بهترین انیمیشن‌های بتمن برای طرفداران شوالیه تاریکی

میراث بیش از 80 ساله‌ی بتمن، این قهرمان شنل‌پوش، او را به یکی از شخصیت‌های کمیکی تبدیل کرده است که بیشترین ظرفیت را برای تفسیر و بازآفرینی دارد. فیلم‌سازان مختلف، فیلم‌هایی کاملا متفاوت اما به ‌یک ‌اندازه درخشانی از بتمن ساخته‌اند. مثلا فیلم بتمن (Batman: The Movie) محصول 1966 یک اثر کلاسیک سرگرم‌کننده است. یا بازگشت بتمن (Batman Returns) یک ملودرام گوتیک به سبک اکسپرسیونیسم آلمانی است که فقط تیم برتون از پسِ ساختنش برمی‌آمد. یا حتی شوالیه تاریکی (The Dark Knight) ساخته‌ی کریستوفر نولان و بتمن به کارگردانی مت ریوز هم هر دو درام‌های جنایی فوق‌العاده‌ با ایده‌های بزرگی هستند که بیشتر فیلم‌های ابرقهرمانی حتی به آن‌ها نزدیک هم نمی‌شوند.

اما کنار گذاشتن انیمیشن از این فهرست اشتباه بزرگی خواهد بود. سریال انیمیشن بتمن (Batman: The Animated Series) به‌طور کلی بهترین اقتباس انیمیشنی از این ابرقهرمان شنل‌پوش و گواهی روشنی بر این ادعا است ‌که شوالیه تاریکی می‌تواند در هر مدیومی بدرخشد. در واقع امروزه تعداد فیلم‌های انیمیشنی بتمن از آثار لایو اکشن او بیشتر است. بسیاری از آن‌ها مستقیما از داستان‌های معروف کمیک‌های بتمن اقتباس شده‌اند، اما برخی نیز روایت‌های کاملا تازه و اورجینالی ارائه می‌کنند. پس، بهترینِ بهترین‌ها کدامند؟ و آیا هیچ‌کدام از آن‌ها به همان قله‌هایی می‌رسند که شوالیه تاریکی یا بتمن (ساخته‌ی مت ریوز) فتح کرده‌اند؟ 10 فیلم انیمیشنی بتمن را که در ادامه نام بردیم تماشا کنید تا پاسخ سوالتان را بگیرید.

10. بتمن و آقای فریز: زیر صفر (Batman & Mr. Freeze: SubZero)

• محصول: 1988
• کارگردان: بوید کرکلند
• صداپیشه‌ها: کوین کانروی، مایکل آنسارا، لورن لنسر
• امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10

هارلی کویین ماندگارترین میراث سریال انیمیشنی بتمن است، اما بدون شک جایگاه دوم را باید به بازآفرینی شخصیت آقای فریز (که زمانی مستر زیرو نام داشت) در این سریال داد. اپیزود برنده‌ی جایزه‌ی امی با عنوان قلب یخی (Heart of Ice) توضیح می‌دهد که چرا این شرور چنین قلب سردی دارد. ویکتور فریز صرفا دلبسته‌ی یخ و سرما نیست؛ او دانشمندی بود که تلاش می‌کرد همسرش نورا را که به بیماری لاعلاجی دچار بود، با روش‌های سرمازیستی نجات دهد. اما یک حادثه‌ی آزمایشگاهی که ناشی از طمع رئیسش فریس بویل بود، (ظاهرا) نورا را از بین برد و او را به آقای فریز تبدیل کرد.

این سریال در قسمت انجماد عمیق (Deep Freeze) دوباره آقای فریز را به میدان بازگرداند؛ جایی که فاش می‌شود نورا هنوز زنده است و در حالت تعلیق زیستی قرار دارد. از آن لحظه، هدف فریز به درمان نورا محدود می‌شود که در بخش سوم داستان او، یعنی فیلم بلند بتمن و آقای فریز: زیرصفر نیز ادامه پیدا می‌کند. این فیلم در اصل یک قسمت بلند از سریال انیمیشنی بتمن است.

