نقد انیمیشن موانا 2 : چشم‌نواز اما بی‌ سر و ته

خبر ساخت قسمت دوم انیمیشن موانا (Moana) برای طرفداران قسمت اول و ماجراجویی‌های دریایی دختری شجاع و همراهان عجیب و غریبش بسیار خوشحال‌کننده بود. تصور یک ساعت و نیم دیگر نشستن و تماشای تصاویر مسحورکننده‌ی اقیانوس و گوش دادن به موسیقی‌هایی که تا مدت‌ها در ذهن مخاطب تکرار می‌شد و ریتمش سر زبان بود دل هر طرفدار انیمیشنی را می‌برد. اما آیا قسمت دوم موفق شد نظر طرفدارانش را جلب کند؟ در ادامه با نقد انیمیشن موانا 2 همراه باشید تا جزییات بیشتری را زیر ذره‌بین بگیریم.

قسمت اول انیمیشن موانا ترانه‌ها و قطعات موسیقی جذابی داشت که حتی اگر بچه‌ای دور و برتان نبود و خودتان هم سنی را پشت سر گذاشته باشید باز هم بارها برای شنیدنش اشتیاق به خرج می‌دادید. مثلا ترانه «چقدر دور می‌شوم» (How Far I’ll Go) هر شنونده‌ای را به وجد می‌آورد یا ترانه «قابلی نداشت» (You’re Welcome) هنوز هم با ریتم جالبش در سرمان تکرار می‌شود.

توجه: در نقد انیمیشن موانا 2 قسمتی از داستان فاش می‌شود.

نقد انیمیشن موانا 2

صدای دواین جانسون و رپ‌خوانی‌اش را با حرکات جذاب مائویی ترکیب کنید تا در نهایت به سرخوشانه‌ترین قسمت‌های یک انیمیشن ماجراجویانه برسید. در مقایسه هیچ موسیقی یا ترانه قابل قیاسی در موانا 2 وجود ندارد. دریغ از یک ملودی کوچک که بعد از تمام شدن فیلم به دنبالش بگردیم یا ریتمش را با خود زمزمه کنیم.

تماشای موانا 2 مثل این بود که همان قسمت اول را بدون زیرنویس، بدون دوبله، بدون هیچ زمینه‌ای از دانش انگلیسی و به زبانی کاملا غریبه تماشا کنیم؛ همینقدر گنگ و نامفهوم. موانا 2 قرار بود به صورت سریالی منتشر شود و این موضوع می‌تواند توجیهی برای این برداشت باشد.

انیمیشن بیشتر از اینکه یک فیلم تمام و کمال به نظر برسد، شبیه مجموعه‌ای از سکانس‌های جسته و گریخته با شخصیت‌ها و ایده‌های بدون سرنخی بود که مابینشان جای قطعات قابل توضیح زیادی خالی به نظر می‌رسید. مثلا پیدا شدن سر و کله شخصیت‌هایی که معلوم نبود از چه سرزمینی آمده‌اند و ترانه‌هایی که مشخصا بعد از تبدیل شدن سریال به فیلم به داستان اضافه شدند تا جای خالی و کم و کسری‌های آن را جبران کنند.

صبر کنید، نقد موانا 2 قرار نیست تماما منفی باشد. برخلاف بسیاری از دنباله‌های دیزنی، موانا 2 از لحاظ بصری خیره‌کننده است. به خصوص انیمیشن آب به شکل خارق‌العاده‌ای واقع‌گرایانه است. از طرفی هم تصاویر درخشان و روشن حتی بدقلق‌ترین تماشاگران را هم به نشستن پای آن تشویق می‌کند. علاوه بر این‌ها تماشای نارگیل‌های قاتل هم تجربه‌ی بامزه‌ای بود و موجودات دریایی هم بهترین عملکرد را از لحاظ جلوه‌های بصری داشتند.

اما فیلم به‌عنوان یک داستان منسجم خیلی چیزها کم داشت. نه فقط از لحاظ شخصیت‌پردازی موجوداتی مثل موا (خوک بزرگ‌تری که همراه بقیه به دریا می‌رود) که به نظر می‌رسد قدرت درک و تکلم ندارد اما به همه‌ی شوخی‌های مائویی درباره گوشت خوک و غذا واکنش نشان می‌دهد. بلکه به این خاطر که فیلمنامه هیچ انسجامی ندارد و از هر طرف به گوشه‌ای کشیده می‌شود.

در فیلم می‌بینیم که موانا باید از سرزمین خودش دور شود و به همراه دستیاران ناشی‌اش به دنبال آدم‌هایی بگردد که دلیلش مشخص نیست. از طرفی هم باید به دنبال جزیره‌ای نفرین‌شده بگردند که باز هم دلیلش مشخص نیست. از طرف دیگر مائویی نیمه‌خدا باید در یک غار تاریک با زن خفاشی مبارزه کند و مدام این جمله را تکرار می‌کند که «اگه موانا اینجا بیاد میمیره» که چه بشود؟ باز هم دلیلش واضح نیست.

کارهایی که هرکدام از شخصیت‌ها انجام می‌دهند بی‌معنی به نظر می‌رسد و شخصیت‌ها هیچ‌کدامشان به درستی شکل نمی‌گیرند. تنها این مساله واضح است که موانا قرار است یکی دیگر از قهرمانان زن انیمیشن‌های دیزنی باشد که خب ما در قسمت اول به این باور رسیدیم و تاکیدش در قسمت دوم دیگر ضرورتی نداشت. اگر خلاصه‌ای از فیلمنامه و پی‌رنگ اصلی داستان را بخوانید، هیچ سرنخی از آن در عمل پیدا نخواهید کرد و در نهایت با مجموعه‌ای از سوالات بی‌پایان و حس گنگی فیلم را به پایان خواهید رساند.

حتی یک شرور هم در داستان وجود دارد که به جز سایه‌ای در میان ابرها و تیتراژ پایانی اثری از او نمی‌بینیم که آن هم تنها به این خاطر پدیدار می‌شود که نوید قسمت سومی از این انیمیشن را بدهد در حالی که قسمت دوم اصلا به خوبی شکل نگرفته است. حتی منفی یا مثبت بودن زن خفاشی و از کجا پیدا شدندش هم بدون توضیح باقی می‌ماند.

نکته‌ی جالب که نباید از آن در نقد انیمیشن موانا 2 چشم‌پوشی کرد این است که این فیلم در هفته اول اکران بیش از 350 میلیون دلار فروخت و یک رکورد به نام خود ثبت کرد. شاید طرفداران این انیمیشن به دنبال کیفیت نیستند. شاید هم دیزنی تنها به این خاطر موانا 2 را ساخت که مطمئن بود خانواده‌ها برای قسمت دوم یک انیمیشن محبوب (که هرچه می‌خواهد باشد) بچه‌هایشان را به سینما خواهند برد.

اما اگر شما که در حال خواندن نقد انیمیشن موانا 2 و به امید یک دنباله‌ی خوش‌ساخت به خوبی قسمت اول هستید و به کیفیت و وفاداری سازندگان به انتظارات مخاطب اهمیت می‌دهید، باید بدانید که به جز مجموعه‌ای از تصاویر چشم‌نواز و دیدن دوباره‌ی شخصیت‌های محبوب چیز دیگری نصیبتان نخواهد شد.

نقاط قوت

• جلوه‌های ویژه بصری چشم‌نواز

نقاط ضعف

• فیلم‌نامه نامنسجم
• شخصیت پردازی بد