ترسناک همواره یک ژانر سلیقهای بوده است. طرفداران دوآتشهای وجود دارند که برای دیدن هر فیلم ترسناکی صف میکشند و در مقابل، کسانی هم هستند که به هیچ وجه نمیخواهند با این ژانر و آدرنالینی که در مغز ترشح میکند ارتباط داشته باشند. اما وحشت فراتر از آن چیزی است که در نگاه اول به نظر میرسد. این ژانر گسترهی وسیعی از زیرژانرها و مضامین متفاوت را در برمیگیرد که بسیاری با آنها آشنایی ندارند. ژانرهای کمدی، اکشن، فانتزی و درام و غیره، همگی میتوانند با ژانر وحشت ترکیب شوند. البته که همهی این ترکیبها موفق نیستند، اما نمونههای درخشان و تحسینبرانگیزی در این زمینه موجود است که بسیاری از آنها ارزش تماشای بالایی دارند.
ژانر وحشت برخی از شاخصترین فیلمها و شخصیتهای تاریخ سینما را به طرفداران هدیه کرده و در طول سالها بهطور مداوم صندلیهای سینما را پر نگه داشته است. در حالی که تعداد زیادی فیلم ترسناک شناخته شده وجود دارد که بسیاری از ما آنها را دوست داریم، احتمالا به همان تعداد فیلمهای ترسناک کمتر شناخته شده نیز وجود دارند که به همان اندازه شایستهی توجه طرفداران این ژانر هستند. حوزهی فیلمهای ترسناک مستقل برخی از جذابترین و تاملبرانگیزترین داستانها و همچنین سرگرم کنندهترین آثار را در این ژانر خلق کرده است. در ادامه به معرفی 30 مورد از بهترین آثار این حوزه میپردازیم که برخی از آنها کیفیتی مشابه آثار ترسناک بلاکباستری دارند.
30. سربازان سگی (Dog Soldiers)
- کارگردان: نیل مارشال
- بازیگران: اما کلیسبی، شان پرتوی، دارن مورفیت، کوین مککید
- تاریخ اکران: 2002
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 81 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10
یک جوخه از سربازان بریتانیایی حین یک ماموریت آموزشی معمولی در ارتفاعات اسکاتلند، ناگهان با ارتشی از گرگینههای گرسنه روبرو میشوند. سربازان به همراه یک جانورشناس کارکشته به نام مگان، به کلبهای کوچک در یک مزرعه پناه میبرند و تمام شب را به امید اینکه طلوع خورشید این شکارچیان وحشی را از پای دربیاورد به مبارزه میگذرانند.
نیل مارشال، کارگردان فیلم، پس از موفقیت «سربازان سگی»، فیلم ترسناک دیگری به نام «هبوط» (The Descent) را در دههی 2000 روی پردهی سینماها برد که آن هم در میان تماشاگران به محبوبیت رسید. با وجود سابقهی طولانی ژانر وحشت- اکشن در سینما اما نمونههای درخشان و رضایتبخش کمی وجود دارد که با ترکیب درست این دو ژانر توانسته باشند طرفداران هردو را راضی نگه دارند.
این موضوع باعث شد «سربازان سگی» – که هم ترسناک بود و هم اکشن درست درمانی داشت – به یک سوپرایز دلپذیر و یک موفقیت در میان طرفداران ژانر تبدیل شود، زیرا فیلم با هرج و مرج خونین و صحنههای پز از تعلیق و ترس ناگهانی، هیجان را به یک گروه سرباز تشنهی شلیک منتقل میکند. علاوه بر این، «سربازان سگی» هرچند در دستهی فیلمهای ترسناک مستقل قرار میگیرد اما یکی از خلاقانهترین و ترسناکترین طراحیهای گرگینه در تاریخ سینما را در خود دارد. این فیلم با توجه به بودجهاش بیتردید رویکرد سطحی و سادهانگارانهای دارد، اما اجرای عالی و پرداخت ظریف جزئیات در آن، این فیلم را به یک اثر کلاسیک در ژانر وحشت و یکی از محبوبترین فیلمهای ترسناک بریتانیایی ابتدای قرن بیست و یکم تبدیل کرده است.
29. آرئیسی (REC)
- کارگردان: پاکو پلازا، ژاومه بالاگرو
- بازیگران: مانوئلا بلاسکو، پابلو روسو، خاویر بوتت، خورخه یامام سرانو
- تاریخ اکران: 2007
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
فیلم اسپانیایی «آرئیسی» که در سبک «ویدیوهای پیدا شده» ساخته شده است، داستان یک گزارشگر تلویزیونی به نام آنجلا ویدال و فیلمبردارش پابلو را روایت میکند. آنها برای تهیهی گزارشی از روند کار آتشنشانان به ایستگاه آتشنشانی میروند، از امکاناتشان بازدید میکنند و در نهایت با آنها به یک مورد اضطراری در یک ساختمان آپارتمانی اعزام میشوند. کمی پس از ورود، تیم فیلمبرداری توسط یکی از ساکنان آپارتمان مورد حمله قرار میگیرد و همه به زودی متوجه میشوند که به همراه دیگر ساکنان در قرنطینه داخل ساختمان گرفتار شدهاند. «آرئیسی» آنقدر کارش را خوب انجام داده بود که یک سال بعد با عنوان «قرنطینه» و با بازی جنیفر کارپنتر به زبان انگلیسی بازسازی شد.
در حالی که ژانر فیلمهای «ویدیوهای پیدا شده» به لطف موفقیت آثاری مانند «پروژهی جادوگر بلر» و « فعالیتهای ماوراءالطبیعی » خود را به عنوان چیزی فراتر از یک ژانر خاص تثبیت کرده بود، «آرئیسی» ضربهی نهایی این ژانر به مخاطب بود و هنوز هم از نظر بسیاری بهترین فیلمی است که سبک «ویدیوهای پیدا شده» تا به حال به خود دیده است. پاکو پلازا و ژاومه بالاگرو با ساخت دنبالهی این فیلم ثابت کردند که «آرئیسی» تنها یک اثر سینمایی با ایده یا مضمون تکراری نبود که در بستری متفاوت اتفاق میافتاد. بلکه فرنچایزی مستقل و قدرتمند است که در قسمت دومش هم بر عمق داستان میافزاید و هم شوکهای بیشتر و لحظات آشفتهی خشونتآمیزتری را ارائه میدهد. بنابراین موفقیت این فیلم ترسناک مستقل اسپانیایی هیچ ربطی به شانس ندارد. اگر میخواهید با تماشای تنها یک فیلم قدرت این ژانر در ایجاد وحشت را درک کنید، با اطمینان «آرئیسی» بهترین گزینه است.
28. آدم درست را راه بده (Let the Right One In)
- کارگردان: توماس آلفردسون
- بازیگران: لینا لئاندرسون، کاره هدبرانت، پاتریک ریدمارک، پر رانگار
- تاریخ اکران: 2008
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 98 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.8 از 10
در سال 1982 و در یکی از محلههای حومهی استکهلم به نام بلکبرگ، پسری 12 ساله به نام اسکار زندگی میکرد که از رفتار قلدرهای مدرسه با خودش به ستوه آمده و آرزوی انتقام از آنها را در سر میپروراند. او روزی به طور اتفاقی با دختری عجیب به نام الی آشنا میشود که در آپارتمان محل سکونت او زندگی میکند. اسکار به سرعت دلباختهی او میشود اما رازهای هولناکی در مورد الی وجود دارد. او نمیتواند نور خورشید را تحمل کند، غذای معمولی نمیخورد و برای ورود به هر فضایی باید دعوت شود. با وجود این رازها، الی به اسکار قدرتی میبخشد که با قلدرها مقابله کند و انتقام سالها تحقیر را بگیرد، اما به سرعت متوجه می شود که الی برای زنده ماندن به نوشیدن خون دیگران نیاز دارد.
