تمام آثار ابرقهرمانی مارول پیش از پیدایش MCU
فیلمهای پیش از دنیای سینمایی مارول، بر اساس تاریخ انتشار
مارول با اکران فیلم پیشگامانهی «مرد آهنی» در سال 2008 انقلابی عظیم در دنیای فیلمهای ابرقهرمانی به پا کرد. این فیلم نقطهی آغاز «دنیای سینمایی مارول» (MCU) بود و استودیو با اکران آن رسما بلندپروازانهترین پروژهی تاریخش را کلید زد. این جهان مشترک کمی بیشتر از یک دهه را صرف کاوش در در خط داستانی معروف به «حماسهی بینهایت» (Infinity Saga) کرد و در این مسیر تعداد زیادی از شخصیتهای محبوب مارول را برای اولین بار به سینما آورد.
اما داستان مارول فقط به MCU ختم نمیشود. هرچند فیلمهای دنیای سینمایی مارول به شهرت فراوانی رسیدهاند، اما آنها تنها آثار سینمایی این استودیوی موفق و تاثیرگذار نیستند. بیش از دوازده فیلم مارول پیش از آغاز به کار این دنیا در سال 2008 اکران شده بود که برخی از آنها هنوز هم مورد علاقهی طرفداران هستند. البته اگر از کسانی هستید که با MCU بزرگ شدهاند احتمالا با تعداد زیادی از آنها آشنایی ندارید اما در میانشان عناوینی وجود دارند که همچنان به عنوان آثار کلاسیک در دنیای ابرقهرمانان شناخته میشوند.
اخیرا دنیای سینمایی مارول در حال بازنگری در برخی فیلمهای پیش از قسمت اول «مرد آهنی» است تا آنها را به یک «چندجهانی» گستردهتر پیوند دهد. با شایعات فراوانی هم که پیرامون حضور شخصیتهای پیش از دنیای سینمایی مارول در آثاری همچون «انتقامجویان: جنگهای مخفی» وجود دارد، فیلمهای مارول پیش از سال 2008 اکنون بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کردهاند. این فیلمها که هرکدام بخشی جداییناپذیر از تاریخ پرفراز و نشیب مارول هستند، نقشی غیرقابل انکار در شکلگیری دنیای ابرقهرمانان امروزی ایفا کردهاند و با بررسی جایگاه آنها در MCU، میتوان به درک عمیقتری از دنیای مارول و شخصیتهای آن دست یافت. در ادامه، به بررسی این فیلمها، بازخورد منتقدان و طرفداران، تاثیر آنها بر MCU، اهمیتشان در «چندجهانی» مارول و جایگاهشان در تاریخچهی این ژانر میپردازیم.
21. هاوارد اردکه (Howard the Duck)
- کارگردان: ویلارد هویک
- بازیگران: لی تامپسون، تیم رابینز، جیپ زاین، جفری جونز
- تاریخ اکران: 1986
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 13 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 4.7 از 10
اولین تلاش مارول برای اقتباس لایو-اکشن از دنیای کمیکهایش، با یک شکست بزرگ همراه شد. فیلم «هاوارد اردکه» که در سال 1986 روی پرده رفت، با وجود حضور خالق فرنچایز «جنک ستارگان»، جرج لوکاس، در مقام تهیه کننده نتوانست انتظارات را برآروده کند و در گیشه شکست سختی خورد. متاسفانه، این فیلم در بازآفرینی حس و حال سورئال و منحصربهفرد یکی از بهترین خطوطی داستانی کمیک «هاوارد اردکه» توفیق چندانی نیافت و همین امر یکی از مهمترین دلایل ناکامی اولین اقتباس مارول به شمار میرود.
تیم بازیگری «هاوارد اردکه» متشکل از لی تامپسون، تیم رابینز و جفری جونز بود و چیپ زین نیز به جای شخصیت اصلی یعنی «هاوارد» صحبت میکرد. برای جان بخشیدن به این شخصیت در سینما، ترکیبی از عروسکگردانی و استفاده از چندین نفر در یک لباس انیماترونیک (مدلهای متحرک موجودات و اشیاء، به شکل طبیعی یا فانتزی آنها) به کار گرفته شد که در زمان خود حرکت خلاقانهای به شمار میرفت.
با تمام اینها اما شکست تجاری «هاوارد اردکه» به عنوان اولین اثر لایو-اکشن مارول باعث شد استودیو مارول برای چند سال از سینما فاصله بگیرد. این تجربه تلخ، درسهای زیادی برای مارول به همراه داشت و آنها را متوجه کرد که برای موفقیت در این عرصه، به چیزی فراتر از شخصیتهای محبوب و نامهای بزرگ نیاز است.
20. مجازاتگر (The Punisher)
- کارگردان: مارک گلدبلت
- بازیگران: دولف لاندگرن، اما سولومن، لوئیس گوست جونیور، کیم میوری
- تاریخ اکران: 1989
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 25 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.6 از 10
در سال 1989، دولف لاندگرن، ستارهی محبوب اکشنهای دههی 80 میلادی، در اولین اقتباس لایو- اکشن مارول از شخصیت «مجازاتگر» عهدهدار نقش فرانک کسل شد. با این حال حتی حضور دو بازیگر شناخته شده هم نتوانست فیلم را نجات دهد و «پانیشر» به دلیل فقدان نشانهای بصری و نمادین شناخته شدهی این شخصیت – یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت این فیلم، عدم تطابق شخصیت فرانک کسل با تصویری بود که طرفداران از او در کمیک بوکها داشتند. در فیلم، از لباس و نمادهای شناخته شدهی مجازاتگر استفاده نشده بود و این موضوع باعث شد تا بسیاری از طرفداران مارول از این فیلم ناامید شوند – نتوانست در میان طرفداران مارول جایگاه ویژهای پیدا کند و به سرعت به دست فراموشی سپرده شد.
