بهترین اقتباس‌های سینمایی از فرانکنشتاین
تعداد کمی از شخصیت‌های ادبی به اندازه هیولای فرانکنشتاین بر سینمای علمی‌تخیلی و ترسناک تاثیر گذاشته‌اند. از زمانی که ماری شلی برای اولین بار در سال 1818 این آفرینش غمگین خود را به جهان معرفی کرد، فیلمسازان مختلف به سراغ مضمون جذاب و مرز مبهم بین زندگی و مرگ در این شخصیت رفته‌اند. در طول دهه‌ها، فرانکنشتاین به روش‌های بی‌شماری اقتباس، بازآفرینی و تقلید شده‌است. برخی از این نسخه‌ها به دیدگاه اصلی شلی وفادار مانده و برخی دیگر آزادی‌های خلاقانه‌ای را به دست آورده‌اند، که داستان را کاملا تغییر می‌دهد.
در واقع داستان فرانکنشتاین یک کهن‌الگوی کامل برای انواع تفسیرها محسوب میشود. با وجود دو اقتباس بزرگ و تازه از این شخصیت که یکی برداشت گیلرمو دل تورو و دومی دیدگاه مگی جیلنهال است، اکنون زمان مناسبی برای بازبینی بهترین فیلم‌های فرانکنشتاین محسوب میشود. از فیلم‌های ترسناک کلاسیک گرفته تا تفسیرهای مدرن، این ده فیلم ثابت می‌کنند که هیولای فرانکنشتاین واقعا جاودانه است.
10. ملاقات ابوت و کاستلو با فرانکنشتاین (Abbott and Costello Meet Frankenstein)
ملاقات ابوت و کاستلو با فرانکنشتاین اقتباسی از فرانکنشتاین به کارگردانی چارلز بارتون با بازی باد ابوت محصول کشور ایالات‌متحده آمریکا است. وقتی ژانرهای ترسناک و کمدی به‌طور یکپارچه با هم ترکیب می‌شوند، جادو اتفاق می‌افتد. و این فیلم یکی از اولین آثاری بود که این کار را انجام داد. فیلم کلاسیک ملاقات ابوت و کاستلو با فرانکنشتاین، نمادین‌ترین هیولاهای یونیورسال از جمله دراکولا، مرد گرگ‌نما، و البته هیولای فرانکنشتاین را در ترکیبی شگفت‌انگیز از ترس و طنز گرد هم می‌آورد. بلا لوگوسی دوباره نقش خود را به‌عنوان دراکولا بازی می‌کند و گلن استرنج در قالب هیولا فرو می‌رود. این بازیگر طوری نقشش را بازی می‌کند، که هم تهدیدآمیز و هم به‌طرز عجیبی ترحم‌برانگیز است. با وجود پیش‌فرض کمدی، فیلم هرگز به‌طور کامل عناصر ترسناک را کمرنگ نمی‌کند. فضای وهم‌آور، همراه با زمان‌بندی کمدی بی‌عیب و نقص ملاقات ابوت و کاستلو با فرانکنشتاین، برداشتی مفرح و در عین‌حال موفق از میراث ترسناک یونیورسال است. البته دلایل زیادی برای ماندگاری این فیلم درخشان وجود دارد، که برای فهمیدن آن باید تماشایش کنید.
9. پسر فرانکنشتاین (Son Of Frankenstein)
در حالیکه عروس فرانکنشتاین که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت به‌طور گسترده به‌عنوان اوج مجموعه فرانکشتاین یونیورسال در نظر گرفته میشود، پسر فرانکنشتاین به خودی خود یک جواهر دست‌کم‌گرفته‌شده است. این فیلم پسر بارون ولف فون فرانکنشتاین، با بازی بازیل رتبون را دنبال می‌کند، که در تلاش برای بازگرداندن میراث پدرش است. بازیل رتبون در این فیلم نقش هیولایی را که بار دیگر توسط بوریس کارلوف بازی شده، احیا می‌کند.
