همه چیز درباره کالابرگ الکترونیکی و نحوه دریافت آن

در سال‌های اخیر، سیستم‌های حمایت معیشتی دولت‌ها تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین این تغییرات، جایگزینی روش‌های سنتی توزیع یارانه‌ها با راهکارهای مدرن و الکترونیکی بوده است. در ایران، کالابرگ الکترونیکی به‌عنوان یک راهکار جایگزین برای یارانه‌های نقدی مطرح شد تا علاوه بر مدیریت بهتر منابع، کنترل دقیق‌تری بر توزیع کالاهای اساسی داشته باشد. اما این سیستم چگونه کار می‌کند؟ آیا جایگزین یارانه نقدی خواهد شد؟ نحوه استفاده و دریافت کالابرگ الکترونیکی به چه صورت است؟

کالابرگ الکترونیکی در واقع نسخه دیجیتالی همان کوپن‌های کاغذی‌ای است که در دهه‌های گذشته برای توزیع کالاهای اساسی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اما برخلاف روش سنتی، این سیستم به‌صورت هوشمند و از طریق کارت‌های بانکی و سامانه‌های مشخصی مدیریت می‌شود. هدف از این تغییر، جلوگیری از سوءاستفاده، بهینه‌سازی توزیع منابع، و همچنین کاهش فشار اقتصادی بر اقشار کم‌درآمد است. با اجرای این طرح، خانوارهای مشمول می‌توانند سهمیه مشخصی از کالاهای اساسی را با قیمت یارانه‌ای دریافت کنند.

با وجود این‌که دولت و نهادهای اجرایی تأکید کرده‌اند که کالابرگ الکترونیکی مزایای متعددی دارد، اما همچنان ابهامات و سؤالات بسیاری در مورد نحوه عملکرد آن مطرح است. بسیاری از مردم از نحوه دریافت، میزان سهمیه، اعتبار باقی‌مانده و زمان شارژ کالابرگ اطلاعات کافی ندارند. در این مقاله، به‌صورت جامع و مفصل، تمامی ابعاد این سیستم را بررسی کرده و روش‌های دریافت و استفاده از کالابرگ الکترونیکی را توضیح خواهیم داد.

در ادامه، ابتدا به بررسی اهداف و ضرورت اجرای این طرح می‌پردازیم، سپس فرآیند ثبت‌نام و دریافت کالابرگ را به‌تفصیل شرح خواهیم داد. همچنین روش‌های استعلام اعتبار و نکاتی که در هنگام استفاده از کالابرگ باید مدنظر قرار داد، مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

• 8 برنامه کاربردی که باید روی تلویزیون اندرویدی شما نصب شوند

اهداف و ضرورت اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی

اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی نه‌تنها یک تغییر در سیستم توزیع یارانه‌ها محسوب می‌شود، بلکه بخشی از سیاست‌های کلان اقتصادی کشور در راستای کنترل قیمت‌ها و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر است. این طرح به‌ویژه پس از اصلاح نظام یارانه‌ای و حذف ارز ترجیحی، بیش‌ازپیش مورد توجه قرار گرفت. اما چرا دولت تصمیم به جایگزینی یارانه نقدی با کالابرگ الکترونیکی گرفت؟

یکی از مهم‌ترین دلایل این تصمیم، جلوگیری از تأثیرات منفی حذف ارز ترجیحی بر قیمت کالاهای اساسی بود. پس از آنکه دولت تصمیم گرفت ارز ترجیحی را از برخی کالاها حذف کند، قیمت این کالاها افزایش یافت. در چنین شرایطی، دولت برای جلوگیری از فشار اقتصادی بر خانوارهای کم‌درآمد، گزینه‌هایی همچون پرداخت یارانه نقدی یا ارائه کالابرگ الکترونیکی را مورد بررسی قرار داد. در نهایت، ارائه کالابرگ به‌عنوان یک راه‌حل مؤثرتر مطرح شد، چراکه به دولت این امکان را می‌دهد که کنترل بیشتری بر بازار داشته باشد و مانع از هدررفت منابع شود.

از سوی دیگر، یکی از معایب پرداخت یارانه نقدی این است که ممکن است این مبالغ صرف خرید کالاهای غیرضروری یا حتی سرمایه‌گذاری‌های غیرمولد شود. در حالی که با اجرای سیستم کالابرگ، خانوارها تنها می‌توانند از سهمیه خود برای خرید کالاهای مشخص‌شده‌ای استفاده کنند. این امر کمک می‌کند که یارانه‌های دولتی دقیقاً به مصرف کالاهای اساسی تخصیص یابد و تأثیرات تورمی ناشی از تزریق نقدینگی به بازار کاهش یابد.