داستان فیلم حول محور فرانک کسل میچرخد که پس از به قتل رسیدن همسر و فرزندانش توسط مافیای ایتالیایی، به یک جنگ تکنفره علیه جرم و جنایت روی میآورد. او در این مسیر با یاکوزای ژاپن نیز درگیر میشود و برای مقابله با تهدیدات مرگبار جدید، با بزرگترین دشمن خود متحد میشود. «مجازاتگر» پس از اکرانی بسیار محدود به جمع آثار سینمایی اولیهی ناموفق مارول پس از «هاوارد اردکه» پیوست. این فیلم علاوه بر عدم تطبیق با شخصیت محبوب کمیک بوک در فیلمنامه و کارگردانی نیز ضعفهای عمدهای داشت و به یکی از نقاط تاریک تاریخ سینمایی مارول تبدیل شد.
19. کاپیتان آمریکا (Captain America)
- کارگردان: آلبرت پایون
- بازیگران: مت سلینجر، ند بیتی، اسکات پولین، کیم کیلینگهام
- تاریخ اکران: 1990
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 12 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 3.2 از 10
در سال 1990، آلبرت پیون کارگردانی اولین فیلم سینمایی «کاپیتان آمریکا» را بر عهده گرفت. اکران این فیلم با تاخیری چند ساله همراه شد و در نهایت به صورت مستقیم و بدون اکران سینمایی، راهی قفسهی فروشگاههای فیلمهای ویدئویی شد. بودجهی ساخت «کاپیتان آمریکا» تنها 3 میلیون دلار بود که در مقایسه با فیلمهای ابرقهرمانی امروزی رقم بسیار ناچیزی محسوب میشود. این کمبود بودجه به وضوح در کیفیت فیلم مشهود بود و بازخورد ضعیف منتقدان و طرفداران، باعث شد تنها چند هزار دلار فروش داشته باشد.
علاوه بر اینها اقتباس لایو- اکشن «کاپیتان آمریکا» با تغییرات متعددی در شخصیتها و داستان همراه بود. از جمله این تغییرات میتوان به تغییر ملیت جمجمه سرخ (با بازی اسکات پاولین) از آلمانی به ایتالیایی اشاره کرد. همچنین استیو راجرز (با بازی مت سالینجر) توسعه نیافته نیز لباسی مزخرف به تن داشت که مجموع همین دلایل این اقتباس شکست خورده را در سطل زبالهی ویاچاسهای فراموش شده نگه میدارد.
18. چهار شگفتانگیز (The Fantastic Four)
- کارگردان: اولی ساسون
- بازیگران: جوزف کالپ، الکس هاید-وایت، ربکا استاب، جی آندروود
- تاریخ اکران: 1994
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 27 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 3.8 از 10
اقتباس لایو- اکشن راجر کورمن از خانوادهی اول مارول (به چهار شگفتانگیز اصطلاحا First Family گفته میشود زیرا رید ریچاردز، سو استورم، جانی استورم و بن گریم اولین شخصیتهایی بودند که در مارول کامیکس که پیش از آن تایملی کامیکس یا اطلس کامیکس نامیده میشد خلق شدند) در سال 1994 هرگز رسما منتشر نشد، اما به دلایل مختلف جایگاه ویژهای در تاریخ پیدا کرد. «چهار شگفتانگیز» با بازی بازیگرانی ساخته شد که با بودجهی محدود کار میکردند و از اهداف نهایی تهیهکنندگان آگاه نبودند.
تنها دلیل ساخت «چهار شگفتانگیز» حفظ حق ساخت فیلم برای اقتباسی دیگر در آینده بود. سازندگان طبق هدفگذاری قبلی، فیلم را بایگانی کردند، اما تقاضای غیرمنتظرهی طرفداران باعث شد برای مدت کوتاهی توجهات به آن جلب شود. این کنجکاویها منجر به انتشار یک نسخهی قاچاقی از فیلم شد و در نهایت کپی غیررسمی «چهار شگفتانگیز» لو رفت. آوی آراد، تهیه کنندهی «استودیو فاکس قرن بیستم» این فیلم را خریداری کرد و تقریبا تمام نسخههای آن را برای محافظت از اقتباسهای بعدی که قرار بود از خانوادهی اول مارول اتفاق بیفتد نابود کرد.
17. تیغه (Blade)
- کارگردان: استیون نورینگتون
- بازیگران: وسلی اسنایپس، کریس کریستوفرسون، استیون درف، سنا لیسن
- تاریخ اکران: 1998
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 59 از 10
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
در سال 1998، مارول با فیلم «بلید» به کارگردانی استیون نورینگتون و با بازی وسلی اسنایپس در نقش شکارچی خونآشام، بالاخره طعم شیرین موفقیت در اقتباسهای لایو- اکشن را چشید. این فیلم اکشن-ترسناک با درجهی سنی بزرگسال، برخلاف بسیاری از فیلمهای ابرقهرمانی آن زمان، لحنی تاریک و خشن داشت و به دلیل صحنههای اکشن هیجانانگیز و شخصیتپردازیهای جذاب، حسابی مورد استقبال منتقدان و مخاطبان قرار گرفت. جالب اینکه در زمان اکران فیلم، برخی از تماشاگران حتی متوجه نشدند که «بلید» برگرفته از یک کمیکبوک است و این موضوع نشان دهندهی قدرت این فیلم در جذب مخاطبان جدید و معرفی شخصیتهای مارول به طیف گستردهتری از بینندگان بود.
در فیلم «بلید» با اریک بروکس (با نام مستعار بلید) آشنا میشویم که شاهد مرگ مادرش به دست دراکولا در دوران طفولیت خود بوده است. این اتفاق باعث میشود تا او به یک شکارچی بیرحم خونآشامها تبدیل شود و به دنبال انتقام از آنها باشد. بلید در این مسیر با ویسلر (با بازی کریس کریستوفرسون)، یک شکارچی خونآشام باتجربه، متحد میشود و با هم جنگی تمامعیار علیه خونآشامها به راه میاندازند. در مقابل آنها، دیکن فراست (با بازی استیون دورف) قرار دارد که یکی از قدرتمندترین خونآشامها در دنیای کمیکهای مارول است. همانند کمیک، فراست بلید را به یک دورگه انسان/خونآشام تبدیل میکند و رهبری شورش خونآشامها را بر عهده میگیرد تا یک مراسم باستانی خونآشامها را اجرا کند و نسل جدیدی از خونآشامها را به وجود آورد.