«آدم درست را راه بده»، یک عاشقانهی خونآشامی سوئدی است که در نوع خود اثری بینظیر و به یاد ماندنی به حساب میآید. این فیلم ترسناک مستقل ضمن پایبندی به برخی کلیشههای رایج در مورد خونآشامها مانند عدم تحمل نور خورشید و نیاز به خون برای بقا، چرخشهای خاص خود را دارد و روایتی منحصربهفرد و جذاب از این موجودات افسانهای ارائه میدهد. فیلم در ایجاد فضایی پر از تعلیق و هیجان فوقالعاده عمل میکند و بازیهای درخشان دو بازیگر نوجوان در نقشهای اصلی، ستونهای اصلی روایت داستان هستند.
نکتهی جالب، اکران این فیلم در همان سالی است که «گرگ و میش» (Twilight) به روی پرده سینماها رفت. این دو اثر سینمایی به عنوان دو نمونهی متفاوت از داستانهای عاشقانه با محوریت خونآشامها، درست در نقطهی مقابل یکدیگر قرار میگیرند. «آدم درست را راه بده» با رویکردی عمیق و تاریک به این موضوع میپردازد، در حالی که «گرگ و میش» یک بلاکباستر پرهزینه است که فضایی فانتزی و رمانتیک را به تصویر میکشد.
27. تعقیب میکند (It Follows)
- کارگردان: دیوید رابرت میچل
- بازیگران: مایکا مونرو، جیک ویری، کیر گیلکریست، لیلی سپه
- تاریخ اکران: 2014
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 95 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10
پس از اولین تجربهی عاطفی جی (با بازی مایکا مونرو) در 19 سالگی، زندگی او دستخوش تغییر و دگرگونی میشود و از آن پس با کابوسهای عجیب و احساس غیرقابل انکار تعقیب شدن توسط فرد یا موجودی ناشناخته دست و پنجه نرم میکند. اما این کابوسها واقعی هستند؛ در واقع، چیزی او را تعقیب میکند، اما تنها افراد آلوده میتوانند این موجود شرور را که خواهان مرگ جی است، ببینند.
فیلم «تعقیب میکند» با بهرهگیری از ترس همیشگیِ احساس تعقیب شدن و زیرنظر بودن، فضایی آکنده از تعلیق و تنش را به وجود میآورد. این فیلم بیش از آنکه مخاطب را با استفاده از شیوههای متعارف بترساند، وحشت روانشناختی را القا میکند و با زیرکی، مخاطب را به چالش وامیدارد تا در مورد انتخابهای روابط عاطفیاش تجدیدنظر کند؛ زیرا به طرز ماهرانه ای پیامدهای وحشتناک تجاوز جنسی و طرد شدن قربانی و مقصر دانستن او را از طریق یک استعاره بررسی میکند. «تعقیب میکند» به عوان یک فیلم ترسناک مستقل در میان طرفداران سینما به محبوبیت قابل توجهی دست یافته و از همان زمان اولین اکرانش در سال 2014، تقاضا برای ساخت دنبالهای از این فیلم وجود دارد.
26. آیین (The Ritual)
- کارگردان: دیوید بروکنر
- بازیگران: ریف اسپال، سم تروتون، راب جیمز-کولیر، آرشر علی
- تاریخ اکران: 2017
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 74 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10
در سال 2018، دو تن از برجستهترین کارگردانان ژانر وحشت، گیرمو دل تورو و مایک فلاناگان، با انتشار پستهایی در شبکههای اجتماعی، به تمجید از فیلم مهیج اما مهجور «آیین» اثر دیوید بروکنر پرداختند. این فیلم که داستانی در دل جنگل را روایت میکند، مورد تحسین این دو کارگردان نامدار قرار گرفت و به دنبال آن، توجه بسیاری از مخاطبان ژانر وحشت را به خود جلب کرد.
«آیین» روایتگر سفر چهار دوست به نامهای لوک، هچ، فیل و دام است که برای ادای احترام به یاد یکی از دوستان مرحومشان، سفری به پارک ملی سارِک در شمال سوئد ترتیب میدهند. اما این سفر ماجراجویانه، به زودی به کابوسی هولناک تبدیل میشود. جنگل سارِک، مکانی مرموز و پر از رازهای تاریک است. در اعماق این جنگل، موجودی هولناک به کمین گروه دوستان نشسته و جان آنها را به خطر میاندازد.
گیرمو دل تورو، کارگردان مشهور فیلمهایی مانند «هِلبوی» (Hell Boy) و «شکل آب» (The Shape of Water)، در پستی توییتری، فیلم «آیین» را به شدت به دنبال کنندگانش توصیه کرد و آن را «شگفتانگیز و ترسناک» خواند. او در این پست نوشت: «اگر به دنبال یک فیلم ترسناک واقعی هستید، «آیین» را تماشا کنید. این فیلم شما را تا انتها روی لبهی صندلی نگه میدارد». مایک فلاناگان، کارگردان آثار ترسناک تحسین شدهای مانند «مراسم نیمهشب» (Midnight Mass) نیز در پستی در اینستاگرام، از فیلم «آیین» به عنوان «فیلمی واقعا عالی و سرشار از تعلیق» یاد کرد. او در این پست نوشت: این فیلم ترسناک مستقل یکی از بهترین چیزهایی است که در سالهای اخیر دیدهام. این فیلم پر از لحظات ترسناک و دلهرهآور است و تا مدتها بعد از تماشای آن، در ذهن شما باقی خواهد ماند».
در این فیلم شاهد حضور بازیگران نامآشنایی مانند ریف اسپال، آرشر علی، راب جیمز-کولیر و سم تروتون هستیم. این بازیگران با نقشآفرینیهای قدرتمند خود، به باورپذیری و تاثیرگذاری داستان فیلم کمک میکنند. اثری که صرفا یک فیلم ترسناک نیست و داستانی عمیق و تاملبرانگیز دربارهی دوستی، وفاداری، ترس و بقا را روایت میکند. این فیلم به کاوش در تاریکیهای درون انسان میپردازد و مخاطب را به چالش میکشد تا با ترسهای خود روبرو شود.
25. دعوت (The Invitation)
- کارگردان: کارین کوساما
- بازیگران: لوگان مارشال گرین، میخیل هایسمان، جان کارول لینچ، تمی بلانچارد، امیاتسی کارینالدی
- تاریخ اکران: 2015
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10
در یک شب تاریک، ویل (با بازی لوگان مارشال گرین) نامزدش را به خانهی همسر سابق خود، جایی که برای صرف شام دعوت شدهاند، میبرد. او در طول مهمانی متوجه رفتار عجیب و غریب مهمانان و به ویژه همسر سابقش – که رفتاری به مراتب عجیبتر دارد – میشود. چیزی شوم در آن خانه در حال شکلگیری است و مهمانان برنامهای وحشتناک در سر دارند.
«دعوت» یکی دیگر از فیلمهای ترسناک با ریتم آهسته است که به تدریج، مخاطب را به درون اتفاقات هولناکی که قرار است در آن خانه رخ بدهد میکشاند. اگرچه رویکرد کند و تدریجی فیلم ممکن است برای برخی بسیار کند باشد، اما کاملا ارزش وقتی که برای آن صرف میکنید را دارد. پایانبندی «دعوت»، یکی از موثرترین و به یاد ماندنیترین پایانبندیهای ژانر وحشت در سینمای مستقل است که تاثیرش فراتر از درهای آن خانهی رعبآور گسترش مییابد و به احتمال زیاد، مدتها پس از تماشای فیلم، در ذهن شما باقی خواهد ماند.
24. جادوگر (The Witch)
- کارگردان: رابرت اگرز
- بازیگران: آنیا تیلور-جوی، رالف اینسون، هاروی اسکریمشاو، کیت دیکی، سارا استفنز
- تاریخ اکران: 2015
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 91 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
رابرت اگرز بدون شک یکی از هیجانانگیزترین کارگردانان حال حاضر دنیای سینماست. او با اولین فیلم بلند خود، «جادوگر»، به طرز قاطعی به مخاطبان نشان داد که استعداد بینظیری در خلق آثار ترسناک و دلهرهآور دارد و کارگردانی است که باید با جدیت آثار او را دنبال کرد.
