23 فیلم سینمایی جذاب برای علاقمندان موسیقی

درواقع، شکسپیر قدرت موسیقی را دست کم گرفته‌است. او فکر می‌کرد که موسیقی غذای عشق است، درحالیکه غذای زندگی است. درحقیقت موسیقی فراتر از یک شکل هنر، بلکه یک شکل زندگی است، که به حفظ تمام جنبه‌های دیگر وجود انسان کمک می‌کند؛ و این شامل سینما هم می‌شود. تصور سینما بدون موسیقی جدای از موسیقی متن، به معنای واقعی کلمه غیرممکن است. حتی در اولین روزهای ساخت فیلم‌های صامت، همیشه همراهی موسیقایی، اغلب توسط یک گروه یا ارکستر زنده روی پرده وجود داشته‌است، که جریان کلیدی داستان را تقویت ‌کرده و به آن اعتبار می‌بخشیده‌است. به نوبه خود، سینما کارهای زیادی برای نشان دادن قدرت موسیقی انجام داده‌ و ثابت کرده‌است که چگونه انسان‌ها از بسیاری جهات، با موسیقی از دیگر موجودات متمایز می‌شوند. در اینجا تعدادی از فیلم‌های تماشایی برای علاقمندان به موسیقی، معرفی می‌شود، که همگی اثباتی بر قدرت موسیقی و تاثیر منحصر‌به‌فرد آن بر زندگی و تخیل ما هستند.

* نکته: فیلم‌ها به ترتیب زمانی از جدیدترین تا قدیمی‌ترین فهرست شده‌اند.

1. مایسترو (Maestro)

• ژانر: درام زندگینامه‌ای
• سال انتشار: 2023
• کارگردان: بردلی کوپر
• بازیگران: بردلی کوپر، کری مولیگان، مت بامر و مایا هایک

مایسترو به زندگی رهبر ارکستر و آهنگساز بزرگ امریکایی لئونارد روبنستاین می‌پردازد. البته بیشتر از اینکه این فیلم روند خلق آثار یا سیر زندگی موسیقیایی این هنرمند بزرگ را نشان دهد، زندگی شخصی و ازدواج پیچیده او را به تصویر می‌کشد. ویژگی خاص فیلم  مایسترو هنر چهره‌پردازی و گریم و البته بازی‌های ماهرانه بازیگران است. این فیلم که مدت زمان نسبتا زیادی هم دارد، بدون شک دیدگاه تازه‌ای از لئونارد برنستاین به شما می‌دهد و بارها ارزش تماشا دارد.

2. راکت‌من (Rocketman)

• ژانر: موزیکال زندگینامه‌ای
• سال انتشار: 2019
• کارگردان: دکستر فلچر
• بازیگران: تارون اگرتون، جیمی بل و ریچار مدن

راکت‌من یک فیلم زندگینامه‌ای موزیکال است، که زندگی التون جان بزرگ را بررسی می‌کند. این اثر را می‌توان پرتره‌ای نمادین از شهرت التون جان دانست، که پر از موسیقی و خیال است، که البته بی‌شباهت به خود این شخصیت هنری نیست. باوجود اینکه این فیلم پر از موسیقی و هیجان است، جنبه تاریک زندگی التون جان را هم، از جمله مبارزه او با اعتیاد به الکل، روابط سمی و دیگر اعتیادها موردبررسی قرار می‌دهد.

3. بوهمین راپسودی (Bohemian Rhapsody)

• ژانر: درام زندگینامه‌ای
• سال انتشار: 2018
• کارگردان: برایان سینگر و دکستر فلچر
• بازیگران: رامی مالک، مایک مایرز، بن هاردی، جوزف مازلو، تام هولندر و گیلیام لی

فیلم بوهمین راپسودی زندگینامه فردی مرکوری رهبر گروه موسیقی معروف کویین به کارگردانی برایان سینگر و دکستر فلچر و همچنین تحت نظارت اعضای کویین برایان می و راجر تیلور است. این فیلم بسیار تماشایی و جذاب است، به‌خصوص اگر از طرفداران گروه موسیقی کویین باشید. بوهمین راپسودی علاوه‌بر زندگی فردی مرکوری، خاطراتی را از دوران شکوفایی گروه کویین بازگو می‌کند. رامی مالک در این فیلم درخشان بازی می‌کند و به همین دلیل هم برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنوراه اسکار و گلدن گلوب شده‌است.