فیلم «بلید» به عنوان اولین فیلم موفق در دنیای ابرقهرمانی مارول، نقش مهمی در احیای این ژانر و گشودن راه برای فیلمهای بعدی مارول مانند «مرد عنکبوتی» (2002) و «مرد آهنی» (2008) داشت. این فیلم همچنین ثابت کرد که فیلمهای ابرقهرمانی با لحنی تاریک و خشن نیز میتوانند مورد استقبال مخاطبان قرار بگیرند. پس از گذشت بیش از 25 سال، ماهرشالا علی قرار است نقش اصلی را در نسخهی بازسازیشدهی «بلید» دنیای سینمایی مارول ایفا کند.
16. مردان ایکس (X-Men)
- کارگردان: برایان سینگر
- بازیگران: هیو جکمن، پاتریک استوارت، ایان مککلن، آنا پاکوین
- تاریخ اکران: 2000
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 82 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 82 از 100
در سال 2000، برایان سینگر با کارگردانی فیلم «مردان ایکس» جرقهی آغاز یک فرنچایز بلاکباستری را برای استودیوی «قرن بیستم» زد. اولین اقتباس لایو- اکشن از کمیک محبوب مارول، به نمایش دو گروه کوچک از جهش یافتهها به نام «مردان ایکس» به رهبری پروفسور چارلز اگزاویه (با بازی پاتریک استوارت) و «انجمن برادری» به رهبری مگنیتو (با بازی ایان مککلن) میپرداخت که برای اولین بار با یکدیگر روبرو میشدند.
در این فیلم با گروهی از انسانهای جهش یافته از لحاظ ژنیتیکی آشنا میشویم که به دلیل تواناییهای خارقالعادهشان، مورد تبعیض و آزار جامعه قرار میگیرند. پروفسور چارلز اگزاویه، که خود یک جهش یافته با قدرت تلهپاتی است، مدرسهای را برای آموزش و پناه دادن به این افراد تاسیس میکند و به آنها میآموزد تا از قدرتهای خود برای صلح و خیر استفاده کنند.
در مقابل اگزاویه، مگنیتو قرار دارد که معتقد است جهشیافتهها باید بر انسانها تسلط پیدا کنند و برای رسیدن به این هدف، گروهی از جهش یافتههای شرور را تحت رهبری خود جمعآوری میکند. فیلم «مردان ایکس» همچنین، ولورین/لوگان (هیو جکمن) را به هواداران معرفی کرد. مردان ایکس پس از نبردی با «انجمن برادری جهش یافتان شرور» که قصد ربودن روگ جوان (آنا پکوئین) را داشتند، از این شخصیت نمادین استقبال کردند. ولورین بعدها در سال 2009 و پس از آغاز دنیای سینمایی مارول، صاحب فرنچایز اختصاصی خود شد. خبر خوب برای طرفداران اینکه پس از گذشت بیش از دو دهه از آغاز «مردان ایکس» استودیوی دیزنی که صاحب حق امتیاز شخصیتهای مارول است، اعلام کرد که فرنچایز «مردان ایکس» در حال راهاندازی مجدد در دنیای سینمایی مارول است.
15. تیغه 2 (Blade II)
- کارگردان: گیرمو دل تورو
- بازیگران: وسلی اسنایپس، نورمن ریدس، لئونور وارلا، دانی ین
- تاریخ اکران: 2002
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 57 از100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از 10
پس از موفقیت چشمگیر فیلم «تیغه» در سال 1998، مارول در سال 2002 با ساخت دنبالهای تحت عنوان «تیغه 2» به کارگردانی گیرمو دل تورو، بار دیگر به دنیای خونآشامها بازگشت. در این فیلم، وسلی اسنایپس بار دیگر در نقش اریک بروکس (تیغه)، شکارچی بیرحم خونآشامها ظاهر شد و ران پرلمن، همکار همیشگی دل تورو، نیز به او پیوست. همچنین نورمن ریداس که بعدها با حضور در سریال «مردگان متحرک» به شهرت رسید نیز از اعضای تیم بازیگری این فیلم بود.
در این قسمت، تیغه با یک گروه ضربت نخبهی خونآشامکش به نام «بلادپک» همکاری میکند تا با نژادی جدید از خونآشامها به نام «ریپرها» مبارزه کند. این خونآشامهای مرگبار با تغذیه از همنوعان خود به هیولایی حتی هولناکتر تبدیل میشدند و نسل بشر را در معرض خطر جدی قرار میدادند. در این میان، تیغه با گذشتهی تاریک خود و رازهای ناگفتهای از هویت خود روبرو میشود که او را به چالش میکشد.
گیرمو دل تورو با کارگردانی «تیغه 2»، خلاقیت و سبک منحصربهفرد خود را به دنیای مارول تزریق کرد. این فیلم فضایی تاریکتر و خشنتر نسبت به قسمت قبلی داشت و صحنههای اکشن آن به طرز چشمگیری هیجانانگیز و تماشایی بودند. دل تورو همچنین از جلوههای ویژه پیشرفتهای در این فیلم استفاده کرد که به خلق موجودات خونآشام ترسناک و باورپذیر کمک میکرد. قسمت دوم تیغه به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ابرقهرمانی تاریخ سینما شناخته میشود که هم گیشهی موفقی داشت و هم منتقدان از آن استقبال کردند. این فیلم تاثیر عمیقی بر کارهای بعدی گیرمو دل تورو گذاشت و نژاد جدید خونآشامهای آن الهامبخش او برای پرداختن به زامبیها در سریال بعدیاش به نام «استرین» شد.
