آیا انیمه‌ی سرویس تحویل کیکی استعاره‌ای از افسردگی است؟
فیلم‌های استودیو جیبلی تنها شکلی از انیمه هستند که اکثر مخاطبان این ژانر در مورد تمام آثارش اتفاق نظر دارند. شاید پدر و مادرها دوست نداشته باشند «ناروتو» (Naruto) را تماشا کنند، بعضی‌ها هم «آکیرا» (Akira) را چندان مهم نمی‌دانند، اما همه آثار هایائو میازاکی را ستایش می‌کنند. همان نسلی که با تماشای «شهر اشباح» (Spirited Away) یا سرویس تحویل کیکی (Kiki’s Delivery Service) بزرگ شده است. در حالی که بیشتر فیلم‌های میازاکی زمینه‌ی مشترک و پیام‌های اساسی دارند، «سرویس تحویل کیکی» برای گروهی از جوانانی که تلاش می‌کنند تا وارد دوران بزرگسالی شوند، تحسین‌برانگیزترین است.
در اواسط این فیلم وقتی کیکی قدرتش را از دست می‌دهد و تمام تلاشش را می‌کند تا کنترل امور را مثل قبل به دست بگیرد، دچار افسردگی می‌شود؛ شرایطی که احتمالا همه ما با آن مواجه شده‌ایم. با این حال، همه قادر نیستند مضامین افسردگی نهفته در این فیلم را ببینند. کیکی مراحل رایجی را طی می‌کند که منجر به از دست دادن باور نسبت به خودش می‌شود، اما مراحلی را هم دنبال می‌کند تا خودش را به مسیر درست بازگرداند. برای کسانی که متوجه این مفهوم در فیلم نشدند، شاید لازم باشد دوباره آن را تماشا کنند. «سرویس تحویل کیکی» استعاره‌ای از افسردگی است، اما چگونه؟
- 12 انیمه روانشناسی که باید تماشا کنید
- 6 انیمه تماشایی که اگر «پسر و مرغ ماهی‌خوار» را دوست داشتید باید تماشا کنید
- 2 انیمه محبوب لئوناردو دی‌کاپریو و مارتین اسکورسیزی از استودیو جیبلی
کیکی اشتیاقش را نسبت به خیلی چیزها از دست می‌دهد
آنچه که کیکی در «سرویس تحویل کیکی» از سر می‌گذراند، می‌تواند برای بسیاری از جوانانی که تلاش می‌کنند وارد دنیای کار و زندگی مستقل شوند پیش بیاید. همه چیز از جایی شروع می‌شود که کیکی مشتاقانه خانه و جامعه‌اش را ترک می‌کند تا کار خود را به عنوان یک جادوگر آغاز کند. به گفته او، جادوگران حرفه‌ای به یک سال آموزش در شهر دیگری نیاز دارند. او که برای تصاحب سرنوشت خود هیجان‌زده است، یک هفته زودتر خانه را ترک می‌کند و یک رویداد خانوادگی را در این روند از دست می‌دهد. در طول راه، او با یک جادوگر آشنا می‌شود که کارکشته‌تر و بالغ‌تر است و توانایی منحصربه‌فرد خودش را دارد. از آنجا که کیکی چندان توانمند نیست، شروع به مقایسه خود با جادوگر بزرگ‌تر می‌کند، آن هم قبل از اینکه خود و توانایی‌هایش را بشناسد.
کیکی در شهر جدید سرویس تحویل خود را آغاز می‌کند. در این شهر همه او را عجیب و غریب می‌دانند. با گذشت زمان، او به خوبی کار می‌کند، در خانه‌ی جدیدش مستقر می‌شود و حتی یک دوست جدید پیدا می‌کند. با این حال، او خود را در چالش‌هایی گرفتار می‌کند، وظایف سخت‌تری را برعهده می‌گیرد و احساس می‌کند که نمی‌تواند مشتریانش را راضی کند. وقتی مجبور می‌شود خدمات تحویل خود را به دلیل اینکه نمی‌تواند با جارو پرواز کند به حالت تعلیق درآورد اوضاع بدتر می‌شود. کیکی به دلیل ناتوانی در ادامه انجام کاری که دوست دارد، به رکود می‌افتد، بیمار می‌شود و در رختخواب می‌ماند. رویاهای او به خاطر از دست دادن اشتیاق و ناتوانی در ادامه دادن کم‌رنگ می‌شوند. انگار کاری که بیش از همه چیز به آن علاقه داشت، حالا تنها به یک وظیفه و شغل عادی تبدیل شده است. او همچنین توانایی‌اش را برای برقراری ارتباط با گربه خود جیجی از دست می‌دهد.