4. ستاره‌ای متولد شده‌است (A Star is Born)

• ژانر: درام 
• سال انتشار: 2018
• کارگردان: بردلی کوپر
• بازیگران: بردلی کوپر و لیدی گاگا

بردلی کوپر در این فیلم نقش خواننده‌ای معروف را بازی می‌کند، که درگیر مشکل اعتیاد است. لیدی گاگا هم که استعداد موسیقیایی او بر هیچ کس پوشیده نیست در این فیلم، نقش یک خواننده گمنام را بازی می‌کند. این دو در کافه‌ای با هم آشنا و عاشق هم می‌شوند. البته این رابطه ابتدا به بهانه همکاری و همراهی در موسیقی شکل می‌گیرد. ستاره‌ای متولد شده‌است یک فیلم برای علاقمندان به موسیقی است که حرف‌های با ارزشی برای گفتن دارد و البته تماشای آن لذت‌بخش است.

5. وکس لوکس (Vox Lux)

• ژانر: درام موزیکال
• سال انتشار: 2018
• کارگردان: بردلی کوربت
• بازیگران: ناتالی پورتمن، استیسی مارتین، جود لاو و رافی کسیدی

در فیلم وکس لوکس ناتالی پورتمن نقش یک هنرمند پاپ به نام سلست را بازی می‌کند، که پس از نجات یافتن از تیراندازی در مدرسه شروع به ساخت موسیقی می‌کند. در ادامه این اثر تبدیل به فیلمی می‌شود درباره آنچه که صنعت و فرهنگ پاپ می‌تواند با مردم انجام دهد. وکس لوکس یک فیلم سطح بالا و البته سیاه است. اما همین درام موزیکال به شما یادآوری می‌کند که خود را کنترل کنید، دچار دیوانگی  و جنون نشوید و فقط به تلاش کردن ادامه دهید.

6. پادشاه پولکا (The Polka King)

• ژانر: زندگینامه‌ای کمدی
• سال انتشار: 2017
• کارگردان: مایا فوربس و والاس ولودارسکی
• بازیگران: جک بلک، جنی اسلیت و جیسون شوارتزمن

پادشاه پولکا یک فیلم زندگی‌نامه‌ای کمدی است، که جک بلک را در نقش ژان لوان بدنام، رهبر گروه پولکای لهستانی آمریکایی که به دلیل ارتکاب چندین فقره کلاهبرداری به زندان افتاد، بازی می‌کند. علیرغم بی‌اعتنایی غیرقابل توجیه جان به قانون، خوش‌بینی او انگار مسری است و به مخاطب هم القا می‌شود. با تماشای این فیلم مخاطب می‌تواند بفهمد که ژان لوان چگونه توانسته‌است بسیاری از مردم را متقاعد کند که سرمایه خود را به اعتبار او از دست بدهند.

7. لالالند (la la land)

• ژانر: درام موزیکال
• سال انتشار: 2016
• کارگردان: دیمین شزل
• بازیگران: رایان گاسلینگ و اما استون

لالالند در ستایش موسیقی جاز ساخته شده‌است. این فیلم داستان دو شخصیت متفاوت یعنی میا با بازی اما استون و سباستین با بازی رایان گاسلینگ را نشان می‌دهد، که در جایی از فیلم به هم گره می‌خورند. لا لا لند یک اثر موزیکال بسیار تماشایی و پر از شور و هیجان و رنگ است، که تجربه متفاوتی از تماشای فیلم درباره موسیقی به شما می‌دهد. تک‌نوازی پیانو و موسیقی‌هایی که در فیلم می‌شنوید، در ذهنتان ماندگار می‌شود، به‌خصوص اگر به موسیقی منحصربه‌فرد سبک جاز علاقه دارید.

