10 فیلم زامبی‌محور تماشایی که محصول آمریکا نیستند

از میان تمام زیرشاخه‌های مختلف ژانر وحشت، فیلم‌های زامبی‌محور یکی از ماندگارترین‌ها هستند، چرا که هر نسل از فیلم‌سازان، نگاه منحصربه‌فردی به این زیرژانر داشته است. در سال‌های اخیر، شاهد تغییرات هیجان‌انگیزی در ژانر زامبی بوده‌ایم. بسیاری از کلیشه‌ها و قواعدی که توسط آثاری کلاسیکی مانند شب مردگان زنده (Night of the Living Dead) پایه‌گذاری شده بودند، دستخوش دگرگونی شدند تا با دوران معاصر هماهنگ شوند. اگرچه هالیوود فیلم‌های زامبی‌محور بسیار خوبی تولید کرده است، اما آثار خلاقانه بسیاری نیز از کشورهای خارج از آمریکا پدید آمده‌اند.

بسیاری از فیلم‌های زامبی‌محور غیر آمریکایی از چارچوب‌های رایج این ژانر فاصله می‌گیرند و این پروژه‌های بین‌المللی درخشان نشان می‌دهند که نویسندگان و کارگردانان در سراسر جهان علاقه‌مندند ببینند تا کجا می‌توان مفهوم زامبی را گسترش داد. از فیلم‌های خون‌آلود و خشنی که باعث می‌شوند از تماشای صحنه‌ها روی برگردانید، تا روایت‌های طنزآمیزی که با انتظارات مخاطب بازی می‌کنند، این آثار همه‌ چیز دارند. در سال‌های اخیر، بسیاری از بهترین فیلم‌های زامبی‌محور، زامبی را به‌عنوان استعاره‌ای از بیماری‌های همه‌گیر و فاجعه‌های فراگیر به تصویر کشیده‌اند و اغلب این مضمون را با ژانر آخرالزمانی در هم آمیخته‌اند. در ادامه 10 فیلم زامبی‌محور جذاب نام بردیم که محصول آمریکا نیستند.

10. کارگو (Cargo)

• محصول: 2017 استرالیا
• کارگردان: بن هاولینگ، یولاندا رامکه
• بازیگران: مارتین فریمن، سیمون لندرز، آنتونی هیس
• امتیاز راتن تومیتوز: 88 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10

فیلم زامبی‌محور واقع‌گرایانه کارگو با بازی مارتین فریمن مدت‌ها است که در این ژانر نادیده گرفته شده. با این حال، تماشای این فیلم استرالیایی در زمان حال نشان می‌دهد چرا با اثری ترسناک و از لحاظ عاطفی تاثیرگذار روبه‌رو هستیم. در دنیای کارگو زامبی‌ شدن به‌عنوان یک ویروس معرفی می‌شود، اما تاثیرات آلودگی همان الگوی همیشگی را دنبال می‌کند و کاملا مشخص است که هرکس گزیده شود، مدت زیادی زنده نمی‌ماند. این فیلم با تکیه بر عنصر محدودیت زمان و ابتلای اندی (فریمن) به ویروس، داستان تلاش او برای رساندن دختر نوزادش به مکانی امن را روایت می‌کند.

فیلم کارگو با بهره‌گیری از بسیاری از عناصر برجسته‌ی ژانر آخرالزمانی، به‌طور هم‌زمان با چالش‌های بومیان استرالیا نیز درگیر است. اندی در مسیر خود با دختربچه‌ای به نام تومی (سیمون لندرز) آشنا می‌شود که به او کمک می‌کند تا برای دختر نوزادش، پس از مرگ خود مکانی امن برای بزرگ شدن پیدا کند. فریمن بدون شک در کارگو یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌هایش را ارائه می‌دهد و این پروژه‌ی پیچیده، پرتره‌ای لطیف و تاثیرگذار از عشق و فداکاری در برابر موانعی به ظاهر غیرقابل عبور است. فضای روستایی استرالیا نیز حال‌ و هوایی منحصربه‌فرد به فیلم می‌بخشد در حالی که بسیاری از فیلم‌های زامبی معمولا بر محیط‌های شهری تمرکز دارند.

