11 فیلم کمدی جنگی که باید ببینید

معمولا فیلم‌های جنگی سرشار از درام و صحنه‌های اکشن هستند و تصویری تلخ و سیاه از جنگ نشان می‌دهند اما بعضی هم بر جنبه‌های کمدی و ابزورد جنگ تمرکز دارند. درام‌های جنگی روی تراژدی‌هایی دست می‌گذارند که مردم تجربه کرده‌اند، اما داستان‌های کمدی با موضوع جنگ بر جنبه انسانی شخصیت‌ها تاکید دارند. فیلم‌های کمدی با پس‌زمینه جنگ، دیدگاه‌های منحصربه‌فردی ارائه می‌دهند که درام‌ها از آن بی‌بهره‌اند. این فیلم‌ها ممکن است شخصیت‌ها را در موقعیت‌های نامعقول قرار دهند یا به شکل طنزآمیزی به موقعیت‌های واقعی بپردازند.

بعضی از فیلم‌ها مثل دیکتاتور بزرگ (The Great Dictator) با طنز از افراد و رویدادهای واقعی الهام می‌گیرند و هم‌زمان در قالب کمدی نقدی بر اتفاقات روز ارائه می‌دهند. فیلم‌های دیگری مثل مَش (MASH) بر پایه تجربیات واقعی ساخته شده‌اند و پوچ بودن جنگ و نقش طنز در تحمل شرایط دشوار را به تصویر می‌کشند و نشان می‌دهند که چگونه بسیاری از کسانی که جنگ را تجربه می‌کنند، برای کنار آمدن با آن به شوخ‌طبعی پناه می‌برند. بهترین فیلم‌های کمدی جنگی، بیهودگی جنگ را به نمایش می‌گذارند و نشان می‌دهند که انسان‌ها حتی در دل وحشتناک‌ترین موقعیت‌ها نیز به دنبال روزنه‌ای برای خندیدن هستند. در ادامه 11 فیلم کمدی جنگی نام بردیم که تماشایشان را نباید از دست بدهید.

11. 1941

• محصول: 1979
• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• بازیگران: دن آکروید، ند بیتی، جان بلوشی
• امتیاز راتن تومیتوز: 39 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 5.8 از 10

استیون اسپیلبرگ را بیشتر با درام‌های جنگی‌اش می‌شناسیم اما 1941 یک فیلم کمدی جنگی است که نگاهی اولیه به توانایی‌های او به‌عنوان کارگردان ارائه می‌دهد. این فیلم داستان وحشتی را روایت می‌کند که پس از حمله ژاپن به پرل هاربر، منطقه‌ای در لس‌آنجلس را در برگرفت. 1941 به‌صورت آزاد بر اساس رویدادهای واقعی ساخته شده است که در طول جنگ جهانی دوم در ایالات متحده رخ دادند. در این فیلم بازیگرانی چون دن آکروید، ند بیتی، جان بلوشی و کریستوفر لی نقش‌آفرینی می‌کنند.

آنچه 1941 را تا این اندازه بامزه می‌کند، تکیه آن بر هرج‌ومرج در داستانش است. این گروه بازیگران کمدی، با اجرای خود، بر مبنای داستانی اغراق‌آمیز، موقعیت‌های خنده‌دار را به اوج می‌رسانند. با وجود جنبه‌های کمدی پررنگ، 1941 در عین حال نگاهی تاثیرگذار به این موضوع دارد که مردم تا چه حد ممکن است در اثر اطلاعات نادرست یا ناقص، دچار هیجان و آشوب شوند. شوخی‌ها و صحنه‌های اکشن فیلم، تنها بر جنبه طنزآمیز آن تاکید بیشتری می‌گذارند.

• بهترین فیلم‌های جنگی استیون اسپیلبرگ: از لینکن تا نجات سرباز رایان

10. تبصره 22 (Catch-22)

• محصول: 1970
• کارگردان: مایک نیکولز
• بازیگران: آلن آرکین، مارتین بالسام، ریچارد بنجامین
• امتیاز راتن تومیتوز: 81 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10

تبصره 22 بر اساس رمان مشهوری به همین نام اثر جوزف هلر در سال 1961 ساخته شده است. داستان در پایگاهی خیالی در منطقه مدیترانه و در جریان جنگ جهانی دوم می‌گذرد. آلن آرکین در نقش کاپیتان بمب‌افکن آمریکایی جان یوساریان بازی می‌کند. یوساریان که به انجام ماموریت‌های خطرناک شهرت دارد، پس از آن‌که شاهد کشته شدن هم‌رزمانش در میدان نبرد می‌شود، در پی راهی برای فرار از این وضعیت می‌گردد. اما هرچه نقشه‌های او برای نجات خود پیچیده‌تر می‌شود، اطرافیانش هم برای رسیدن به اهداف غیر واقع‌بینانه‌ای که او تعیین کرده است، دست به اقدامات افراطی‌تری می‌زنند.