کیکی از کارش خسته می‌شود
چیزی که کیکی تجربه می‌کند یک مورد بد فرسودگی شغلی و از دست دادن علاقه و اشتیاق نسبت به چیزهایی است که دوست دارد. به گفته اسموزیس (پلتفرم آموزشی آنلاین در زمینه پزشکی)، این شکل از افسردگی به عنوان آنهدونیا شناخته می‌شود. آنهدونیا نوعی از افسردگی است که می‌تواند باعث شود فرد علاقه خود را به چیزهایی که قبلا دوست داشته و همچنین تعاملات اجتماعی با دوستان از دست بدهد. این همان اتفاقی است که برای کیکی افتاد؛ درست پیش از اینکه توانایی پرواز را از دست بدهد.
از لحظه‌ای که او با جادوگر بزرگ‌تر ملاقات می‌کند، تردید کیکی به خود او را به این سوال وا می‌دارد که آیا او همان جادوگری خواهد شد که همیشه تصورش را می‌کرد. او برای رسیدن به هدفش، بیش از حد خود را تحت فشار می‌گذارد و نیازهای دیگران را در اولویت قرار می‌دهد. اما با گذشت زمان، وظایفی که از او خواسته می‌شود بیشتر می‌شوند و او را مجبور می‌کنند که بیشتر از خودش فداکاری نشان بدهد. در نهایت، هویت او تبدیل به کارش می‌شود. او به زودی خود را کاملا منزوی می‌یابد و دیگر نمی‌تواند جادوگر باشد یا با دوستش جیجی صحبت کند. او دیگر کاملا تنها و بی‌هدف است.
آنچه او از سر می‌گذراند می‌تواند برای جوانانی که زندگی مستقل خود را شروع می‌کنند هم اتفاق بیفتد. گاهی اوقات، افراد مستقیما در رویاهای خود فرو می‌روند و بدون در نظر گرفتن توانایی، هر چه دارند به میدان می‌‌آورند و به سرعت دل‌زده و خسته می‌شوند. کیکی قبل از راه‌اندازی کسب‌وکارش فرصت کمی برای مستقر شدن به خود داد. در حالی که این می‌تواند راه خوبی برای تقویت یک اخلاق کاری خوب باشد، نگرش مشتاقانه او به کسب رضایت از دیگران به زودی باعث از بین رفتن احترام و سلامت روانش شد. فرسودگی شغلی در سال 2019 به یک وضعیت پزشکی رسمی تبدیل شد و به ویژه در جوانانی که شرایط مشابه این جادوگر جوان را تجربه می‌کنند، رایج است. با این حال، با توجه به سلامت روانی، آن‌ها می‌توانند به عقب برگردند و اشتیاق خود را برای زندگی دوباره به دست آورند.
کیکی به عقب برمی‌گردد
کیکی بعد از تعطیلی موقت کسب و کارش، کار زیادی برای انجام دادن نداشت، اما تعطیلات به او فرصت داد تا استرس خود را از بین ببرد و همه چیز را دوباره ارزیابی کند. او در نانوایی کمک کرد، دوباره با تومبو ارتباط برقرار کرد، و حتی از ملاقات با دوستش اورسولا که از شرایطش خبر داشت لذت برد. اورسولا با مقایسه شرایط کیکی با خودش به عنوان یک هنرمند، به او گفت که احساسش طبیعی است و به زودی به جارو باز خواهد گشت. هر چند یک جاروی جدید، چون کیکی آن جاروی قبلی را شکسته بود.
وب‌سایت ذهن سالم (Very Well Mind) پنج قدم را فهرست کرده است که در صورت از دست دادن اشتیاق به انجام کاری باید انجام دهید؛ استراحت، برداشتن گام‌های کوچک به سمت آنچه دوست دارید، برنامه‌ریزی برای آینده، یافتن حامی و فعال ماندن. در مبارزه‌اش، کیکی هر یک از این کارها را انجام می‌دهد تا خودش را از رکود بیرون بکشد، بنابراین او می‌تواند یک بار دیگر به جایی که قبلا بود برسد و جان تومبو را نجات دهد. تنها کاری که او باید انجام می‌داد این بود که این همه تلاش را کنار بگذارد و به یاد بیاورد که چرا دوست داشت جادوگر شود.
از آنجایی که مسائل مربوط به سلامت روان امروزه در جوانان بسیار رایج است، «سرویس تحویل کیکی» نمونه‌ای عالی برای جوانانی است که شروع به کار می‌کنند، چون شخصیتی را نشان می‌دهد که می‌داند احساس فرسودگی و از دست دادن اشتیاق چگونه است. هر چقدر هم که در دنیای واقعی همه چیز بد به نظر برسد، این فیلم به بینندگان یادآوری می‌کند که هر از چند گاهی برای خود وقت بگذارند. حتی پس از سه دهه، فیلم میازاکی یادآوری تلخ این حقیقت است که ما فقط می‌توانیم به همان اندازه‌ای کار کنیم که قادریم از زندگی لذت ببریم.
منبع: movieweb
