از زمانی که یان فلمینگ از شخصیت جیمز باند در کتاب «کازینو رویال» (Casino Royale) رونمایی کرد، جهانِ آثار جاسوسی برای همیشه دستخوش تغییر شد. جیمز باند جاسوس جنتلمن و خوش پوشی بود که البته عادتهای ناسالم هم کم نداشت؛ از سیگار کشیدن گرفته تا رابطه با معشوقههای مختلف در ماموریتهای خطیر. با این حال خیلی زود در سراسر جهان معروف شد و در سال 1962 با فیلم «دکتر نو» (Dr. No) به دنیای پر زرق و برق سینما وارد و به یکی از منحصر به فردترین جاسوسهای تاریخ سینما تبدیل شد.
مامور 007 شخصیتی است که از آزمون زمان سربلند بیرون آمده و بیش از نیم قرن مخاطبان را سرگرم نگه داشته. با این حال فیلمهای اخیرش علیرغم فروش نسبتا بالا، تحت تاثیر حواشی زیادی قرار گرفتند و این سوال مطرح شده که آیا ماجراهای جیمز باند هنوز هم پرطرفدار است یا نه؟ برای پاسخ به این سوال باید به تاریخچه شکلگیری شخصیت باند بازگردیم و عواملی را بررسی کنیم که او را تا این اندازه محبوب دل مخاطبان ژانر جاسوسی کرده استاکش. در این مطلب به دلایل محبوبیت جیمز باند خواهیم پرداخت.
چرا شخصیت جیمز باند جذاب است؟
از نخستین باری که مامور 007 در دنیای ادبیات و سینما ظهور کرد تا به حال، تغییرات گستردهای در شخصیت پردازیاش به وجود آمده و میتوان ادعا کرد که این شخصیت در طول زمان به تکامل رسیده. مثلا در سالهای نخست، جیمز باند بیشتر مخاطبان مرد را هدف گرفته بود و به همین دلیل هم عجیب نبود که جاسوس جنتلمن و آراستهای تصویر شود که در کنار مبارزه با اشرار، زنان زیبارو را هم به خودش جذاب میکند. هرچند در بعضی از فیلمهای ابتدایی «جیمز باند» زنان هم نقش فعال تری داشتند (مثل دومینو در «گلوله آتشین» (Thunderball)) اما در نهایت این آقای باند بود که به دادشان میرسید و روز را نجات میداد. این قاعده بعد از گذشت دههها دستخوش تغییر شد و با زنان قویتری مثل نومی و پالوما در«زمانی برای مردن نیست» (No Time To Die) مواجه شدیم که نشان دادند در مواقع حساس میتوانند عملکرد به مراتب بهتری از باند داشته باشند.
در این میان از جذابیت شرورهای این مجموعه و تاثیرشان بر محبوبیت باند هم نباید غافل شد. مثلا بلوفلد یکی از بهترین شرورهایی است که با جیمز باندهای شان کانری، جرج لازنبی و دنیل کریگ رو به رو شده. شرورهای مدرنتری مثل لا شیفر و سیلوا تاکتیک های جاسوسی فیلمهای قدیمیتر جیمز باند را به چالش کشیدند و رنگ و بوی تازهای این به فرنچایز دادند.
در نهایت میتوانیم بگوییم که راز موفقیت و محبوبیت فرنچایز جیمز باند تطبیق پذیریش است؛ به گونهای که تغییرات زمانی را میپذیرد، سعی میکند خودش را با گذر دوران تطبیق دهد و و در کنار پایبندی به جنبههای نوستالژیک همواره حرف تازهای برای گفتن دارد.
آیا مخاطبان هنوز هم جیمز باند را دوست دارند؟
در هیاهوی فیلمهای ابرقهرمانی و بلاک باسترهای اکشن شاید ارتباط مخاطبان با مجموعه فیلمهای جیمز باند کم رنگتر شده باشد اما مامور 007 هنوز هم برای مخاطبان ژانر جاسوسی جذاب است. مثلا انتخاب باند بعدی برای طرفداران این فرنچایز درست به اندازه انتخاب رئیس جمهور مهم است چون هر بازیگر میتواند ویژگیهای تازه و منحصر به فردی را به فرنچایز اضافه کند. همچنین بالا رفتن سن، جذابیت باند را کم و او را به مردی مملو از ایراد تبدیل میکند که نمیتواند به خوبی از پس ماموریتهایش برآید؛ بنابراین عجیب نیست که هر چند سال یک بار با مامور 007 تازهای رو به رو شویم.
اگرچه جیمز باند از نخستین حضورش تا به حال تغییرات گستردهای داشته اما به عنوان یک آیکون تم همیشگیاش را حفظ کرده و اصلا همین تم مشترک به مخاطبان اجازه میدهد فارغ از حواشی عوض شدن بازیگر اصلی، با داستان آشنای فیلمها مثل روز اول ارتباط برقرار کنند. در نهایت، باند به لطف ثبات شخصیتی هنوز هم مورد علاقه مخاطبان است و تکاملش باعث شده که شخصیت پیچیده و جذابتری داشته باشد.
منبع: cbr