نقد فیلم اکشن حسابدار ۲ (The Accountant 2)
بازگشت حسابدار مسلح
کریستین وولف، حسابدار اوتیستیک و نابغه که تمام کارهای گنگسترها و گروه‌های مافیایی سراسر دنیا را راست و ریست می‌کند، پس از گذشت بیش از یک دهه دوباره به صحنه بازگشته است. فیلم حسابدار ۲ (TheAccountant 2)، به کارگردانی گاوین اوکانر و با بازی بن افلک، نه تنها به سراغ ادامه داستان کریستین وولف می‌رود، بلکه سعی می‌کند لایه‌های بیشتری از درونیات او را آشکار کند. اما آیا این دنباله توانسته راه قسمت اول را با همان انسجام و پیچیدگی طی کند؟ یا در دام کلیشه‌های رایج افتاده است؟
| مشخصات فیلم حسابدار ۲ | |
| کارگردان | گوین اوکانر |
| نویسنده | بیل دوبوک |
| بازیگران | بن افلک، جان برنتال، سینتیا دای-رابینسون، جی. کی. سیمونز |
| تاریخ انتشار | ۲۰۲۵ |
فراتر از حساب و کتاب
قسمت دوم با زبانی تلخ‌تر و تیره‌تر، کریستین وولف را در میانه یک بحران جدید قرار می‌دهد. برخلاف قسمت اول که مخاطب را با کشف تدریجی رازهای شخصیت اصلی همراه می‌کرد، این بار فیلم از ابتدا ما را به دنیای تیره و پرتنش قهرمان خود پرتاب می‌کند. ماموریت جدید وولف، پیچیده‌تر از قبل است، و با گره‌های اخلاقی بیشتری همراه است؛ یک نکته مثبتی که «حسابدار ۲» با خود دارد این است که دنباله قسمت اول است، و به همین دلیل مخاطبان (مخصوصا طرفداران قسمت اول)، کاملا با شخصیت اصلی داستان آشنا هستند. به همین دلیل فیلم دیگر نیازی نمی‌بیند که با یک مقدمه طولانی شروع کند، به یک‌باره وارد داستان میشود.
«حسابدار ۲» تقریبا با همان ساختار قسمت اول پیش می‌رود. تلاش برای خلق یک ضدقهرمان متمایز که مرام‌های اخلاقی خود را دارد. و لابه‌لای چنین داستانی، با مجموعه‌ای از صحنه‌های اکشن و زد و خورد تماشایی مواجه می‌شویم. «حسابدار ۲» تقریبا چیزی از قسمت اول خود کم ندارد. عجیب است چنین ضدقهرمان وسواسی و دوست داشتنی، این‌قدر دیر مورد توجه قرار گرفت و دنباله داستان آن، بعد از حدود یک دهه عرضه شد.
مردی تنها در میان سایه‌ها
بدون تردید، درست مانند قسمت اول، موفقیت قسمت دوم هم بر شانه‌های بن افلک استوار است. او در «حسابدار ۲» بار دیگر نشان می‌دهد که یکی از معدود بازیگران جریان اصلی هالیوود است که می‌تواند شخصیت‌هایی را بازی کند که در مرز میان انسان و ماشین، منطق و عاطفه، خشونت و ترحم ایستاده‌اند. افلک بدون نیاز به دیالوگ‌های زیاد، با نگاه و زبان بدنش، یک شخصیت درون‌گرا، منزوی و مضطرب را به شکلی فوق‌العاده به نمایش می‌گذارد.
گرچه شخصیت کریستین وولف همچنان جذاب است، اما فیلم در پرداخت سایر شخصیت‌ها به عمق قسمت اول نمی‌رسد. شخصیت مدینا (با بازی سینتیا آدای-رابینسون) که در قسمت اول هم حضور قابل توجهی داشت، این بار نقش کم‌رمق‌تری دارد. همچنین شخصیت‌های جدید فیلم، از جمله دشمن اصلی داستان، به اندازه کافی پیچیده یا فراموش‌نشدنی نیستند. برخلاف قسمت اول که با حضور شخصیت جان برنثال تقابل معناداری بین این دو برادر ایجاد می‌شد، این بار دشمن اصلی فیلم بیشتر از این‌که عنصری جدی در شکل‌گیری درام داستان باشد، تنها بهانه‌ای برای پیشبرد داستان است.
یکی از نکات قابل تأمل در «حسابدار ۲»، ادامه همان درون‌مایه‌ای است که قسمت اول با هوشمندی به آن پرداخته بود: ایده نظم در دل بی‌نظمی. کریستین وولف به دلیل ابتلا به اختلال اوتیسم، نه تنها درک متفاوتی از جهان دارد، بلکه از دل همین تفاوت، قدرت و معنا استخراج می‌کند. او نماد مردی است که از نقص خود به عنوان سلاح استفاده می‌کند و در جهانی آشفته، ساختار می‌سازد. این تقابل میان نظم ذهنی و بی‌نظمی اخلاقی، در قسمت دوم نیز حضوری محسوس دارد. اما این بار، فیلم گاهی بیش از حد تلاش می‌کند تا این مضامین را توضیح دهد، و از آن لحن سرد و گزیده‌گوی قسمت اول فاصله می‌گیرد.
