فیلم‌ها همیشه بهترین میدان نبرد، برای چالش‌های هویتی محسوب می‌شوند. در هر فیلمی که دغدغه اجتماعی دارد، ایجاد بستر شکل‌گیری شخصیت‌ها، بدون نشان دادن هویت ملی و فرهنگی آنها امکان‌پذیر نیست. ازطرفی فیلم‌های مختلف دیدگاه متفاوتی درباره چگونگی شکل‌گیری هویت‌ها دارند. این همان اصلی است که به فیلم‌های پروپاگاندایی هم حیات می‌بخشد. گاهی در سینمای پروپاگاندا هویت ملی یک فرد چنان موردستایش قرار می‌گیرد، که به معیاری برای اخلاقیات تبدیل می‌شود. فیلم‌های تولد یک ملت اثر ساندنس و تک‌تیرانداز آمریکایی با بازی بردلی کوپر بهترین نمونه‌های اینگونه آثار است.
مهاجرت هم یکی از سوژه‌هایی است که دغدغه بحران هویت دارد و می‌تواند بهترین بستر فیلم‌های تبلیغاتی باشد. امروز جهانی شدن بزرگترین علت پدیده رو به رشد مهاجرت به‌حساب می‌آید و تحت‌تاثیر این پدیده طیف وسیعی از فیلم‌ها خلق شده‌است، که مخالف مهاجرت هستند. این فیلم‌ها اغلب درباره آوارگی، تنهایی و بریدن از ریشه‌های هویتی است. تجربه مهاجرت در این فیلم‌ها به‌طور افراطی روندی جانکاهی از تغییرات نشان داده شده‌است، که در آن شخصیت‌پردازی‌ها به‌طور نامربوطی پیچیده است. این جریان اگر فقط برای نشان دادن دشواری مهاجرت نباشد، هیچ نشانی از به تصویر کشیدن لذت‌های این پدیده هم ندارد.
به‌هرحال تعداد کمی فیلم خوش‌ساخت درباره مهاجرت وجود دارد، که این تجربه منحصربهفرد را با جزییات، واقع‌گرایانه و صادقانه به تصویر می‌کشد. در اینجا بهترین این فیلم‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.
9. زندگی و تبدیل شدن به (Live and Become)
سال انتشار: 2005
فیلم زندگی و تبدیل شدن به، یک درام فرانسوی درباره سفر معنوی یک پسر مسیحی اتیوپیایی است، که از قحطی در اسرائیل فرار می‌کند. این فیلم آنقدر بی‌نقص است که نه تنها رنج‌های پسر داستان، بلکه در پایان، آرامش و شادی او را هم توصیف می‌کند. درواقع در این فیلم نشان داده می‌شود که دربرگرفتن دنیاهای متفاوتی که پسر داستان با آن مواجه می‌شود، در عین سختی، چه خوشی‌هایی برایش به دنبال دارد. با وجود پرداختن به چنین مسئله بزرگ اجتماعی، فیلم نگاهی درون‌گرایانه به زندگی از هم گسیخته‌ای دارد، که با شکاف فرهنگی هم دست‌وپنجه نرم می‌کند. کارگردان فیلم زندگی و تبدیل شدن به، نگاهی دقیق به تلاقی نژاد، سیاست و مذهب از طریق مبارزه قهرمان داستان برای بقا دارد.
8. دختر سیاه (Black Girl)
سال انتشار: 1966
دختر سیاه سختی‌های زندگی یک زن سنگالی سیاه‌پوست را که در خلال بحران‌های بعد از استقلال سنگال به فرانسه مهاجرت می‌کند، با جزییات کامل به تصویر می‌کشد. علیرغم اینکه ماجراهای این فیلم پس از استقلال سنگال رخ می‌دهد، استعمار بر زندگی شخصیت‌ها سایه انداخته‌است؛ به گونه‌ای که دیوآنا، شخصیت اصلی، در نقش خود به عنوان یک خدمتکار خانگی مورد بدرفتاری قرار می‌گیرد. کارگردان این فیلم عثمان سمبن، نویسنده و فیلمساز مطرح افریقایی است، که این اثر را هم بسیار استادانه ساخته‌است. دختر سیاه به عنوان اولین فیلم از صحرای جنوبی افریقا در مجامع بین‌المللی شناخته می‌شود و البته دستاورد فرهنگی بزرگی برای این سرزمین به حساب می‌آید.