فیلم زیر صفر محصول سال 1998، به‌عنوان اثری همراه با فیلم بتمن و رابین (Batman & Robin) ساخته شد که آرنولد شوارتزنگر در آن نقش آقای فریز را بازی می‌کرد. (جالب این‌جا است که این تاثیر متقابل است یعنی شخصیت فریز در بتمن و رابین بر پایه‌ی نسخه‌ی انیمیشنی‌اش طراحی شده بود.) در حالی که بتمن و رابین به‌عنوان یک اثر سطحی و آشفته کنار زده شد، زیر صفر بار دیگر همان روایت دراماتیکی را یادآور شد که مردم در سریال انیمیشنی بتمن دوست داشتند. شاید این فیلم بهترین اثر در عرصه‌ی فیلم انیمیشنی بتمن نباشد، اما فشرده، منسجم و سرگرم‌کننده است و کاملا کار خود را درست انجام می‌دهد.

• بهترین نسخه‌های شهر گاتهام: از گاتهام مت ریوز تا تیم برتون

9. فیلم لگو بتمن (The Lego Batman Movie)

• محصول: 2017
• کارگردان: کریس مک‌کی
• صداپیشه‌ها: ویل آرنت، زک گالیفیاناکیس، مایکل سرا
• امتیاز راتن تومیتوز: 89 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10

بتمن لگویی با صداپیشگی ویل آرنت در فیلم لگو محصول سال 2014، به‌عنوان یک شخصیت فرعی به‌طرز درخشانی محبوب شد. پس از آن، ساخت یک اسپین‌آف برای او اجتناب‌ناپذیر بود. نتیجه‌اش شد فیلم لگو بتمن محصول سال 2017 به کارگردانی کریس مک‌کی. این فیلم در واقع نوعی ضدبرنامه در برابر فیلم‌های جدی و تیره‌وتار لایو اکشن بتمن در دهه‌ی 2000 است، اما در عین حال به‌طرز شگفت‌انگیزی با فیلم قبلی و بسیار تاریک‌تر یعنی بتمن علیه سوپرمن: طلوع عدالت (Batman V Superman: Dawn of Justice) اشتراکاتی دارد.

آن فیلم درباره‌ی بتمنی بود که مسیرش را گم کرده و به تاریکی زندگی‌اش خیره شده است. فیلم لگو بتمن نیز در هسته‌ی خود درباره‌ی همین موضوع است؛ بتمنی که دوباره باید روشنی و شادی را در زندگی‌اش کشف کند. در فیلم لگو بتمن، نسخه‌ی لگویی بروس وین یک کارمند متعهد است که جز مبارزه با خلافکارانی مثل جوکر (زک گالیفیناکیس) هدف دیگری در زندگی ندارد.

اما وقتی یتیمی به نام دیک گریسون/ رابین (مایکل سرا) وارد زندگی‌اش می‌شود و هم‌زمان، بروس نسبت به کمیسر جدید پلیس، باربارا گوردون (روزاریو داوسن) احساساتی پیدا می‌کند، همه‌چیز عوض می‌شود. جالب اینجا است که با وجود کمدی بودن فیلم (و شاید دقیقا به‌همین دلیل) لگو بتمن تنها فیلمی باشد که جرات می‌کند وجهی متفاوت از بتمن یعنی بروس وینی که می‌تواند یک مرد خانواده باشد را نشان دهد.

8. بتمن: عذابی که به گاتهام نازل شد (Batman: The Doom That Came To Gotham)

• محصول: 2023
• کارگردان: کریس برکلی، سم لیو
• صداپیشه‌ها: گایدئون ادلن، تاتی گابریله، کارن برار
• امتیاز راتن تومیتوز: 71 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.1 از 10

داستان‌های ابرقهرمانی تقریبا در نقطه‌ی مقابل وحشت کیهانی قرار دارند. یکی درباره‌ی ترس‌های باستانی، غیر قابل‌ درک و شکست‌ناپذیر است و دیگری درباره‌ی انسان‌هایی خارق‌العاده که همیشه دنیا را نجات می‌دهند. با این حال، فیلم انیمیشنی بتمن: عذابی که بر گاتهام نازل شد به‌طرزی شگفت‌انگیز موفق می‌شود این دو فضای کاملا متضاد را با هم ترکیب کند. عذابی که بر گاتهام نازل شد به کارگردانی کریس برکلی و سم لیو، یک اقتباس از کمیکی محصول سال 2000 نوشته‌ی مایک میگنولا، ریچارد پیس و تروی نیکسی است.

