نسخه دوم این فیلم شد. این از اولین صحنه‌های پس از اتمام فیلم‌های دی‌سی بود که هیچ نتیجه‌ای نداشت، زیرا پس از انتقادات و عدم موفقیت تجاری ادامه دادن این فرانچایز منتفی شد. حتی «فانوس سبز» از دنیای توسعه یافته دی‌سی حذف شد و فیلم «مرد پولادین» (Man of Steel) به عنوان نقطه شروع جدیدی انتخاب شد، که داستان تاریک زک اسنایدر را آغاز کرد و هیچ‌گاه به پایان نرسید.
دیدن شخصیت‌های دی‌سی در صفحه نمایش رویایی برای بسیاری از طرفداران کتاب‌های کمیک است و خوشبختانه با رهبری جیمز گان، این فرصت برای آنان دوباره فراهم خواهد شد. اما متأسفانه، با وجود اینکه فیلم‌های دی‌سی وعده‌هایی امیدوارکننده داشتند اما به دلیل مشکلات مدیریتی و سازمانی، جهان گسترده آن به وعده‌ای ناموفق تبدیل شد. ایده‌های هیجان‌انگیزی از صحنه‌های پس از اتمام فیلم مانند Legion of Doom، Martian Manhunter و برخورد سوپرمن و بلک آدام باید تا زمان نامشخصی به تعویق بیافتند.
2- جهان تاریک (Dark Universe)
فیلم‌های هیولایی شرکت یونیورسال پیکچرز شاهکارهایی هستند و استودیو می‌خواست از برخی از محصولات مشهور خود برای توسعه‌ی یک جهان سینمایی مشترک، کم نظیر مانند MCU استفاده کند. دارک یونیورس یا دنیای تاریک سری فیلم‌هایی بود که در آن اتفاقاتی مشترک بین فیلم‌هایی همچون دراکولا، مرد گرگ‌نما و … رخ می‌داد. فیلم مومیایی که در سال ۲۰۱۷ با بازی تام کروز منتشر شد، اعلام رسمی دارک یونیورس را نشان می‌داد اما این وعده دوام نیاورد. دلایل زیادی وجود دارند که منجر به شکست دارک یونیورس شدند، از جمله این که فیلم نخست آن بیش از حد بر روی مسائل اکشن تمرکز داشت و به ندرت به مسائل ترسناک می‌پرداخت.
3- احضار (The Conjuring)
جدی‌ترین تلاش‌های شرکت برادران وارنر برای ساخت یک فرانچایز مشترک از محصولات محبوب، شامل جهان سینمایی متاثر از فیلم احضار (The Conjuring) است. پس از موفقیت فیلم اول در سال ۲۰۱۳، این مجموعه دو دنباله سینمایی مستقیم احضار، سه فیلم آنابل (Annabelle) و دو فیلم در مجموعه راهبه (The Nun) را تجربه کرده است. این جهان ترسناک ماورایی بیش از ۲ میلیارد دلار در سراسر جهان کسب درآمد کرده است و اگرچه همانند MCU به حداکثر اندازه فروش نرسیده اما فیلم‌های آن نسبت به هزینه‌های تولید نسبتاً کمی که داشتند، سودی فوق‌العاده کسب کردند.
4- دنیای مرد عنکبوتی سونی (Sony Spider-Man Universe)
همانطور که سونی و استودیو مارول به توافقی برای همکاری در پروژه‌ها دست یافتند، جهان مرد عنکبوتی دگرگون شد و به عنوان اثری مرتبط با MCU شناخته شد.
شرکت سونی پیکچرز در اوایل دهه ۲۰۱۰ تلاش خود را برای ایجاد یک جهان گسترده با استفاده از شخصیت‌های فرعی و ابرقهرمانان خلافکار از دنیای اسپایدرمن آغاز کرد، ابتدا به عنوان اضافاتی به سری فیلم مرد عنکبوتی شگفت انگیز (The Amazing Spider-Man) برنامه‌ریزی شده بودند. همانطور که سونی و استودیوهای مارول به توافقی برای همکاری در پروژه‌ها دست یافتند، جهان اسپایدرمن دگرگون شد و اثری مرتبط با MCU در نظر گرفته شد. تاکنون سونی دو فیلم ونوم (Venom) و فیلم مشهور موربیوس (Morbius) را توسعه داده است. پروژه‌های دیگری مانند “Madame Web”، “Kraven the Hunter” و سومین فیلم “Venom” برنامه‌ریزی شده‌اند که در سال ۲۰۲۴ منتشر خواهند شد و این فیلم‌ها در حال حاضر به طور مستقیم با MCU پیوند خورده‌اند.