14. مرد عنکبوتی (Spider-Man)
- کارگردان: سم ریمی
- بازیگران: توبی مگوایر، کریستین دانست، ویلم دفو، جیمز فرانکو
- تاریخ اکران: 2002
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
در سال 2002، سام ریمی با ساخت فیلم «مرد عنکبوتی» برای سونی پیکچرز، علاوه بر آغاز این فرنچایز ماندگار دنیای فیلمهای ابرقهرمانی را هم متحول کرد. اجرای نقش مرد عنکبوتی را در این فیلم توبی مگوایر برعهده داشت و کریستن دانست و جیمز فرانکو هم به ترتیب ایفای نقشهای مری جین و هری آزبورن را بازی میکردند. ویلم دفو نیز در نقش نورمن آزبورن ظاهر شد که پس از تبدیل پیتر به مرد عنکبوتی، به شخصیت شرور مقابل او یعنی گرین گابلین بدل میگردد.
داستان فیلم حول محور پیتر پارکر، دانشآموز دبیرستانی خجالتی میچرخد که توسط یک عنکبوت جهش یافته گزیده میشود و قدرتهای عنکبوتی خارقالعادهای به دست میآورد. پیتر که از مرگ عمویش بن در اثر جرم و جنایت احساس مسئولیت میکند، تصمیم میگیرد از قدرتهای جدید خود برای مبارزه با جرم و جنایت و محافظت از مردم بیگناه استفاده کند. او در این مسیر با چالشهای متعددی روبرو میشود و عشقش به مری جین نیز یکی از نقاط عطف مهم قصه به شمار میرود.
مرد عنکبوتی به سرعت به یکی از محبوبترین شخصیتها در میان طرفداران تبدیل شد و تا مدتها معیاری برای سایر اقتباسها به شمار میرفت. این فیلم به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ سینما، استانداردهای جدیدی را برای فیلمهای ابرقهرمانی تعیین کرد و نشان داد که فیلمهای ابرقهرمانی میتوانند داستانی جذاب، شخصیتهای دوست داشتنی و صحنههای اکشن هیجانانگیز داشته باشند و در عین حال پیامهای مهمی در مورد مسئولیت، قدرت و فداکاری ارائه دهند. همانطور که میدانید، در سال 2021، توبی مگوایر و ویلم دافو با تکرار نقشهای خود در فیلم پرفروش «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» به طور رسمی این شخصیتها را وارد دنیای مشترک مارول کردند.
13. بیباک (Daredevil)
- کارگردان: مارک استیون جانسون
- بازیگران: بن افلک، مایکل کلارک دانکن، کری گیبن، جان فاورو
- تاریخ اکران: 2003
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 43 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.3 از 10
در سال 2003، استودیوی «فاکس قرن بیستم» با ساخت فیلم «دردویل» به کارگردانی مارک استیون جانسون، برای اولین بار شخصیت محبوب کمیکهای مارول یعنی مت مورداک را به پردهی سینما برد. نقش مت را در این فیلم بن افلک بازی میکند. او که وکیلی نابیناست در طول روز به دنبال عدالت در دادگاهها میرود و شبها به عنوان ابرقهرمانی یاغی به نام دردویل به مبارزه با مجرمان میپردازد. از دیگر بازیگران این فیلم میتوان به جنیفر گارنر اشاره کرد که نقش الکترا، معشوقهی مت مورداک را بر عهده داشت و مایکل کلارک دانکن و کالین فارل هم به ترتیب در نقش دو تن از قدرتمندترین دشمنان دردویل، یعنی کینگپین و بولزآی ایفای نقش میکردند.
«دردویل» با اقتباس از چندین خط داستانی کلاسیک کمیک، به ویژه با تمرکز بر آثار فرانک میلر، ساخته شد. با وجود این اما اقتباس استیون جانسون نتوانست عمق شخصیتهای کمیک را به خوبی در سینما به تصویر بکشد. همچنین، حضور جان فاورو، کارگردان آیندهی دنیای سینمایی مارول، در این فیلم و در نقش فاگی نلسون، دوست و همکار مت مورداک از دیگر نکات قابل توجه «دردویل» است.
- ۱۰ مرگ مهم دنیای سینمایی مارول
- ۱۰ قدرت برتر ددپول در کمیک و فیلم
- ۱۴ بازی ابرقهرمانی جذاب از کمیکهای مارول
12. ایکس 2: مردان ایکس متحد (X2: X-Men United)
- کارگردان: برایان سینگر
- بازیگران: هیو جکمن، برایان کاکس، هلی بری، ایان مککلن
- تاریخ اکران: 2003
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 85 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
در سال 2003، برایان سینگر با ساخت فیلم «ایکس 2: مردان ایکس متحد» بار دیگر به دنیای جهش یافتهها بازگشت و دنبالهای پرفروش و مورد تحسین منتقدان را برای قسمت اول این فرنچایز به نمایش گذاشت. این فیلم که با حضور بازیگران برجستهای مانند پاتریک استوارت، هیو جکمن، ایان مککلن، هالی بری، فامکه جانسن و جیمز مارسدن ساخته شده بود، به یکی از محبوبترین فیلمهای ابرقهرمانی تاریخ سینما تبدیل شد.
این دنبال، یکی از بهترین صحنههای اکشن کل فرنچایز را در خود دارد، جایی که شخصیت «نایت کراولر» (با بازی آلن کامینگ) به عنوان یک جهش یافتهی مزدور، تلاش میکند تا رئیس جمهور را ترور کند. این صحنه که با سرعت بالا و حرکات آکروباتیک «نایت کراولر» همراه بود، در آن زمان به عنوان یکی از خلاقانهترین و هیجانانگیزترین صحنههای اکشن در تاریخ فیلمهای ابرقهرمانی شناخته میشد.
