علاوه بر فیلم‌های زیادی که روایت‌های دراماتیک و تاثیرگذاری درباره جنگ ارائه می‌کنند، مستندهای فوق‌العاده‌ای هم می‌توان مثال زد که با استفاده از اسناد، فیلم‌های آرشیوی و داستان‌هایی که مخاطب ممکن است پیش از آن هرگز نشنیده باشد، پا را فراتر از پرده سینما می‌گذارند. از نمایش برخی نبردها تا داستان‌هایی درباره افرادی که زندگی‌شان به شدت تحت تاثیر این جنگ قرار گرفته است مستندهای بسیاری به جنگ جهانی دوم پرداخته‌اند. اگرچه عناوین متنوعی برای انتخاب وجود دارد، اما برخی از آن‌ها که در این مطلب نام بردیم از نظر قصه‌گویی و سطح تحقیق برجسته‌تر هستند.
برای اینکه یک مستند بتواند نامی برای خود دست و پا کند، باید در چند حوزه کلیدی موفق باشد. اول از همه، بدیهی است که باید از نظر تاریخی دقیق باشد. مخاطبان برای یافتن حقایق به مستندها روی می‌آورند، بنابراین بهترین حماسه‌های جنگ جهانی دوم باید روایتی صادقانه و آموزنده ارائه دهند. رتبه‌بندی عناوینی که در ادامه می‌خوانید این را هم در نظر می‌گیرد که یک مستند داستان واقعی شگفت‌انگیز یا کمتر شنیده شده‌ای را روایت کند. این مهم است که یک پروژه به جنبه خاصی از جنگ که کمتر پوشش داده شده است، توجه کند. در نهایت این کیفیت قصه‌گویی است که می‌تواند یک مستند را به اوج برساند.
10. پنج نفر بازگشتند (Five Came Back)
- محصول: 2017
- کارگردان: لوران بوزرو
- امتیاز راتن تومیتوز: 98 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.2 از 10
برخی از بهترین مستندهای جنگ جهانی دوم بر روی یک موضوع خاص و کمتر شناخته شده تمرکز دارند. شاید بهترین مثال برای این موضوع مستند پنج نفر بازگشتند باشد. این مستند محصول سال 2017، پنج کارگردان مشهور یعنی پل گرینگراس، استیون اسپیلبرگ، فرانسیس فورد کاپولا، گی‌یرمو دل تورو و لارنس کاسدان را دنبال می‌کند که کار پنج کارگردانی را بررسی می‌کنند که برای مستندسازی این رویداد در جنگ جهانی دوم ثبت‌نام کردند.
آنچه پنج نفر بازگشتند را به یک رقیب قوی در میان مستندهای جنگ جهانی دوم تبدیل می‌کند، تمرکز بالای آن است. اگرچه جنگ جهانی دوم پس‌زمینه است، اما این سریال تجربه خاص‌تر ساختن یک فیلم جنگی در زمان خودش را تجزیه و تحلیل می‌کند. این مستند همچنین با امتیاز 98 درصد در راتن تومیتوز و جایزه امی ساعات پربیننده برای بهترین گوینده‌اش مریل استریپ، مورد تحسین منتقدان قرار گرفته است. در نهایت مستند پنج نفر بازگشتند یک بررسی کامل از یک بخش کوچک اما جالب از جنگ جهانی دوم است.
جنگ جهانی دوم: بزرگترین رویدادهای جنگ جهانی دوم به صورت رنگی
Greatest Events of WWII in Colour
9. طوفان شوروی: جنگ جهانی دوم در شرق (Soviet Storm: World War II In The East)
- محصول: 2010
- کارگردان: آنا گراژدان
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.5 از 10
یک عامل مهم در مورد هر مستند موفق، دیدگاه است. وقتی صحبت از مستند طوفان شوروی: جنگ جهانی دوم در شرق می‌شود، دیدگاه همه چیز است. این مجموعه مستند روسی یک بررسی گسترده از مهم‌ترین لحظات و شخصیت‌های جنگ جهانی دوم در جبهه شرقی است. در حالی که اکثر آمریکایی‌ها با نسخه غربی جنگ جهانی دوم آشنا هستند، مستند طوفان شوروی بر مسائل تاثیرگذار بر روسیه و اروپای شرقی تمرکز دارد.