• ۹ سریال و فیلم زامبی محور که سال 2025 منتشر می‌شوند

9. برف مرده (Dead Snow)

• محصول: 2009 نروژ
• کارگردان: تومی ویرکولا
• بازیگران: شارلوت فروگنر، استیگ فروده هنریکسن، آنه دال تورپ
• امتیاز راتن تومیتوز: 68 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10

در بسیاری از فیلم‌های زامبی، زمانی که شخصی آلوده می‌شود، با یک فقدان تراژیک روبه‌رو هستیم و همین پیوندهای انسانی است که شیوع بیماری را به‌مراتب ترسناک‌تر می‌کند. اما این قضیه در مورد فیلم زامبی‌محور نروژی برف مرده صدق نمی‌کند که نه تنها زامبی دارد، بلکه زامبی‌هایش همگی از حذب نازی هستند. گویی مردگان متحرک به‌تنهایی و به‌اندازه‌ی کافی ترسناک و شرور نیستند و فیلم برف مرده لایه‌ای از شر مطلق را به آن‌ها اضافه می‌کند. همین ترکیب باعث می‌شود که تماشاگران بدون عذاب وجدان هنگام متلاشی شدن زامبی‌ها هورا بکشند و وقتی آن‌ها نزدیک‌تر می‌شوند، با تمام وجود فریاد بزنند.

 فیلم برف مرده از بسیاری جهات در چارچوب کلاسیک روایت‌های ترسناک پیش می‌رود و داستانش با گروهی از دانشجویان آغاز می‌شود که به کلبه‌ای دورافتاده در جنگل‌های نروژ سفر می‌کنند. در ادامه، شخصیت‌ها یکی‌یکی با زامبی‌ها مواجه می‌شوند و یا با تمام توان برای نجات خود می‌جنگند یا قربانی می‌شوند. از همان دقایق ابتدایی فیلم مشخص است که سازندگان از بازی با کلیشه‌های ژانر لذت برده‌اند و عامدانه جنبه‌های مشمئزکننده، اغراق‌شده و پرزرق‌وبرق فیلم‌های زامبی را برجسته کرده‌اند. همان عناصری که این ژانر را به‌یادماندنی و خاص می‌کنند.

8. زنده (Alive)

• محصول: 2020 کره جنوبی
• کارگردان: چو ایل هیونگ
• بازیگران: یو آه این، پارک شین هه، لی هیون ووک
• امتیاز راتن تومیتوز: 88 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10

گنجاندن فناوری و شبکه‌های اجتماعی در فیلم‌های معاصر می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، چرا که سرعت پیشرفت تکنولوژی آن‌قدر بالا است که این عناصر به‌سرعت کهنه می‌شوند و از مد می‌افتند. با این حال، فیلم کره‌ای زنده به‌خوبی موفق می‌شود همزمان هم به‌روز و هم ماندگار باشد. داستان فیلم حول شخصیت اصلی‌ای به نام جون‌وو می‌چرخد که در تلاش برای یافتن بازماندگان دیگر است، در حالی که با زامبی‌ها و انسان‌های دیگر روبه‌رو می‌شود. در فیلم زامبی‌محور زنده شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی دارند، اما هرگز جای داستان‌پردازی و توسعه‌ی شخصیت‌ها را نمی‌گیرند و باعث می‌شوند روایت همچنان متمرکز و پرکشش باقی بماند.

یو آه این در نقش او جون‌وو، استریمر بازی‌های ویدیویی، نقش محوری فیلم زنده را ایفا می‌کند که در جریان آخرالزمان زامبی‌ها تلاش می‌کند در حالی زنده بماند که در آپارتمانش محبوس شده است. پارک شین‌ هه نیز نقش یکی از همسایه‌های جون‌وو به نام کیم یو بین را بازی می‌کند. آن‌ها در نهایت با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و برای نجات خود دست به همکاری می‌زنند. رابطه‌ی میان این دو شخصیت، لحظاتی روشن و امیدبخش به فیلم می‌بخشد و وقفه‌هایی در تنش ایجاد می‌کند که باعث می‌شوند بیننده بتواند صحنه‌های مشمئزکننده‌تر این فیلم کره‌ای را راحت‌تر تحمل کند.

7. تکه‌ای از مردگان (One Cut Of The Dead)

• محصول: 2017 ژاپن
• کارگردان: شینیچیرو یوئدا
• بازیگران: تاکایوکی هاماتسو، هارومی شوهاما، یوزوکی آکیاما
• امتیاز راتن تومیتوز: 100 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10

فیلم تکه‌ای از مردگان نه تنها با ژانر زامبی، بلکه با خودِ هنر فیلم‌سازی وارد گفت‌وگو می‌شود و با نگاهی طنزآمیز، به افراط‌هایی می‌پردازد که کارگردانان و هنرمندان برای رسیدن به شهرت و موفقیت به آن تن می‌دهند. این پروژه‌ی فرامتنی به‌سرعت به یک فیلم در فیلم تبدیل می‌شود و ابتدا ماجرای ساخت یک فیلم زامبی‌محور خیالی را نشان می‌دهد، سپس به پشت ‌صحنه‌ی آن و روند تولید واقعی پروژه می‌پردازد. فیلم تکه‌ای از مردگان با وجود بودجه‌ی بسیار ناچیز حدود 27000 دلاری به موفقیت خیره‌کننده‌ای دست یافت، میلیون‌ها دلار فروخت و به یک پدیده‌ی جهانی بدل شد.

