هوش مصنوعی یکی از حوزه‌های تکنولوژی است که توانسته در سال‌های اخیر سروصدای زیادی به پا کند. ما در این مقاله به نقش زنان در این حوزه اشاره خواهیم کرد. در ادامه این مقاله با مایکت همراه باشید.
زنان در نوآوری‌ها و پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه هوش مصنوعی و ایجاد تحول در دنیای تکنولوژی نقش مهمی داشته‌اند. با این که زنان در طول تاریخ چالش‌ها و موانع زیادی را پیش روی خود دیده‌اند، اما توانسته‌اند حالا در زمینه‌های مختلف جایگاه نسبتا مناسبی را به خود اختصاص دهند. اما هنوز هم می‌توان رد پای تبعیض‌های جنسیتی و نگاه‌های سنتی را در حوزه‌های مختلف پیدا کرد. یکی از این موارد مربوط به حوزه AI می‌شود. گزارشات مختلفی طی سال‌های گوناگون منتشر شده که نشان می‌دهند مشارکت زنان در این حوزه نه تنها بیش‌تر نشده، بلکه ظاهرا رو به کاهش گذاشته است. دلایل مختلفی هم در این رابطه مطرح شده که بیش‌تر به همین نگاه کلیشه‌ای به نقش زن در جامعه و تفاوت گذاشتن بین افراد بر اساس جنسیت‌شان مربوط می‌شود.
ما در این مقاله به نقش زنان در حوزه هوش مصنوعی اشاره می‌کنیم و به دلایل کاهش مشارکت‌شان در این زمینه نگاهی می‌اندازیم. پس در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
- ایلان ماسک: به لطف هوش مصنوعی حالا ما در آستانه یک انقلاب بزرگ در حوزه تکنولوژی هستیم
- مدیرعامل انویدیا: هوش مصنوعی تا 5 سال دیگر به سطح انسان‌ها می‌رسد
- هوش مصنوعی تقاضا برای نیروی انسانی در صنعت انرژی را افزایش می‌دهد
شکاف جنسیتی در حوزه هوش مصنوعی
در اواخر سال گذشته میلادی مجله نیویورک تایمز به سراغ حوزه هوش مصنوعی رفت و درباره سروصدای آن در دنیای تکنولوژی مطلبی منتشر کرد. در این مطلب به افراد معروفی نظیر سم آلتمن، ایلان ماسک و لری پیج اشاره شد. این مقاله حسابی مورد توجه قرار گرفت؛ هرچند نه به خاطر محتوایش، بلکه به دلیل عدم اشاره به آن چه که نبودش در مقاله به چشم می‌آمد: زنان.
در مقاله تایمز به نام 12 مرد اشاره شده بود که اکثر آن‌ها رهبرانی در زمینه AI بودند یا نقش مهمی در شرکت‌های حوزه تکنولوژی داشتند. نکته جالب این است که بسیاری از آن‌ها به صورت رسمی در حوزه هوش مصنوعی تحصیل نکرده بودند یا آموزش ندیده بودند.
برخلاف ادعای مجله تایمز، موج هوش مصنوعی با ملاقات ماسک و پیج در عمارتی در خلیج سان فرانسیسکو ایجاد نشد. این جریان به مدت‌ها قبل بازمی‌گردد؛ جایی که دانشگاهیان، قانون‌گذاران، اخلاق‌دانان و علاقمندان بدون سروصدا به شکلی خستگی‌ناپذیر در حال کار برای ایجاد پایه‌های سیستم‌های هوش مصنوعی مولدی بودند که ما امروز شاهدش هستیم.
الین ریچ که یک دانشمند بازنشسته حوزه علوم کامپیوتر است و پیش‌تر مشغول کار در دانشگاه تگزاس در آستین بود در سال 1983 یکی از اولین کتاب‌های مربوط به حوزه AI را منتشر کرد. او بعدها در سال 1988 در یک شرکت سمت مدیریت یک آزمایشگاه هوش مصنوعی را برعهده گرفت. سیتیا دورک هم که یکی از استاید دانشگاه هاروارد بود، چند دهه قبل در زمینه‌های عدالت هوش مصنوعی، حریم خصوصی متفاوت و محاسبات توزیع شده موجی از گفتگوها را به راه انداخت. همچنین سینتیا بریزیل، مهندس رباتیک، استاد دانشگاه MIT و یکی از هم‌بنیان‌گذاران Jibo (یک استارتاپ در حوزه رباتیک)، در اواخر دهه 90 و اوایل دهه 2000 روی توسعه Kismet که یکی از اولین ربات‌های اجتماعی محسوب می‌شود، کار کرده است.