قسمت‌ها شامل عملیات بارباروسا (Operation Barbarossa)، نبرد مسکو (The Battle of Moscow) و محاصره لنینگراد (The Siege of Leningrad) است. آنچه مستند طوفان شوروی بهتر از همه انجام می‌دهد این است که مقدار زیادی از تاریخ را از یک زاویه خاص پوشش می‌دهد، اما به ندرت مغرضانه یا نادرست به نظر می‌رسد. این یک شیرجه عمیق به جنگ جهانی دوم از دیدگاه روسیه است که آن را منحصربه‌فرد و تماشایی می‌کند.
8. روزهای آخر (The Last Days)
- محصول: 1998
- کارگردان: جیمز مل
- امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10
اگرچه جنبه اصلی جنگ جهانی دوم جنگ‌هایی بود که در طول شش سال رخ داد، اما موضوع مهم دیگر هولوکاست است. مستند روزهای آخر با ظرافت و حقیقت به این رویداد می‌پردازد. این مستند که در سال 1998 منتشر شد، داستان پنج یهودی مجارستانی را در سال آخر جنگ جهانی دوم روایت می‌کند؛ زمانی که نازی‌ها مجارستان را اشغال کردند و یهودیان را به اردوگاه‌های کار اجباری از جمله آشویتس فرستادند.
این پروژه نه تنها به تاریخ و واقعیت هولوکاست می‌پردازد، بلکه شجاعت و مقاومت سوژه‌های مستند را نیز برجسته می‌کند. در نهایت، این چیزی است که مستند روزهای آخر را بسیار قابل توجه می‌کند. جایی که سایر مستندها ممکن است دیدگاه دورتری از هولوکاست ارائه دهند، روزهای آخر بسیار نکته‌سنج است. مخاطبان از نزدیک ماجرای پنج شخصیت را دنبال می‌کنند و بدون فیلتر فراز و نشیب‌های زندگی آن‌ها را نشان می‌دهند.
7. میدان جنگ (Battlefield)
- محصول: 1995
- کارگردان: دیو فیتون
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.7 از 10
برای کسانی که می‌خواهند نگاه عمیقی به مشهورترین نبردهای جنگ جهانی دوم داشته باشند، میدان جنگ مستند ایده‌آلی است. مستند میدان جنگ از سال 1994 تا 2002 کوچک‌ترین جزئیات درگیری‌های مختلف جنگ جهانی دوم را بررسی کرد. این سریال بر روی جنگ‌های بزرگ و مشهور مانند پرل هاربر و نبرد میدوی که اغلب در فیلم‌ها به تصویر کشیده می‌شود تمرکز دارد، اما جنگ‌های کمتر شناخته‌شده مانند نبرد کریمه، عملیات مارکت گاردن و العلمین را نیز شامل می‌شود.
بهترین چیزی که مخاطبان از مستند میدان جنگ دریافت خواهند کرد، جزئیات است. برخلاف سایر مستندهای جنگ جهانی دوم، این سریال سعی نمی‌کند تمام جنبه‌های نبرد را پوشش دهد. در عوض، برای ارائه دقیق‌ترین اطلاعات ممکن، به مکانیک نبردهای خاص تکیه می‌کند. در حالی که مستند میدان جنگ تمام چیزهایی را که بینندگان برای دانستن در مورد جنگ جهانی دوم نیاز دارند آموزش نمی‌دهد، اما در جایگاه انتخابی خود موفق است.
6. آشویتس: نازی‌ها و راه حل نهایی (Auschwitz: The Nazis And The Final Solution)
- محصول: 2005
- کارگردان: لارنس ریس، کاترین تاژ
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.6 از 10
آشویتس: نازی‌ها و راه حل نهایی محصول سال 2005 مستند قابل توجه دیگری درباره هولوکاست است. این مستند در طول شش قسمت، تاریخ اردوگاه کار اجباری آشویتس را از آغاز آن در سال 1940 تا کشف آن پس از جنگ توضیح می‌دهد. این مستند با استفاده از فیلم‌های نادری از اردوگاه و مصاحبه با بازماندگان، نگاهی بی‌رحمانه به یکی از وحشتناک‌ترین مکان‌های جنگ جهانی دوم ارائه می‌دهد.