معرفی ایگور نمادین که بلا لوگوسی با مهارت قابل‌توجهی بازی می‌کند، به جذابیت وهم‌انگیز فیلم اضافه می‌کند. پویایی پیچیده بین ایگور و هیولا لایه‌های زیادی به داستان اضافه می‌کند و آن را به یکی از جذاب‌ترین دنباله‌های فرانکنشتاین تبدیل می‌کند. پسر فرانکشتاین با فیلم‌برداری خاص و طراحی‌صحنه گوتیک خود مانند پلی بین وحشت اکسپرسیونیستی خاموش دهه ۱۹۲۰ و وحشت مدرن‌تر هالیوود در دهه ۱۹۴۰ است.
8. فرانکنشتاین: داستان واقعی (Frankenstein: The True Story)
این فیلم محصول سال ۱۹۷۳ برای برداشتی انسانی‌تر و روان‌شناختی از افسانه‌های فرانکشتاین، برجسته شده‌است. این اقتباس تلویزیونی از فرانکنشتاین، رویکردی دلسوزانه‌تر به هیولا دارد و او را در زمان خلقت زیبا نشان می‌دهد. در حقیقت فرانکشتاین: داستان واقعی نشان می‌دهد که این شخصیت با گذشت زمان هم از نظر جسمی و هم از نظر ذهنی به تباهی کشیده میشود. این فیلم به‌شدت به درون‌مایه‌های انزوا و هویت شلی متمایل است و آن را به یکی از درون‌نگرانه‌تر داستان‌ها تبدیل می‌کند.
در حالیکه این فلیم فاقد ویژگی‌های گوتیک اقتباس‌های قبلی است، با اجراهای قوی و چشم‌اندازی منحصربهفرد به داستان کلاسیک، این کمبود را جبران می‌کند. کاوش فیلم درباره سقوط غم‌انگیز هیولا به آن ظرافتی می‌بخشد، که برخی نسخه‌ها آن را از دست می‌دهند، و به بررسی عمیق‌تری در جنبه‌های روانی فرانکنشتاین می‌پردازد. این فیلم اقتباسی است که اثری تلخ و ماندگار بر مخاطب می‌گذارد.
7. فرانکنشتاین با مرد گرگ‌نما ملاقات می‌کند (Frankenstein Meets the Wolf Man)
فرانکشتاین با مرد گرگ‌نما ملاقات می‌کند محصول سال ۱۹۴۳، یکی از اولین کراس‌اورهای بزرگ هیولاهای سینمایی است. این فیلم اقتباس از فرانکنشتاین، دقیقا همان چیزی است که عنوانش وعده می‌دهد. فرانکنشتاین با مرد گرگ‌نما ملاقات می‌کند، به‌عنوان یک فیلم کلاسیک ترسناک، لان چنی جونیور را به‌عنوان مرد گرگ‌نما در مقابل هیولای فرانکنشتاین در نبرد غول‌های ماوراء‌طبیعی قرار می‌دهد.
این فیلم بر اساس پیشینه هر دو موجود پیش می‌رود و به‌طور یکپارچه روایت‌های آنها را در یک داستان بزرگ و غم‌انگیز ترکیب می‌کند. در حالیکه هیولا این بار از نظر شخصیت‌پردازی کمی ضعف دارد، فضای وهم‌آلود فیلم و دکورهای هیجان‌انگیز آن، این کمبود را جبران می‌کند. به‌علاوه، نبرد بزرگ بین دو نماد ترس و وحشت، یک رویداد افسانه‌ای در سینما است. این فیلم موفق راه را برای داستان‌های کراس‌اور در آینده هموار کرد.
6. فرانکنشتاین به روایت ماری شلی (Mary Shelley’s Frankenstein)
فرانکنشتاین به روایت ماری شلی اثر درخشان کنت برانا، یکی از جاه‌طلبانه‌ترین اقتباس‌های این رمان است، که تلاش می‌کند بازگویی وفادارانه اثر اصلی ماری شلی باشد. در این فیلم رابرت دنیرو در نقش هیولا یک بازی قانع‌کننده و غم‌انگیز ارایه می‌کند و به‌عنوان یک انسان ترسناک و عجیب معرفی میشود. این فیلم از مضامین تاریک و ترسناک رمان دوری نمی‌کند و در عوض آن را به یکی از پرتنش‌ترین و پر احساس‌ترین نسخه‌های داستان تبدیل می‌کند. با این حال، فیلم بدون نقص نیست. کارگردانی برانا به دلیل اینکه در بعضی مواقع بیش‌از حد دراماتیک است، مورد انتقاد قرار می‌گیرد. با این‌حال، تعهد فیلم به کاوش در دیدگاه اصلی شلی، آن را در تاریخ طولانی اقتباس‌های فرانکنشتاین برجسته می‌کند. این اقتباس از فرانکشتاین بسیار احساسی، ناراحت‌کننده و وحشتناک است.