علی‌رغم این که زنان به شکل‌های مختلف در پیشرفت AI نقش داشته‌اند، اما بخش بسیار کمی از نیروی کار در این حوزه را به خود اختصاص داده‌اند. بر اساس یکی از مطالعات دانشگاه استنفورد در سال 2021، فقط 16 درصد از اعضای هیئت علمی متمرکز بر هوش مصنوعی را زنان تشکیل می‌دهند. در یک تحقیق مجزا که همان سال توسط World Economic Forum منتشر شد، نویسندگان به این موضوع اشاره کردند که زنان تنها 26 درصد از موقعیت‌های شغلی مربوط به AI و تجزیه و تحلیل را در اختیار دارند. خبر بد این است که این شکاف جنسیتی در حال افزایش است، نه کاهش.
یک آژانس نوآوری عام المنفعه بریتانیایی به نام Nesta در سال 2019 دست به یک پژوهش زد و به این نتیجه رسید که نسبت مقالات دانشگاهی منتشر شده با حداقل یک نویسنده زن در حوزه هوش مصنوعی از دهه 90 تا به حال بیش‌تر نشده است. با توجه به داده‌های سال 2019، فقط 13.8 درصد از مقالات تحقیقاتی در حوزه AI که در Arxiv.org (مخزن مقالات علمی پیش از چاپ) قرار گرفته‌اند، توسط زنان نوشته شده‌اند (منظور مقالاتی است که فقط توسط نویسنده(های) زن نوشته شده یا محصول همکاری زنان و مردان بوده است). در دهه گذشته حتی شاهد کاهش این آمار هم بوده‌ایم.
دلایل شکاف جنسیتی
دلایل زیادی را برای این شکاف جنسیتی می‌توان مطرح کرد. اما تحقیق Deloitte در رابطه با نقش زنان در حوزه هوش مصنوعی برخی از مهم‌ترین علل این امر را برجسته می‌کند. از جمله این موارد می‌توان به قضاوت شدن از سوی همکاران مرد و تبعیض جنسیتی در حوزه‌ای که مردها خود را در آن مسلط می‌بینند، اشاره کرد.
همه چیز از دانشگاه شروع می‌شود. 78 درصد از زنان در تحقیقات Deloitte اظهار کرده‌اند که در مقطع کارشناسی این شانس به آن‌ها داده نشده که در حوزه هوش مصنوعی یا ماشین لرنینگ کارآموزی کنند. بیش از نیمی (58 درصد) از آن‌ها گفتند که حداقل با یک کارفرما به خاطر برخورد متفاوت با زنان و مردان قطع همکاری کرده‌اند. حتی 73 درصد از زنان گفته‌اند که به خاطر نابرابری دستمزدها و عدم امکان پیشرفت شغلی مجبور شده‌اند فعالیت در صنعت تکنولوژی را کاملا کنار بگذارند. حال عدم فعالیت زنان می‌تواند به حوزه AI آسیب وارد کند.
یافته‌های تحقیقات Nesta نشان می‌دهد که زنان بیش‌تر از مردان در حوزه هوش مصنوعی به پیامدهای اجتماعی، اخلاقی و سیاسی توجه دارند. این نتایج چیز خیلی عجیب نیست، چرا که زنان در جهانی زندگی می‌کنند که به خاطر جنسیت‌شان تحقیر می‌شوند. عموما مردان در بازار موقعیت‌های بهتری دارند و نگاه مارکت به زنان دارای فرزند به نحوی است که آن‌ها مسئول اصلی در انجام وظایف خانه در نظر گرفته می‌شوند و انتظار می‌رود که تعادل مناسبی میان شغل و زندگی شخصی‌شان برقرار کنند.
امیدوار هستید در آینده شاهد تغییراتی در این حوزه باشیم و نقش زنان را پررنگ‌تر ببینیم. نباید فراموش کرد که تغییر یک شبه صورت نمی‌گیرد و هر تحول با قدم‌های کوچک به سرانجام می‌رسد.
این بود صحبت‌هایی درباره نقش زنان در حوزه هوش مصنوعی. نظر شما درباره این موضوع چیست؟ فکر می‌کنید به لطف AI در آینده قرار است چه تحولاتی را در دنیای تکنولوژی شاهد باشیم؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
منبع: TechCrunch