دلیل ارزش تماشای مستند آشویتس: نازی‌ها و راه حل نهایی این است که شامل منابع و تصاویر متنوعی است. در مورد مصاحبه‌ها، مستندسازان با بازماندگان یهودی اردوگاه‌های کار اجباری و افسران نازی آلمانی صحبت می‌کنند. این سریال همراه با حقایق و بازسازی‌ها، شامل نمایش‌های تاریخی دقیق و فیلم‌های مدرن نیز می‌شود. به طور کلی، این ترکیب از فرم‌ها به مستند آشویتس کمک می‌کند تا آموزنده‌تر، جالب‌تر و دقیق‌تر شود.
5. مستند رنگی جنگ جهانی دوم (World War II In Color)
- محصول: 2009
- کارگردان: –
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.7 از 10
اگرچه مستند رنگی جنگ جهانی دوم زاویه یا داستان خاصی برای گفتن ندارد، اما روایت آن هنوز هم قابل توجه است. این مجموعه مستند سال 2009 با کمک فیلم‌های رنگی‌شده، عناصر اصلی جنگ جهانی دوم را از جبهه غربی تا جنگ اقیانوس آرام به نمایش می‌گذارد. همانطور که از عنوان آن پیداست، تصاویر مستند رنگی جنگ جهانی دوم در میان مستندهای معمولی سیاه‌وسفید جنگ جهانی دوم برجسته است.
به طور کلی مستند رنگی جنگ جهانی دوم برای کسانی که به دنبال اطلاعات عمومی در مورد این نبرد و تصاویر منحصربه‌فرد هستند، یک گزینه مناسب است. در حالی که سایر مستندها ممکن است با تصاویر سیاه‌وسفید ثابت خود گرفتار شوند، این مجموعه مستند از طریق یک فرآیند پیچیده و دقیق پردازش تصویر زنده می‌ماند. علاوه بر این، رنگ‌آمیزی فیلم‌های جنگ جهانی دوم ممکن است دیدگاه مخاطب را نیز تغییر دهد. با تماشای تصاویر جنگ به صورت رنگی، این نبرد ممکن است واقعی‌تر از آنچه در آثار سیاه‌وسفید دیده می‌شود احساس شود.
4. جنگ جهانی دوم با وضوح بالا (WWII In HD)
- محصول: 2009
- کارگردان: فردریک لومیر، متیو گینزبرگ
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.7 از 10
مستند جنگ جهانی دوم با وضوح بالا درست مثل مستند رنگی جنگ جهانی دوم فیلم‌های جنگ جهانی دوم را از لحاظ رنگ و کیفیت به سطح کاملا جدیدی می‌برد. این مجموعه مستند سال 2009 که توسط شبکه هیستوری منتشر شده است، داستان جنگ جهانی دوم را از طریق روایت‌های مردان و زنانی که آن را از نزدیک تجربه کرده‌اند روایت می‌کند. این سریال با صدای گری سینایس روایت می‌شود.
عنوان مستند نشان می‌دهد که تصاویر بهترین نقطه قوت این سریال هستند، اما این تنها نکته‌ی برجسته‌ی آن نیست. جنگ جهانی دوم با وضوح بالا خوب است زیرا تصاویر شگفت‌انگیز را با داستان‌های واقعی و عمیق ترکیب می‌کند. این مستند فقط از طریق تجربیات شخصی افراد واقعی، بخش‌های مختلفی از جنگ جهانی دوم را بررسی می‌کند. امروزه افراد زنده‌ای که از نزدیک جنگ جهانی دوم را تجربه کرده‌اند کمتر می‌شوند، بنابراین جنگ جهانی دوم با وضوح بالا پروژه‌ای است که باید به آن احترام گذاشت.