داستان فیلم در سکوت و تاریکی دههی 1630 میلادی در نیوانگلند روایت میشود. خانوادهای پیوریتن (پیوریتنها یا پاکدینان گروهی از پروتستانهای اصلاح شدهی انگلیسی در سدههای شانزدهم و هفدهم میلادی بود که پشتیبان پالودن کلیسای انگلستان از هر گونه رسم کاتولیک رومی بودند) که زندگی آرام و مذهبیای را در دهکده خود سپری میکنند، ناگزیر به ترک خانه و کاشانه خود و نقل مکان به حاشیه جنگلهای انبوه و وهمانگیز میشوند. مکانی مرموز و ترسناک که جادوی سیاه، نفرینهای شیطانی و اتهامات هولناک جادوگری، بنیان زندگی این خانوادهی زمانی صمیمی را از هم میپاشد.
جادوگر ترکیب ماهرانهی یک دورهی تاریخی خاص و وحشت ماوراءالطبیعه است. اگرز با ظرافت تمام، کابوسی هولناک و سرشار از جزئیات را به تصویر میکشد که با پسزمینهی هولناک شکار جادوگران در سِیلِم و جنگلهای تاریک و مرموز آن دوران همراه شده است. در طول فیلم، فروپاشی تدریجی این خانواده و روی آوردن آنها به اتهامزنی و خشونت علیه یکدیگر را شاهد هستیم. فیلم پکیجهای ترسناک تمام و کمالی را ارائه نمیدهد، بلکه مخاطب را مجبور میکند تا با ناراحتی و دلهره در بلاتکلیفی اینکه چه اتفاقی برای این خانواده خواهد افتاد، بنشیند.
اگرچه «جادوگر» در زمان اکران، نظرات متفاوتی را در بین علاقهمندان به سینما برانگیخت – برخی این فیلم را شاهکاری در ژانر وحشت میدانستند و برخی دیگر آن را کند و خسته کننده توصیف میکردند – اما این فیلم ترسناک مستقل سکوی پرتاب محکمی برای رابرت اگرز بود. او با آثار بعدیاش مانند «فانوس دریایی» (The Lighthouse) و «مرد شمالی» (The Northman)، تسلط و درک عمیق خود بر ژانر وحشت را به اثبات رساند و نشان داد که میتوان با رویکردی متفاوت و و البته کند، مخاطب را در فضایی آزار دهنده و سرشار از وحشت روانشناختی غوطهور کرد.
23. خام (Raw)
- کارگردان: ژولیا دوکورنو
- بازیگران: گارانس ماریلیر، الا رامیف، رباح نایت اوفلا، ماریون ورنو، لوران لوکا
- تاریخ اکران: 2016
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 93 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.9 از 10
ژوستین یک دانشجوی دامپزشکی است که تمام عمر خود را به عنوان گیاهخوار گذرانده اما در چارچوب یک سنت دانشجویی هولناک، برای اولین بار در زندگیاش مجبور به خوردن گوشت خام میشود. این اتفاق به ظاهر ساده اما سرآغاز کابوسی هولناک است. او به زودی متوجه میشود که تمایل سیریناپذیری به گوشت پیدا کرده و این موضوع او را برای همیشه به موجودی درنده تبدیل میکند. در پی این ماجرا ژوستین به دنیای ناشناختهای از تمایلات حیوانی پرتاب میشود که توسط نیاز همهجانبه به گوشت نیرو میگیرد.
فیلم «خام» به کارگردانی ژولیا دوکورنو، یک اثر ترسناک فرانسوی فوقالعاده منزجر کننده است که با وجود ظاهر چندشآورش نمیتوانید چشم از آن بردارید. ژوستین، میل و وسوسهای آنچنان شدید را تجربه میکند که به معنای واقعی کلمه هر چیزی را که در مقابلش قرار بگیرد میبلعد. فیلم به شکلی باورنکردنی خونآلود است و هیچ ابایی از به تصویر کشیدن تمایلات آدمخواری ژوستین ندارد. با تمام اینها اما، «خام» چنان استادانه ساخته شده که حتی در لحظات وحشتناک و منزجر کنندهاش که از ترس به خود میلرزید، تماشای آنچه پیش رویتان اتفاق میافتد فوقالعاده لذتبخش مینماید.
22. اتاق سبز (Green Room)
- کارگردان: جرمی سالییر
- بازیگران: پاتریک استوارت، آنتون یلچین، ایموجن پوتس، عالیه شوکت، میکن بلیر
- تاریخ اکران: 2016
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
«اتاق سبز»، محصول سال 2016 جرمی سالنییر با وجود حال و هوای پانک راک خود اثری وحشتناک و هیجانانگیز است. این تریلر ترسناک استودیوی A24 داستان گروه موسیقی پانک بدشانس و بیپولی را روایت میکند که در زمان نامناسب سر از مکان نامناسبی درمیآورند. آنها برای کمی پول نقد، قبول میکنند تا در کلوبی در حومهی پرتلند اجرا داشته باشند. اما اندکی پس از ورود، متوجه میشوند که این مکان، پناهگاهی برای اسکینهدهای نئونازی است. با وجود اینکه اجرایشان به خوبی پیش میرود، اما به طور ناخواسته شاهد اتفاقی میشوند که نباید. این رویداد، آنها را وارد نبردی برای زنده ماندن در برابر صاحب و رهبر کلوب، دارسی بنکر (با بازی سر پاتریک استوارت) میکند.
حضور سر پاتریک استوارت در نقش منفی، آن هم در یک فیلم ترسناک، اتفاقی نادر و قابل توجه است. «اتاق سبز» همچنین یکی از آخرین نقشآفرینیهای آنتون یلچین فقید به شمار میرود. متاسفانه، این فستیوال ترس و خون که با بودجهی کمی ساخته شده بود، نتوانست در گیشه، سرمایهاش را بازگرداند و از این نظر یک شکست تمام عیار به حساب میآید. با وجود عملکرد ضعیف در گیشه اما «اتاق سبز» همچنان به عنوان یکی از درخشانترین آثار استودیوی A24 در سال 2016، کنار فیلمهای تحسین شدهای مانند «جادوگر» (The Witch) ، «مرد همه فن حریف» (Swiss Army Man) و «مهتاب» (Moonlight) میدرخشد.
21. شیطان نئونی (The Neon Demon)
- کارگردان: نیکلاس ویندینگ رفن
- بازیگران: ال فانینگ، جنا مالون، کیانو ریوز، کریستینا هندریکس، بلا هیتکوت
- تاریخ اکران: 2016
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 59 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.1 از 10
فیلم هیجانانگیز و ترسناک «شیطان نئونی» به کارگردانی نیکولاس ویندینگ رفن، داستان جس (با بازی ال فانینگ)، دختر جوان و جاهطلبی را روایت میکند که پس از تولد 16 سالگیاش برای آغاز کار خود و تبدیل شدن به یک مدل بینالمللی به لسآنجلس نقل مکان میکند. زیبایی و جوانی جس توجه و علاقهی شدیدی را نسبت به او در صنعت مد برمیانگیزد و بلافاصله به عنوان مدل برای عکاسی با یک عکاس حرفهای فرستاده میشود. اما جذابیت و تحسینی که جسی ایجاد میکند، چهرهی دیگری نیز دارد، حسادت سوزانندهای که میتواند به تاریکی و شرارت منتهی شود.