با تماشای تکه‌ای از مردگان در زمان حال، به‌راحتی می‌توان درک کرد که این فیلم چگونه و چرا به یک پدیده تبدیل شد. شاید بتوان گفت این اثر یکی از نوآورانه‌ترین فیلم‌های سال 2017 بود؛ فیلمی بامزه و خودآگاه که هرگز بیش از حد لوده نمی‌شود یا از مخاطب فاصله نمی‌گیرد. فیلم تکه‌ای از مردگان با بازی هنرپیشه‌های ناشناخته و پرداختن به فرمی تجربی و محتوایی خاص که بسیاری از پروژه‌های جریان اصلی از آن پرهیز می‌کنند، به فیلمی فوق‌العاده بدل شده که شایسته است در میان بهترین آثار ژانر زامبی به خاطر سپرده شود.

• بدترین فیلم‌های زامبی تمام دوران؛ از زامبی‌های فضایی تا مرده‌ها نمی‌میرند

6. شبی که جهان را می‌خورد (The Night Eats the World)

• محصول: 2018 فرانسه
• کارگردان: دومینیک روشه
• بازیگران: آندرش دانیلسن لی، گلشیفته فراهانی، دونی لوان
• امتیاز راتن تومیتوز: 87 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6 از 10

فیلم شبی که جهان را می‌خورد که در پاریس جریان دارد، با زامبی‌های کند و پر سر و صدایی که به‌راحتی می‌توان از آن‌ها گریخت و معمولا در مقایسه با دیگر هیولاهای سینمایی کم‌تر ترسناک هستند کاملا متفاوت است. در عوض، این فیلم زامبی‌هایی سریع، مرگبار و تقریبا بی‌صدا را به تصویر می‌کشد که سم (آندرش دانیلسن لی) حتی از داخل آپارتمانی که در آن پنهان شده است، به‌سختی می‌تواند متوجه نزدیک شدنشان شود. با گذشت زمان و تشدید دردِ انزوا و تلاش برای بقا، حفظ سلامت روان برای سم دشوارتر می‌شود و مبارزه‌اش با زامبی‌ها ابعاد روانی پیچیده‌تری پیدا می‌کند.

فیلم زامبی‌محور شبی که جهان را می‌خورد یادآور این نکته است که تلاش برای زنده ماندن آن هم به‌تنهایی تا چه اندازه دشوار و حتی غیرممکن است و این‌که بقا تمام معنای زندگی نیست. این فیلم همان‌قدر که آزمونی برای استقامت سم است، برای تماشاگر نیز تجربه‌ای طاقت‌فرسا محسوب می‌شود؛ اثری سنگین و تاثیرگذار در ژانر زامبی که بدون تکیه بر خشونت عریان یا صحنه‌های خون‌آلود، تاثیر خود را می‌گذارد. فیلم فرانسوی دیگری به نام دیوانگی‌ها (MadS) نیز اخیرا با رویکردی منحصربه‌فرد به ژانر زامبی وارد شد و نشان داد که سینمای فرانسه چگونه روایت زامبی‌ها را به مسیرهای تازه و نوآورانه‌ای هدایت می‌کند.

5. ضبط (REC)

• محصول: 2007 اسپانیا
• کارگردان: ژاوما بالاغارو، پاکو پلاسا
• بازیگران: مانوئلا بلاسکو، خاویر بوتت، پابلو روسو
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10

فیلم زامبی‌محور ضبط یکی از بهترین آثار ترسناک در سبک فیلم‌های یافت‌شده است و اگرچه دنباله‌های متعددی برایش ساخته شده اما نسخه‌ی اصلی همچنان جایگاه خود را به‌عنوان شاخص‌ترین و به‌یادماندنی‌ترین قسمت حفظ کرده است. این فیلم اسپانیایی داستان یک خبرنگار تلویزیونی به نام آنجلا (مانوئلا بلاسکو) را دنبال می‌کند که در داخل یک ساختمان مسکونی که ساکنانش یکی‌یکی آلوده می‌شوند گرفتار شده است. در طول شب، فیلم‌بردار آنجلا، پابلو (پابلو روسو)، وقایع بسیار خون‌آلود و آزاردهنده‌ای را ثبت می‌کند و از طرف دیگر آنجلا تلاش می‌کند از این کابوس بگریزد و دلیل آنچه بر سرشان آمده را بفهمد.

