10 فرنچایز اکشن پساآخرالزمانی جذاب که باید ببینید

جهان پساآخرالزمانی آکنده از هرج‌ومرج که در آن نشانه‌های یک جامعه‌ی متمدن فروپاشیده و تنها ویرانی و اندکی فضا برای بقا باقی مانده است می‌تواند سرچشمه‌ی نیرومند الهام خلق فیلم‌های اکشن شگفت‌انگیز باشد. بسیاری از فرنچایزهای بزرگ در دل همین آشوب نفس می‌کشند و داستان‌های خود را می‌سازند. با این حال، بعضی از بهترین فیلم‌های این ژانر با روایت‌هایی عجیب و گاه به‌غایت خشن از تاریخ‌های موازی که متاسفانه فرصت چندانی برای کاوش دوباره در جهان تاریکشان باقی نگذاشته‌اند تنها در قالب آثاری تک‌افتاده و بی‌دنباله به جا مانده‌اند.

آخرالزمان‌های سینمایی با عاشقانه‌های خلاقانه و رشد شخصیت در دل ویرانی مثل عشق و هیولاها (Love and Monsters) یا کابوس‌های ماشینی و ربات‌های قاتل در آثاری مانند سخت‌افزار (Hardware) می‌توانند به انفجارهایی از اکشن پرهیجان و تماشایی بدل شوند. چه هیولاها باشند، چه زامبی‌ها و چه ماشین‌های بی‌روح، این فروپاشی‌ها سرچشمه‌ی برخی از ماندگارترین و نفس‌گیرترین فرنچایزهای اکشن تاریخ سینما شده‌اند. در ادامه 10 فرنچایز اکشن پساآخرالزمانی معرفی کردم که تماشایشان را نباید از دست بدهید.

• نقد فیلم ترسناک ۲۸ سال بعد (28 Years Later)

10. مکس دیوانه (Mad Max)

• محصول: 1979 تا کنون
• سازنده: جرج میلر

نخستین تصویری که بعد از شنیدن فرنچایز اکشن پساآخرالزمانی در ذهن بسیاری از تماشاگران نقش می‌بندد، بی‌تردید میراث پنجاه ‌ساله‌ی جورج میلر و مجموعه فیلم‌های مکس دیوانه است. مجموعه‌ای که نه‌تنها شالوده و نشانه‌های تصویری این ژانر را تعریف کرده، بلکه زبانی تازه برای ده‌ها فیلم پس از خود ساخته است. داستان مکس دیوانه در استرالیایی خشن و بایر و سرزمینی جریان دارد که با فروپاشی جامعه، در جنون و نبردهای مرگبار بر فراز جاده‌ها بازآفرینی شده است.

ماشین‌های وصله ‌پینه‌شده و خودروهای هیولایی و مرگبار است که تعقیب ‌و گریزهای مکس دیوانه را می‌سازند. فیلم‌های مکس دیوانه مملو از صحنه‌هایی است که آن را به یکی از بهترین فرنچایزهای اکشن تاریخ بدل کرده است. بدلکاری‌های مرگبار و شخصیت‌های به‌یادماندنی در هر قسمت چهره‌ای تازه به این جهان می‌بخشند و حتی اگر برخی از فیلم‌ها درخشان‌تر از دیگران باشند، هیچ‌کدام از جذابیت منحصربه‌فرد خود خالی نیستند.

9. پیش‌درآمد سیاره‌ی میمون‌ها (The Planet Of The Apes)

• محصول: 2011 تا کنون
• سازنده: روبرت وایت، مت ریوز، وس بال

فیلم سیاره‌ی میمون‌ها و دنباله‌هایش بی‌گمان در رده‌ی آثار پساآخرالزمانی جای می‌گیرند، اما داستان آن‌قدر در دل جامعه‌ی نوپای میمون‌ها پیش رفته که دیگر چندان رنگ و بوی فروپاشی نخستین جهان را در خود ندارد. در مقابل، مجموعه‌ی پیش‌درآمد که با ظهور سیاره‌ی میمون‌ها (Rise of the Planet of the Apes) آغاز شد، به‌مراتب حال ‌و هوایی آخرالزمانی‌تر و روایتی دارد که نشان می‌دهد چگونه آنفولانزای میمونی هم‌زمان انسان‌ها را به زانو درآورد و میمون‌ها را توانمند ساخت.