اکشن با دقت معماری‌شده
فیلم در صحنه‌های اکشن همچنان چشمگیر و خلاقانه عمل می‌کند. اکشن «حسابدار ۲» ترکیبی از اکشن فیلم‌های جنگی و مبارزه‌های تن به تن است. کریستین وولف در زندگی دقیق و انزواطلبانه خود، حتی به بقا هم فکر کرده است و انواع روش‌های دفاع از خود و مبارزه را بلد است. فیلم، صحنه مبارزه پایانی فیلم واقعا تماشایی است، و کارگردانی گاوین اوکانر که سابقه‌اش در فیلم‌هایی مانند «مبارز» (Warrior) نشان می‌دهد چقدر به بافت شخصیت‌محور یک فیلم اکشن اهمیت می‌دهد، اینجا نیز تداوم یافته است.
با این حال، در مقایسه با قسمت اول، در صحنه‌های درگیری و تعقیب «حسابدار ۲» خلاقیت کمتری دیده میشود. شاید بتوان گفت که فیلم در بازآفرینی هیجان و تازگی اکشن‌های قسمت اول ناتوان مانده است. آن ضرباهنگ سرد و ناب که برخورد شخصیت وولف با جهان بیرون را مهار می‌کرد، این بار کمی تکراری جلوه می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت که «حسابدار ۲» در تلاش برای رسیدن به خلاقیت و نوآوری که «حسابدار ۱» عرضه می‌کرد، در تمام جنبه‌ها کم می‌آورد. تنها می‌تواند یک دنباله موفق برای آن همه خلاقیت و ایده‌های بکر باشد.
مقایسه با قسمت اول؛ بازگشت یا تکرار؟
قسمت اول «حسابدار» در سال 2016 یکی از آن فیلم‌هایی بود که در سکوت اکران شد، اما به مرور طرفداران وفاداری پیدا کرد. دلیل این موفقیت صرفا اکشن یا هیجان آن نبود، بلکه نوعی نگاه متفاوت به فرآیند قهرمان‌سازی بود. قهرمان آن فیلم، فردی منزوی، حساب‌گر، بی‌احساس اما عمیقا انسانی بود. فیلم به جای تأکید بر شور و شعار، در دل یک روایت مرموز و اقتصادمحور، شخصیت‌پردازی می‌کرد.
در مقایسه، قسمت دوم تلاش می‌کند همان فرمول را تکرار کند، اما در برخی بخش‌ها به تکرار صرف تبدیل میشود. به نظر می‌رسد فیلم‌نامه بیش از آنکه قدمی به جلو بردارد، درگیر بازسازی موفقیت‌های گذشته است. این دنباله اگرچه قابل احترام است، اما به شکل قابل توجهی بر دوش بنیان‌های قسمت اول استوار است.
«حسابدار ۲» با زبانی تلخ‌تر و تیره‌تر، کریستین وولف را در میانه یک بحران جدید قرار می‌دهد. برخلاف قسمت اول که مخاطب را با کشف تدریجی رازهای شخصیت اصلی همراه می‌کرد، این بار فیلم از ابتدا ما را به دنیای تیره و پرتنش قهرمان خود پرتاب می‌کند.
«حسابدار ۲» یکی از معدود دنباله‌هایی است که برخلاف روند رایج تولید انبوه، با فاصله‌ای هشت‌ساله ساخته شده است. این فاصله به فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان اجازه داده که شخصیت و فضای فیلم را با حوصله توسعه دهند. همچنین بازگشت بن افلک به نقش کریستین وولف نشان می‌دهد که این نقش برای او جایگاه خاصی دارد، مخصوصا با در نظر گرفتن این نکته که او در سال‌های اخیر از نقش‌های این‌چنینی فاصله گرفته است. او پیشتر در سال ۲۰۲۰ هم در فیلم «راه بازگشت» (The Way Back)، با کوین اوگانر همکاری موفقیتی داشت.
«حسابدار ۲» شاید نتواند به تمامی، آن خلاقیت و شکوه قسمت اول را دوباره تکرار کند، اما تلاش صادقانه‌ای است برای ادامه دادن یک داستان شخصیت‌محور، آن هم در گونه سینمایی اکشن که به مقوله داستان و شخصیت‌پردازی، کمترین اهمیت را می‌دهد. فیلم اگرچه در لحظاتی از نفس می‌افتد، اما به مدد بازی بن افلک، کارگردانی دقیق اوکانر و تلاش برای حفظ حال‌وهوای خاص قسمت اول، جایگاهی قابل احترام دارد. تماشای این فیلم برای مخاطبانی که از اکشن‌های شلوغ خسته شده‌اند و به دنبال شخصیتی متفاوت در دنیای ضدقهرمان‌ها هستند، همچنان توصیه میشود.
نقاط قوت:
- شخصیت اصلی متمایز و دوست داشتنی
- اکشن تماشایی
- کارگردانی خوب
نقاط ضعف:
- فاقد آن خلاقیت و نوآوری قسمت اول است