این فیلم در دهه‌ی 1920 جریان دارد و بروس وینی را به تصویر می‌کشد که به بتمن تبدیل می‌شود آن هم نه برای مبارزه با جنایتکاران معمولی، بلکه برای مقابله با فرقه‌ای که قصد دارد هیولایی هولناک را آزاد کرده و گاتهام را به ورطه‌ی نابودی بکشاند. مایک میگنولا، خالق پسر جهنمی (Hellboy)، برای بتمن نیز داستانی در همان سبک خلق کرده است؛ یک ماجراجوی پر رمز و راز در سبک آثار عامه‌پسند، که با موجوداتی مواجه می‌شود که گویی از دل جهان لاوکرفت بیرون آمده‌اند. درست مانند پسر جهنمی، بروس وین نیز نمی‌تواند از سرنوشت خود فرار کند و درمی‌یابد که تنها راه نجات دنیایی تازه، شاید ویران کردن دنیای قبلی باشد.

این فیلم ظاهر همیشگی بتمن و شخصیت‌های دیگر را با توجه به دوره‌ی زمانی و فضای داستان تغییر می‌دهد. لباس بتمن (با صداپیشگی چشمگیر دیوید جیونتولی) ترکیبی است از نقاب آشنای همیشگی با یقه‌ای ایستاده و شنلی اپل‌دار. اما تحولات فقط در ظاهر نیست و دشمنان معمول بتمن از شخصیت‌هایی عجیب‌ با لباس‌های مضحک، به هیولاهای واقعی تبدیل شده‌اند.

پویزن آیوی یک موجود گیاهی و فرزند هیولایی به‌نام ایوگ-سوتا است، مستر فریز یا همان آقای زیرو به جنازه‌ای بی‌چشم بدل شده است که لباس غواصی باستانی به تن دارد و کیلر کراک حالا شبیه یک ولاسیرپتور (نوعی دایناسور) است. اما این تنها طراحی ظاهری نیست که به حس وحشت فیلم دامن می‌زند، فضاسازی سنگین و تاریک و حس فزاینده‌ی نابودی قریب‌الوقوع در هر صحنه، این اثر را به یکی از دلهره‌آورترین فیلم‌های تاریخ بتمن تبدیل کرده است.

7. بتمن: شوالیه گاتهام (Batman: Gotham Knight)

• محصول: 2008
• کارگردان: بروس تیم
• صداپیشه‌ها: کوین کانروی، گری دوردان، دیوید مک‌کالوم
• امتیاز راتن تومیتوز: 75 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10

فیلم انیمیشنی بتمن: شوالیه‌ی گاتهام یکی از منحصربه‌فردترین آثار در تاریخ بتمن محسوب می‌شود. این انیمیشن که در سال 2008 منتشر شد، ظاهرا در دنیای فیلم‌های کریستوفر نولان قرار دارد و داستان آن بین بتمن آغاز می‌کند (Batman Begins) و شوالیه تاریکی جریان دارد. با این تفاوت که صداپیشگی بتمن را کوین کانروی بر عهده دارد، نه کریستین بیل. این اثر نه‌تنها از نظر زمان و ساختار در جای خاصی از دنیای سینمایی بتمن قرار می‌گیرد، بلکه به خاطر سبک اجرایی‌اش نیز خاص و متمایز است.

این فیلم همچنین یک آنتولوژی است. شوالیه‌ی گاتهام از شش انیمیشن کوتاه تشکیل شده است که به‌هم پیوسته‌اند، اما هرکدام نویسنده، سبک بصری و فضای منحصربه‌فرد خود را دارد. برای مثال، بخش مناظره‌ی آتشین (Crossfire) که توسط استودیوی سازنده‌ی شبح درون پوسته (Ghost in the Shell) ساخته شده است، بیش از همه ظاهری کلاسیک و انیمه‌مانند دارد. هر قسمت به‌نحوی به قسمت بعدی پیوند می‌خورد، اما در عین حال به‌صورت مستقل نیز قابل تماشا و درک است. این ساختار چندسبکی باعث شده است که تماشای شوالیه‌ی گاتهام به تجربه‌ی بصری و روایی خاصی در میان فیلم‌های بتمن تبدیل شود.

اولین بخش از این مجموعه با عنوان یه داستان برات دارم (Have I Got A Story For You) توسط جاش اولسن نوشته و توسط استودیوی مطرح 4 انیمه‌سازی شده است. این قسمت درباره‌ی گروهی از نوجوانان گاتهام است که هرکدام داستان خاص خودشان از برخورد با بتمن را تعریف می‌کنند. این اپیزود در واقع بازسازی‌ای آزاد از قسمت معروف افسانه‌های شوالیه تاریکی (Legends of the Dark Knight) از سریال ماجراهای جدید بتمن (New Batman Adventures) است، اما نقش بسیار مهمی در آغاز فیلم دارد. در واقع مقدمه‌ای است برای رویکرد چندصدایی و چندروایتی فیلم، که نشان می‌دهد بتمن چگونه می‌تواند در قالب‌های بسیار متفاوتی ظاهر شود و هرکس برداشت خودش را از او دارد.

