کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی چیست و چگونه با آن مقابله کنیم؟
با رشد شبکه‌های اجتماعی و افزایش محتوا، حالا شب و روز زندگی ما صرف ارتباط، پرسه زدن در میان ویدیوهای پربازدید و تصاویری میشود که ذهن و دل ما را از این سوی جهان به آن سوی جهان می‌برد. بعضی از کاربران، به حدی در شبکه‌های اجتماعی غرق می‌شوند که بدون هیچ دلیلی، اطلاعات شخصی خود را با کاربرانی که از ماهیت آن‌ها با خبر نیستند به اشتراک می‌گذارند و در دام افرادی می‌افتند که با کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی، زندگی خود را می‌گذرانند.
برای افزایش سطح امنیت و شناخت کاربران شبکه و رسانه‌های اجتماعی، مقاله آموزشی را برای جلوگیری از کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی آماده کرده‌ایم که بدون شک، در افزایش سطح دانش شما مثمرثمر خواهد بود.
کلاهبرداری در شبکه‌های اجتماعی به چه معناست؟
کلاهبرداری در شبکه‌های اجتماعی به هرگونه اقدام غیرقانونی گفته میشود که با هدف فریب کاربران و به دست آوردن اطلاعات شخصی، مالی یا سایر منافع آن‌ها در این پلتفرم‌ها انجام میشود. با گسترش روزافزون استفاده از شبکه‌های اجتماعی، این نوع کلاهبرداری‌ها نیز به شدت افزایش یافته‌اند و به یکی از مهم‌ترین چالش‌های امنیتی در دنیای دیجیتال تبدیل شده‌اند.
گزارش جدید کمیسیون فدرال تجارت آمریکا نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی به پاتوق اصلی کلاهبرداران اینترنتی تبدیل شده‌اند. در سال‌های اخیر، میزان کلاهبرداری در این شبکه‌ها به شدت افزایش یافته است. به طوری که در سال ۲۰۲۱، خسارات ناشی از این کلاهبرداری‌ها به بیش از ۷۷۰ میلیون دلار رسیده است که نسبت به سال ۲۰۱۷ حدود ۱۸ برابر افزایش یافته است.
فیسبوک و اینستاگرام دو پلتفرم اصلی هستند که کلاهبرداران برای اجرای طرح‌های خود از آن‌ها استفاده می‌کنند. دلیل اصلی این امر، دسترسی آسان به میلیاردها کاربر در سراسر جهان و امکان دروغ‌گویی راحت در این محیط‌ها است.
1. سفره زندگیت را پیش همه باز نکن
اولین و یکی از مهم‌ترین مواردی که حین استفاده از شبکه‌های اجتماعی باید رعایت کنید، اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی است. بعضی از کاربران، شبکه‌های اجتماعی را به شکل یک دفترچه خاطرات یا گزارش کارهای روزانه می‌بینند و هرچیزی که در ساعت‌های زندگیشان رخ می‌دهد را با کاربران به اشتراک می‌گذارند.
با اینکه گرم گرفتن با کاربران شبکه‌های اجتماعی و در و دل کردن با آن‌ها می‌تواند حس مثبتی را در شما ایجاد کند، اما در نهایت، اطلاعات شخصی شما سلاحی است که توسط کلاهبرداران بر علیه خودتان مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه، بعضی از کاربران تمایل دارند تا تاریخ تولد خود را روی صفحه اصلی حساب کاربری بنویسند؛ در حالیکه از این موضوع آگاه نیستند که کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی فوق‌العاده آسان است و کلاهبرداران می‌توانند با ارسال ایمیل‌های وسوسه‌انگیز در رابطه با هدیه روز تولد، یا اطلاعات بیشتری از شما بدزدند، یا حتی از طریق تاریخ تولد، رمز شما را پیدا کنند و وارد حساب کاربری شوند.
این نکته را به یاد داشته باشید که نباید تمام جزئیات زندگی خود را با کاربران به اشتراک بگذارید و باید قبل از آماده کردن پست جدید، همه چیز را بررسی کنید. به عنوان نمونه، پستی در رابطه با خارج شدن شما از شهر برای کار یا تفریح را به اشتراک نگذارید، چون کلاهبرداران و افراد ناشناسی که آدرس منزل شما را دارند و از نبود شما در منزل باخبر هستند، به راحتی می‌توانند از خانه شما دزدی کنند.