تبصره 22 حماقت جنگ را با به سخره گرفتن منطق آن به تصویر می‌کشد. کل داستان بر پایه نقل‌ قولی از یکی از شخصیت‌ها به نام دکتر دَنیکا (جک گیلفورد) شکل می‌گیرد که معتقد است: «یه خلبان باید دیوونه باشه که بخواد ماموریت‌های بیشتری بره و اگه دیوونه باشه صلاحیت پرواز نداره.» هر یک از شخصیت‌ها در تلاشند تا با واقعیتی که در آن گرفتار شده‌اند روبه‌رو شوند و این تلاش‌ها گاه تا مرز جنون و بی‌منطقی پیش می‌رود. تبصره 22 نشان می‌دهد انسان‌ها برای تحمل واقعیت‌های هولناک جنگ تا چه اندازه ممکن است پیش بروند.

9. صبح بخیر، ویتنام (Good Morning, Vietnam)

• محصول: 1988
• کارگردان: بری لوینسون
• بازیگران: رابین ویلیامز، فارست ویتاکر، برونو کربی
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10

صبح بخیر، ویتنام اقتباسی آزاد از داستان واقعی یک دی‌جی در سرویس رادیویی نیروهای مسلح آمریکا به نام آدریان کرونائر (رابین ویلیامز) است. فیلم تجربه‌های کرونائر را در دوران حضورش در ویتنام، هم‌زمان با جنگ روایت می‌کند. صبح بخیر، ویتنام نشان می‌دهد که چگونه او از یک دی‌جی عمدتا بی‌طرف که تمرکزش بر پخش موسیقی برای سربازان است، به انسانی تبدیل می‌شود که از خشونت‌های جنگ عمیقا متاثر و پریشان می‌شود.

آنچه صبح بخیر، ویتنام را به یک فیلم کمدی جنگی جذاب و تاثیرگذار تبدیل می‌کند داستانی است که از زاویه دید یک فرد بیرونی روایت می‌شود. فیلم بر استعداد بی‌نظیر رابین ویلیامز تکیه دارد تا داستان مردی را بازگو کند که در میانه جنگ، هم‌زمان با تجربه سانسور از سوی دولت، تلاش می‌کند انسانیت خود را حفظ کند. آن‌چه که وحشت‌های جنگ را در این فیلم عمیق‌تر و شخصی‌تر می‌سازد، معصومیت و بی‌گناهی شخصیت اصلی است؛ مردی که بدون پیش‌داوری وارد میدان شده و به‌مرور با واقعیت تلخ آن روبه‌رو می‌شود.

8. جوجو خرگوشه (Jojo Rabbit)

• محصول: 2019
• کارگردان: تایکا وایتیتی
• بازیگران: رومن گریفین دیویس، توماس مک‌کنزی، تایکا وایتیتی
• امتیاز راتن تومیتوز: 80 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

جوجو خرگوشه داستان طنزآمیز و نیش‌داری است که در بستر جنگ جهانی دوم روایت می‌شود. این فیلم کمدی جنگی ماجرای پسربچه‌ای آلمانی به نام یوهانس یا جوجو بتسلر (رومن گریفین دیویس) را دنبال می‌کند که با نسخه‌ای خیالی از آدولف هیتلر (تایکا وایتیتی) هم‌صحبت می‌شود. جوجو به ‌شدت تحت تاثیر ایدئولوژی نازی‌ها در سازمان جوانان هیتلر قرار دارد و با وجود اینکه هم‌سالانش او را جدی نمی‌گیرند، بی‌وقفه تلاش می‌کند شایستگی خود را ثابت کند. جوجو خرگوشه روند بلوغ فکری جوجو را به تصویر می‌کشد؛ مسیری که در آن او با واقعیت‌های تلخ جنگ و نقش کشورش مواجه می‌شود.