7. علی: ترس روح را میخورد (Ali: Fear Eats The Soul)
سال انتشار: 1974
در فیلم علی: ترس روح را میخورد، یک کارگر مهاجر مراکشی عاشق یک زن آلمانی خیلی بزرگتر از خودش در آلمان غربی می‌شود. رابطه آنها مخالف هنجارهای اجتماعی است و این دو باید راه خود را در مسیر دوست داشتن یکدیگر آن هم در زمانی که محبت آنها توسط بقیه جامعه مورد تمسخر و سرزنش قرار می‌گیرد، پیدا کنند. فیلم علی: ترس روح را میخورد، به کارگردانی راینر ورنر فاسبیندر توانایی خارق‌العاده‌ای در خلع سلاح مخاطب با طنز نامتعارف و تصویر کردن نکات ظریف رابطه این زوج عجیب دارد. تصویری که فاسبیندر از رابطه علی و امی خلق می‌کند، نشان می‌دهد که عشق در اشکال و قالب‌هایی ظهور می‌یابد که بزرگترین رویاهای انسان را به چالش می‌کشد، اما بازهم ظرفیت انسان برای عشق ورزیدن هیچ محدودیتی ندارد. این فیلم همچنین در فهرست «39 فیلم خارجی که تماشایشان برای یک فیلمساز جوان حیاتی است» به انتخاب مارتین اسکورسیزی قرار دارد.
6. بگیر ببر جنگلی (Un Cuento Chino)
سال انتشار: 2011
در این فیلم داستان یک مرد آرژانتینی بدبین و نیهیلیست به نام روبرتو روایت می‌شود. روبرتو با یک مهاجر چینی مواجه می‌شود که او را تشویق می‌کند تا از تعصباتش گذشته و قلبش را به روی زندگی لذت‌بخشی که می‌تواند داشته‌باشد، باز کند. روبرتو، یک کهنه سرباز خشمگین، با جان که یک مهاجر چینی آواره است، دوست می‌شود. نگرش سبکسرانه و بی‌خیال جان به عنوان پادزهری برای نگاه افسرده روبرتو به زندگی عمل می‌کند. بگیر ببر جنگی داستانی است درباره اینکه چگونه پیوند زدن تفاوت‌های فرهنگی راهی به سوی جهان‌بینی روشنگرانه است. شوخ طبعی و طنز در هسته این داستان چیزی است که آن را از داستان‌های مشابه درباره تفاوت‌های فرهنگی متفاوت می‌کند.
- 10 فیلم کودکانه به مفاهیم عمیق و بالغانه‌ای می‌پردازند
- 8 فیلم و سریال ژانر زندگی‌نامه‌ای که در آینده نزدیک منتشر می‌شوند
5. یک عروسی (A Wedding)
- سال انتشار: 2016
یک عروسی داستان غم‌انگیز زهیرا، یک زن باردار بلژیکی پاکستانی را روایت می‌کند که بین نیازش به آزادی و تعهداتش در قبال خانواده سنتی‌اش سرگردان است. او باید بین ماندن با مرد بلژیکی که واقعاً دوستش دارد یا پذیرفتن ازدواج تعیین‌شده توسط خانواده‌اش و داشتن آنها برای همیشه یکی را انتخاب کند. استفن استرکر این فیلم و قصه زهیرا را براساس زندگی واقعی سادیا شیخ جنایت‌کار و با الهام از تراژدی یونانی کارگردانی کرده‌است. این فیلم در توصیف انگیزه و نیروی محرک شخصیت‌ها عالی عمل می‌کند و دیگر اصلا مهم نیست که چقدر از نظر اخلاقی غیرقابل قبول است. لینا ال العربی به طرز شگفت‌انگیزی نقش نمونه امروزی آنتیگون الهه یونانی را بازی می‌کند و در کنار دیگر بازیگران بااستعدادی که نقش دوست یا دشمن او را بازی می‌کنند، کامل می‌شود. از جذابیت‌های دیگر فیلم همین بس که پایان تراژیک آن تماشاگران را شوکه و مبهوت می‌کند.