برجسته‌ترین بخش این مجموعه، اپیزود ساکن تاریکی (In Darkness Dwells) است؛ داستانی که در آن بتمن به اعماق فاضلاب‌های گاتهام می‌رود تا یک کشیش ربوده‌شده توسط اسکرکرو (مترسک) را نجات دهد. این قسمت توسط دیوید اس گویر نوشته شده است؛ نویسنده‌ای که در نگارش سه‌گانه‌ی نولان نقش کلیدی داشت و همین باعث شده است تا قوی‌ترین پیوند را با دنیای سه‌گانه‌ی شوالیه تاریکی داشته باشد.

انیمیشن این قسمت را استودیوی مطرح مدهاوس بر عهده داشت که از نظر سبک بصری و طراحی شخصیت‌ها، از متمایزترین و خاص‌ترین بخش‌های فیلم به شمار می‌رود. با این حال، از نظر وفاداری بصری به فیلم‌های نولان از طراحی لباس بتمن تا نمای ظاهری شهر گاتهام، واقع‌گراترین و نزدیک‌ترین بخش به آن جهان سینمایی است. البته، همان‌طور که شوالیه‌ی گاتهام قصد دارد نشان دهد، برای روایت داستان بتمن فقط یک راه وجود ندارد، بلکه بی‌نهایت شکل و زاویه برای روایت این اسطوره می‌توان متصور شد.

6. بتمن: گاتهام زیر نور چراغ گاز (Batman: Gotham by Gaslight)

• محصول: 2018
• کارگردان: سم لیو
• صداپیشه‌ها: بروس گرینوود، جنیفر کارپنتر، بروس تیم
• امتیاز راتن تومیتوز: 75 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از 10

داستان‌های جهان‌های دیگر (Elseworlds) در کمیک‌های دی‌سی، قهرمانان آشنایی مانند بتمن و سوپرمن را در فضاها و موقعیت‌هایی کاملا متفاوت و خارج از دنیای اصلی قرار می‌دهند. یکی از نخستین و مشهورترین این داستان‌ها، کمیک گاتهام زیر نور چراغ گاز اثر برایان آگوستین و مایک میگنولا است که در سال 1989 منتشر و نزدیک به 30 سال بعد، برای یک فیلم انیمیشنی اقتباس شد.

فیلم انیمیشنی بتمن: گاتهام زیر نور چراغ گاز به کارگردانی سم لیو، دنیایی را تصور می‌کند که چه اتفاقی می‌افتاد اگر بروس وین در اواخر قرن نوزدهم زندگی می‌کرد و بتمن می‌شد. طبیعتا، این بزرگ‌ترین کارآگاه جهان باید معمای حل‌نشده‌ی بزرگ آن دوران را کشف کند که حقیقت پشت پرده‌ی جک قاتل (Jack the Ripper) است که حالا قتل‌هایی را در گاتهام آغاز کرده است.

این گاتهامِ زیر نور چراغ‌های گازی و خیابان‌های سنگ‌فرش، کاملا غریب است. خبری از آسمان‌خراش‌هایی نیست که بتمن بتواند روی آن‌ها لانه کند، اما او همچنان می‌تواند در سایه‌های مه‌آلود ناپدید شود. فیلم از بازطراحی بتمن توسط میگنولا در کمیک استفاده می‌کند که شامل یقه‌ای متناسب با دوره‌ی زمانی به نقاب بتمن اضافه شده اما سبک هنری او را به‌طور کامل بازتولید نمی‌کند. نگران نباشید، چون گاتهام زیر نور چراغ گاز به جای آن، از سبک متمایز و شناخته‌شده‌ی تهیه‌کننده‌اش یعنی بروس تیم بهره می‌برد. این سبک به اندازه‌ی هنر میگنولا در کمیک گاتهام زیر نور چراغ گاز تاریک یا پرجزئیات نیست، اما برای انیمیشن‌های بتمن یک ظاهر اثبات‌شده و موفق به شمار می‌رود.