جوجو خرگوشه فیلمی تاثیرگذار در نقد جنگ است، زیرا در تمام طول داستان، هیتلر و ایدئولوژی هولناک او را به سخره می‌گیرد و هیچ‌گاه از این موضع عقب‌نشینی نمی‌کند. رابطه جوجو با مادرش رُزی (اسکارلت جوهانسون)، نقطه اتکای عاطفی او در دل هرج‌ومرج جنگ است. همچنین آشنایی با الزا (توماسن مک‌کنزی)، دختر نوجوان یهودی که مادرش او را پنهان کرده است، دید تازه‌ای از واقعیت جنگ به او می‌دهد. همین دگرگونی در نگاه جوجو، نه‌ تنها بار عاطفی فیلم را تقویت می‌کند، بلکه باعث می‌شود طنز و هجو فیلم عمق و اثرگذاری بیشتری پیدا کند.

7. قهرمانان کلی (Kelly’s Heroes)

• محصول: 1970
• کارگردان: برایان جی هاتن
• بازیگران: کلینت ایستوود، تلی ساوالاس، دان ریلکس
• امتیاز راتن تومیتوز: 79 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10

قهرمانان کلی یک فیلم کمدی سرقتی است که در جریان جنگ جهانی دوم اتفاق می‌افتد. این فیلم گروهی از سربازان آمریکایی را دنبال می‌کند که از خدمت فرار می‌کنند و در تلاشند تا طلاهای آلمانی یک بانک فرانسوی را به سرقت ببرند. قهرمانان کلی این گروه را دنبال می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه در موقعیت‌های خطرناک و پیچیده‌تری قرار می‌گیرند در حالی که به پیشبرد ماموریتی که خودشان برای خود تعیین کرده‌اند ادامه می‌دهند. در این فیلم کلینت ایستوود، تلی ساوالاس، دونالد ساترلند و دان ریکلز نقش‌آفرینی می‌کنند.

طنز موجود در قهرمانان کلی به‌خوبی کار می‌کند چرا که نقدی است به رهبری نظامی در جنگ جهانی دوم. داستان فیلم ترکیبی از اکشن‌های واقعی میدان نبرد و یک سرقت سرگرم‌کننده است که شخصیت‌های فیلم را در موقعیت‌های خنده‌دار و آشفته قرار می‌دهد. قهرمانان کلی از سرقت خود برای نمایش انسانیت کسانی که جنگ را تجربه کرده‌اند استفاده می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه حتی این افراد به راهنمایی نیاز دارند، حتی اگر آن راهنما رهبری عجیب و غریب باشد. این فیلم همچنین از نظر طنزآمیز بودن جذاب است چون به خوبی نشان می‌دهد چگونه شخصیت‌های اصلی به‌طور قابل توجهی از واقعیت‌های جنگ دور هستند و بیشتر درگیر مسائل خود می‌شوند.

• بهترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما: از 1917 تا اینک‌ آخرالزمان

6. تندر استوایی (Tropic Thunder)

• محصول: 2008
• کارگردان: بن استیلر
• بازیگران: بن استیلر، رابرت داونی جونیور، جک بلک
• امتیاز راتن تومیتوز: 82 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10

اگرچه فیلم تندر استوایی عمدا بحث‌برانگیز است و احتمالا برای برخی از تماشاگران توهین‌آمیز باشد، اما هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که طنز موجود در این هجویه بی‌نظیر است. ستاره فیلم ملاقات با والدین (The Meet the Parents)، بن استیلر، یک بمب بزرگ از نقدها و مشاهده‌ها را در این کمدی جنگی ارائه می‌دهد که داستان گروهی از بازیگران را روایت می‌کند که به طور تصادفی درگیر یک جنگ واقعی و خشونت‌آمیز می‌شوند.

بن استیلر در این فیلم در کنار جک بلک، متیو مک‌کانهی، تام کروز و جی باروشل بازی می‌کند، اما بدون شک رابرت داونی جونیور است که تمام توجه‌ها را به خود جلب می‌کند. همان سالی که مرد آهنی (Iron Man) دوباره محبوبیت جونیور را به آغوش سینما بازگرداند، او برای نقش‌آفرینی در نقش کرک لازاروس برنده‌ی یک جایزه اسکار شد.