2. مراقب درخواست‌های دوستی باش
تجربه اکثر کاربران اینترنت در چند سال گذشته ثابت کرده است که باید حواسمان به درخواست‌های دوستی متعدد باشد. زمانی که از سبکه‌های اجتماعی مانند: اینستاگرام و فیسبوک استفاده می‌کنیم، در خواست‌های متعددی برای ما ارسال می‌شوند که همه‌ی آن‌ها یک هدف مشابه دارند و آن دوست شدن با شما و دسترسی به پروفایل یکدیگر است.
کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی از طریق ارسال درخواست دوستی، یک روش متداول است که بعضی از کاربرانی که تشنه جمع کردن دنبال کننده هستند، آن را جدی نمی‌گیرند. کلاهبرداران اینترنتی، همواره روشی برای سوءاستفاده از اطلاعات شما پیدا می‌کنند و در این زمینه، با ساخت حساب‌های کاربری فیک که خود را کاملا طبیعی جلوه می‌دهند، در تلاش هستند تا از آزمون صحت سنجی به راحتی عبور کنند.
با اینکه داشتن دنبال کننده بیشتر، حس لذتبخشی دارد، اما به یاد داشته باشید که باید دنبال کنندگان خود را با افراد آشنا و قابل اعتماد افزایش دهید تا بتوانید به شکل سالم‌تر، از رسانه‌های اجتماعی استفاده کنید و در دام کلاهبرداران نیفتید.
3. پیام‌های بخش درخواست را با دقت بخوانید
درخواست‌هایی که حاوی پیام هستند، یکی از روش‌های موردعلاقه کلاهبرداران برای دسترسی به حساب کاربری و اطلاعات شخصی شما است. در این بخش، کاربرانی که هنوز به فهرست دنبال کنندگان شما اضافه نشده‌اند نیز می‌توانند به شما پیام ارسال کنند. از اینرو، باید مراقب محتویات پیام و حساب کاربری شخصی که به شما پیام فرستاده باشید.
بعضی مواقع، پیام‌های وسوسه‌انگیزی در رابطه با تخفیف‌های قابل توجه به شما ارسال میشود، یا به یکباره، کاربری از شکاف آسمان به سمت شما می‌افتد و سفره زندگیش را در یک پیام چند صد کلمه‌ای با شما به اشتراک می‌گذارد. علاوه‌براین، بعضی از کلاهبرداران روش‌هایی را برای کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی استفاده می‌کنند که ممکن است عواطف شما را تحریک کند.
به عنوان نمونه، یک پیام در رابطه با شخصی دریافت می‌کنید که پدر و مادر خود را در یک حادثه مرگبار از دست داده است و حالا خودش برادر کوچک خود را بزرگ می‌کند و نمی‌تواند از پس خرج و مخارج زندگی خود بر بیاید. در نهایت، این کاربر شماره حساب بانکی خود را نیز به اشتراک می‌گذارد تا بتواند از کاربران، پول جمع آوری کند.
با اینکه این گونه از پیام‌ها به همراه چاشنی جزئیات و استفاده از جملات سوزناک، می‌تواند تعداد قابل توجهی از کاربران را تحت تاثیر قرار بدهد، اما احتمال زیادی وجود دارد که چنین پیام‌هایی صرفا برای کسب درامد نوشته شده باشند. با احترام به قشر ضعیف جامعه، کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی از طریق نقش بازی کردن، به یک امر عادی تبدیل شده است و حتی بعضی از کلاهبرداران نیز با ادعای اینکه قصد دارند تا به افراد بی‌بضاعت کمک کنند، از کاربرانی که عواطف را در اولویت زندگی خود قرار می‌دهند سوءاستفاده می‌کنند.
برای جلوگیری از کلاهبرداری و سوءاستفاده، ابتدا به حساب کاربری شخصی که به شما پیام فرستاده، نگاه بیندازید و تعداد پست‌ها، نوع نگارش متن و سایر المان‌هایی که از نظر شما اهمیت دارند را بررسی کنید. اگر از نظر شما، این درخواست عجیب و غیر طبیعی بود، کاربر را بلاک و گزارش کنید.
