4 نشانه که ثابت می‌کند موبایل شما هک شده

براساس تحقیقات Pew Research، پانزده درصد از بزرگسالان آمریکایی، صرفاً از طریق تلفن هوشمند به شبکه جهانی وب متصل می‌شوند. وابستگی این افراد به تلفن همراه به دلیل عدم دسترسی به سرویس اینترنت خانگی است. از این رو، در صورت وقوع هرگونه رخداد امنیتی نظیر هک شدن تلفن همراه، زندگی روزمره آن‌ها به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و حتی ممکن است به خسارات مالی نظیر خالی شدن حساب بانکی منجر شود. در این مقاله، به بررسی روش‌های تشخیص هک شدن تلفن همراه، راهکارهای پیشگیری از این رخداد و اقدامات ضروری در صورت وقوع چنین اتفاق ناگواری پرداخته خواهد شد. با مایکت ما همراه باشید

آیا هک شدن موبایل امکان‌پذیر است؟

مجرمان سایبری با بهره‌گیری از روش‌های گوناگون، درصدد کنترل یا سرقت اطلاعات از تلفن‌های همراه کاربران هستند و این نکته نیز شایان ذکر است که تمامی سیستم‌عامل‌های تلفن همراه، اعم از iOS و اندروید، در برابر این حملات آسیب‌پذیر هستند. در این بین، سیستم‌عامل iOS به دلیل اعمال کنترل‌های امنیتی قوی‌تر، از امنیت بالاتری نسبت به اندروید برخوردار است.

هکرها از طیف وسیعی از تکنیک‌ها برای نفوذ به تلفن‌های همراه استفاده می‌کنند. یکی از متداول‌ترین روش‌ها، فریب کاربران برای کلیک بر روی لینک‌های مخرب یا دانلود نرم‌افزارهای آلوده از فروشگاه‌های برنامه غیر رسمی یا منابع غیرمطمئن است. این شیوه که مهندسی اجتماعی نامیده می‌شود، اغلب از طریق روش‌های مختلف، به دنبال هک کردن کاربران و جمع‌آوری داده‌های آن‌ها است.

شبکه‌های وای‌فای عمومی، اکثر کاربران ناآگاه را به دام می‌اندازند. یکی دیگر از روش‌های رایج حمله، سوءاستفاده از مکانیزم تعویض سیم‌کارت است. علاوه بر این، کابل‌های USB یا شارژرهای آلوده نیز می‌توانند به عنوان ابزاری برای نفوذ هکرها به دستگاه‌های قربانی مورد استفاده قرار گیرند. در صورت موفقیت‌آمیز بودن هر یک از این حملات، داده‌های شخصی کاربر به ویژه در مواردی که از یک رمز عبور برای چندین حساب کاربری استفاده شده باشد، در معرض خطر قرار می‌گیرد.

• 10 سریال تماشایی درباره هکرها و امنیت‌ سایبری

چگونه از هک شدن موبایل خود مطلع شویم؟

یکی از برجسته‌ترین رخدادهای نفوذ به تلفن همراه در سال 2019، هک شدن حساب توییتر جک دورسی، مدیرعامل شرکت توییتر بود که منجر به انتشار متون نامتعارف از این حساب گردید. بررسی‌ها نشان داد که مهاجمان با سوءاستفاده از مکانیزم تعویض سیم‌کارت، به حساب کاربری او دسترسی پیدا کرده‌اند. متاسفانه، این امر با وجود اعمال نظارت‌های امنیتی بر روی حساب کاربری قربانی، امکان‌پذیر شده است.

به‌طور معمول، کاربران تلفن همراه پس از مشاهده علائم غیرعادی در عملکرد دستگاه خود، به احتمال وقوع حمله سایبری مشکوک می‌شوند. این علائم که ممکن است در همه موارد رخ ندهد و یا به سادگی نادیده گرفته شود، به طور کلی نشان‌دهنده رفتار غیرمعمول دستگاه است. در ادامه، به بررسی عواملی می‌پردازیم که هک شدن گوشی موبایل شما را نشان می‌دهند.