فیلم ضبط به‌خوبی از قالب فیلم‌های یافت‌شده بهره می‌برد و با ترس‌های ناگهانی، نکات پنهانی جذاب و پایانی شوم، تماشاگر را تا آخرین لحظه درگیر نگه می‌دارد. اگرچه ضبط فیلم پرزرق‌وبرق یا اغراق‌آمیزی نیست، اما ثابت می‌کند که یک پروژه برای اثرگذاری نیازی به بودجه‌ی کلان یا خشونت افراطی ندارد. در واقع، یکی از نقاط قوت اصلی فیلم همین است که بسیاری از چیزها را به تخیل مخاطب واگذار می‌کند و از همین راه، وحشتی عمیق‌تر و ماندگارتر خلق می‌کند.

4. 28 روز بعد (28 Days Later)

• محصول: 2002 بریتانیا
• کارگردان: دنی بویل
• بازیگران: کیلین مورفی، نائومی هریس، مگان برنز
• امتیاز راتن تومیتوز: 87 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

با گذشت زمان، فیلم 28 روز بعد جایگاه خود را به‌عنوان یکی از آثار شاخص و تاثیرگذار ژانر زامبی بیش‌ازپیش تثبیت کرده است. این فیلم با بازی بازیگران برجسته‌ای چون کیلین مورفی، نائومی هریس و برندن گلیسون، نه‌تنها در احیای دوباره‌ی علاقه به داستان‌های زامبی‌محور نقش داشت، بلکه به شکلی بنیادین این ژانر را متحول کرد. امروزه بسیاری از فیلم‌های زامبی، هیولاهای خود را سریع و فوق‌العاده قدرتمند به تصویر می‌کشند، اما 28 روز بعد یکی از نخستین آثاری بود که به‌طور جدی از کلیشه‌ی زامبی‌های کند و کم‌سرعت فاصله گرفت و تصویری جدید، دلهره‌آور و نفس‌گیر از این موجودات ارائه داد.

دنباله‌ی مورد انتظار 28 روز بعد به‌زودی اکران خواهد شد و اگرچه انتظار از آن زیاد است اما دلایل متعددی برای امیدوار بودن وجود دارد. به‌سختی می‌توان تصور کرد که سینمای زامبی مدرن بدون 28 روز بعد به چه شکل درمی‌آمد؛ چرا که این فیلم بسیاری از انتخاب‌های روایی و سبک‌سازی را معرفی کرد که نه‌تنها بر ژانر زامبی، بلکه بر سینمای وحشت به‌طور کلی تاثیرگذار بوده‌اند. بازبینی 28 روز بعد همچنان بعد از 23 سال قدرت و تاثیرگذاری خیره‌کننده‌ی آن را به‌وضوح یادآور می‌شود.

3. رویارویی (Versus)

• محصول: 2000 ژاپن
• کارگردان: ریوهی کیتامورا
• بازیگران: تاک ساکاگوچی، هیدئو ساکاکی، کازوهیتو اوهبا
• امتیاز راتن تومیتوز: 75 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10

این فیلم زامبی‌محور ژاپنی به همان اندازه‌ای که به نمایش زامبی‌های مشمئزکننده و ترسناک خود توجه دارد، به طراحی دقیق و تماشایی صحنه‌های اکشن نیز پایبند است. رویارویی با بهره‌گیری از عناصر ژانرهای رزمی و سامورایی، داستان مرکزی خود را تقویت می‌کند و به‌جای تکیه بر کلیشه‌ی آزمایشگاه‌های علمی، زامبی‌ها را به اسطوره‌ها و افسانه‌های پیچیده پیوند می‌زند. ماجرا در جنگل رستاخیز رخ می‌دهد، جایی که یک زندانی فراری به همراه دختری جوان در حالی که هم زامبی‌ها و هم گروهی از مردان خطرناک آن‌ها را تعقیب می‌کنند، باید برای نجات جان خود بجنگند.