«شیطان نئونی» با اتمسفری غرق در نورهای نئونی و خشونت ذاتی یک فیلم دوپهلوی به تمام معناست. اثری که هم مسحورکننده است و هم منزجرکننده. تصاویر آن گرافیکی و رنگارنگ است و داستان مانند یک رویا جریان دارد. موضع رفن در مورد سمی بودن صنعت مد و قوانین مزخرف حاکم بر آن، به شکلگیری یک نقد تاریک و تمسخرآمیز نسبت به صنعتی منجر میشود که معصومیت جوانان ساده و بیتجربهای که مشتاق پیوستن به آن دنیا هستند را شکار میکند. در نگاه اول به نظر میرسد که ترس و مد حداقل روی کاغذ ترکیب چندان جالبی نخواهند بود، اما روی پردهی سینما روایتی شیک و فریبنده ایجاد میکنند که زنگ خطر را برای هر علاقهمند دنیای فشن به صدا درمیآورد.
20. یک برداشت از مردگان (One Cut of the Dead)
- کارگردان: شینیچیرو اوئدا
- بازیگران: تاکایوکی هاماتسو، یوزوکی آکییاما، کازواکی ناگایا، مائو
- تاریخ اکران: 2017
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 100 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10
شرح جذابیت فیلم «یک برداشت از مردگان» بدون لو دادن رازهای آن، کار دشواریست. چرا که در هر لحظه غافلگیری جدیدی در انتظار تماشاگر است. در نگاه اول، این فیلم ترسناک مستقل ژاپنی محصول سال 2017، یک متا فیلم (اصطلاح متا فیلم به طور کلی برای هر فیلمی که غیرمعمول، تجربی یا چالشبرانگیز باشد، استفاده میشود) است که تلاشهای گروهی کوچک برای فیلمبرداری یک فیلم زامبی در میان موانع متعدد تولید را به تصویر میکشد. با این حال، کارگردان دیوانهی فیلم، با کات ندادن آن هم زمانی که حملهی واقعی زامبیها درست جلوی در آنها اتفاق میافتد، شاید بالاخره به آنچه میخواسته رسیده باشد.
«یک برداشت از مردگان» ادای احترامی به ژانر وحشت و به طور کلی فیلمسازی است که به خاطر حس شوخطبعی، چرخشهای غیرمنتظره و نماهای تکبرداشتِ خیره کنندهاش مورد توجه قرار گرفت. هرچند که داستان فیلم در میانهی مسیر به طور عمدی تغییر جهت میدهد و وارد فضایی کاملا متفاوت میشود، اما دنبال کردن این مسیر تا انتها کاملا ارزشش را دارد.
شیوهی روایت خلاقانه و جذاب «یک برداشت از مردگان» از نقاط قوت اصلی این فیلم به شمار میرود. به همین دلیل توصیه میشود که بدون هیچ پیشزمینهای به تماشای آن بنشینید و از غافلگیریهای داستانی و بصری آن لذت ببرید. این فیلم به قدری مبتکرانه است که حتی در سال 2022 نسخهی فرانسوی آن نیز روی پردههای سینما رفت. همچنین دنبالهای کوتاه برای این فیلم با عنوان «ماموریت یک برداشت از مردگان: راه دور» (One Cut of the Dead Mission: Remote) به کارگردانی شینایچیرو اوئدا ساخته شده که میتوانید آن را به صورت رایگان در یوتیوب تماشا کنید.
19. دوربین (Cam)
- کارگردان: دانیل گولدهابر
- بازیگران: مدلین بروئر، دوین دروید، پچ دارا، سامانتا رابینسون
- تاریخ اکران: 2018
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 93 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.9 از 10
فیلم “کم” به کارگردانی مگان پارک، داستانی هیجانانگیز و در عین حال ترسناک را در ژانر وحشت روانشناختی روایت میکند. این فیلم، ماجرای دختر جوانی به نام آلیس (با بازی مدلین بروستر)، را دنبال میکند که با تمام وجود به دنبال کسب جایگاهی در میان 50 کاربر برتر یک چتروم ویدیویی آنلاین است. اما درست پس از ورود به این جمع، آلیس متوجه میشود که حساب کاربری او قفل شده و فرد دیگری که ظاهری کاملاً شبیه به او دارد، کنترل اتاق چت را به دست گرفته است. این فرد به عنوان آلتر ایگوی آنلاین او «لولا» ویدیوهای زندهای را از او پست میکند و وانمود میکند که آلیس است.
در ادامه شاهد کابوسی وحشتناک هستیم که در آن، آلیس تلاش میکند تا ثابت کند که هویت واقعی او دزدیده شده است، اما هیچ کس حرف او را باور نمیکند. او به تدریج کنترل زندگی خود را از دست میدهد و در گردابی از ناامیدی و اضطراب گرفتار میشود.
«کم» اگرچه صحنههای خونینی دارد، اما این صحنهها با آنچه در ذهن شماست، متفاوت است. در این فیلم، خبری از ترساندنهای ناگهانی، هیولاها یا قاتلها نیست. وحشت واقعی این فیلم در ترس از سرقت هویت افراد در فضای مجازی نهفته است؛ وضعیتی که در آن فرد دیگر قادر به اثبات مالکیت هویت خود نیست و در عوض میبیند هستید که زندگیاش به آرامی و به طور قطع از چنگش خارج میشود؛ آن هم در حالی که با ناامیدی سعی در روبراه کردن اوضاع و جمع کردن تکههای به جا مانده دارد.
در نهایت، «کم» یک فیلم ترسناک مدرن است که به یکی از معضلات دنیای امروز یعنی پارانویای ناشی از پیشرفت تکنولوژی” میپردازد. پارانوییایی که با پیشرفت هوش مصنوعی، قطعاً شیوع بیشتری پیدا خواهد کرد و ترس از سرقت هویت و جعل شخصیت به دغدغهای جدی بدل خواهد شد. البته اگر پیش از این نشده باشد!
18. موروثی (Hereditary)
- کارگردان: آری استر
- بازیگران: تونی کولت، الکس ولف، میلی شاپیرو، گابریل بیرن
- تاریخ اکران: 2018
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10
پس از مرگ مادر آنی (با بازی تونی کولت) که از بیماری روانی رنج میبرد، او و اعضای خانوادهاش به شیوههای متفاوتی با این فقدان کنار میآیند. اما مدت کوتاهی پس از این اتفاق، یک حادثهی ناگوار تصادفی رخ میدهد که آنی را به جستجوی راههای جایگزین برای سوگواری وا میدارد. او به همراه خانوادهاش شروع به کشف اسرار مرموز و وحشتناکی دربارهی اصل و نسب خود میکنند که مسیر داستان را تغییر میدهد.
شاهکار وحشت روانشناختیِ آری استر، مسئول اصلی ظهور اصطلاح «وحشت ارتقا یافته» (یا هراسِ متعالی، زیرژانری از فیلمهای ترسناک است که به جای استفاده از عناصر کلیشهای و ترسهای سطحی، بر ایجاد فضایی وهمآور، دلهرهآور و تاملبرانگیز تمرکز دارد. این نوع فیلمها اغلب به مفاهیم عمیقتر مانند روانشناسی، فلسفه، مذهب و جامعه میپردازند و تماشاگر را به تفکر و تامل وا میدارند) در سالهای اخیر است.
«موروثی» ترسناک است، اما نه به معنای سنتی آن. این فیلم با ایجاد فضایی آزار دهنده، تلاشی بیوقفه برای ایجاد ناراحتی در مخاطب دارد و حتی پس از چندین بار تماشا، همچنان در ذهن باقی میماند و اثرگذار است. در این فیلم، هیچ قاتل سریالی یا هیولایی به دنبال این خانواده نیست؛ بلکه آنچه برایشان اتفاق میافتد حاصل اعمال خودشان است. این امر، «موروثی» را به فیلمی عمیقتر و چندلایه تبدیل میکند که به واکاوی مفاهیمی مانند گناه، نفرین و میراث خانوادگی میپردازد. پردهی پایانی فیلم به طور ویژهای دلهرهآور است و تونی کولت و الکس وولف به شکلی استادانه، احساسات مادر و پسری را که درگیر وضعیتی به شدت وحشتناک شدهاند به تصویر میکشند. «موروثی» بدون شک یکی از بهترین فیلمهای ترسناک سالهای اخیر است که با رویکردی متفاوت به ژانر وحشت، تجربهای منحصربهفرد و به یاد ماندنی را برای مخاطب رقم میزند.