یکی دیگر از اهداف این طرح، حمایت از اقشار ضعیف و تضمین دسترسی آن‌ها به کالاهای اساسی است. در بسیاری از کشورها، سیستم‌های مشابهی برای حمایت از خانوارهای کم‌درآمد اجرا شده است. برای مثال، در ایالات متحده آمریکا، برنامه «SNAP» یا FoodStamps که به نام کوپن غذا شناخته می‌شود، به خانوارهای واجد شرایط کمک می‌کند تا مواد غذایی موردنیاز خود را با تخفیف‌های ویژه خریداری کنند. اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی در ایران نیز در همین راستا صورت گرفته است تا اطمینان حاصل شود که خانوارهای نیازمند، بدون وابستگی به نوسانات بازار، به کالاهای ضروری خود دسترسی دارند.

در مجموع، اجرای این طرح می‌تواند از چند جهت مثبت باشد: مدیریت بهینه منابع یارانه‌ای، کنترل قیمت‌ها، کاهش فشار اقتصادی بر خانوارهای کم‌درآمد، و جلوگیری از هدررفت منابع دولتی. اما برای اینکه این طرح به موفقیت برسد، نیاز به یک اجرای صحیح و بدون نقص دارد. در ادامه، به جزئیات نحوه دریافت و استفاده از کالابرگ الکترونیکی خواهیم پرداخت.

نحوه دریافت کالابرگ الکترونیکی

دریافت کالابرگ الکترونیکی نیازمند رعایت چندین مرحله و شرایط مشخص است. برخلاف گذشته که یارانه‌های نقدی به‌صورت مستقیم به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شد، در این سیستم جدید، خانوارهای مشمول باید از طریق سامانه‌های تعیین‌شده، اقدام به فعال‌سازی و استفاده از سهمیه خود کنند. اما چه افرادی مشمول دریافت این کالابرگ هستند و چگونه می‌توان آن را دریافت کرد؟

نخستین گام برای دریافت کالابرگ الکترونیکی، بررسی واجد شرایط بودن خانوار است. دولت اعلام کرده است که این طرح شامل خانوارهایی می‌شود که در لیست یارانه‌بگیران قرار دارند. به بیان ساده‌تر، تمام افرادی که پیش‌تر یارانه نقدی دریافت می‌کردند، امکان استفاده از کالابرگ الکترونیکی را نیز خواهند داشت. با این حال، ممکن است برخی خانوارها به دلایل مختلف (مانند تغییر اطلاعات بانکی یا عدم ثبت‌نام در سامانه‌های یارانه‌ای) نیاز به انجام مراحل اضافی داشته باشند.

شما (شبکه ملی اعتبار)

حجم:۹ مگابایت

دانلود شما

گام اول: نصب اپلیکیشن شما و بررسی اعتبار کالابرگ

ماجرای دریافت کالابرگ شما، با دریافت یک اپلیکیشن به‌نام «شما» آغار می‌شود. شما، درواقع مخفف «شبکه ملی اعتبار» بوده و بستری برای مدیریت و اختصاص اعتبارهای حمایتی براساس سیاست‌های رفاهی کلان دولت به صورت دقیق براساس هر کد ملی است. در این بستر، رفتار حمایتی براساس هر کد ملی تعریف می‌شود؛ یعنی هر فرد در هر جای ایران که دارای کد ملی باشد، به صورت دقیق و بدون انحراف از سیاست‌گذاری‌های رفاهی بهره خواهد برد.

1.     برنامه شما را پس از دریافت از مایکت روی دستگاه اندرویدی خود اجرا کنید.

2.     حال شماره موبایلی که به نام سرپرست خانوار یا صاحب فروشگاه است را وارد کنید.

3.     کد امنیتی پیامک شده را وارد کرده و دکمه ادامه را فشار دهید.

4.     در صورت عدم دریافت پیامک، شماره همراه و اینترنت خود را بررسی و دوباره امتحان کنید.

پس از نصب برنامه، می‌توانید با استفاده از آن، اعتبار کالابرگ خود را ببینید. اگر هرچند تمایل به نصب این برنامه یا شرایط آن را ندارید، این کار به‌سادگی و از طریق تلفن همراه امکان‌پذیر است. برای این کار، کافی است کد دستوری * 500 * 1463 # را شماره‌گیری کنید تا میزان اعتبار اختصاص‌یافته به سرپرست خانوار را مشاهده کنید. دانستن این مقدار پیش از خرید ضروری است، چرا که باید متناسب با آن برنامه‌ریزی کرده و کالای موردنیاز خود را انتخاب کنید.

گام دوم: انتخاب فروشگاه مناسب

پس از دریافت کالابرگ الکترونیکی، مهم‌ترین مرحله نحوه استفاده از آن در خرید کالاهای اساسی است. دولت این امکان را فراهم کرده که افراد بتوانند هم به‌صورت حضوری و هم به‌صورت آنلاین از اعتبار کالابرگ خود استفاده کنند. اما برای اینکه این فرآیند بدون مشکل انجام شود، باید مراحل خاصی را دنبال کنید.  بنابراین، پس از بررسی میزان اعتبار، نوبت به انتخاب فروشگاهی می‌رسد که امکان خرید با کالابرگ الکترونیکی را داشته باشد. این فروشگاه‌ها به دو دسته حضوری و اینترنتی تقسیم می‌شوند:

• فروشگاه‌های حضوری: بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ و سوپرمارکت‌های معتبر در سراسر کشور به این طرح پیوسته‌اند. از جمله این فروشگاه‌ها می‌توان به رفاه، دیلی مارکت، جانبو، افق کوروش و ۴۸ هزار مرکز خرید دیگر اشاره کرد. برای یافتن نزدیک‌ترین فروشگاه‌های مجهز به سیستم کالابرگ، می‌توانید به سایت رسمی shoma.sfara.ir مراجعه کنید.
• فروشگاه‌های اینترنتی: از شهریور ۱۴۰۲، خرید آنلاین با کالابرگ الکترونیکی نیز امکان‌پذیر شد. در حال حاضر، ۱۲ فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ و بیش از ۱۱۰ هزار فروشگاه اینترنتی خرد به این سامانه پیوسته‌اند. از جمله مشهورترین فروشگاه‌هایی که از این سیستم پشتیبانی می‌کنند، می‌توان به اسنپ مارکت و دیجی کالا اشاره کرد. این فروشگاه‌ها امکان خرید آنلاین کالاهای اساسی با استفاده از کالابرگ را برای کاربران فراهم کرده‌اند.

برای خرید آنلاین، کافی است هنگام پرداخت در سبد خرید، گزینه “پرداخت با کالابرگ” را انتخاب کنید. به این ترتیب، سیستم به‌طور خودکار اعتبار شما را کسر کرده و مبلغ باقی‌مانده را از سایر روش‌های پرداخت تأمین خواهد کرد.

• بهترین اپلیکیشن‌های اندروید در سال 2024

گام سوم: انجام خرید و بهره‌مندی از مشوق‌ها

یکی از ویژگی‌های مهم این طرح، امکان دریافت مشوق‌های مالی در صورت رعایت حداقل خرید مشخص‌شده است. این بدین معناست که اگر ۵۰ درصد از یارانه خود را صرف خرید کالاهای اساسی کنید، ماه بعد مبلغ تشویقی دریافت خواهید کرد.

به‌عنوان مثال، اگر یک خانوار ۴۰۰ هزار تومان یارانه نقدی دریافت می‌کند، باید حداقل ۲۰۰ هزار تومان از کالای تعیین‌شده را خریداری کند تا در ماه بعد ۱۲۰ هزار تومان اعتبار اضافی به‌عنوان مشوق دریافت کند. در نتیجه، مجموع دریافتی خانوار در ماه بعد ۵۲۰ هزار تومان خواهد بود.

گام چهارم: روش پرداخت در خرید حضوری و آنلاین

• در فروشگاه‌های حضوری، پرداخت از طریق کارتخوان‌های مخصوص کالابرگ انجام می‌شود. این کارتخوان‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با وارد کردن کارت بانکی، به‌صورت خودکار تشخیص می‌دهند که کاربر مشمول دریافت کالابرگ الکترونیکی است.
• هنگام پرداخت، تنها کافی است کارت بانکی یا کد ملی سرپرست خانوار را وارد کنید. در این روش، لزوماً نیازی به استفاده از همان کارتی که یارانه به آن واریز می‌شود، وجود ندارد.

پرداخت در خرید اینترنتی:

• در خرید اینترنتی، هنگام پرداخت هزینه سبد خرید، باید گزینه “پرداخت با کالابرگ الکترونیکی” را انتخاب کنید.
• پس از انتخاب این گزینه، سیستم به‌طور خودکار اقلام واجد شرایط را از مبلغ کل خرید کسر کرده و باقی هزینه را به روش‌های دیگر پرداخت خواهد کرد.
• توجه داشته باشید که سبد خرید شما باید تنها شامل کالاهای مورد تأیید طرح کالابرگ باشد. کالاهای غیرمشمول نمی‌توانند با این اعتبار پرداخت شوند.

گام پنجم: استعلام باقی‌مانده اعتبار

پس از خرید، بسیاری از کاربران تمایل دارند بدانند که چه مقدار از اعتبار کالابرگ آن‌ها باقی مانده است. برای استعلام این مقدار، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

1. شماره‌گیری کد دستوری * 788 * 28 # از طریق تلفن همراه، که به شما نمایش می‌دهد چه مقدار اعتبار مصرف شده و چه مقدار باقی مانده است.
2. استفاده از اپلیکیشن “شما” که امکان مشاهده اعتبار کالابرگ را فراهم کرده است.
3. مراجعه به سایت shoma.sfara.ir و وارد کردن اطلاعات سرپرست خانوار برای بررسی میزان اعتبار.

جمع‌بندی

کالابرگ الکترونیکی یک روش نوین برای تأمین کالاهای اساسی خانوارهای مشمول یارانه است. این طرح به‌منظور کنترل بهتر یارانه‌ها، جلوگیری از هدررفت منابع و حمایت از اقشار کم‌درآمد طراحی شده است. کاربران می‌توانند از طریق بررسی اعتبار، انتخاب فروشگاه مناسب، رعایت حداقل خرید برای دریافت مشوق، و پرداخت از طریق کارتخوان‌های مخصوص یا سامانه‌های اینترنتی از این اعتبار بهره‌مند شوند.