1. چک کردن باتری گوشی

یکی از علائم رایج هک شدن گوشی، تخلیه سریع باتری است. این امر همچنین می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد گوشی شود. اگر ناگهان متوجه تفاوت قابل توجهی در مصرف باتری شدید، ممکن است مشکلی وجود داشته باشد.

• فعالیت‌های مخفیانه اپلیکیشن‌های مخرب: برنامه‌های مخربی که به گوشی شما نفوذ کرده‌اند ممکن است در پس‌زمینه به فعالیت پرداخته و منابع سیستم از جمله باتری را به شکل غیر قابل تصوری مصرف کنند. این فعالیت‌های مخفیانه می‌تواند باعث شود تا باتری گوشی شما بسیار سریع‌تر از حالت عادی خالی شود.
• ارسال داده به سرور هکرها: برنامه‌های مخرب ممکن است به طور مداوم داده‌های شما را به سرورهای مهاجم ارسال کنند. این فرآیند انتقال داده نیز می‌تواند مصرف باتری را افزایش دهد.
• استخراج ارز دیجیتال: برخی از بدافزارها و وبسایت‌ها، از پردازنده و منابع دیگر گوشی برای استخراج ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. این فرآیند محاسباتی سنگین، مصرف باتری را به شدت بالا می‌برد.

حتی در صورت عدم مشاهده علائم ظاهری فعالیت‌های مخرب، امکان رخداد تهدیدات سایبری در پس‌زمینه دستگاه وجود دارد. یکی از روش‌های مؤثر برای تشخیص نفوذ احتمالی به تلفن همراه، بررسی الگوهای مصرف باتری است. افزایش غیرعادی دمای دستگاه، به ویژه در زمان عدم استفاده از آن، می‌تواند نشانه‌ای از اجرای نرم‌افزارهای مخرب در پس‌زمینه باشد. اگرچه بدافزارهای پیشرفته تلاش می‌کنند تا ردپایی از خود بر جای نگذارند، اما بررسی دقیق مصرف باتری می‌تواند سرنخ‌های ارزشمندی را در اختیار کاربر قرار دهد. در صورت مشاهده کاهش ناگهانی شارژ باتری و یا افزایش غیرعادی دمای دستگاه، توصیه می‌شود اقدامات لازم برای تشخیص و حذف بدافزارهای احتمالی صورت گیرد.

برای تشخیص فعالیت‌های مخرب در پس‌زمینه دستگاه، بررسی دقیق مصرف باتری می‌تواند راهگشا باشد. با مراجعه به بخش تنظیمات باتری دستگاه و بررسی لیست برنامه‌ها، می‌توان به دنبال اپلیکیشن‌های ناشناخته یا برنامه‌هایی که به صورت غیرعادی باتری را تخلیه می‌کنند، گشت. وجود چنین برنامه‌هایی می‌تواند نشانه‌ای از آلودگی دستگاه به بدافزارهایی نظیر کی‌لاگرها باشد که معمولاً برای پنهان ماندن، هویت خود را تغییر می‌دهند.

به طور کلی، هرگونه افزایش غیرمعمول در مصرف باتری، می‌تواند دلیلی بر وجود یک مشکل اساسی باشد. با این حال، سیستم‌های امنیتی داخلی برخی از سیستم‌عامل‌ها مانند Google Play Protect، تا حدودی از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری می‌کنند. در صورت مشاهده مصرف غیرعادی باتری توسط یک اپلیکیشن خاص، اقداماتی مانند راه‌اندازی مجدد دستگاه، بستن اجباری برنامه و یا حذف کامل آن از دستگاه، می‌تواند مفید باشد. چنانچه این اقدامات مؤثر واقع نشد و همچنان شاهد تخلیه سریع باتری بودید، احتمال نفوذ بدافزار به دستگاه را جدی بگیرید و برای بررسی دقیق‌تر به متخصصان امنیت سایبری مراجعه نمایید

• 12 راهکار موثر برای داشتن حساب اینستاگرام ایمن

2. رفتار عجیب و غریب برنامه‌ها

در صورت وقوع نفوذ به تلفن همراه، ممکن است شاهد بروز اختلالات غیرعادی در عملکرد دستگاه باشیم. از جمله این اختلالات می‌توان به نصب خودکار برنامه‌ها، کند شدن غیرعادی برنامه‌های در حال اجرا، باز و بسته شدن خودکار برنامه‌ها و یا ظاهر شدن برنامه‌های ناشناخته اشاره کرد. این موارد به عنوان نشانه‌هایی از فعالیت‌های مخرب در پس‌زمینه دستگاه تلقی می‌شوند.