در کنار تغییرات دیگر، این فیلم انیمیشنی بتمن روایت گسترده‌تری را برای داستانش برمی‌گزیند. سلینا کایل (جنیفر کارپنتر) که این بار به‌عنوان یک بازیگر و رقاص کاباره بازتصویر شده است، به‌عنوان هم‌پیمان بتمن در دستگیری جک قاتل کار می‌کند. فیلم همچنین فرصتی به سلینا می‌دهد تا مهارت‌های خوانندگی‌اش را در اجرای قطعه‌ی می‌توانی زنان وحشی را رام کنی؟ (Can You Tame Wild Wimmen?) نشان دهد.

کاری که کمیک حتی اگر می‌خواست هم نمی‌توانست انجام دهد و در این بخش، صدای خوانندگی سلینا را گری دی‌لیزل جایگزین کارپنتر کرده است. بتمن قرن نوزدهم یک ایده‌ی جذاب و قابل‌درک است و گاتهام زیر نور چراغ گاز این جهان را به‌قدری خوب ارائه می‌کند که شما را به دنبال تجربه‌ی بیشتر آن ترغیب می‌کند.

• نقد سریال پنگوئن : زندگی رازآلود ابرشرور گاتهام

5. بتمن علیه دراکولا (The Batman vs Dracula)

• محصول: 2005
• کارگردان: مایکل گوگن، سم لیو
• صداپیشه‌ها: رینو رومانو، پیتر استورماره، کوین مایکل ریچاردسون
• امتیاز راتن تومیتوز: 66 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10

سریال بتمن محصول سال 2004 یک مجموعه‌ی سرگرم‌کننده و دست کم گرفته شده است که از ریسک کردن و جسارت در روایت داستان‌ها نمی‌ترسید. این روحیه را می‌توان در فیلم اسپین‌آف بتمن علیه دراکولا به‌وضوح دید، فیلمی که دقیقا به آنچه عنوان جسورانه‌اش وعده می‌دهد عمل می‌کند.

در حالی که پنگوئن (تام کنی) در قبرستانی در گاتهام به دنبال گنجی گمشده می‌گردد، به‌طور اتفاقی مقبره‌ی فراموش‌شده ارباب خون‌آشام‌ها را می‌گشاید. کابلباپت (پنگوئن) تبدیل به رنفیلد می‌شود، در حالی که دراکولا (پیتر استورماره) شب‌ها شهر گاتهام را به وحشت می‌اندازد و قصد دارد آن را به شهری برای مردگان تبدیل کند. تنها مانعی که در برابر او ایستاده، بتمن (رینو رومانو) است.

بتمن فقط تاریکی را پذیرفته اما دراکولا، با سرعت و قدرتی که حتی مهارت‌های جنگی تکامل‌یافته‌ی شوالیه‌ی شنل‌پوش را نیز پشت سر می‌گذارد خود شاهزاده‌ی تاریکی است. بروس وین ممکن است مثل یک خفاش لباس بپوشد، اما دراکولا می‌تواند خودش تبدیل به خفاش شود. اما چیزی که بتمن را متمایز می‌کند اراده‌ای پولادین است.

فیلم انیمیشنی بتمن علیه دراکولا از آنجا که دامنه و شدت داستان را بسیار گسترده‌تر می‌کند، احساس یک قسمت طولانی‌تر از سریال معمول بتمن را نمی‌دهد. این فیلم تقریبا سه برابر یک ماجرای عادی بتمن طول می‌کشد، چون دراکولا تهدیدی به‌مراتب بزرگ‌تر است. او می‌تواند گاتهام را نه تنها درگیر موجی از جرم و جنایت کند، بلکه قادر است آن را به سوی یک آخرالزمان سوق دهد.

موسیقی متن معمول انیمیشن که توسط توماس چیس ساخته شده است، در فیلم بازپخش می‌شود؛ اما تفاوتی جالب در تم‌های موسیقایی وجود دارد و گیتار روان و نرمی که برای بتمن نواخته می‌شود در برابر تم ویولن وهم‌انگیز و ترسناک دراکولا قرار می‌گیرد که نشان می‌دهد این شر باستانی چقدر غریب و نامتناسب با دنیای گاتهام است.

برخلاف سریال، این فیلم درجه‌بندی سنی محدودتری دارد و می‌تواند خون را به‌طور واضح روی صفحه نشان دهد. همچنین، فیلم اجازه دارد خشونت و ترس را به شکلی نمایش دهد که سریال هرگز نمی‌توانست. بتمن علیه دراکولا همچنان فیلمی مناسب برای کودکان است، اما کمی بیشتر از حد معمول جسورانه عمل می‌کند، به‌طوری که برای کودکان واقعا احساس هیجان‌انگیز و ترسناک بودن دارد.