17. مندی (Mandy)
- کارگردان: پانوس کوسماتوس
- بازیگران: نیکلاس کیج، آندرهآ ریسبرو، لاینس روچ، بیل دوک، الکسیس جولمونت
- تاریخ اکران: 2018
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.5 از 10
زندگی آرام و دنج رد میلر (با بازی نیکلاس کیج) و مندی بلوم زمانی که مندی توسط جرمیا سند، رهبر یک فرقهی شیطانی و گروه موتورسواران جهنمیاش به قتل میرسد از بین میرود. این اتفاق رد را وارد نبردی سورئال و شیطانی برای انتقام از نیروهای ماورائی تحت فرمان رهبر فرقه میکند.
«مندی» که کارگردانی آن را پانوس کوسماتوس به عهده داشت، به طرز شگفتانگیزی هیجانانگیز و بیش از حد خشونتآمیز بود. این فیلم همچنین به خاطر رویکرد منحصربهفردش به سینما و ترکیب عناصر فانتزی و وحشت با یکدیگر، در زمان اکران سر و صدای زیادی به پا کرد. «مندی» مجموعهای از المانهای فوقالعاده است، از پالتهای رنگی تیره و خیره کننده اما در عین حال به طرز عجیبی زیبا گرفته تا موسیقی متن تاثیرگذار ساختهی یوهان یوهانسون؛ اگر اغراق نکنیم، این ساختهی کوسماتوس یک ضیافت دلنشین سمعی و بصری است. این فیلم همچنین به خاطر احیای نسبی دوران حرفهای نیکلاس کیج قابل توجه است. شخصیتپردازی اغراقآمیز او به طور کامل برای نقش یک شوهر دیوانه که به دنبال انتقام است، مناسب بوده و نام او را دوباره در صدر فهرست بازیگران مورد علاقه طرفداران فیلمهای ژانری قرار داده است.
16. میدسامر (Midsommer)
- کارگردان: آری استر
- بازیگران: فلورنس پیو، ویل پورتر، جک رینور، ایزابل گریل
- تاریخ اکران: 2019
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 83 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
زوجی که پس از پشت سر گذاشتن یک تراژدی خانوادگی درگیر مشکلات زیادی هستند، برای رهایی از روزمرگیها و غم و اندوه، به سوئد سفر میکنند تا در جشنوارهی افسانهای یک دهکدهی دورافتاده که در میانهی تابستان برگزار میشود شرکت کنند. اما آنچه در ابتدا به نظر میرسد که گزینهای ایدهآل برای دوری از زندگی روزمره باشد، با ظهور یک فرقهی بتپرست به تدریج به رقابتی خشونتبار ودلهرهآور تبدیل میشود.
«میدسامر» اثری دیگر از ذهن درخشانِ آری آستر – خالق فیلم موفق «موروثی» – در ژانر وحشت روانشناختی است که تماشاگر را در برابر اعمال وحشتناک و آیینی در فضایی با رنگهای شاد و زیر نور بیپایان خورشید در دشتهای سرسبز و پر از طراوت سوئد قرار میدهد. خلق اثری تا این حد ترسناک که تماشاگران حتی از مناظر زیبای اطراف شخصیتهای سادیستیاش لذت نبرند نیازمند مهارت و دقتی مثال زدنی است. فیلمی بسیار خیره کننده و البته کاملا آزار دهنده که تماشای آن برای هر طرفدار ژانر ترسناک تجربهای ضروری به شمار میرود. اثری جسورانه که تنها برای سرگرمی صرف ساخته نشده و مخاطب را به واکاوی در اعماق تاریک ذهن بشر و ظلمی که در خرافهپرستی و جهالت نهفته است دعوت میکند.
15. کشتن برای لایک (Spree)
- کارگردان: یوجین کوتلیارنکو
- بازیگران: جو کیری، جاشوآ اووایه، فرانکی گرانده، جان دلوکا، لالا کنت
- تاریخ اکران: 2020
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 66 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.9 از 10
کرت کانکل (با بازی جو کیری) در فیلم «کشتن برای لایک» رانندهی 23 سالهی یک سرویس اشتراک سفر است که رویای شهرت در فضای مجازی و تبدیل شدن به یک ستارهی اینترنتی را در سر میپروراند. او در رسیدن به این هدف چنان مصمم است که برای به دست آوردن دنبال کننده از هیچکاری، به معنای واقعی کلمه، فروگذار نمیکند. کرت با نصب دوربینهایی در اتومبیلش، شروع به پخش زندهی مسافرکشیهای خود میکند و جنونآمیزترین کارهایش را با هشتگ «درس» برای رسیدن به شهرت، در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذارد. در این مسیر مرگبار برای رسیدن به شهرت، او با یک استندآپ کمدین زن که برنامهی وایرال خودش را در فضای مجازی دارد ملاقات میکند و این کمدین در نهایت به تنها امید برای متوقف کردن جنون کرت تبدیل میشود.
این فیلم کمدی-ترسناک هجوآمیز و سیاه، قطعا مورد پسند همگان قرار نمیگیرد، اما بیتوجهی آشکار کرت به هر کسی یا هر چیزی که به طور بالقوه میتواند مانع تبدیل شدن او به یک ستارهی اینترنتی شود، به همان اندازه که نگران کننده است، لحظات خندهاور زیادی هم دارد. «کشتن برای لایک» همچنین به عنوان نقدی بر یکی از معضلات دنیای امروز یعنی وسواس به شهرت آنلاین عمل میکند که بسیاری از جوانان را وادار کرده برای به دست آوردن بازدید و شهرت مرزها را زیر پا بگذارند.
14. خانهی شب (The Night House)
- کارگردان: دیوید بروکر
- بازیگران: ربکا هال، سارا گلدبرگ، اون جانآکایت، استیسی مارتین
- تاریخ اکران: 2021
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 88 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.4 از 10
یک معلم دبیرستان افسرده و غمگین به نام بت (با بازی ربکا هال) به خانهی بزرگ و ترسناکی کنار دریاچه که همسرش برای او ساخته بود بازمیگردد. در حالی که بت تلاش میکند تا با فقدان همسرش کنار بیاید و تکههای زندگیاش را دوباره سرهم کند، شروع به دیدن سایهها و انعکاسهای مرموزی میکند که او را به سخره میگیرند. به تدریج، کابوسهای بث رنگ واقعیت به خود میگیرند و با وضوحی هولناک او را آزار میدهند.
فیلم «خانهی شب» قهرمان داستان را در انزوای یک خانهی کنار دریاچه در دل جنگل نشان میدهد، جایی که به جز همکارانش در محل کار و یک همسایه، ارتباط چندانی با افراد دیگر ندارد. این محیط ایزوله، فضایی مرموز و وهمآلود به فیلم بخشیده و مخاطب را کاملا در موقعیت بت قرار میدهد. آشکار شدن دلایل پشت تجربیات هولناک بت به شکلی خلاقانه و هوشمندانه در طول فیلم نیز یکی دیگر از دلایل جذابیت فیلم است که تماشاگر را تا لحظهی آخر درگیر حدس و گمان نگه میدارد.
13. سانسور (Censor)
- کارگردان: پرانو بیلی باند
- بازیگران: نیام الگار، بو براگاسون، جاناتان تیلور توماس، مایکل اسمایلی
- تاریخ اکران: 2021
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 89 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.1 از 10
انید بینز (با بازی نیاگالگر)، بازرس فیلم در شورای ردهبندی سنی بریتانیا، حین بررسی یک فیلم اسلشر خشن، به این باور میرسد که فیلم مورد نظر میتواند کلیدی برای پیدا کردن خواهر گمشدهاش باشد که سالها پیش ناپدید شده است. با شروع جستجو و عمیقتر شدن در دنیای وحشتناک این فیلمها، انید به تدریج کنترل واقعیت را از دست میدهد و خشونت روی پرده و زندگی شخصیاش به شکلی خطرناک در هم میآمیزد.