با این حال، در دل آن جنگل، این مردان هرگز واقعا نمی‌میرند و پیوسته در تعقیب قهرمانان داستان هستند. تاک ساکاگوچی نقش زندانی محوری را بازی می‌کند و چیکو میساکا در نقش دختر جوان در کنار او ظاهر می‌شود و این دو با هم دو قهرمان اکشن تاثیرگذار و جذاب را شکل می‌دهند. هرچه داستان رویارویی بیشتر پیش می‌رود، عناصر عرفانی و پیوندهای تاریخی بیشتری آشکار و روایت لحظه ‌به ‌لحظه پیچیده‌تر و هیجان‌انگیزتر می‌شود. رویارویی با مهارتی بالا ژانرهای مختلف را در هم می‌آمیزد و به‌خوبی نشان می‌دهد که فیلم زامبی‌محور می‌تواند فراتر از تصور معمول مخاطبان باشد؛ ژانری که ظرفیت‌های پنهان و گسترده‌ای برای روایت‌های خلاقانه دارد.

• 22 فیلم‌ پسا آخرالزمانی قرن بیست و یکم که باید تماشا کنید

2. شان مردگان (Shaun of the Dead)

• محصول: 2004 بریتانیا
• کارگردان: ادگار رایت
• بازیگران: کیت اشفیلد، لوسی دیویس، نیک فراست
• امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

سایمون پگ و نیک فراست به‌سرعت به یکی از به‌یادماندنی‌ترین زوج‌های ژانر وحشت سال‌های اخیر تبدیل شدند، آن‌ هم به لطف بازی درخشان و خونینشان در فیلم زامبی‌محور شان مردگان. گرچه فیلم‌های کمدی-ترسناک زیادی وجود دارند که ژانر را از نو بازتعریف می‌کنند، اما شان مردگان بلافاصله خود را از بقیه متمایز می‌سازد، آن هم به‌خاطر سبک منحصربه‌فرد فیلم‌سازی‌اش. این فیلم به کارگردانی ادگار رایت خلاق ساخته شده است که به تدوین خاص و کمدی‌های پرسرعتش شهرت دارد و در آن، ضرباهنگ تند و پرانرژی کارگردانی رایت با کندی خونسرد و کش‌دار زامبی‌ها در تضادی طنزآمیز و دل‌نشین قرار می‌گیرد.

فیلم‌های شب مردگان زنده از آثار نمادین و تاریخ‌ساز سینما هستند، بنابراین جای تعجب ندارد که شان مردگان با نگاهی عاشقانه و شوخ‌طبعانه به کلیشه‌ها و سنت‌هایی که این آثار بنا نهادند، ادای دین می‌کند. ترکیب خشونت و تراژدی ذاتی ژانر زامبی با طنزی ساده می‌تواند چالشی دشوار باشد، اما شان مردگان به‌سادگی از پس آن برمی‌آید. با وجود بودجه‌ی نسبتا محدود، این فیلم توانست تحسین جهانی منتقدان را برانگیزد و در گیشه نیز به موفقیتی چشم‌گیر دست یابد.

1. قطار بوسان (Train to Busan)

• محصول: 2016 کره جنوبی
• کارگردان: یان سنگ هو
• بازیگران: گونگ یو، ما دونگ سیوک، جیونگ یو می
• امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10

قطار بوسان به کارگردانی یان سنگ هو، چه در کره جنوبی و چه در سطح بین‌المللی یکی از برجسته‌ترین و شناخته‌شده‌ترین فیلم‌های زامبی معاصر است. این فیلم پر از صحنه‌های اکشن نفس‌گیر، خشونت و در عین حال، بار احساسی شگفت‌انگیزی است که شاید تا پایان داستان اشک به چشمان تماشاگر بیاورد. در مرکز روایت، شخصیتی قرار دارد که در میانه‌ی این فاجعه‌ی شوک‌آور، به‌عنوان پدری مسئول و انسانی رشد می‌یابد و دگرگون می‌شود. گونگ یو در نقش سوک وو، این تحول را با جذبه‌ای درخور یک قهرمان اکشن و در عین حال با حساسیتی انسانی و باورپذیر به تصویر می‌کشد.

قطار بوسان نمونه‌ای درخشان از آن چیزی است که در سینمای وحشت مدرن دوست داریم. فیلمی که هم‌زمان با بهترین آثار ژانر وارد گفت‌وگو می‌شود و در عین حال، از ترسیم مسیر منحصربه‌فرد خود ابایی ندارد. این فیلم نه‌تنها وسیله‌ای برای ارائه‌ی خشونت و هیجان زامبی‌محور است، بلکه به همان اندازه درباره‌ی نابرابری طبقاتی و فاجعه‌های طبیعی قریب‌الوقوع سخن می‌گوید. هرچند قطار بوسان ژانر زامبی را از نو بازتعریف نمی‌کند، اما راه را برای نسل تازه‌ای از فیلم‌ها هموار می‌سازد که هم جسور و هم مملو از دیدگاه‌های هوشمندانه و تامل‌برانگیز هستند.

منبع: screenrant