با هر قسمت، این پیش‌درآمدها بیش از پیش در قلمرو ویرانی فرو می‌روند که انسان و شامپانزه شانه‌به‌شانه در خرابه‌های سبزپوش و فروریخته‌ی تمدنی مدرن پرسه می‌زنند؛ تمدنی که جز نامی از آن در برابر بیماری مرگبار باقی نمانده است. شخصیت‌های پرکشش، جلوه‌های ویژه‌ی خارق‌العاده و درونمایه‌های تراژیک، این فرنچایز را به اثری بدل کرده‌اند که ارزش پیگیری مداوم دارد.

8. 28 روز بعد (The 28 Days)

• محصول: 2002 تا کنون
• سازنده: دنی بویل، جوان کارلوس فرسنادیو

نکته‌ی جالب درباره‌ی فرنچایز اکشن پساآخرالزمانی این است که در آن‌ها فاجعه‌ها لزوما نباید سراسر جهان را دربرگیرند. نمونه‌ی شاخص آن، مجموعه‌ی 28 روز بعد است که با کلاسیک دنی بویل آغاز شد که نه جهان، بلکه بریتانیای کبیر به دست ویروس خشم فروپاشید و انسان‌ها به ماشین‌های بی‌عقل و خون‌ریز بدل شدند.

28 سال بعد و در تازه‌ترین قسمت این مجموعه پیامدهای نزدیک به سه دهه زندگی جداافتاده از تمدن جهانی با جزئیات بیشتری بررسی می‌شود؛ نمایشی از این‌که چگونه جوامع انسانی، حتی در هولناک‌ترین شرایط نیز می‌توانند به بقای خود ادامه دهند. دوربین لرزان و دستی، تعقیب ‌و گریزهایی پر از هراس و تنش را به تصویر می‌کشد؛ صحنه‌هایی که علاوه بر هیولایی شدن انسان‌ها، به خشونت عریان میان خودشان نیز می‌پردازد.

7. فرار از (Escape From)

• محصول: 2013- 2019
• سازنده: مایکل هافستروم، استیون سی میلر، جان هرزفلد

بی‌تردید یکی از تاثیرگذارترین فرنچایزهایی که متاسفانه از سوی بسیاری از طرفداران اکشن نادیده گرفته شده، فرار از است؛ دوگانه‌ای که سزاوار تحسین بسیار بیش‌تری است، چرا که بسیاری از روندهای سینمای اکشن را پایه‌گذاری کرد. این‌بار نیز با یک آخرالزمان محلی روبه‌روییم. در فرار از نیویورک (Escape from New York)، کلان‌شهر غول‌آسا به زندانی آزاد و بی‌قانون بدل می‌شود که رئیس‌جمهور از میان جهنمش باید نجات داده شود.

در دنباله‌ی آن یعنی فرار از لس‌آنجلس (Escape from L.A)، فاجعه‌ای تازه رخ می‌دهد و زمین‌لرزه‌های عظیم لس‌آنجلس را از خاک اصلی جدا می‌کنند و آن را به منطقه‌ای خطرناک و منزوی بدل می‌سازند. رئیس‌جمهور متعصب جدید، این شهر ویران را به تبعیدگاهی برای کسانی بدل می‌کند که از پذیرش دولت تازه‌اش سر باز می‌زنند. صحنه‌های اکشن در کنار لحن تیز و گزنده‌ی هجو سیاسی، این مجموعه را به اثری بدل کرده‌اند که نامی جز نمادین بودن نمی‌توان بر آن نهاد.