سانسورچی، سفری انتزاعی و سورئال به دورانی جنجالی در تاریخ سینما، موسوم به «ویدئوهای منزجر کننده» است. این فیلم، حس نوستالژی عجیبی را در مخاطب برمیانگیزد و همزمان، با روایتی مدرن و نفسگیر، جایگاه خود را به عنوان اثری برجسته در ژانر وحشت تثبیت میکند. فضاسازی تصویری قوی و دقیق فیلم، با پیشرفت داستان، تاریکی و وحشت را به طور ملموسی به تصویر میکشد و اوجگیری آن در پایانی تکاندهنده، ترکیبی بینظیر از خشونت سورئال و روایت انتزاعی را به نمایش میگذارد.
سانسورچی، اولین فیلم بلند بیلی-باند، کارگردانی نوظهور از ولز، نشاندهنده استعداد بینظیر او در خلق فضایی وهمآلود و داستانی میخکوب کننده است. بیشک تماشای آثار بعدی این کارگردان خلاق، تجربهای جذاب و هیجانانگیز خواهد بود.
12. ایکس (X)
- کارگردان: تی وست
- بازیگران: میا گاث، جنا اورتگا، بریتنی اسنو، کارن گیلان
- تاریخ اکران: 2022
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 94 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.5 از 10
اولین قسمت از سهگانهی اسلشر تای وست با نام «ایکس» داستان گروهی از دوستان در سال 1979 را روایت میکند که برای فیلمبرداری یک اثر متفاوت به مزرعهای دورافتاده در تگزاس میروند. اما زمانی که صاحبان عجیب و غریب و مسن مزرعه آنها را در حین فیلمبرداری غافلگیر میکنند، فرار از مزرعه برای نجات جانشان به یک نبرد تمام عیار تبدیل میشود.
«ایکس» یک فیلم اسلشر فوقالعاده سرگرم کننده است که ضمن ادای احترام به فیلمهای اسلشری که پیش از آن ساخته شدهاند، برداشت خود را از یکی از محبوبترین زیرشاخههای ژانر وحشت ارائه میدهد. صاحبان مسن خانه، موجوداتی کریه و منزجرکننده هستند و حسادت آنها نسبت به جوانی و تناسب اندام گروه فیلمسازی کاملا مشهود است. فیلم در به تصویر کشیدن صحنههای اسلشر هیچ محدودیتی قائل نیست و فیلمبرداری آن بهطور عمدی با هدف خلق تصاویری خیرهکننده انجام شده است. خطوط داستانی مشترک بین مکسین و پیرل، که در فیلم بعدی با عنوان «پرل» به شکوفایی میرسد، به زیبایی نوشته شده و باعث میشود تا با اشتیاق بیشتری منتظر «ماکسین» باشیم و ببینیم وست چه برنامهای برای این شخصیت در نظر گرفته است.
11. رستاخیز (Resurrection)
- کارگردان: اندرو سمانس
- بازیگران: ربکا هال، گریس کافمن، تیم راث، آنجلا کاربونی
- تاریخ اکران: 2022
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 82 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.9 از 10
مادر دلسوزی به نام مارگارت (با بازی ربکا هال)، علیرغم گذشتهی پرفراز و نشیبش، مدیری موفق است که در اوج دوران کاریاش قرار دارد. دختر 17 سالهی او در آستانهی رفتن به دانشگاه است و به نظر میرسد زندگی مارگارت کاملا طبق برنامه پیش میرود. اما همه چیز زمانی دگرگون میشود که در همایشی کاری، سایهای از گذشتهی آزار دهندهاش را میبیند. او باید تمام شجاعت خود را جمع کند تا با این هیولای نفرتانگیز که بعد از بیش از دو دهه دوباره قصد ورود به زندگیاش را دارد، روبرو شود.
«رستاخیز» ربکا هال را در اوج درخشش و تیم راث را به طرز دیوانهکنندهای پریشان نشان میدهد. هر صحنه از صحنهی قبلی ابزوردتر است و تکگویی هفت دقیقهای بدون وقفهی هال خیرهکننده است. این صحنه چنان تأثیرگذار است که حتی متوجه نمیشوید دوربین به مدت هفت دقیقهی کامل از روی او تکان نخورده است. «رستاخیز» در عین حال که با احساسات شما بازی میکند، باعث میشود مجذوب مادر فداکاری شوید که با عجیبترین روشهای ممکن از مهمترین دارائیهای زندگیاش حفاظت میکند.
10. پروژهی جادوگر بلر (The Blair Witch Project)
- کارگردان: ادواردو سانچز، دانیل میریک
- بازیگران: هتر دوناهو، جاشوآ لنرد، مایکل سی ویلیامز، پاتریشیا دکو
- تاریخ اکران: 1999
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 86 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.5 از 10
«پروژهی جادوگر بلر» که در سال 1999 اکران شد، از آن زمان تاکنون به الگویی برای فیلمهای ترسناک با سبک «تصاویر پیدا شده» (found footage) تبدیل شده است. این فیلم الهامبخش تعداد زیادی از آثار تقلیدی بوده، اما تعداد معدودی توانستهاند همان اتمسفر و تاثیرگذاری عمیق اثر اصلی را بازسازی کنند. دنیل میریک و ادواردو سانچز، کارگردانان فیلم، برای خلق این اثر ماندگار، به مدت یک هفته با سه بازیگر راهی جنگلهای مریلند شدند و تصاویری را ثبت کردند که بعدها به شناختهشدهترین فیلم سبک «تصاویر پیدا شده» در تاریخ سینما تبدیل شد. این فیلم که با بودجهای ناچیز – بین 200 تا 750 هزار دلار – ساخته شده بود، موفق شد به فروشی معادل 250 میلیون دلار در گیشههای جهانی دست پیدا کند.
این فیلم قطعا یک تریلر ترسناک غیرمتعارف با ریتم آهسته است، اما همین ویژگی یکی از دلایل تاثیرگذاری عمیق آن بر ژانر وحشت به شمار میرود. گرچه زمان میبرد تا داستان اوج بگیرد، اما پایانبندی این فیلم یکی از به یاد ماندنیترینها در تاریخ سینمای وحشت است و برای برخی، تنها دلیلی است که پس از تماشای آن وحشتزده میشوند. میراث پروژه ساحره بلر فراتر از سینما نیز گسترش یافته است. این سبک روایت داستان بر سازندگان آنلاین و فیلمسازان جوان تأثیر گذاشته و نشان داده است که روایت داستانی ترسناک با بودجهی محدود نیز میتواند تاثیری عظیم بر جای گذاشته و انقلابی در ژانر وحشت ایجاد کند.
9. پرل (Pearl)
- کارگردان: تی وست
- بازیگران: میا گاث، دیوید کورنسوت، آلیستر سیول، متیو ساندرلند
- تاریخ اکران: 2022
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 92 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
«پرل» پیشدرآمدی بر فیلم «ایکس» ساختهی تای وست است و داستان پرل (با بازی میا گاث) را روایت میکند. پرل زن جوانی است که به تازگی ازدواج کرده و در حالی که همسرش برای جنگجهانی اول به خارج از کشور اعزام شده، در مزرعهی والدینش زندگی میکند. او که در آستانهی جنون قرار دارد، رویای تبدیل شدن به یک ستارهی هالیوود و رهایی از زندگی یکنواخت مزرعه را در سر میپروراند و برای رسیدن به خواستهاش به عمیقترین خواستهها و تاریکترین رازهایش پناه میبرد.