4. بتمن: شوالیه تاریکی بازمی‌گردد (Batman: The Dark Knight Returns)

• محصول: 2012
• کارگردان: جی اولیوا
• صداپیشه‌ها: پیتر ولر، آریل وینتر، دیوید سلبی
• امتیاز راتن تومیتوز: –
• امتیاز IMDb به فیلم: –

اکثر فیلم‌های انیمیشنی دی‌سی که مستقیما به صورت DVD عرضه می‌شوند، هرگز از 75 دقیقه فراتر نمی‌روند. برخی از آن‌ها مانند بتمن: هاش (Batman: Hush) مجبور شده‌اند برای رسیدن به این زمان، بخش‌هایی از داستان منبع اصلی خود را کوتاه کنند. اما فیلم انیمیشنی بتمن: شوالیه تاریکی بازمی‌گردد محصول سال 2012، به‌صورت دو قسمت جداگانه تولید شد. کمیک اصلی فرانک میلر شامل چهار شماره است که هر کدام حال و هوای خاص، روند تغییر شخصیت و ضدقهرمان متمایزی دارند. زمان کل 140 دقیقه به هر بخش این امکان را می‌دهد که فضای کافی برای تنفس و توسعه داستان داشته باشد.

فیلم به جای تطبیق دادن طراحی شخصیت‌ها با سبک معمول استودیو، آن‌ها را به همان شکل عضلانی و قدرتمند که فرانک میلر در کمیک‌هایش کشیده بود، به تصویر می‌کشد. طبیعتا فیلم نمی‌تواند برخی از تزئینات خاص کمیک را به‌طور کامل بازسازی کند، مثل شبکه‌های 16 خانه‌ای میلر (که تاثیر رسانه‌های جمعی و تجربه همزمان چند گوینده را نشان می‌دهد) یا رنگ‌آمیزی هنرمندانه لین وارلی.

اما انیمیشن شوالیه تاریکی بازمی‌گردد جایی که در جزئیات کمیک کم می‌آورد، با افزودن عناصر دیگر جبران می‌کند. با تکیه بر فضای دهه 1980، موسیقی متن کریستوفر دریک گاهی از موسیقی سینث‌سایزر سبک جان کارپنتر بهره می‌برد. این گاتهام پر از باندهای خیابانی تقریبا هیچ تفاوتی با شهرهایی ندارد که در فیلم‌های حمله به کلانتری 13 (Assault on Precinct 13) یا فرار از نیویورک (Escape from New York) دیده می‌شود.

پیتر ولر و مایکل امرسون هر دو در نقش‌های نسخه‌های میانسال بتمن و جوکر انتخاب‌های کاملا مناسبی هستند. فیلم از مونولوگ درونی بتمن صرف‌نظر کرده است، اما از آنجایی که این مونولوگ برای کتاب بسیار اهمیت داشت، فیلمنامه به‌طرز هوشمندانه‌ای برخی از جملات میلر که در قالب روایت بودند را به دیالوگ تبدیل کرده است.

تالم و پشیمانی بتمن از تمام کسانی که [او] با زنده گذاشتن جوکر کشته است که در کتاب به صورت یک سرزنش درونی بود، در فیلم به حرف‌هایی تبدیل شده است که بتمن مستقیم رو در روی جوکر می‌گوید. درگیری نهایی بتمن و سوپرمن از یک زد و خورد ایستاده و ثابت، به مبارزه‌ای پویا و آکروباتیک تبدیل شده است. این ثابت می‌کند که انیمیشن شوالیه تاریکی بازمی‌گردد می‌داند کجا باید دقیقا مثل منبع اصلی باشد و کجا تغییراتی را اعمال کند.

• 9 بازی بتمن برای طرفداران ژانر علمی تخیلی

3. بتمن: پشت نقاب سرخ (Batman: Under the Red Hood)

• محصول: 2010
• کارگردان: برندون ویتی
• صداپیشه‌ها: بروس گرینوود، جنسن اکلس، جان دیماجیو
• امتیاز راتن تومیتوز: 100 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

در داستان بتمن: مرگی در خانواده (Batman: A Death in the Family) اثر جیم استارلین و جیم آپارو در سال 1988، جوکر جیسون تاد را به قتل می‌رساند. اما در سال 2005، نویسنده جاد وینیک و هنرمند داگ ماهنک جیسون را با عنوان نقاب سرخ بازگرداندند؛ نامی که قبلا جوکر از آن استفاده می‌کرد. جیسون این نام مستعار قدیمی قاتلش را به کار گرفت تا او را به چالش بکشد، چون واقعا از جوکر و همچنین بتمن (به خاطر اینکه قبلا انتقامش را نگرفته بود) خشم و کینه به دل داشت.