8. شلاق (Whiplash)

• ژانر: درام
• سال انتشار: 2014
• کارگردان: دیمین شزل
• بازیگران: مایلز تلر، پل رایزر و ملیسا بنویست

شلاق درباره این است که هر دانشجو یا هنرآموز موسیقی اگر می‌خواهد دستاوردی داشته‌باشد، باید چه چیزهایی را قربانی کند. این فیلم نشان می‌دهد که بین مطالعه موسیقی در دانشگاه و اجرای واقعی آن در صحنه چقدر تفاوت وجود دارد. شلاق فیلم بسیار جذابی است که شما را با واقعیت دنیای موسیقی آکادمیک آشنا می‌کند. رابطه اندرو با بازی مایلز تلر با معلم موسیقی‌اش در فیلم بسیار افراطی است، اما به هر حال باید پذیرفت که حساسیت موسیقی به همین اندازه زیاد و افراطی است. شلاق به شما می‌فهماند که برای دریافت موسیقی باید همه چیز را فراموش کنید و فقط سعی کنید از ساز خود برای صحبت کردن به گونه‌ای استفاده کنید، که مردم بتوانند آن را بفهمند.

9. دوباره شروع کن (Begin Again)

• ژانر: درام کمدی
• سال انتشار: 2013
• کارگردان: جان کارنی
• بازیگران: کیرا نایتلی و مارک رافلو

یک مدیر اجرایی سابق شرکت‌های موسیقی با بازی مارک رافلو با یک ترانه‌سرای جوان با بازی کیرا نایتلی آشنا می‌شود. در صحنه‌ای از فیلم می‌بینیم که این دو نفر لیست پخش موسیقی‌هایی را که در تلفن‌های هوشمند خود دارند، با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. آن دو در حالیکه در خیابان راه می‌روند با یک هندزفری مشترک، موسیقی گوش می‌دهند. این یکی از صحنه‌های ماندگار فیلم است. فیلم دوباره شروع کن به شدت انگیزه‌بخش و مثبت است و حال و هوای شما را درست مانند موسیقی‌هایی که در آن پخش می‌شود، عوض می‌کند. دوباره شروع کن از دسته فیلم‌هایی است که وقتی آن را تماشا می‌کنید، دوست دارید تمام دنیا هم آن را ببینند.

• نگاهی به زندگی‌ و کارنامه هنری کریستف رضاعی – معرفی 5 اثر برتر او
• 10 موسیقی فیلم برتر رامین جوادی آهنگساز بازی تاج و تخت

10. تک‌نواز (The Soloist)

• ژانر: درام
• سال انتشار: 2009
• کارگردان: جو رایت
• بازیگران: جیمی فاکس و رابرت داونی جونیور

ناتانیل آیرز یک نوازنده با استعداد ویولن سل است، که پس از ترک‌تحصیل در مدرسه هنر معروف جویلیارد به دلیل اسکیزوفرنی، در خیابان‌های لس‌آنجلس زندگی می‌کند. ازطرفی روزنامه‌نگار استیو لوپز در حالی که به داستانی نیاز دارد، شروع به نوشتن در مورد ناتانیل می‌کند، اما به زودی خود را در نقش تنها دوست ناتانیل می‌بیند و سعی می‌کند به او کمک کند تا به زندگی عادی‌اش بازگردد. این فیلم براساس یک داستان واقعی است، ولی حقایق را بیش‌ازحد دراماتیک نمی‌کند. بنابراین شما نباید انتظار یک درام معمولی هالیوودی را از این فیلم داشته‌باشید. ازطرفی اختلالات روانی موضوع پیچیده‌ای است. بنابراین فیلم تک‌نواز اثری است، که باید درباره آن فکر کرد و تماشای آن به هیچ عنوان آسان نیست.

11. از این سو تا آن سوی دنیا (Across The Universe)

• ژانر: درام موزیکال
• سال انتشار: 2007
• کارگردان: دکستر فلچر
• بازیگران: جیم استرجس، ایوان ریچل وود، سلما هایک و جو اندرسون

از این سو تا آن سوی دنیا اگرچه به‌طور دقیق یک فیلم زندگینامه‌ای نیست، اما روایتی آزاد و گاه سورئال از گروه بیتلز را در دهه‌های 60 و 70 و در خلال خلق بهترین دستاوردهای گروه نشان می‌دهد. در این فیلم جیم استرجس و ایوان ریچل وود در نقش جود و لوسی ایفای نقش می‌کنند و حتی بازیگرانی مانند سلما هایک و جو اندرسون در آن نقش‌آفرینی می‌کنند. بازیگران جوان‌تر این فیلم به دلیل بازی در آن در نقش‌هایشان معروف و ماندگار شدند.