داستان «ایکس 2: مردان ایکس متحد» حول محور دو رویداد مهم میچرخد. در یک سو، ویلیام استرایکر، سرهنگ ارتش که کینهای عمیق نسبت به جهش یافتهها دارد، به دنبال نابودی آنها با استفاده از سلاحی مرگبار به نام Cerebro است. در سوی دیگر، ولورین با گذشتهی تاریک خود روبرو میشود و خاطرات فراموش شدهای را به یاد میآورد که میتوانند کلید نجات نسل جهش یافته باشند.در این میان، تنشها بین مردان ایکس و انجمن برادری به رهبری مگنیتو افزایش مییابد و دو گروه از جهش یافتهها در آستانهی جنگی تمام عیار قرار میگیرند. «ایکس 2: مردان ایکس متحد» در واقع مقدمهای برای حماسهی «دارک فینیکس» بود که در فیلمهای بعدی این فرنچایز دنبال شد. با این حال، برخی از منتقدان معتقد بودند که این فیلم در زمینهچینی برای این حماسه ناموفق عمل کرده و نتوانسته به طور کامل پتانسیل داستانی آن را به تصویر بکشد.
11. هالک (Hulk)
- کارگردان: انگ لی
- بازیگران: اریک بانا، انگ لی، جنیفر کانلی، سم الیوت، ایتن لی
- تاریخ اکران: 2003
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 63 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.6 از 10
در سال 2009، انگ لی کارگردان پیشروی دنیای سینما برای اولین بار هالک را در فیلمی به همین نام روی پردهی سینماها آورد. داستان فیلم حول محور دانشمندی به نام بروس بنر میچرخد که در حین آزمایش روی اشعهی گاما، به طور تصادفی به غولی سبز و خشمگین به نام هالک تبدیل میشود. بروس که از این اتفاق وحشتزده شده، در تلاش است تا راهی برای کنترل خشم خود و رهایی از هالک پیدا کند. در این میان، پدر بروس، دیوید بنر (نیک نولت)، که گذشتهای تاریک دارد، به دنبال او میگردد تا از قدرتهای هالک برای اهداف خود استفاده کند.
انگ لی در کنار صحنههای نبرد پویا، از جلوههای ویژهی کمیکگونهی جالبی استفاده کرد که مورد توجه طرفداران قرار گرفت. با این حال، دیگر تصمیمات خلاقانهی غیرمعمول باعث شد تا این اقتباس، در مقایسه با نسخههای سینمایی بعدی، کمرنگتر به نظر برسد. به عنوان مثال، لحن فیلم نسبتا تاریک و جدی بود که با لحن اکثر فیلمهای ابرقهرمانی آن زمان تفاوت داشت.همچنین، برخی از طرفداران از طراحی شخصیت هالک در فیلم راضی نبودند و معتقد بودند که این شخصیت به اندازهی کافی خشن و ترسناک به تصویر کشیده نشده است. با تمام اینها هالک پیش از ورود به دنیای سینمایی مارول برای ایفای نقشی تکرار شونده در حماسهی بینهایت و حماسهی چندجهانی، در نسخهی بازسازی شدهی اختصاصی خودش حسابی خوش درخشیده بود.
10. مجازاتگر (The Punisher)
- کارگردان: جاناتان هنزلی
- بازیگران: توما جین، جان تراولتا، ربکا رومین، لورا هرینگ
- تاریخ اکران: 2004
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 29 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.4 از 10
در سال 2004، فیلم «مجازاتگر» با بازی توماس جین به عنوان یک ریبوت (بازآفرینی) از شخصیت محبوب مارول بر روی پردههای سینما رفت. این فیلم که به کارگردانی جاناتان هنسلی ساخته شده بود، اقتباس آزادانهای از کمیکهای «مجازاتگر: سال اول» و داستان مصور «به خانه خوش آمدی، فرانک» نوشتهی گری مارکس و کوین اسمیت است.
این ریبوت، ماجرای مرگ کل خانوادهی فرانک کسل را در یک سفر تفریحی خانوادگی در منطقهای گرمسیری روایت میکند. او تنها بازماندهی این حادثه است و پس از بازگشت، در حالی که برای ماموریت خود به عنوان مجازاتگر آماده میشود، خانهی جدیدی برای خود دست و پا میکند. فرانک که از این اتفاق به شدت آسیب دیده، تصمیم میگیرد تا به عنوان یک انتقامجو به نام «مجازاتگر» به فعالیتهای خود ادامه دهد و با مجرمان و خلافکاران به طور بیرحمانه برخورد کند. «مجازاتگر» از نظر صحنههای اکشن و خشونتآمیز خود به خوبی عمل میکند و تا حدی اتمسفر تاریک و خشن دنیای کمیکهای این ابرقهرمان را به تصویر میکشد.
در این فیلم، جان تراولتا در نقش هاوارد سِینت، یک گانگستر قدرتمند که عامل اصلی مرگ خانوادهی فرانک است به ایفای نقش میپردازد، اما تمرکز بیش از حد فیلم روی شخصیت شرور و مشکلات خانوادگی او، اصلیترین دلیل ضعف فیلم است. بسیاری از طرفداران کمیکهای مجازاتگر انتظار داشتند او را در حال انجام کاری که در آن بهترین است ببینند، چیزی که اقتباسهای بعدی به آن دست یافتند. در نهایت، «مجازاتگر» به عنوان یک ریبوت از این شخصیت محبوب، نتوانست انتظارات طرفداران را برآورده کند و به فیلمی ضعیف و ناامید کننده تبدیل شد.