3. آخرالزمان: جنگ جهانی دوم (Apocalypse: The Second World War)
- محصول: 2009
- کارگردان: دنیل کستل، ایزابل کلارک، ژان لویی گیارد
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 9 از 10
آخرالزمان: جنگ جهانی دوم یکی از مستندهای بسیار محبوب جنگ جهانی دوم است. این مجموعه مستند فرانسوی شامل شش قسمت است که جنگ جهانی دوم را از آغاز نازیسم در سال 1933 تا لحظات پایانی جنگ در سال 1945 پوشش می‌دهد. تمام فیلم‌های موجود در آخرالزمان: جنگ جهانی دوم اطلاعات بکری هستند که مستقیما از خبرنگاران جنگی، سربازان و شهروندان بدست آمده‌اند. بخش اعظم این مستند را تصاویری تشکیل می‌دهند که از سیاه‌وسفید به رنگی تبدیل شده است.
آنچه در ابتدا آخرالزمان: جنگ جهانی دوم را از سایر مستندهای جنگ جهانی دوم متمایز کرد، فیلم‌های رنگی آن بود. این مجموعه مستند که چهار سال قبل از مستند رنگی جنگ جهانی دوم منتشر شد، این نبرد را به شکلی زنده کرد که تا آن زمان به ندرت انجام شده بود. با این حال، امروزه آخرالزمان به دلیل دقت و جزئیاتش یک مستند مهم است. این سریال جنبه‌های مختلف جنگ جهانی دوم را از ابتدا تا انتها در تنها شش قسمت جذاب به تصویر می‌کشد.
2. جنگ (The War)
- محصول: 2007
- کارگردان: کن برنز، لین نویک
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 9 از 10
به عنوان یکی از برجسته‌ترین مستندسازان تاریخ آمریکا، جای تعجب نیست که کن برنز در صدر این فهرست قرار داشته باشد. مستند جنگ که توسط کیت دیوید روایت شده است، جنگ جهانی دوم را از طریق تجربیات افراد آمریکایی به تصویر می‌کشد. داستان‌های آن‌ها از شهرهای کوچک آغاز می‌شود، اما به سرعت به اروپا و اقیانوس آرام می‌رسد. این سریال ۱۴ ساعت طول می‌کشد و شامل هفت قسمت است.
مستند سریالی جنگ منحصربه‌فرد است زیرا تلاش نمی‌کند تمام جزئیات کوچک را پوشش دهد. در عوض تمرکز آن به شدت بر آمریکا و انسان است. این سریال از شهرهای لورن، موبایل، ساکرامنتو و واتربری آغاز می‌شود و به بررسی تاثیرات جنگ بر خانواده‌ها و جوامع آمریکایی می‌پردازد. در نهایت اجرای این مفهوم فوق‌العاده موفق است. مستند جنگ شامل شخصیت‌های کلیدی جنگ جهانی دوم و همچنین چهره‌های مشهوری مانند تام هنکس است که با خوانش‌های دراماتیکتشان، جذاب و سرگرم‌کننده هستند. به همین دلیل تماشای مستند جنگ جذاب و لذت‌بخش است.
1. دنیا در جنگ (The World at War)
- محصول: 1973
- کارگردان: دیوید الستین
- امتیاز راتن تومیتوز: –
- امتیاز IMDb به فیلم: 9.2 از 10
در نهایت، محبوب‌ترین و تحسین‌شده‌ترین مستند جنگ جهانی دوم، دنیا در جنگ محصول سال ۱۹۷۳ است. این اثر حماسی ۲۶ قسمتی ممکن است قدیمی باشد، اما همچنان یکی از معتبرترین مستندهای جنگ جهانی دوم در تمام دوران‌هاست. به طور خاص، دنیا در جنگ به بررسی تاثیر چنین نبرد بزرگی بر افراد درگیر می‌پردازد. این سریال به زندگی نظامیان، غیرنظامیان، بازماندگان اردوگاه‌های کار اجباری و دیگر قربانیان جنگ می‌پردازد.
از بین تمام مستندهای جنگ جهانی دوم در این فهرست، دنیا در جنگ احتمالا بیشترین مصاحبه را با بازیگران اصلی جنگ جهانی دوم دارد و همین موضوع آن را بسیار مهم می‌کند. در حالی که سایر مستندها داستان جنگ جهانی دوم را از طریق اسناد و روایت‌های دست دوم بازگو می‌کنند، دنیا در جنگ افراد واقعی را در اختیار داشت. علاوه بر این روایتگری لارنس اولیویه جذاب و نمادین است. بنابراین دنیا در جنگ بهترین مستند جنگ جهانی دوم تا به امروز است.
منبع: screenrant