12. کنترل (CONTROL)

• ژانر: درام زندگینامه‌ای
• سال انتشار: 2007
• کارگردان: آنتون کوربین
• بازیگران: سم رایلی و سامانتا مورتون

ایان کرتیس ممکن است خواننده و ترانه‌سرای بسیار متفاوتی نسبت به جانی کش بوده‌باشد، امافیلم کنترل درست مانند سر به راه باش، یک درام زندگینامه‌ای تماشایی از یک شخصیت پیچیده، کاریزماتیک و اغلب متناقض محسوب می‌شود. با این حال، جایی که سر به راه باش براساس گزارش‌های خود جانی کش از زندگی و حرفه‌اش عمل می‌کند، کنترل براساس دیدگاه ایان کرتیس اما توسط شخص دیگری، یعنی همسرش دبورا، سخن می‌گوید. همانطور که عنوان کتاب منبع اقتباس این فیلم یعنی «لمس کردن از فاصله»، نشان می‌دهد، کورتیس در حالیکه با بیماری صرع و سخت‌ترین شغل هر روزه‌اش دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، رویای ستاره شدن را در سر می‌پروراند. این شخصیت حتی برای نزدیکترین افراد زندگی او، ناشناخته باقی می‌ماند. اما کنترل به خوبی نشان می‌دهد که چگونه کرتیس هم از صرع خود رنج می‌برد و هم از آن الهام می‌گیرد. با وجود تمام مشکلات دیگری که او را عذاب می‌دادند، برای مثال اینکه او عاشق زنی غیر از همسرش می‌شود، بیماری جسمی عامل اصلی رنج او است، زیرا در آن زمان به‌درستی تشخیص داده نشده و درمان نمی‌شود. با این حال، همانطور که کنترل نشان می‌دهد، صرع، حداقل تا حدی، منبع انرژی و عامل شیدایی او روی صحنه و در هنگام ساخت آهنگ بوده‌است، همانطور که در مهم‌‌ترین آهنگ او یعنی «او کنترل خود را از دست داده‌است»، به این همراه همیشگی اشاره می‌شود.

13. دختران رویایی (Dreamgirls)

• ژانر: زندگینامه موزیکال‌
• سال انتشار: 2006
• کارگردان: بیل کاندن
• بازیگران: جیمی فاکس، بیانسه و ادی مورفی

دختران رویایی فیلمی برای طرفداران گروه موسیقی موتاون و بیانسه و یک درام موزیکال تخیلی درباره گروه موسیقی سوپریمز است، که براساس واقعیت ساخته شده‌است. با این حال، چیزی که درواقع به فیلم وزن می‌دهد، اشاره به موتاون فراتر از سه خواننده اصلی دارد. علاقه‌مندان به موسیقی؛ جیمز براون، ماروین گی و بسیاری دیگر از پیشگامان سبک آر ‌اند بی آمریکایی را در طول فیلم خواهند شناخت. ناگفته نماند، اولین قدم جنیفر هادسون تازه‌وارد در بازیگری در این فیلم برداشته شده‌است. موسیقی متن باورنکردنی و اورجینال فیلم هم، یکی از دلایل موفقیت این اثر است.