وینیک این فرصت را پیدا کرد که داستان را بار دیگر بازگو کند و مشکلاتش را در فیلم سال 2010 بتمن: پشت نقاب سرخ برطرف کند. (وینیک فیلمنامه را نوشت و جی اولیویا کارگردانی کرد.) این فیلم به‌طور کلی نسخه نهایی و قطعی این داستان محسوب می‌شود. فیلم خیلی متمرکزتر و خودکفا‌تر از کمیک است و انیمیشن اکشن قوی و بازی صوتی برجسته‌ای دارد. بروس گرین‌وود در نقش بتمن بسیار خوب ظاهر شد و از آن زمان چندین بار به این نقش بازگشت، در حالی که جان دیماجیو (که بیشتر به خاطر نقش بندر بندینگ رودریگز شناخته می‌شود) به‌عنوان جوکر، ترسناک‌تر از چیزی است که می‌توان تصور کرد.

آنچه این فیلم را در زمره‌ی آثار بزرگ قرار می‌دهد، نقطه‌ی اوج آن است. جیسون (جنسن اکلس) جوکر را اسیر می‌کند، بتمن را به آپارتمانی متروکه می‌کشاند و از بروس می‌خواهد که بالاخره کار را تمام کند و با کشتن جوکر، دنیا را از شر او خلاص کند. نفرت و درد واقعی که در صدای اکلس شنیده می‌شود کاملا متفاوت از لحن شوخ و بی‌پروا و جسورش در قالب نقاب سرخ است و این صحنه را بسیار تاثیرگذار و نفس‌گیر می‌کند.

بروس اعتراف می‌کند که به‌شدت می‌خواهد دشمن قسم‌خورده‌اش را بکشد، اما دست نگه می‌دارد، چون می‌ترسد اگر یک‌ بار این کار را انجام دهد، دیگر نتواند متوقف شود. او می‌داند ممکن است به همان چیزی تبدیل شود که جیسون شده است یعنی یک انتقام‌جوی قاتل که تفاوت چندانی با یک گانگستر ندارد. اما نباید فراموش کرد که جیسون تنها به این مسیر کشیده شد چون بتمن، یک پسر بچه را وارد جنگی بی‌پایان کرد. جیسون شاید نمرده باشد، اما بتمن خود را تبرئه نمی‌کند و فیلم هم این کار را نمی‌کند. در پایان، با فلاش‌بکی به اولین روز جیسون در نقش رابین، فیلم به‌زیبایی به حلقه‌ی تراژدی‌اش گره‌ی پایانی می‌زند.

2. بتمن ماورایی: بازگشت جوکر (Batman Beyond: Return of the Joker)

• محصول: 2000
• کارگردان: کورت گدا
• صداپیشه‌ها: ویل فریدل، کوین کانروی، مارک همیل
• امتیاز راتن تومیتوز: 100 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10

بتمن: مجموعه‌ی پویانمایی (Batman: The Animated Series) هیچ‌گاه یک پایان‌بندی حماسی و رسمی نداشت، نه در دوران پخش اولیه‌اش و نه زمانی که با عنوان ماجراهای جدید بتمن بازگشت. اما سری دنباله‌دار بتمن ماورایی داستان را 40 سال به جلو می‌برد؛ زمانی که بروس وینِ سالخورده (کوین کانروی) در حال آموزش دادن نوجوانی به نام تری مک‌گینیس (ویل فریدل) است تا نقش بتمن جدید گاتهام را بر عهده بگیرد.

اما حتی زمانی که بتمن ماورایی هویت مستقل خود را پیدا کرده بود، همه‌ی چهره‌های گذشته در خاک نماندند. فیلم فرعی بازگشت جوکر با بازگرداندن یکی از شرورترین دشمنان بتمن اصلی، یعنی جوکر (با صداپیشگی همواره درخشان مارک همیل) این مسئله را اثبات می‌کند. جوکر به شکلی مرموزی از مرگ بازمی‌گردد، بدون آن‌که ذره‌ای پیرتر از آخرین‌باری که در مجموعه پویانمایی دیده بودیم به نظر برسد. جوکر یکی از شناخته‌شده‌ترین شرورهای تاریخ فرهنگ عامه است، اما همچنان معمایی بی‌نام و بی‌گذشته باقی مانده. در بازگشت جوکر او مرموزتر از همیشه است و این تری است که باید پا جای بروس بگذارد و به‌عنوان یک کارآگاه، پرده از راز بازگشت جوکر بردارد.