• نقد فیلم ترسناک نوسفراتو (Nosferatu) : یک گوتیک تماشایی

6. یک مکان ساکت (A Quiet Place)

• محصول: 2018 تا کنون
• سازنده: برایان وودز، اسکات بک

یک مکان ساکت تازه‌ترین و در عین حال موثرترین فرنچایز اکشن پساآخرالزمانی است که جهانی را به تصویر می‌کشد که زیر چنگال شکارچیان بیگانه و هولناک فرو رفته است. این موجودات، نیرویی فرابشری، سرعتی مرگبار و زرهی به‌غایت مقاوم دارند که آنان را تقریبا شکست‌ناپذیر می‌سازد. با این‌حال نابینایند و تنها از طریق شنوایی فوق‌ حساسشان طعمه‌های خود را می‌یابند.

تماشای چگونگی زیست انسان‌ها در چنین جهانی که در آن حتی نجوا می‌تواند مرگی ناگهانی به همراه داشته باشد خلاقانه و هوشمندانه است. با این‌ همه، این مجموعه به‌خوبی می‌داند چه زمانی باید سکوت را بشکند و اکشن را در اوج هیاهو رقم بزند. این ‌چنین است که فیلم، یکی از حواس بنیادین تماشاگر را علیه خودش به کار می‌گیرد و تجربه‌ای دلهره‌آور می‌آفریند. همه‌ی نشانه‌ها حکایت از آن دارند که این فرنچایز هنوز راهی دراز برای جذب و مسحور کردن مخاطبان در پیش دارد.

5. سرزمین زامبی (The Zombieland)

• محصول: 2009 تا کنون
• سازنده: رت ریس، پاول ورنیک

گرچه آخرالزمان‌ها اغلب در سینما با چهره‌ای جدی و هولناک تصویر می‌شوند، اما دوگانه‌ی سرزمین زامبی روی دیگر سکه را نشان می‌دهد؛ سویه‌ای ابزورد، بی‌پروا و طنزآلود از کشتار زامبی‌محور. جالب آن‌که عنوان فیلم اندکی گمراه‌کننده است، چرا که هیولاهای آن در واقع مردگان متحرک نیستند، بلکه انسان‌های زنده‌ای‌ هستند آلوده به نوعی جنون که آنان را به موجوداتی سیری‌ناپذیر و درنده بدل ساخته است.

دو فیلم سرزمین زامبی راهی‌اند برای تجربه‌ی نیابتی لذت ویرانی و فرصتی برای تماشای شادمانی رهاشده‌ای که می‌تواند در دل فروپاشی تمدن رخنه کند، آن‌گاه که جهان به زمین ‌بازی خشونتی افسارگسیخته بدل می‌شود. با تدوینی خلاقانه، شوخی‌های سیاهِ مرگ‌اندیش و لحظاتی به‌یادماندنی، این مجموعه یک فرنچایز اکشن پساآخرالزمانی منحصربه‌فرد و تماشایی به شمار می‌رود.

4. ماتریکس (The Matrix)

• محصول: 1999 تا کنون
• سازنده: واچوفسکی‌ها

ماتریکس از اثرگذارترین فیلم‌های اکشن تاریخ است و چه آسان می‌توان فراموش کرد که این شاهکار، بی‌تردید در ردیف آثار پساآخرالزمانی جای می‌گیرد. داستان در آینده‌ای دور رخ می‌دهد که ماشین‌های پیشرفته به خودآگاهی رسیده‌اند و انسان‌ها را در زندانی دیجیتال و فریبنده گرفتار کرده‌اند.

تنها معدودی می‌توانند پرده‌ی توهم را بدَرند و به جهان واقعی و ویران قدم بگذارند که در آن شورشیان با اربابان آهنی خود به نبردی بی‌امان برمی‌خیزند. درست است که کیفیت فیلم‌های این مجموعه فراز و فرودهای آشکاری دارد، اما نمی‌توان نقش انکارناپذیر آن‌ها را در دگرگون ساختن شیوه‌های طراحی مبارزه و برانگیختن پرسش‌های فلسفی ژرف نادیده گرفت. نگاهی گذرا به آسمان سوخته و تیره‌ی جهان واقعی کافی است تا دریابیم این مجموعه تا چه اندازه آغشته به آخرالزمان است.