«پرل» یک پیشدرآمد فوقالعاده خوب برای شخصیت شرور فیلم «ایکس» است و به ما نشان میدهد که او از همان ابتدا چقدر پیچیده بوده. میا گاث در نقش قهرمان اصلی داستان عملکردی درخشان دارد و با ظرافتی مثال زدنی شخصیتی چندبعدی حلق کرده که مخااطب را مجبور میکند تا با او همدردی کند، در حالی که همزمان نسبت به او احساس وحشت دارد. مونولوگ هشت دقیقهای بدون وقفهی گوث نیز اجرایی خیره کننده و به طور کامل دیوانهوار است، به طوری که نمیتوانید چشم از او بردارید.
8. هنگامی که شر نهفته است (When Evil Lurks)
- کارگردان: دمیان روگنا
- بازیگران: اسکیل رودریگس، امیلیو وودانوویچ، دمیان سالومون، سیلوینا ساباتر
- تاریخ اکران: 2023
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 97 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
دو برادربه نامهای پدرو و جیمی، برای مقابله با پسر همسایه که توسط نیرویی شیطانی تسخیر شده است، دست به جنگیری و خارج کردن آن از بدن او میزنند. اما با یک اشتباه، ناخواسته اتفاقاتی رقم میخورد که منجر به قدرت گرفتن این موجود اهریمنی در شهر کوچک آرژانتینی محل سکونتشان میشود. این موجود با تسخیر افراد، آنها را وادار به خودآزاری یا آسیب رساندن به دیگران میکند و به تدریج هرج و مرج بر شهر حاکم میشود. در حالی که عزیزانشان یکی پس از دیگری جان خود را از دست میدهند، برادران به طور ناامیدانه تلاش میکنند تا اشتباه خود را جبران کنند.
دمیان روگنا، کارگردان فیلم، که پیش از این با اثر «هراسزده» خود را به عنوان استعدادی درخشان در ژانر وحشت معرفی کرده بود، با «هنگامی که شر نهفته است» ضربهی دیگری به مخاطب وارد میکند. این فیلم ترسناک مستقل یکی از ترسناکترین، بیرحمانهترین و خشنترین فیلمهای ساخته شده در ژانر وحشت به شمار میرود. شخصیتها در مواجهه با این شر مطلق که از هرج و مرج تغذیه میکند، با صحنههای مرگباری روبرو میشوند که با جلوههای ویژهی فوقالعاده تقویت شدهاند. بدون شک، هنگامی به تاریخچهی ژانر وحشت در دههی 2020 نگاه کنیم نام دمیان روگنا به عنوان یکی از چهرههای برجستهای مطرح خواهد شد که به اندازهی استودیوی A24 در ارتقای سطح فیلمهای ترسناک مستقل نقش داشته است.
7. انسان سگ را گاز میگیرد (Man Bites Dog)
- کارگردان: رمی بلوو، آندره بونزل، بنوآ پولورد
- بازیگران: جکلین پلورده پاپرت، رمی بلوو، آندره بونزل، بنوآ پولورد
- تاریخ اکران: 1992
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 74 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
«انسان سگ را گاز میگیرد» یکی از آن فیلمهای نادر ژانر وحشت است که حس میکنید جلوتر از زمان خودش ساخته شده است. این فیلم ترسناک مستقل که یک اثر شبهمستند و ترسناک محصول سال 1992 است، چند سال پیش از «پروژهی جادوگر بلر» ساخته شده و داستان گروهی مستندساز را روایت میکند که برای پوشش دادن موضوعی ممنوعه دست به انتخابی عجیب میزنند. آنها بن، یک قاتل زنجیرهای خوشمشرب اما به شدت زودجوش را تعقیب میکنند و ماجراهای هولناکی که او با آنها روبرو میشود را ثبت میکنند. هرچند هدف اولیهی گروه فقط مستندسازی جنایتهای اوست، اما به تدریج درگیر شیوهی زندگی هیولایی بن میشوند.
اگر به دنبال کمدی «سیاه» هستید، بعید است چیزی تیرهتر از «انسان سگ را گاز میگیرد» پیدا کنید. این فیلم با وجود لحظات بامزه، به شدت آزار دهنده است و نمونهای عالی از فیلمسازی مستقل به شمار میرود. اکثر اعضای گروه مستندساز هم در نقش شخصیتهای داستان بازی میکنند و هم جزو عوامل پشت صحنهی فیلمبرداری هستند. «انسان سگ را گاز میگیرد» همچنان یکی از معدود فیلمهایی است که برای اکران عمومی درجهی سنی NC-17 (مخاطب زیر ۱۷ سال ممنوع) گرفته و این هشدار مناسبی برای کسانی است که میخواهند این اثر کالت فرانسوی را برای اولین بار تماشا کنند.
6. بازیهای مسخره (Funny Games)
- کارگردان: میشائیل هانکه
- بازیگران: آرنو فریش، اولریش موهه، سوزانه لوتار، استفان کلابزینسکی
- تاریخ اکران: 1997
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 73 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10
خانوادهای سه نفره در سفری به خانهی ویلاییشان، توسط دو مرد جوان خشن که در ابتدا به نظر میرسید همسایگانی بیآزار و مهربان باشند گروگان گرفته میشوند. اما این تمام ماجرا نیست و شرایط زمانی پیچیده میشود که این افراد برای تفریح و خندهی خودشان اعضای خانواده را مجبور به انجام بازیهای سادیستی با یکدیگر میکنند. میشائیل هانکه کارگردان اتریشی سالها بعد تصمیم به بازسازی اثر منزجر کنندهی خودش گرفت و باید گفت که هر دو نسخهی 1997 و 2007 فیلم «بازیهای خندهدار» در نشان دادن شوک و وحشت ناشی از حملهی خشونتآمیز به حریم خصوصی کاملا موفق بودند.
«بازیهای خندهدار» اثر اورجینال میشائیل هانکه، فیلمی بیرحمانه است که تماشای آن باعث میشود در خانهی خودتان احساس ناراحتی و ناامنی کنید. مزاحمان این خانواده را فقط به این خاطر که میتوانند و صرفا به این دلیل که میخواهند عذاب میدهند. اعضای خانواده مجبور به انجام اعمال وحشتناکی علیه یکدیگر و تحقیر خودشان میشوند. این فیلم با طرح پرسشهایی دربارهی تمایل ذاتی انسانها به کمک به همنوع، مخاطب را به تفکر وامیدارد و حس ناراحتی عمیقی را در او ایجاد میکند. «بازیهای خندهدار» دارای پایانی غیرمنتظره است که تماشاگر را غافلگیر میکند و باعث میشود تا او دربارهی کل چیزی که تماشا کرده به شک و تردید بیفتد.
5. شب مردگان زنده (Night of Living Deaf)
- کارگردان: جورج ای. رومرو
- بازیگران: دوین جونز، جودیت اودی، کارل هاردمن، تونی تاد
- تاریخ اکران: 1968
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 95 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.8 از 10
کاملا درست است، فیلم ماندگار «شب مردگان زنده» محصولی کاملا مستقل به شمار میرود. با توجه به اینکه این فیلم تاثیری اساسی در شکلگیری یک زیرژانر کامل در سینمای وحشت را داشته جای تعجب ندارد که در این فهرست قرار بگیرد. حماسهی ترسناک جورج ای. رومرو، داستان گروهی از بازماندگان را در بحبوبهی ظهور زامبیها در مزرعهای دورافتاده در پنسیلوانیا به تصویر میکشد که تنشهای فزایندهی داخلی و خارجی، بقای آنها را به خطر انداخته است.