5. دکتر استرنج‌لاو (Dr. Strangelove)

• محصول: 1964
• کارگردان: استنلی کوبریک
• بازیگران: پیتر سلرز، جرج سی اسکات، استرلینگ هایدن
• امتیاز راتن تومیتوز: 98 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.3 از 10

دکتر استرنج‌لاو یک هجویه سیاسی است که به‌عنوان یک اثر کلاسیک شناخته می‌شود. اگرچه داستان فیلم در دوران جنگ سرد رخ می‌دهد، اما به طور کل نقد تیز و برجسته‌ای به جنگ دارد. این فیلم اقتباسی آزاد از رمان هشدار قرمز (Red Alert) اثر پیتر جورج است. داستان حول یک ژنرال آمریکایی از نظر روانی ناپایدار می‌چرخد که دستور حمله هسته‌ای پیشگیرانه به اتحادیه‌ی جماهیر شوروی را صادر می‌کند. در حالی که همه در تلاش برای مقابله با پیامدهای این تصمیم هستند، رئیس‌جمهور آمریکا و مشاورانش با تصمیماتی روبرو می‌شوند که بر سرنوشت کل جهان تاثیر خواهد گذاشت.

دکتر استرنج‌لاو نمونه‌ای دیگر از فیلم‌هایی است که از یک فرضیه غیرواقعی برای روایت یک داستان جذاب استفاده می‌کند. این فیلم بر شخصیت‌های خود تکیه دارد تا داستانی پر از تحولات وحشتناک را روایت کند که به ترس‌های بسیاری از آمریکایی‌ها در دوران جنگ سرد پاسخ می‌دهد. استفاده از طنز ابزورد برای رساندن پیام یکی از ویژگی‌های کلیدی است که این فیلم کمدی جنگی را به‌طور خاص جذاب می‌سازد. علاوه بر این، دکتر استرنج‌لاو از لحن دلهره‌آوری استفاده می‌کند تا طنز فیلم را تقویت کرده و تماشاگران را وادار کند که به حقیقت‌های ناخوشایند درباره امکان جنگ هسته‌ای فکر کنند.

4. دیکتاتور بزرگ (The Great Dictator)

• محصول: 1940
• کارگردان: چارلی چاپلین
• بازیگران: چارلی چاپلین، پولت گادرد، جک اوکی
• امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.4 از 10

دیکتاتور بزرگ فیلمی است به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی چارلی چاپلین که خود او هم در دو نقش در آن ظاهر می‌شود؛ آدنوید هاینکل، تقلیدی طنزآمیز از آدولف هیتلر و سلمانی یهودی‌ای که پس از حضور در جنگ جهانی اول دچار فراموشی شده است. این فیلم در زمان خود به‌مثابه ندای بلند ضدفاشیسم طنین انداخت و نقدی صریح و جسورانه به رهبرانی چون هیتلر و موسولینی بود که در آن دوران در اروپا ویرانی به بار آورده بودند.

آنچه دیکتاتور بزرگ را به یک فیلم کمدی جنگی تیز و ماندگار تبدیل می‌کند، این است که چاپلین هم‌زمان نقش نماد ستمدیدگان و ستمگران اروپا را در دوران جنگ جهانی دوم بازی می‌کند. طنز کلاسیک و بدنی چاپلین در این فیلم با سخنرانی پرشور و تاثیرگذار پایانی همراه می‌شود که همچون فراخوانی برای عمل و بیداری انسانی طنین‌انداز است. دیکتاتور بزرگ نمونه‌ای درخشان از فیلمی است که با بهره‌گیری از طنز، بی‌رحمانه شَرِ جنگ و رهبرانی را که عامل ویرانی بودند به سخره می‌گیرد.

• بهترین فیلم‌های اکشن 2024 که باید ببینید

3. راه‌راه (Stripes)

• محصول: 1981
• کارگردان: ایوان رایتمن
• بازیگران: بیل مری، هارولد ریمیس، وارن اوتس
• امتیاز راتن تومیتوز: 88 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10

راه‌راه یک فیلم کمدی جنگی با بازی بیل مری در نقش یک راننده تاکسی به نام جان وینگر است که پس از آنکه زندگی‌اش به آشوبی تمام‌عیار تبدیل می‌شود، تصمیم می‌گیرد به ارتش بپیوندد. نگرش آرام و بی‌خیال شخصیت مری، در دوران آموزش نظامی او را با مربیانش درگیر می‌کند. جان در طول خدمتش در ارتش، وارد یک رابطه عاشقانه طوفانی و با گروهی از دوستان عجیب آشنا می‌شود. راه‌راه داستان او را در حالی دنبال می‌کند که به اروپا اعزام شده است و باید در دل یک موقعیت نظامی بالقوه خطرناک راه خود را پیدا کند.