14. سر به راه باش (WALK THE LINE)

• ژانر: درام موزیکال
• سال انتشار: 2005
• کارگردان: جیمز منگلد
• بازیگران: واکین فینیکس، ریس ویترسپون، ردا گریفیس و تی بون برنت

جانی کش بدون شک بزرگترین خواننده موسیقی عامه‌پسند در نیمه دوم قرن بیستم است، حتی بیشتر از فرانک سیناترا. درحالیکه سیناترا از نیمه اول قرن بیستم خواننده بزرگ جاز و کلاسیک استاندارد بود، کش با آثار خود، اسکله موسیقی پاپ را در دست داشت. او از ویرا لین گرفته تا دپش مد، انگار نسخه کامل‌تری از موسیقی موزیسین‌های معروف را خلق می‌کرد و در مجموعه ضبط‌های آمریکایی خود به اوج هنرش دست یافت. این ضبط‌ها، کش را پس از یک افول طولانی به خط مقدم موسیقی عامه‌پسند بازگرداند. فیلم سر به راه باش، معادل سینمایی این رویداد است، که داستان افسانه‌ای مرد سیاه‌پوش را روایت می‌کند. این فیلم به‌عنوان یک سرگذشت‌نگاری بزرگان هنر، موردانتقاد قرار گرفته‌است، که حقیقت روایی آن را زیر سوال می‌برند، به‌ویژه که فیلمنامه براساس روایت خود کش از زندگی طولانی و پر دردسرش ساخته شده‌است. با این وجود، سر به راه باش به لطف کارگردانی ماهرانه جیمز منگولد، و البته بازی بدون نقص و احساسی واکین فینیکس در نقش کش و بازی ریس ویترسپون که لایق اسکار شد در نقش محبوبش، جون کارتر، مسیر درست را پیدا کرده‌است. این فیلم جای درستی میان حقیقت و نمایش و حقیقت و افسانه می‌ایستد.

15. ری (Ray)

یکی از فیلم‌های زندگینامه‌ای با زمینه موسیقی، ری است. این فیلم درباره کسی نیست جز ری چارلز، که درست قبل از اکران فیلم درگذشت. ری که خالق آثاری مانند «چه بگویم»، «جورجیا در یاد من» و «بزن به چاک جک» است، تجسم عینی غلبه بر موانع است؛ از کوری تا تبعیض نژادی و مشکلات شخصی خودش. این فیلم با بازی جیمی فاکس، عدالت را درباره میراث ری چارلز رعایت می‌کند. فیلم ری به‌خصوص برای تماشا در زمانی که احساس ناراحتی می‌کنید، عالی است.  

16. باد قدرتمند (A Mighty Wind)

• ژانر: کمدی
• سال انتشار: 2003
• کارگردان: کریستوفر گست
• بازیگران: کریستوفر گست، یوجین لوی، کاترین اهارا و مایکل مک کین

باد قدرتمند یک فیلم کمدی جذاب درباره به هم پیوستن مجدد سه گروه موسیقی محلی است. در این فیلم رویدادهای پشت صحنه کنسرت تجدید دیدار گروه‌های موسیقی به صورت ماجراهایی جذاب به تصویر کشیده شده‌است. همچنین شخصیت‌های این فیلم خیلی خوب کار شده‌اند. زوج مشکل‌دار سابق، سه نفر هم مدرسه قدیمی و دیگر شخصیت‌هایی که شما را سرگرم می‌کنند، در این اثر به‌خوبی توسعه می‌یابند. می‌توان گفت همه اعضای این فیلم موسیقی را دوست دارند و دلیل موفقیت کریستوفر گست در ساخت فیلم هم همین است.

17. 8 مایل (8 Mile)

• ژانر: درام زندگینامه‌ای
• سال انتشار: 2002
• کارگردان: کرتیس هنسن
• بازیگران: امینم، کیم بیسینگر و بریتانی مورفی

8 مایل داستان زندگی مرد جوانی به نام مارشال بروس مدرز سوم مشهور به امینم را دنبال می‌کند، که از خانواده‌ای کم‌درآمد و پرمشکل می‌آید. او، برخلاف موانعی که سر راهش قرار دارد، سعی می‌کند در صحنه رپ زیرزمینی دیترویت نامی برای خود دست‌و‌پا کند. از طریق این فیلم است که برای اولین بار با آهنگ موفق «خودتو غرق کن» آشنا می‌شویم، که برای امینم جایزه اسکار بهترین آهنگ اورجینال را به ارمغان آورد.