4. روی لینک‌های ناشناس کلیک نکنید
یکی از نکات طلایی که حین استفاده از شبکه‌های اجتماعی باید رعایت کنید، عدم اعتماد به لینک‌های ناشناس است و کلاهبرداران از طریق لینک‌های مخرب خود، از تعداد زیادی از کاربران سوء استفاده می‌کنند. به عنوان نمونه، یک کاربر ناشناس، یک لینک برای شما ارسال می‌کند و متن جذابی را زیر آن می‌نویسد که شما را به کلیک کردن روی لینک وسوسه کند.
پس از کلیک روی لینک، پروسه کلاهبرداری آغاز میشود و یا اطلاعات شما در دسترس کلاهبردار قرار می‌گیرد یا حساب بانکی شما خالی میشود. با تولد شبکه‌های اجتماعی و گسترش روز افزون کاربران، کلاهبرداری‌های فیشینگ نیز افزایش یافته است و حالا روش‌های بیشتری برای کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی وجود دارد.
یکی از یوتیوبرهای محبوب دنیا که با نام Mr Beast شناخته میشود، لینکی در رابطه با «اهدای جوایز به دنبال کنندگان» را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. با کلیک روی لینک، شما به یک وبسایت منتقل می‌شوید و باید از بین هدایای مختلف مانند: گیفت کارت‌های صد دلاری ایکس باکس، پلی استیشن و اسپاتیفای، یک گزینه را انتخاب کنید. در نهایت، این وبسایت برای دریافت جایزه، اطلاعات شخصی را از کاربر می‌گیرد و در نهایت، هیچ هدیه‌ای به کاربر داده نمی‌شود و اطلاعات او نیز در اختیار کلاهبرداران قرار می‌گیرد.
نکته جالب در رابطه با این ترفند، استفاده از کامنت‌های جعلی است که همه از این یوتیور بابت دریافت هدیه تشکر می‌کنند و با ذکر محل زندگی خود، این حس را به شما منتقل می‌کنند که انگار هدیه واقعی است.
5. تبلیغات
کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی از طریق تبلیغات، یکی از شیوه‌های رایج فریبکاری در دنیای دیجیتال امروز است. در این نوع کلاهبرداری، مجرمان از طریق تبلیغات دروغین، اغراق‌آمیز یا گمراه‌کننده، کاربران را به سمت خود جذب کرده و از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنند
کلاهبرداران حرفه‌ای، با استفاده از ترفندهای مختلف و ایجاد حس فوریتی، کاربران را به سمت خود جذب می‌کنند. آن‌ها ممکن است محصولات یا سرویس را با تخفیف‌های باورنکردنی تبلیغ کنند، یا از قول افراد مشهور و برندهای معروف، پیشنهادهای دروغین ارائه دهند. هدف آن‌ها اغلب، دریافت اطلاعات شخصی شما مانند شماره کارت بانکی یا کلاهبرداری مالی است و نباید به چنین محتواهای دروغینی اعتماد کرد.
چگونه از کلاهبرداری‌ها در امان بمانیم؟
- توجه به آدرس‌های اینترنتی: آدرس‌های اینترنتی مشکوک و نامرتبط با برند، نشانه‌ای از یک سایت جعلی است.
- بررسی نمادهای اعتماد: وجود نمادهای اعتماد معتبر مانند نماد اعتماد الکترونیکی، می‌تواند به شما اطمینان دهد که با یک سایت امن سروکار دارید.
- خواندن نظرات کاربران: قبل از هرگونه خرید، نظرات سایر کاربران را درباره محصول یا خدمات موردنظر مطالعه کنید.
- عدم اعتماد به پیشنهادهای وسوسه‌انگیز: اگر پیشنهادی بیش از حد خوب به نظر می‌رسد، احتمالاً کلاهبرداری است.
- ارتباط مستقیم با برند: برای اطمینان از صحت یک تبلیغ، به صورت مستقیم با برند یا شرکت موردنظر تماس بگیرید.