فیلم بتمن ماورایی: بازگشت جوکر بیشتر به خاطر یک فلش‌بک طولانی و تکان‌دهنده به یاد آورده می‌شود؛ سکانسی که آخرین رویارویی بتمن اصلی و جوکر را روایت می‌کند. این صحنه با الهام از کمیک مرگ در خانواده (A Death in the Family) جوکر را در حال ربودن و شکنجه‌ی رابین (تیم دریک) نشان می‌دهد بیمارترین شوخی‌ای که جوکر تا به حال نثار بتمن کرده است و البته پایانی با یک ضربه‌ی نهایی کشنده. چنین پایان تیره و تراژیکی تنها راه خاتمه‌ی نبرد میان بتمن و جوکر بود، حتی اگر یک انیمیشن سریالی مانند بتمن: مجموعه پویانمایی هیچ‌گاه نتوانست به چنین نقطه‌ای برسد.

1. بتمن: نقاب شبح (Batman: Mask of the Phantasm)

• محصول: 1993
• کارگردان: اریک رادومسکی، بروس تیم
• صداپیشه‌ها: کوین کانروی، دینا دلانی، هارت بوچنر
• امتیاز راتن تومیتوز: 83 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.8 از 10

دومین فیلم انیمیشنی بتمن شاید درباره‌ی آینده‌ی شوالیه‌ی تاریکی باشد، اما بهترینِ آن‌ها نگاهی به گذشته‌ی او دارد. این فیلم که توسط تیم سازنده‌ی بتمن: مجموعه پویانمایی تهیه شده و حتی اکران سینمایی هم داشته است، داستانی عمدتا اصیل را روایت می‌کند. در این ماجرا، یک انتقام‌جوی مرموز با ظاهر شبیه به فرشته‌ی مرگ به نام فانتازم (استیسی کیچ)، یکی‌یکی گنگسترهای گاتهام را می‌کشد. بیشتر مردم گمان می‌کنند که بتمن (کوین کانروی) بالاخره مرزها را شکسته و به قتل روی آورده است و حالا او باید هویت واقعی فانتازم را فاش کند تا بی‌گناهی خود را ثابت کند.

در کنار خط داستانی زمان حال، نقاب شبح با فلش‌بک‌هایی به گذشته‌ی بروس وین پیش از آن‌که به بتمن تبدیل شود، غنا پیدا می‌کند. بتمن: مجموعه پویانمایی مستقیما از میانه‌ی ماجرا آغاز می‌شود و نیازی به روایت خاستگاه شخصیت نمی‌بیند، اما این فیلم عامدانه به گذشته بازمی‌گردد، چون چیز تازه‌ای برای افزودن به اسطوره‌ی بتمن دارد. در این روایت، بروس عاشق دختر ثروتمند و تنهایی به نام آندریا رومانو (دانا دلینی) می‌شود. 

بروس حتی در اندیشه‌ی کنار گذاشتن مسیر مبارزه با جرم و جنایت برای زندگی با او است. درخشان‌ترین لحظه‌ی کوین کانروی در نقش بتمن، دقیقا در همین فیلم رقم می‌خورد؛ جایی که در برابر آرامگاه والدینش زانو می‌زند و از آن‌ها طلب بخشش می‌کند. بخشش بابت آن‌که شاید نتواند به قولی که سال‌ها پیش در همین مکان داده بود وفا کند. اما آندریا از زندگی بروس بیرون می‌رود و آن‌چه برای او باقی می‌ماند، فقط بتمن است.

با انیمیشنی غنی و چشم‌نواز، موسیقی‌ای که عظمت یک اپرا را یادآور می‌شود و بار احساسی عمیقی که تا مدت‌ها باقی می‌ماند، چیز زیادی باقی نمی‌ماند جز آن‌که نقاب شبح را یک فیلم انیمیشنی بتمن بی‌نقص نامید. این فیلم نه‌تنها یکی از بهترین آثار پویانمایی دی‌سی است، بلکه یکی از تاثیرگذارترین روایت‌ها از اسطوره‌ی بتمن در هر مدیومی به‌شمار می‌رود.

منبع: slashfilm