5. فرنکن‌وینی (Frankenweenie)
فیلم استاپ‌موشن تیم برتون، فرنکن‌وینی، ثابت می‌کند که داستان فرانکنشتاین می‌تواند به همان اندازه که ترسناک است، تاثیرگذار هم باشد. این فیلم منحصربهفرد، پسر جوانی به نام ویکتور را دنبال می‌کند که سگ محبوبش اسپارکی را بعد از مرگ زنده می‌کند. اما همکلاسی او سعی می‌کنند آزمایشش را تکرار کنند و هرج‌و‌مرجی بزرگ به وجود می‌آید. این فیلم نامه‌ای عاشقانه به ژانر ترسناک کلاسیک است، که مملو از ارجاعاتی به هیولاهای جهانی و عناصر علمی‌تخیلی است. فرنکن‌وینی علیرغم پیش‌فرض‌های کمدی‌اش، وزن احساسی زیادی دارد، که آن را به فیلمی بسیار ملموس و صمیمی تبدیل می‌کند. کمتر کسی پیدا میشود که به حیوان خانگی خود وابسته نشود. بنابراین بیشتر مخاطبان با این فیلم ارتباط برقرار می‌کنند. کاترین اوهارا، وینونا رایدر، مارتین لاندا و مارتین شورت ازجمله صداپیشگان این فیلم هستند.
4. لیزا فرانکنشتاین (Lisa Frankenstein)
این فیلم محصول سال ۲۰۲۵ اثر زلدا ویلیامز در اولین کارگردانی بلند خود است. در این فیلم کاترین نیوتن، کول اسپروس، لیزا سوبرانو، هنری آیکنبری، جو کرست و کارلا گوگینو بازی می‌کنند. لیرا فرانکنشتان یک برداشت کاملا تازه از روایت کلاسیک فرانکنشتاین است. لیزا فرانکنشتاین که اقتباسی مدرن است، داستان را به دهه ۱۹۸۰ برمی‌گرداند، تا برداشتی تازه و شیک از اسطوره‌ها ارایه دهد. این کمدی ترسناک به کارگردانی زلدا ویلیامز و نویسندگی دیابلو کودی، دختر نوجوانی را دنبال می‌کند که یک جسد ویکتوریایی را زنده و او را به مرد ایده‌آل خود تبدیل می‌کند. با زیبایی‌شناسی دهه ۱۹۸۰ و طنز بی‌پرده، این فیلم تخیلی و مدرن زیبا است و برخلاف هر چیزی که طرفداران فرانکنشتاین قبلا دیده‌اند پیش می‌رود.
لیزا فرانکنشتاین در حالیکه رویکرد کمدی‌تری دارد، از همان مضامین مانند تنهایی استفاده می‌کند، که اسطوره فرانکشتاین را ماندگار کرده‌است. این یک نسخه سرگرم‌کننده و منحصربهفرد در میراث فیلم‌های فرانکنشتاین است. و اگرچه پس از انتشار موفقیت بزرگی نداشت، اما به نظر می‌رسد قرار است راه پروژه دیگری به نام بدن جنیفر را دنبال کند و به یک کلاسیک کالت تبدیل شود، که خیلی جلوتر از زمان خود بوده‌است.
3. فرانکنشتاین (Frankenstein)
فرانکنشتاین محصول سال ۱۹۳۱، فیلمی است که همه‌چیز در این فرنچایز از آن شروع شد. فرانکنشتاین اثر کارگردان جیمز ویل است و اغلب به‌عنوان اقتباس سینمایی از رمان مری شلی شناخته میشود. این فیلم به دلایل خوبی مورداستقبال قرار گرفت و هنوز هم محبوب است. فرانکنشتاین تصویر بوریس کارلوف از هیولای افسانه‌ای است و ترکیبی از تنش و مالیخولیا را به ارمغان می‌آورد، که الگویی برای تکرارهای بی‌شماری در آینده شده‌است.