18. هدویگ و اینچ عصبانی (Hedwig and the Angry Inch)

• ژانر: درام
• سال انتشار: 2001
• کارگردان: جان کامرون میچل
• بازیگران: جان کامرون میچل، میریام شر، استیون تراسک و مایکل پیت

این فیلم درباره یک خواننده اهل آلمان شرقی است، که یک عمل جراحی تغییرجنسیت ناموفق انجام داده‌است و باید با عواقبش دست‌وپنجه نرم کند. با رفتن به ایالات متحده، او با خواننده دیگری درگیر می‌شود، که آهنگ‌های او را می‌دزدد و مشهور می‌شود. در حالیکه هدویگ با بازی جان کامرون میچل کارگردان، در نهایت در رستوران‌های زنجیره‌ای غذاهای دریایی مشغول می‌شود، نواختن را کنار می‌گذارد. هدویگ و اینچ عصبانی یک فیلم زیبا است که به اساطیر یونانی و ریشه‌های عشق و هویت جنسیتی می‌پردازد. فیلم در عین حال که بسیار سرگرم‌کننده است، نوعی کمدی با پیامی جدی محسوب می‌شود. به‌علاوه آهنگ‌های این فیلم بسیار گوش‌نواز هستند.

19. بوئنا ویستا سوشیال کلاب (Buena Vista Social Club)

• ژانر: مستند
• سال انتشار: 1999
• کارگردان: ویم وندرس
• بازیگران: رای کودر، ابراهیم فرر و اُمارا پورتوئوندو

وقتی تعدادی از بااستعدادترین نوازندگان کوبا را در یک استودیوی ضبط گرد هم می‌آورید، چه اتفاقی می‌افتد؟ یک آلبوم پلاتینیوم که در 20 سال گذشته بیش از 8 میلیون نسخه فروخته و یک مستند فوق‌العاده درباره شخصیت‌های جالب با پیشینه‌های بسیار متفاوت خلق شده‌است. در کوبا، زندگی موسیقی است و موسیقی زندگی است. ویم وندرس این را در فیلم خود به تصویر می‌کشد و به سختی می‌توان راه بهتری برای بیان روحیه عالی این نوازندگان فوق‌العاده و آثار آنها تصور کرد.

20. صدای کوچک (Little Voice)

• ژانر: درام موزیکال
• سال انتشار: 1998
• کارگردان: مارک هرمن
• بازیگران: جین هرکس، برندا بلتین و مایکل کین

صدای کوچک فیلمی است که تجربه‌ واقعی میل به اجرا را نشان می‌دهد. این احساس که وقتی تشویق نمی‌شوید نواختن عجیب‌و‌غریب می‌شود و موسیقی که یک شکل هوشمندانه فرار از زندگی روزانه است، در این فیلم به خوبی نشان داده می‌شود. حتی اگر مخاطب این فیلم از طبقه کارگر نباشد، داستان جهان و نگرشی که نسبت به زنان وجود دارد را ازطریق این فیلم درک خواهد کرد. صدای کوچک همچنین درباره یافتن هویت خود از طریق موسیقی است و اینکه چگونه می‌توانید ماهیت صدای خود را از طریق خواندن آهنگ‌های دیگران پیدا کنید.

21. سلنا (Selena)

• ژانر: درام زندگینامه‌ای
• سال انتشار: 1997
• کارگردان: گرگوری ناوا
• بازیگران: جنیفر لوپز، ادوارد جیمز آلموس و کنستانس ماری

یکی دیگر از فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای درباره یک هنرمند مشهور آمریکایی لاتینی که خیلی جوان درگذشت، سلنا، درباره زندگی و حرفه ستاره موسیقی سبک تجانو، سلنا کوئینتانیلا پرز با نقش‌آفرینی جنیفر لوپز در نقش یک بازیگر است، که هنوز بهترین بازی اوست. این فیلم هم به‌عنوان یک فیلم زندگی‌نامه‌ای و هم به‌عنوان فیلمی برای شناخت دوران بلوغ عمل می‌کند، و نشان‌دهنده شهرت خواننده و همچنین مبارزات او برای بزرگ شدن در یک خانواده لاتین‌تبار در آمریکا در دهه‌های 80 و 90 است.