9. مرد عنکبوتی 2 (Spider-Man 2)
- کارگردان: سم ریمی
- بازیگران: توبی مگوایر، آلفرد مولینا، کریستین دانست، ویلم دفو، جیمز فرانکو
- تاریخ اکران: 2004
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 93 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10
سم ریمی با ساخت فیلم «مرد عنکبوتی 3» در سال 2004 بار دیگر به دنیای ابرقهرمانان بازگشت و دنبالهای تحسینبرانگیز برای قسمت اول این فرنچایز را به نمایش گذاشت. توبی مگوایر، کریستن دانست و جیمز فرانکو هم بار دیگر در نقشهای پیتر پارکر/مرد عنکبوتی، مری جین واتسون و هری آزبورن به ایفای نقش پرداختند. این فیلم همچنین شاهد حضور آلفرد مولینا در نقش دکتر اتو اکتاویوس/دکتر اختاپوس بود که هنوز هم یکی از محبوبترین شخصیتها نزد طرفداران است. بسیاری از طرفداران «مرد عنکبوتی 2 » را بهترین فیلم این فرنچایز میدانند، اما برای برخی، این فیلم به یکی از بهترین دنبالههای تاریخ سینما تبدیل شد.
«مرد عنکبوتی 2» داستانی عمیق و جذاب را روایت میکند که در آن، پیتر پارکر با چالشهای متعددی در زندگی شخصی و ابرقهرمانی خود روبرو میشود. روابط او با مری جین و هری آزبورن پیچیدهتر میشود و در عین حال، او باید با تهدیدی جدید به نام دکتر اختاپوس نیز مقابله کند. این شخصیت با بازی درخشان آلفرد مولینا، به عنوان یک شخصیت شرور با انگیزههای قابل درک و داستانی غمانگیز به تصویر کشیده میشود. او به عنوان یک دانشمند برجسته که در اثر یک حادثهی ناگوار، بازوهای مکانیکی به بدنش متصل شده، به دنبال انتقام و قدرت است.
بازی مولینا در نقش این شخصیت، عمق تازهای به دکتر اختاپوس بخشید و زمینهساز بازگشت او در «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» شد. بازگشت این شخصیت محبوب، مورد استقبال بسیاری از طرفداران قرار گرفت و بار دیگر نشان داد که «مرد عنکبوتی 2» چه فیلم تاثیرگذار و ماندگاری در دنیای ابرقهرمانان است.
8. تیغه: تثلیث (Blade: Trinity)
- کارگردان: دیوید اس. گویر
- بازیگران: وسلی اسنایپس، رایان رینولدز، جسیکا بیل، دامنیک پرسل
- تاریخ اکران: 2004
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 24 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.8 از 10
در سال 2004، وسلی اسنایپس برای آخرین بار در نقش «تیغه»، شکارچی خونآشامهای محبوب مارول، در فیلم «تیغه: تثلیث» به روی پردههای سینما رفت. این فیلم که به کارگردانی دیوید اس. گویر ساخته شده بود، به عنوان آخرین قسمت از سهگانهی «تیغه» به شمار میرفت. علاوه بر اسنایپس، «تیغه: تثلیث» شاهد حضور بازیگران جدیدی بود. رایان رینولدز در نقش هانیبال کینگ، یک خونآشام شکارچی خونآشامها، و جسیکا بیل در نقش ابیگیل ویسلر، دختر بلید، به جمع بازیگران این فیلم پیوستند. این دو شخصیت به عنوان اعضای گروهی به نام «شبگردان» در کنار تیغه به مبارزه با خونآشامها میپرداختند.
یکی از نکات برجستهی «تیغه: تثلیث» معرفی شخصیت شرور جدیدی با نام مستعار دریک (با بازی دومینیک پورسل) بود. دریک که به عنوان دراکولای جدید شناخته میشد، قصد داشت همهی نژادهای پایینتر، از جمله انسانها و خونآشامها را نابود کند.
«تیغه: تثلیث» به دلایل مختلفی از جمله مشکلات پشت صحنه، نتوانست به موفقیت دو قسمت قبلی این فرنچایز دست پیدا کند. این موضوع باعث شد تا همکاری وسلی اسنایپس با شخصیت تیغه به پایان برسد و فرنچایز «تیغه» برای مدتی به بایگانی سپرده شود. با این حال، در سال ۲۰۱۹، خبر ساخت نسخهای جدید از «تیغه» با بازی ماهرشالا علی منتشر شد. این فیلم که قرار است توسط مارول استودیو ساخته شود، به عنوان یک ریبوت (بازآفرینی) از این شخصیت محبوب به شمار میرود و طرفداران امیدوارند که شاهد بازگشت حماسی تیغه به دنیای ابرقهرمانان باشند.
7. الکترا (Elektra)
- کارگردان: راب بومن
- بازیگران: جنیفر گارنر، کریستن پروت، ناتاشا مالته، کوران ویسنجیک
- تاریخ اکران: 2005
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 11 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 4.7 از 10
در حالی که «دردویل» در سال 2003 چندان مورد توجه طرفداران قرار نگرفت، اما به اندازهای موفق بود که جنیفر گارنر را برای بازی در اسپین آف «الکترا» در سال 2005 ترغیب کند. این فیلم به کاوش در بخشی از تمرینهای الکترا تحت نظر «عفیفه» و مبارزهی او با سازمانهای عرفانی مانند «دست» میپرداخت. «الکترا» علاوه بر الکترا شخصیتهای دیگری را نیز از دنیای مارول به دنیای سینما معرفی کرد. کریستن پراوت در نقش ابیگیل، ترنس استامپ در نقش بارون فون کنشتاین و کالین فارل در نقش مرد مورچهای از جمله این شخصیتها بودند. این فیلم همچنین پیشینهی داستانی جذابی را برای شخصیت الکترا شکل داد و به دورهی آموزش او و تبدیل شدنش به یک قاتل ماهر پرداخت.
با تمام اینها اما «الکترا» در مقایسه با «دردویل» هم از نظر طرفداران و هم منتقدان، عملکردی ضعیفتر داشت. متاسفانه، این فیلم در به تصویر کشیدن جوهرهی واقعی قاتل عذاب کشیدهی مارول شکست خورد و در عوض، نسخهای کمرنگ و ضعیف از این شخصیت را ارائه داد. همین باعث شد تا الکترا یکی از شخصیتهای فراموش شدهی مارول باشد و تا سال 2018 که حضوری کوتاه در فیلم «انتقامجویان: جنگ بینهایت» داشت دیگر خبری از او نبود.