«شب مردگان زنده» با استفاده از بازیگران گمنام و تکنیکهای فیلمبرداری چریکی، جایگاه خود را به عنوان یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای ترسناک تاریخ سینما تثبیت کرده است. این فیلم علاوه بر راهاندازی فرنچایز اختصاصی خود رومرو با عنوان «مردگان زنده»، با تفسیرهای اجتماعی ناخواسته و نمایش صریح صحنههای پر از خون، فرصت ساخت تعداد زیادی از فرنچایزهای دیگر ژانر وحشت در دهههای بعد را فراهم کرد. بدون شک، در دسترس بودن این فیلم به ماندگاری میراث آن کمک شایانی کرده است، چرا که «شب مردگان زنده» بلافاصله پس از انتشار در سال 1968 به طور ناخواسته وارد مالکیت عمومی شد و این اتفاق فرصت تماشای نامحدودی را برای تمام اقشار جامعه فراهم کرد.
4. کشتار با اره برقی در تگزاس (The Texas Chainsaw Massacre)
- کارگردان: توبی هوپر
- بازیگران: مرلین برنز، گونار هانسن، ادوین نیل، تری مکمین
- تاریخ اکران: 1974
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 89 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
تمرینی در هرج و مرج سینمایی با یکی از ناخوشایندترین و وحشتناکترین جلوههای بصری که تاثیرش هنوز هم پابرجاست. ایدهای که «کشتار با اره برقی در تگزاس» بر اساس آن شکل گرفته به طرز فریبندهای ساده است؛ یک پیچ اشتباه در جاده، گروهی از گردشگران را به طور ناخواسته رو در روی یک خانوادهی آدمخوار قرار میدهد. آنچه در ادامه رخ میدهد، یکی از کابوسوارترین و بیرحمانهترین مبارزات انسانها برای بقاست که تاکنون روی پردهی بزرگ سینما نقش بسته است.
شاهکار ماندگار توبی هوپر، تاثیر به سزایی بر ژانر وحشت، به ویژه زیرژانر اسلشر، داشته است. باور کردنی نیست که فیلمی با این حد از تاثیرگذاری بر کلیت یک ژانر، زمانی تنها یک محصول کوچک مستقل بود که در ناکجاآبادی وسط تگزاس فیلمبرداری میشده است. موفقیت بینظیر «کشتار با اره برقی در تگزاس» الهامبخش ساخت بازسازیهای متعدد و یک دنباله از روی آن شد که تاثیر هیچکدام از آنها به لحاظ فرهنگی به پای اثر اصلی نمیرسد. این فیلم به همراه «کریسمس سیاه» که در همان سال اکران شد، تب فیلمهای اسلشر دههی 80 را آغاز و جایگاه خود را در این ژانر برای همیشه تثبیت کرد. فیلمی آزار دهنده و بیرحمانه که فیلمبرداری زیبای آن همچنان تماشاگران را تحت تاثیر قرار میدهد.
3. کله پاککن (Eraserhead)
- کارگردان: دیوید لینچ
- بازیگران: جک نانس، شارلوت استوارت، جودیت رابرتز، جک فیسک
- تاریخ اکران: 1977
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 89 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10
«کله پاککن» اولین تجربه کارگردانی فیلم بلند دیوید لینچ، بیگمان از نظر ظاهری، ترسناکترین اثر او به شمار میرود. این فیلم که اولین بار در سال 1977 اکران شد، جک نانس را در نقش هنری اسپنسر، در دنیایی صنعتی و سورئال به تصویر میکشد. زندگی هنری پس از برخورد اتفاقی با زنی به نام مری که «فرزندی» را برای او به ارمغان میآورد، تحت تاثیر عمیق استرس پدر بودن به طور کامل دگرگون میشود.
لینچ با فیلمبرداری سیاه و سفید اثر، فضایی آزار دهنده با صحنههای عجیب و غریب، صداگذاری تاثیرگذار و تکیهی فراوان بر تصاویر قابل تفسیر، خلق کرده است که تماشای آن هنوز هم به شدت تاثیرگذار است. با وجود محدودیتهای مالی و تاخیرهای متعدد در روند تولید، این فیلم از آن زمان به اثری کلاسیک و کالت برای طرفداران ژانر وحشت در سراسر جهان تبدیل شده است. چهرهی وحشتناک فرزند هنری همچنان به همان اندازهی اولین باری که بر پردهی نقرهای نقش بست، ترسناک است و حتی چند دهه پس از اکران اولیهی «کله پاککن» در سانس نیمههای شب سینما، برخی هنوز هم به این تصویر هولناک ادای احترام میکنند.
2. هالووین (Halloween)
- کارگردان: جان کارپنتر
- بازیگران: جیمی لی کرتیس، دونالد پلزنس، نانسی کیز، نیک کسل
- تاریخ اکران: 1978
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 96 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10
بحث دربارهی فیلمهای ترسناک مستقل بدون در نظر گرفتن «هالووین» ساختهی جان کارپنتر کامل نمیشود. فیلمی که با وجود شروع بهعنوان اثری مستقل، الهامبخش دنبالهها، بازآفرینیها و نسخههای بازسازیشدهی بیشماری شد و همچنین سکوی پرتاب جیمی لی کرتیس در سینما به شمار میرود. «هالووین» نه تنها به عنوان یکی از برترین فیلمهای اسلشر تاریخ سینما شناخته میشود، بلکه بیشک نمادینترین شخصیت شرور این زیرژانر را نیز خلق کرده است.
درست مانند «کشتار با اره برقی در تگزاس»، «هالووین» شور و شوقی را که پیرامون فیلمهای اسلشر در دههی 80 به وجود آمده بود را تداوم بخشید و الهامبخش تمامی فیلمهای بعدی این زیرشاخه شد. لوری استرود اغلب به عنوان یکی از بهترین «آخرین دختر»های (Final Girl – قهرمان زنی که موفق می شود در برابر همهی تهدیدها زنده بماند و هیولای فیلم را شکست دهد) تاریخ وحشت شناخته میشود؛ البته اگر بهترین نباشد. موسیقی متن فیلم به تنهایی برای 45 سال مخاطبان را تحت تاثیر قرار داده است و به جرات میتوان گفت که هیچ تم موسیقی ترسناک دیگری به این اندازه خوفناک و عجیب نیست. میراث «هالووین» همچنان تا به امروز ادامه دارد، با فرنچایزی که هنوز به فعالیت خود ادامه میدهد و قاتلهای نقابدار متعدد در این ژانر که اغلب به این فیلم ادای احترام میکنند.
1. مردهی شریر (The Evil Dead)
- کارگردان: سم ریمی
- بازیگران: بروس کمبل، الن سندوایس، بتسی بیکر، تریسا تیلی
- تاریخ اکران: 1981
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 86 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
تقریبا غیرممکن است که به یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای ترسناک مستقل و کمهزینهی تاریخ در این فهرست اشاره نکنیم. «مردهی شریر» سم ریمی با بودجهای ناچیز در جنگلهای تنسی و تنها با 13 نفر عوامل فیلمبرداری شد. عجیب است نه؟ با این حال، این اثر جایگاه خود را به طور جداییناپذیری در ژانر وحشت تثبیت کرده و طیف وسیعی از هواداران پرشور و وفادار را به خود جلب نموده است.
زوایای کج کنندهی دید (Dutch angles) گیج کننده و حرکات سریع دوربین در جنگل که از ابتکارات ریمی هستند، به امضای مجموعه فیلمهای «مردهی شریر» تبدیل شدهاند. همچنین این فیلم نمونهی بارز داستانهای کلبهای در جنگل است. ترکیب خون و خونریزی چندشآور با شوخطبعی مسخره، الگویی را برای تمام فیلمهای کمدی- وحشت بعدی ایجاد کرده است. با گذشت بیش از 40 سال، این فیلم یک فرنچایز ماندگار را به وجود آورده که هنوز هم در حال گسترش است و تازهترین نسخهی آن با عنوان «مردهی شریر: طلوع» اکران شده است. هر فیلم از این مجموعه، مبنای کلی باز کردن کتاب مردگان و رها شدن دیوهای انگلی را که در فیلم اول پایهریزی شده بود حفظ کرده و روایت منحصربهفرد خود را به داستان اضافه میکند.
منبع: movieweb