22. آمادئوس (AMADEUS)

• ژانر: درام موزیکال
• سال انتشار: 1984
• کارگردان: میلوش فورمن
• بازیگران: اف موری آبراهام، تام هولس و الیزابت بریج

آنتونیو سالیری، ضدقهرمان آمادئوس است که بیش از پیش ناامید شده‌است، زیرا اگرچه او یک موزیسین به‌ظاهر موفق است، اما می‌داند که نمی‌تواند با این جوان باریک‌اندام اما باهوش‌تر از خود یعنی ولفگانگ آمادئوس موتزارت رقابت کند. این فیلم براساس نمایشنامه پیتر شفر به نام آمادئوس، که او آن را برای پرده نمایش اقتباس کرده‌بود، ساخته شده‌‌است. اما خود این اثر هم حداقل تا حدی، براساس نمایشنامه‌ای قدیمی از نویسنده بزرگ روسی، الکساندر پوشکین نوشته شده‌است. این اثر با عنوان موتزارات در برابر سالیری و در سال 1830 نوشته شده‌است، یعنی تنها پنج سال پس از مرگ سالیری. فیلم‌های دیگری هم درباره موسیقی کلاسیک وجود دارد، که در نوع خود تماشایی هستند. به‌ویژه لیستومانیا اثر کن راسل، که مانند تامی در سال 1975 ساخته شد و راجر دالتری در آن نقش‌آفرینی کرده‌است. با این حال، آمادئوس از همه آنها پیشی می‌گیرد، شاید به این دلیل که خلق بهترین موسیقی نوشته شده توسط یکی از بزرگترین موسیقیدانان تاریخ یعنی موتزارت را نشان می‌دهد. دلیل دیگری برای موفقیت آمادئوس وجود دارد و آن کارگردان آن میلوش فورمن است، که شاید بزرگترین وقایع‌نگار دیوانگی و جنون در سینما باشد. او در دو مورد از بهترین فیلم‌هایش، آمادئوس و پرواز بر فراز آشیانه فاخته، مردان بسیار متفاوتی را نشان می‌دهد که تسلیم فشار روانی طاقت‌فرسا و در نهایت بیماری روانی می‌شوند. در پرواز بر فراز آشیانه فاخته، این جک نیکلسون یا همان رندال پی مک مورفی است که در ابتدا وانمود می‌کند دیوانه است، اما در نهایت در اثر فرآیند درمانی منسوخ‌شده لوبوتومی درموسسات روانی دیوانه می‌شود. اما در آمادئوس، تنها خود موتزارت نیست که عقلش را از دست می‌دهد، بلکه سالیری هم به جنون می‌رسد، زیرا او برای همیشه از این واقعیت رنج می‌برد که می‌توانست برای نجات رقیب جوان‌تر و بااستعدادترش کارهای بیشتری انجام دهد، و با ناکامی در انجام این کار، باعث شد جهان و حتی گوش خودش از موسیقی شگفت‌انگیزی که موتزارت می‌توانست به خلق او ادامه دهد، محروم می‌شوند.

23. تامی (TOMMY)

• ژانر: درام موزیکال
• سال انتشار: 1975
• کارگردان: کن راسل
• بازیگران: آن مارگرت، الیور رید و تینا ترنر

شعار تامی این بود: «احساسات تو هرگز دوباره مثل قبل نخواهدشد» و این به دو دلیل مهم است. اول اینکه، هم با خط داستانی آلبوم اصلی «چه کسی» همخوانی دارد و هم فیلمی که کن راسل از آن ساخته‌است. این فیلم داستان پسری ناشنوا، بدون تکلم و نابینا را روایت می‌کند، که در ابتدا تبدیل به یک بازیکن پین‌بال محشر و در نهایت یک ستاره پاپ افسانه‌ای می‌شود. دوم اینکه دنیای سینمایی و پروپیمانی که کن راسل در فیلم می‌سازد، با نقل‌قول تامی هم‌راستا است. موسیقی حماسی، از جمله آهنگ‌های کلاسیکی مانند «جادوگر پین‌بال» و «مرا ببین، مرا احساس کن» در این فیلم، هر گونه نقص روایی را جبران می‌کند، و همین امر درباره تصویرسازی فیلمی که از آن الهام گرفته هم صادق است.