6. من-ثینگ (Man-Thing)
- کارگردان: برد لنرد
- بازیگران: برد لنرد، جک تامپسون، متیو ل نوز، ریچل تیلور
- تاریخ اکران: 2005
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 14 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 4.1 از 10
«من-ثینگ» یک فیلم تلویزیونی ابرقهرمانی است که بر اساس شخصیت کمیک به همین نام ساخته شده است. این فیلم یکی از کمتر شناخته شدهترین پروژههای مارول پیش از دنیای سینمایی مارول به حساب میآید. داستان «من-ثینگ» دربارهی اتفاقات عجیب و غریبی است که در یک شهر محلی رخ میدهد، زمانی که کارمندان یک شرکت بزرگ نفتی شروع به ناپدید شدن میکنند. در نهایت، مشخص میشود که موجودی عظیمالجثه و گلآلود به نام «من-ثینگ» که در باتلاقی در نزدیکی شهر زندگی میکند، عامل این اتفاق است. او هر کسی را که باتلاقش را به خطر بیاندازد میکشد و تنها چند نفر از مردم محلی را رها میکند تا برای بقای خود مبارزه کنند.
«من-ثینگ» با بودجهای کم ساخته شد و از نظر جلوههای ویژه و کیفیت کلی حرفی برای گفتن نداشت. مارول نیز هیچگاه تلاش خاصی برای تبلیغ یا انتشار این فیلم انجام نداد و ردپای کمی از آن در تاریخچهی این کمپانی وجود دارد.
با این حال، MCU باز هم به اقتباس از این شخصیت در ارائهی ویژهی تلویزیونی «گرگینهی شب» که در سال 2022 منتشر شد ادامه داد. در این فیلم، شاهد حضور کوتاهی از من-ثینگ بودیم که شاید این موضوع نشانهای از ساخت پروژههایی با محوریت این شخصیت جذاب و کمتر شناخته شده از دنیای مارول باشد.
5. چهار شگفتانگیز (Fantastic Four)
- کارگردان: تیم استوری
- بازیگران: جسیکا آلبا، کریس ایوانز، مایکل چکلیس، یوان گریفید
- تاریخ اکران: 2005
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 28 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.7 از 10
در سال 2005، تیم استوری اولین اقتباس رسمی لایو- اکشن از کمیک محبوب «چهار شگفتانگیز» را به روی پردهی نقرهای آورد که در آن بازیگران مطرحی همچون یوان گروفود، جسیکا آلبا، مایکل چکلیس، کریس ایوانز و جولین مکماهن ایفای نقش میکردند. جولین مکماهن نیز در نقش شرور دکتر دووم ظاهر شد که منشا داستانی بازآفرینیشدهی او با تغییر و تحول دنیای سینمایی «چهار شگفتانگیز» همخوانی داشت.
داستان این فیلم حول محور چهار فضانورد به نامهای رید ریچاردز (آقای فوقالعاده)، سوزان استورم (زن نامرئی)، بن گریم (تینگ) و جانی استورم (مشعل انسانی) میچرخد که در حین ماموریتی فضایی در معرض تشعشعات کیهانی قرار میگیرند و به قدرتهای خارقالعادهای دست پیدا میکنند. یکی از بارزترین ویژگیهای «چهار شگفتانگیز» لحن شوخ طبعانه و کمدی آن بود. این موضوع با لحن جدیتر و تاریکتر کمیکهای اصلی این شخصیتها بهویژه در مورد دکتر دووم در تضاد بود و باعث نارضایتی برخی از طرفداران شد. با این وجود «چهار شگفتانگیز» از نظر تجاری برای «فاکس قرن بیستم» موفقیتآمیز بود و باعث شد تا در سال 2007 دنبالهای برای آن با عنوان «چهار شگفتانگیز: قیام موجسوار نقرهای» ساخته شود.
4. مردان ایکس: آخرین ایستادگی (X-Men: The Last Stand)
- کارگردان: برت رتنر
- بازیگران: هیو جکمن، پاتریک استوارت، ایوان مککنلن، الیوت پیچ
- تاریخ اکران: 2006
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 57 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10
سهگانهی اصلی «مردان ایکس» در سال 2006 و با فیلم «مردان ایکس: آخرین ایستگاه» به کارگردانی برت رتنر به پایان مسیر خودش رسید. سومین قسمت از فرنچایز اسنودیوی «فاکس قرن بیستم» به طور کلی اقتباسی آزاد از حماسهی نمادین «ققنوس سیاه» و در کنار آن، دنبالهای بر خط داستانی «موهبت» از کمیک «مردان ایکس شگفتانگیز» بود که در آن به موضوع درمان جهش یافتگی پرداخته میشد.
«مردان ایکس: آخرین ایستگاه» با معرفی چندین جهشیافتهی جدید از جمله «ایکس-۲۱» (با بازی الن پیج) و «سورا» (با بازی دومینیک پورسل) بر آشفتگی پایان این سهگانه افزود. همچنین مرگ شخصیتهای تثبیت شدهی فرنچایز – پروفسور ایکس و جین گری – در این فیلم آن را به یکی از ضعیفترین آثار در کل این فرنچایز طولانی تبدیل کرد که در جلب نظر هیچکس، نه منتقدان و نه مخاطبان موفق نبود.
3. روحسوار (Ghost Rider)
- کارگردان: مارک استیون جانسون
- بازیگران: نیکلاس کیج، اوا مندس، سم الیوت، راکل آلهسی، وس بنتلی
- تاریخ اکران: 2007
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 27 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.3 از 10
مارک استیون جانسون، کارگردان فیلم «دردویل»، در سال 2007 برای ساخت «روحسوار» به دنیای مارول بازگشت. در این اقتباس نیکلاس کیج عهدهدار نقش جانی بلیز بود و در کنار بازیگران مطرح دیگری همچون اوا مندس، سم الیوت، پیتر فوندا و وس بنتلی به ایفای نقش میپرداخت.