- عدم اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی: اطلاعات شخصی خود را به هیچ‌وجه در اختیار افراد ناشناس قرار ندهید.
- استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی: نصب و به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزارهای امنیتی، می‌تواند به شما در تشخیص سایت‌های مخرب کمک کند.
6. استفاده از تشخیص هویت دو مرحله‌ای
تشخیص هویت دو مرحله‌ای یا 2FA (Two-Factor Authentication) یک روش امنیتی است که برای تأیید هویت کاربران استفاده میشود. در این روش، علاوه بر ورود با نام کاربری و رمز عبور، کاربران در مرحله دوم، پیامی با یک کد مهم دریافت می‌کنند و سپس می‌توانند به حساب کاربری خود وارد شوند.
با استفاده از تشخیص هویت دو مرحله‌ای، سطح امنیت حساب کاربری شما به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد و از کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی جلوگیری میشود.
- افزایش امنیت: با استفاده از تشخیص هویت 2 مرحله‌ای، احتمال نفوذ افراد غیرمجاز به حساب کاربری شما به شدت کاهش می‌یابد. حتی اگر کسی رمز عبور شما را به دست آورد، بدون داشتن کد امنیتی نمی‌تواند وارد حساب شما شود.
- حفاظت از اطلاعات شخصی: اطلاعات شخصی شما مانند اطلاعات بانکی، ایمیل و سایر اطلاعات حساس با استفاده از 2FA بهتر محافظت میشود.
- کاهش خطر کلاهبرداری: کلاهبرداری‌های آنلاین، با استفاده از اطلاعات ورود به حساب کاربری انجام می‌شوند، اما 2FA این خطر را به حداقل می‌رساند.
- سادگی استفاده: سرویس‌ها و اپلیکیشن‌ها از روش‌های ساده‌ای برای پیاده‌سازی 2FA استفاده می‌کنند.
- حمایت گسترده: بسیاری از سرویس‌های محبوب از جمله گوگل، فیسبوک و بسیاری دیگر از 2FA پشتیبانی می‌کنند.
7. بررسی دقیق پروفایل های خدمات مشتری
پروفایل خدمات مشتری به صفحه‌ای گفته میشود که اطلاعات جامع و دقیقی در مورد خدمات ارائه شده توسط یک شرکت یا سازمان را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. این پروفایل‌ها معمولاً در وبسایت، شرکت‌ها یا پلتفرم‌های واسطه‌گری خدمات ایجاد می‌شوند و به عنوان یک ویترین برای نمایش توانایی‌ها و تخصص‌های شرکت عمل می‌کنند.
کلاهبرداران اینترنتی با ترفندهای پیچیده سعی می‌کنند تا از طریق شبکه‌های اجتماعی به اطلاعات شخصی کاربران دسترسی پیدا کنند. یکی از این ترفندها، ایجاد پروفایل‌های جعلی پشتیبان مشتری است که به سختی می‌توان آن‌ها را از پروفایل‌های واقعی تشخیص داد. برای اینکه قربانی این کلاهبرداری‌ها نشوید، همیشه به دنبال نشانه‌هایی مانند تیک آبی تأیید شده، تاریخ ایجاد پروفایل و فعالیت‌های اخیر حساب باشید.
همچنین، از اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس مانند شماره کارت بانکی، رمز عبور و اطلاعات شخصی خود در پیام‌های خصوصی خودداری کنید. به یاد داشته باشید، شرکت‌های معتبر هرگز از شما درخواست اطلاعات محرمانه از طریق پیام‌های خصوصی نمی‌کنند.
8. فعالیت‌های مشکوک را گزارش دهید
امنیت فضای مجازی، مسئولیتی جمعی است. با گزارش به موقع فعالیت‌های مشکوک مانند پروفایل‌های جعلی و انتشار اطلاعات نادرست، می‌توانیم به ایجاد یک فضای مجازی سالم و امن کمک کنیم. همکاری همه کاربران در این زمینه، کلید اصلی مقابله با تهدیدات سایبری است. این نکته را به یاد داشته باشید که کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی در حال افزایش است و کاربران باید وقت بیشتری را صرف حفظ امنیت خود در شبکه های اجتماعی کنند.
منبع: makeuseof