جلوه‌های بصری اکسپرسیونیستی، فضای وهم‌آور و لحظات نمادین اثر؛ آن را به یکی از بهترین فیلم‌های ترسناک تمام تاریخ سینما تبدیل کرده‌است. و از آنجایی که ویل در دهه ۱۹۳۰ به‌عنوان یک شخص با گرایشات متفاوت زندگی می‌کرد، مضامین فیلم درباره سرکوب و ترس از چیزهای متفاوت، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. فرانکنشتاین در حالیکه از رمان شلی دور است، زمینه را برای تبدیل شدن هیولای فرانکنشتاین به نماد فرهنگی تبدیل کرد. بوریس کارلوف، کالین کلایو و می کلارک بازیگران اصلی این فیلم هستند.
2. فرانکنشتاین جوان (Young Frankenstein)
فرانکنشتاین جوان اثر مل بروکس ادای‌احترامی دوست‌داشتنی و هم تقلیدی درخشان از فیلم‌های ترسناک کلاسیک یونیورسال است. این فیلم با بازی جین وایلدر در نقش دکتر فردریک فرانکنشتاین، کمدی را با زیبایی‌شناسی ترسناک گوتیک ترکیب می‌کند. از ایگور فراموش‌نشدنی مارتی فلدمن گرفته تا هیولای خنده‌دار پیتر بویل که اشتباه فهمیده شده‌است، همه عناصر فرانکنشتاین جوان بسیار عالی هستند. تعهد فیلم به استفاده از فیلم‌برداری سیاه‌وسفید و مجموعه‌های سبک وینتیج، جذابیت آن را افزایش می‌دهد و باعث میشود که بخشی واقعی از میراث ترسناک یونیورسال باشد. علیرغم تقلید، فرانکشتاین درک عمیقی از منبع را نشان می‌دهد و به‌خوبی از آن الهام می‌گیرد.
در طول سال‌ها، دیالوگ‌های خنده‌دار و نگاه‌های هوشمندانه فرانکنشتاین جوان، جایگاه آن را به عنوان یکی از بهترین کمدی‌های ترسناک تمام دوران تثبیت کرده‌است. این فیلم محصول سال ۱۹۷۴، علاوه‌بر نامزدی در جشنواره‌های مختلف توانست، برنده جایزه هوگو بهترین نمایش دراماتیک، جایزه نوبلا بهترین فیلم‌نامه، جایزه ساترن بهترین فیلم ترسناک، بهترین کارگردانی، بهترین نقش مکمل مرد، بهترین چهره‌پردازی و بهترین طراحی‌صحنه شود.
1. عروس فرانکنشتاین (Bride of Frankenstein)
عروس فرانکنشتاین یک اثر سینمایی درخشان محصول سال ۱۹۳۵ کشور ایالات‌متحده آمریکا و اولین دنباله فرانکنشتاین محصول سال ۱۹۳۱ است. این اثر سینمایی به‌طور گسترده به‌عنوان بهترین فیلم اقتباسی از فرانکنشتاین شناخته میشود، که در تاریخ سینمای جهان منحصربهفرد است. داستان این فیلم با مضامین عمیق‌تر و شخصیت‌های توسعه‌یافته‌تر ارتقا پیدا می‌کند. اجرای کوتاه اما فراموش‌نشدنی السا لنچستر در نقش عروس، بعدی کاملا جدید به وجود غم‌انگیز هیولا می‌بخشد.
ناگفته نماند، موها و آرایش او برای دهه‌ها به یکی از رایج‌ترین استایل‌های هالووین تبدیل شده‌است. این فیلم همچنین نقش خدا را گسترش می‌دهد و آن را به یکی از غنی‌ترین فیلم‌های این مجموعه تبدیل می‌کند. فیلم همچنین با کارگردانی جیمز ویل، مشامین خود را با وحشت گوتیک و کمدی سیاه آمیخته و شاهکاری را خلق می‌کند، که تا به امروز تاثیرگذار باقی مانده‌است. هیولای کارلوف در این فیلم بیشتر از همیشه ترحم‌برانگیز است و طرد شدن او توسط عروس را، به یکی از دلخراش‌ترین لحظات تاریخ سینمای ترسناک تبدیل می‌کند. کارگردان این فیلم جیمز ویل است و بوریس کارلوف، کالین کلایو، السا لنچستر و ارنست تسیجر در آن بازی می‌کنند.
منبع: cbr