5- دنیای هیولاها (MonsterVerse)
مانسترورس یا دنیای هیولاها یک جهان چندرسانه‌ای دیگر از شرکت برادران وارنر است که حول محور هیولاهایی مانند گودزیلا و کینگ کونگ ساخته شده است. تاکنون چهار فیلم سینمایی و یک سریال تلویزیونی منتشر شده‌اند و گودزیلا در مقابل کینگ کونگ یکی از فیلم‌های علمی تخیلی هیجان‌انگیزی است که در سال ۲۰۲۴ منتشر خواهد شد. این فرانچایز امتیازی معمولی از منتقدان داشته است و فیلم‌های آن به اندازه کافی در باکس آفیس موفق بوده‌اند تا بتوانند راه خود را ادامه بدهند. هیولاها نقطه قوت آشکار دنیای هیولاها هستند، اما چالش حفظ شخصیت‌های انسانی همواره در این سری فرانچایزها جذاب بوده است.
6- جنگ ستارگان (Star Wars)
جنگ ستارگان که پیش از این موفق‌ترین فرانچایز بود، در سال‌های اخیر با کسب شهرت بسیار توسط MCU مسیر سختی در پیدا کردن هویت خود داشته است. سه‌گانه جنگ ستارگان در نهایت در نظر بسیاری از طرفداران وفادار یک اثر شکست خورده محسوب شد و از آن زمان به بعد دیزنی و لوکاس فیلم فقط سریال‌های تلویزیونی منتشر کردند. همانند مارول، لوکاس‌فیلم تلاش کرده تا نقش‌های کاراکتری و ارجاعاتی را از طریق برنامه‌های تلویزیونی به هم پیوند دهد و داستان بزرگتری از جنگ ستارگان را نمایش دهد. تعداد زیادی فیلم از جنگ ستارگان قرار است منتشر شوند که امیدواریم این جهان علمی تخیلی معروف را به مسیر درست بازگرداند و دنیای جذاب و مهیج جورج لوکاس را به توسعه خود ادامه دهد.
7- دنیای مردان ایکس فاکس (Fox X-Men Universe)
دنیای مردان ایکس کمپانی فاکس، از موفق‌ترین پروژه‌های ابرقهرمانی دهه ۲۰۰۰ بودند، اما این فرانچایز در دهه ۲۰۱۰ هنگام تلاش برای رقابت با MCU شدیداً افت کرد و طرفدارانش را از دست داد. از ابتدا می‌توانست این شروع یک حرکت ایمن باشد اما فیلم‌های پیش از سه‌گانه اصلی را در زمانبندی جای دادند که منجر به ایجاد هرج و مرج در انتشار این سری فیلم‌ها و جهانی که ساخته‌بودند شد. با وجود برخی اثار طلایی مانند لوگان، ددپول، فرست کلاس و…، دنیای سینمایی فاکس در اواخر دهه ۲۰۱۰ به پایان رسید.
8- تبدیل‌شوندگان (Transformers)
مایکل بی، برخی از بهترین فیلم‌های ترانسفورمرز را کارگردانی کرده و این آثار اکشن علمی تخیلی را به عنوان یک رقیب قدرتمند در باکس آفیس قرن ۲۱ مطرح کرده است و بیش از ۵ میلیارد دلار درآمد داشته. به جز سری اصلی مایکل بی، مالکیت تبدیل شوندگان با آثاری مانند Bumblebee و Transformers: Rise of the Beasts گسترش یافته است. در حال حاضر فیلم‌های بیش‌تری برنامه‌ریزی شده‌اند که فرنچایز را گسترش می‌دهند اما نسخه‌هایی که توسط مایکل بی کارگردانی نشدند، در باکس آفیس فروش کم‌تری داشتند.
9- شاه آرتور (King Arthur)
مانند Dark Universe، سری فیلم‌های King Arthur: Legend of the Sword نیز یک فرانچایز ناموفق دیگر و به دنبال تقلید از موفقیت MCU بود. شرکت برادران وارنر ابتدا تلاش کرد تا یک سری فیلم مدرن از شاه آرتور را با بازیگر سریال بازی تاج و تخت، کیت هرینگتون، ایجاد کند، اما این ایده به همراه فیلم گای ریچی و چارلی هانام لغو شد. فیلم قرار بود یک جهان مشترک از افسانه شاه آرتور را آغاز کند اما فقط ۱۴۸ میلیون دلار درآمدزایی کرد در حالی که بودجه آن ۱۷۵ میلیون دلار بود و با شکست مواجه شد.
منبع: screenrant