«روحسوار» روایتگر داستان یک بدلکار موتورسواری به نام جانی بلیز است که برای نجات جان پدرش، معاملهای تحولآفرین و هولناک با شیطان انجام میدهد. در ازای این معامله، روح جانی به خدمت شیطان درمیآید و او به موجودی آتشین به نام «روح انتقام» تبدیل میشود. جانی در این هیبت جدید، وظیفهی مجازات گناهکاران و ظالمان را بر عهده دارد اما این قدرت هولناک، بهایی سنگین برای او دارد و جانی باید با تاریکی درون خود و نفرینی که به آن دچار شده است دست و پنجه نرم کند. این معامله همچنین او را وارد رویارویی با بلکهارت شیطانی (با بازی بنتلی) میکند زیرا بلیز دربارهی نفرین چندنسلی خود اطلاعات بیشتری به دست میآورد.
«گوست رایدر» با وجود بهره بردن از جلوههای ویژهی جذاب و اکشنهای هیجانانگیز، نتوانست نظر مثبت منتقدان را به خود جلب کند اما عملکرد مالی قابل قبولی داشت و به فروشی بیش از 228 میلیون دلار دست پیدا کرد. همین موضوع باعث شد تا دنبالهای برای این فیلم با عنوان «روحسوار: روح انتقام» ساخته شود که در سال 2011 اکران شد.
2. مرد عنکبوتی 3 (Spider-Man 3)
- کارگردان: سم ریمی
- بازیگران: توبی مگوایر، توفر گریس، توماس هیدن چرچ، کریستین دانست، برایس دالاس هاوارد
- تاریخ اکران: 2007
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 63 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10
در سال 2007، سم ریمی با ساخت قسمت سوم فیلم «مرد عنکبوتی» سهگانهی محبوب و فوقالعادهاش را به پایان رساند. این قسمت پایانی با حضور بازیگران اصلی قسمتهای قبلی، یعنی توبی مگوایر در نقش پیتر پارکر/مرد عنکبوتی، کریستن دانست در نقش مری جین واتسون و جیمز فرانکو در نقش هری آزبورن، به روی پرده رفت. علاوه بر این، «مرد عنکبوتی 3» شخصیتهای تازهای را وارد دنیای سینما کرد که توماس هیدن چرچ در نقش فلینت مارکو/مرد شنی، تافر گریس در نقش ادی بروک/ونوم و برایس دالاس هاوارد در نقش گوئن استیسی از جملهی آنها بودند.
«مرد عنکبوتی 3» با الهام از یکی از مشهورترین کمیکهای مرد عنکبوتی به نام «حماسهی لباس فضایی» ساخته شده است اما در نحوهی به تصویر کشیدن منشا سیمبیوت به شدت تحت تاثیر مجموعهی «مرد عنکبوتی: سریال انیمیشنی» (Spider-Man: The Animated Series) قرار داشت. در این داستان، پیتر پارکر با یک انگل فضایی بیگانه مرموز همزیست میشود که با کنترل او قدرتها و تاریکیهای جدیدی را به شخصیتش میبخشد. همچنین در این فیلم، شاهد تحول دوست دوران کودکی پیتر هری آزبورن به شخصیت شرور «گابلین جدید» هستیم.علاوه بر اینها مرگ عمو بن، یکی از رویدادهای مهم در داستان مرد عنکبوتی، در این فیلم بازنویسی شده و مرد شنی به عنوان عامل این تراژدی معرفی میشود.
همهی این موارد در کنار یکدیگر باعث شد تا پایانبندی این سهگانهی محبوب، شلوغ و پر از اتفاق باشد و در عین حال تناقضات موجود در آن حس «بیشتر خواستن» را در بینندگان ایجاد کند. هرچند که این شلوغی در برخی موارد باعث شده بود تا انسجام داستان و شخصیتپردازی فیلم به درستی شکل نگیرد اما چه کسی است که منتظر تماشای مرد عنکبوتی در داستانی تازه نباشد؟
1. چهار شگفتانگیز: قیام موجسوار نقرهای (Fantastic Four: Rise of the Silver Surfer)
- کارگردان: تیم استوری
- بازیگران: جسیکا آلبا، کریس ایوانز، مایکل چکلیس، یوان گریفید
- تاریخ اکران: 2007
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 38 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.6 از 10
موفقیت فیلم «چهار شگفتانگیز» در سال 2005، زمینهساز ساخت دنبالهای بر آن در سال 2007 به کارگردانی تیم استوری شد. این دنباله که با عنوان «چهار شگفتانگیز: قیام موجسوار نقرهای» شناخته میشود با با حضور بازیگران اصلی قسمت اول روی پرده رفت. در این فیلم، لارنس فیشبرن به جای شخصیت موجسوار نقرهای صحبت کرد و داگ جونز، بازیگر مشهور نقشهای هیولا، این شخصیت را در سینما به تصویر کشید.
«قیام موجسوار نقرهای» به جای رفع ایرادات قسمت اول، بر جنبههای ضعیف آن تاکید کرد. این فیلم داستانی ضعیف، شخصیتپردازی سطحی و جلوههای ویژهای نامناسب داشت و در نهایت نتوانست نظر منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کند. با این حال، «قیام موجسوار نقرهای» لحظات قابل قبولی هم داشت. به عنوان مثال، این فیلم به نمایش یکی از بهترین اختراعات دکتر دووم و تلاش او برای دزدیدن قدرت کیهانی موجسوار پرداخت. علاوه بر این، «ظهور سرفر نقرهای» آخرین فیلم مارول قبل از راهاندازی دنیای سینمایی مارول بود و تلاشی ناموفق برای اقتباس از شخصیت گالاکتوس، بلعندهی سیارات آسمانی، به شمار میرفت و در نهایت باعث پایان فرنچایز «چهار شگفتانگیز» نیز شد.
منبع: cbr