3. نابودگر (Terminator)

• محصول: 1984- 2019
• سازنده: جیمز کامرون، گیل آن هرد

ترمیناتور فرنچایز اکشن پساآخرالزمانی دیگری است که این‌بار در آن ماشین‌های خودآگاه ظهور می‌کنند. اگرچه بخش عمده‌ی داستان قبل از هولوکاست هسته‌ای رخ می‌دهد که تقریبا بشریت را نابود می‌کند، تمام روایت حول و حوش همین فاجعه می‌چرخد. پس از ظهور اسکای‌نت، انسان‌ها در حملات هسته‌ای تقریبا از کره‌ی زمین محو می‌شوند و تنها گروهی پراکنده از مقاومت برای نبرد با ترمیناتورهای سایبری باقی می‌مانند. همانند ماتریکس، فیلم‌های ترمیناتور فراز و فرودهای زیادی دارند، اما بهترین آن‌ها به اوج ژانر اکشن دست یافته‌اند. از ربات‌های قاتل مسلح تا کاربردهای گیج‌کننده سفر در زمان، این مجموعه به حق جایگاهی اساسی در سینمای اکشن پیدا کرده است.

2. کلاورفیلد (Cloverfield)

• محصول: 2008- 2018
• سازنده: جی جی آبرامز، درو گدارد

حتی اگر فیلم‌های کلاورفیلد در بهترین حالت تنها به‌طور آزادانه با هم مرتبط باشند، باز هم نگاهی جذاب به آخرالزمانی مبتنی بر هیولا ارائه می‌دهند که ارزش چند روز غرق شدن در آن را دارد. همه چیز با فیلم نخست کلاورفیلد آغاز شد که یک کایجو عظیم از فضایی ترسناک و نزدیک به زمین، نیویورک را ویران می‌کند.

در حالی که آخرالزمان فرضی که شخصیت اصلی فیلم اکشن پساآخرالزمانی شماره 10 خیابان کلاورفیلد (10 Cloverfield Lane) را در یک پناهگاه با دیوانه‌ای محبوس نگه می‌دارد، ابتدا به‌نظر می‌رسد فریبی بیش نیست، اما پایان شوکه‌کننده ثابت می‌کند که موجودات بیگانه دست‌کم یکی دیگر از خطوط زمانی کلاورفیلد را نیز تحت حمله قرار داده‌اند. حتی اگر روایت کمی گیج‌کننده باشد، این فیلم‌ها تصویری فوق‌العاده از دنیایی ارائه می‌دهند که تحت نفوذ بیگانگان در حال فروپاشی است.

• 10 فیلم ترسناک شبیه بابادوک که باید ببینید

1. شب مردگان زنده (The Night Of The Living Dead)

• محصول: 1968 تا کنون
• سازنده: جورج ای رومرو، برد اندرسون

در دنیای فیلم و سریال، آخرالزمان‌های زامبی بی‌شمار دیده‌ایم، اما تمام آن‌ها مدیون فرنچایز جورج ای رومرو هستند که با شب مردگان زنده آغاز شد. فیلم نخست پدیده‌ای عجیب را معرفی می‌کند که اجساد انسان‌ها از قبر برمی‌خیزند و با حرکتی مرموز به سمت زندگان هجوم می‌آورند تا آن‌ها را نیز به زامبی بدل کنند.

در فیلم‌های بعدی مشخص می‌شود که این اتفاق تنها یک حادثه‌ی منفرد نبوده است و جهانی کامل در هرج‌ومرج فرو می‌رود، زیرا هر انسانی که می‌میرد دوباره به‌صورت زامبی زنده می‌شود و با گذر زمان حتی به موجوداتی باهوش و زیرک بدل می‌شوند. با صحنه‌هایی دلخراش و خونین اما در عین حال شگفت‌انگیز و جذاب، فیلم‌های زامبی اورجینال جورج ای رومرو نه تنها در ژانر وحشت، بلکه به‌عنوان آثار اکشن نیز شاهکارند.

منبع: screenrant