4. میناری (Minari)
- سال انتشار: 2021
لی آیزاک چانگ در فیلم میناری داستان نیمه زندگی‌نامه‌ای را درباره یک خانواده مهاجر اهل کره جنوبی کارگردانی می‌کند، که به ایالات متحده مهاجرت می‌کنند. خانواده یی، پس از اقامت در کالیفرنیا، به آرکانزاس نقل مکان می‌کنند تا رویای پدرشان را برای ساختن مزرعه‌ای برای پرورش و فروش محصولات کره‌ای دنبال کنند. استیون ین و یون یو جونگ در دو نقش اصلی، به فیلم میناری زندگی می‌بخشند، به‌گونه‌ای که نادیده گرفتن بازی‌های باورنکردنی‌شان غیرممکن است. ارزش‌های روستایی آمریکایی با ریشه‌های فرهنگی خانواده یی در تضاد است و فیلم با حساسیت و کاملا صادقانه به این تضاد می‌پردازد. به‌علاوه روحیه و انعطاف‌پذیری بازیگران جوان فیلم، باعث کاوش معناداری در روند بسیار منسجم فیلم می‌شود.
3. امریکا (Amreeka)
- سال انتشار: 2009
امریکا فیلمی درباره یک خانواده آمریکایی فلسطینی است، که از فلسطین به حومه شیکاگو نقل‌مکان می‌کنند، جایی که با تمام تعصبات آمریکای پس از 11 سپتامبر روبرو می‌شوند. کودکان در این فیلم به دلیل هویت خود با تبعیض شدید روبرو می‌شوند، اما داستان همه این‌ها را به نرمی به سمتی هدایت می‌کند که قدرت شخصیت‌های داستان را منعکس کند. آنها با وجود رنج بردن از تبعیض، از دیده شدن به عنوان قربانی امتناع می‌ورزند و هر کدامشان می‌خواهند به عنوان شخصیتی با پیچیدگی خاص خود و البته پر از سرزندگی شناخته شوند.
2. نام خانوادگی (The Namesake)
- سال انتشار: 2006
نام خانوادگی داستان دو مهاجر بنگالی را روایت می‌کند که از کلکته به شهر نیویورک منتقل می‌شوند. این فیلم براساس کتابی به همین نام اثر نویسنده مشهور بنگالی جومپا لاهیری ساخته شده‌است. میرا نایر به عنوان کارگردان این اقتباس سینمایی، دشواری‌های غیرمتعارف و منحصربهفرد تربیت کودکی را نشان می‌دهد که قرار است در محیطی رشد کند که با ریشه‌های فرهنگی او دشمنی دارد. با کارگردانی ماهرانه میرا نایر شورش علیه تغییر، جای خود را به احترام همزمان به سنت و نوجویی می‌دهد که تا کنون اثری از آن نبوده‌است. این احترام نه تنها توسط پسر این زوج مهاجر، بلکه در بطن خانواده هم پذیرفته و باعث ثبات آن می‌شود. نام خانوادگی از هر جنبه‌ای با مخاطب صادق است و به بازیگران و نقش‌هایی که بازی می‌کنند، فضای کافی برای نفس کشیدن می‌دهد. در نتیجه، شخصیت‌ها این داستان را در یک راهپیمایی بی‌وقفه به سوی ایجاد هارمونی در یک زندگی که در مکانی با هویت فرهنگی متضاد در جریان است، پیش می‌برند.
1 باشگاه جوی لاک (The Joy Luck Club)
- سال انتشار: 1993
باشگاه جوی لاک اقتباسی از رمانی از ایمی تان، نویسنده مشهور چینی آمریکایی است. این فیلم داستان چهار زن چینی ساکن سانفرانسیسکو را دنبال می‌کند که به طور معمول برای بازی فال ماهجونگ دور هم جمع می‌شوند. این دورهمی‌ها اجتماعی ایجاد می‌کند که به آنها اجازه می‌دهد آزادانه صحبت کنند و در یک فعالیت فرهنگی مشترک را با هم ماجراجویی کنند. تجربیات این مادران با تجربیات دخترانشان در کنار هم قرار می‌گیرد و دیالوگ‌هایی بین نسل‌ها و تجربیات فرهنگی متفاوت ایجاد می‌کند. در این داستان رنج مهاجرت در کنار لذت مهاجرت همزمان به تصویر کشیده شده و حس آرامشی خلق می‌کند که هر کسی را که درباره خلق معنای انسان در جهان کنجکاو است، بهره‌مند می‌کند. آرامشی که ناشی از درد و درمان کنار هم است. جالب است بدانید حدود دو دهه پس از اکران، تهیه کننده فیلم فاش کرده که فیلمنامه‌ها و برنامه‌هایی برای ساخت دنباله باشگاه جوی لاک در هالیوود در جریان است.
منبع: movieweb