راه‌راه نمونه‌ای از فیلمی است که بخش بزرگی از جذابیتش را مدیون بازیگر اصلی خود است. بیل مری شخصیتی را به تصویر می‌کشد که در شرایط عادی چندان همدلی‌برانگیز نیست، اما نگاه طنزآمیز و گاه تلخ او به ارتش آمریکا، فیلم را هم خنده‌دار و هم تامل‌برانگیز می‌کند. این فیلم نشان می‌دهد که چگونه آموزش نظامی و انضباط، گاهی به‌طرز خنده‌داری پوچ و بی‌معنا به نظر می‌رسند. جان، با آنکه هرگز خود یا آموزش‌های نظامی‌اش را جدی نمی‌گیرد، به قهرمانی تبدیل می‌شود که تماشاگر ناخودآگاه طرفدار او می‌شود.

2. سه پادشاه (Three Kings)

• محصول: 1999
• کارگردان: دیوید او راسل
• بازیگران: جرج کلونی، مارک والبرگ، آیس کیوب
• امتیاز راتن تومیتوز: 94 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10

سه پادشاه یک فیلم کمدی جنگی دیگر است که حول گروهی از سربازان درگیر یک سرقت می‌چرخد. این فیلم داستان سربازان آمریکایی را روایت می‌کند که پس از جنگ خلیج فارس در عراق باقی می‌مانند. سه پادشاه با بازی جورج کلونی، مارک والبرگ و آیس کیوب، سربازانی را دنبال می‌کند که در شورش‌های عراق در سال 1991 گرفتار می‌شوند و تحت تاثیر رهبر خود متقاعد می‌شوند که نقشه‌ای برای یافتن طلاهای دزدیده‌شده وجود دارد.

آنچه سه پادشاه را به یک فیلم کمدی جنگی تاثیرگذار تبدیل می‌کند این است که شخصیت‌هایی را به تصویر می‌کشد که از جنگ دلسرد شده‌اند و چیزی برای از دست دادن ندارند. این وضعیت باعث می‌شود که طنز فیلم بیشتر و جذاب‌تر شود. در نهایت، فیلم سربازان آمریکایی خودشیفته و خودمحور را به سخره می‌گیرد که خود را صاحب هر منبع موجود پس از جنگ می‌دانند. جالب اینجاست که در این فیلم هیچ‌کس به خاطر اعمالش با پیامد جدی مواجه نمی‌شود، که این خود به جذابیت بیشتر داستان می‌افزاید.

1. مَش

• محصول: 1970
• کارگردان: رابرت آلتمن
• بازیگران: دونالد ساترلند، الیوت گولد، تام اسکریت
• امتیاز راتن تومیتوز: 86 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10

فیلم کمدی جنگی مَش بر اساس کتابی نوشته‌ی ریچارد هوکر ساخته شده است که تجربیات شخصی او را به‌عنوان جراح در دوران جنگ کره روایت می‌کند. فیلم داستان کارکنان یک بیمارستان جراحی سیار ارتش آمریکا را دنبال می‌کند. این فیلم الهام‌بخش ساخت سریال تلویزیونی مشهوری بود که برای 11 فصل پخش شد و هنوز هم به‌عنوان یکی از بهترین سریال‌های تلویزیونی تمام دوران شناخته می‌شود. گری بورگوف در هر دو نسخه فیلم و سریال تلویزیونی در نقش منشی شرکت حضور دارد.

طنز مَش به این خاطر است که به‌خوبی به یکنواختی و بی‌حوصلگی‌ای که اغلب از ویژگی‌های جنگ است، می‌پردازد. از آغاز فیلم، مشخص است که کارکنان بیمارستان 4077 دچار بی‌حوصلگی شده‌اند. این وضعیت آن‌ها را مجبور می‌کند تا با استفاده از تخیلاتشان راه‌هایی برای سرگرم کردن خود پیدا کنند. طنز مَش همچنین از این واقعیت ناشی می‌شود که شخصیت‌ها در تلاشند خود را از آشفتگی‌های اطرافشان منحرف کنند و از فضای آزاردهنده‌ی جنگ فاصله بگیرند.

منبع: collider