یکی دیگر از نشانه‌های بارز آلودگی دستگاه به بدافزار، نصب خودکار برنامه‌هایی است که توسط کاربر انجام نشده است. این نرم‌افزارهای مخرب قادرند با بهره‌برداری از حفره‌های امنیتی موجود در سیستم، به صورت مخفیانه بر روی دستگاه نصب شوند و اطلاعات حساس کاربر را جمع‌آوری و به سرورهای مخرب ارسال کنند. لازم به ذکر است که همه بدافزارها لزوماً منجر به افزایش مصرف باتری نمی‌شوند و برخی از آن‌ها ممکن است به صورت پنهانی در پس‌زمینه فعالیت کنند. با این حال، به منظور حفظ امنیت اطلاعات شخصی، شناسایی و حذف هرگونه نرم‌افزار مشکوک از روی دستگاه ضروری است.

برای شناسایی و حذف نرم‌افزارهای مخرب از دستگاه اندرویدی، به بخش «تنظیمات» دستگاه مراجعه کرده و سپس به قسمت «برنامه‌ها» یا «اپلیکیشن‌ها» بروید. در این بخش، لیستی از تمامی برنامه‌های نصب شده بر روی دستگاه نمایش داده می‌شود. با مرور دقیق این لیست، به دنبال هرگونه برنامه ناشناخته، مشکوک یا برنامه‌ای که عملکرد غیرعادی دارد، بگردید. در صورت شناسایی چنین برنامه‌هایی، با انتخاب گزینه «حذف نصب» یا Unistall نسبت به حذف آن‌ها اقدام نمایید.

در صورت ابهام در خصوص کارکرد یک برنامه خاص، توصیه می‌شود تا با انجام جستجوی جامع در موتورهای جستجوی معتبر، اطلاعات دقیق‌تری در مورد آن به دست آورید. لازم به ذکر است که برخی از برنامه‌ها و اجزای پیش‌فرض سیستم‌عامل اندروید ممکن است به دلیل نام یا عملکردشان، شباهت ظاهری به نرم‌افزارهای مخرب داشته باشند. لذا پیش از حذف هرگونه برنامه، به منظور جلوگیری از اختلال در عملکرد دستگاه، ضروری است از نقش و اهمیت آن اطمینان حاصل نمایید.

3. اعلان‌های ناشناخته

امروزه در فضای وب، مواجه شدن با پاپ‌آپ‌ها که به صورت غیرمنتظره و در ابعاد مختلف بر روی صفحات وب ظاهر می‌شوند، امری رایج است. گرچه در اغلب موارد، این پنجره‌ها صرفاً حاوی تبلیغات یا اعلاناتی هستند که محتوای اصلی صفحه را می‌پوشانند و ممکن است تا حدی آزاردهنده باشند، اما در برخی موارد می‌توانند امنیت کاربر را نیز تهدید کنند. به همین دلیل، توصیه می‌شود تا از کلیک بر روی پنجره‌های بازشوی مشکوک، تهدیدآمیز یا بسیار جذاب خودداری شود.

در سال‌های اخیر، شرکت گوگل اقدامات قابل توجهی را برای کاهش اینگونه مشکلات، به ویژه در مرورگر کروم اندروید، انجام داده است. با این حال، همچنان ممکن است در برخی موارد، شاهد بروز این مشکل باشیم که اغلب با لرزش دستگاه و یا چشمک زدن صفحه نمایش همراه است. این پدیده معمولاً در نتیجه ظاهر شدن پیاپی پنجره‌های بازشو رخ می‌دهد

مواجه شدن با پیام‌های هشداردهنده مبنی بر آلوده شدن دستگاه به ویروس و درخواست اقدام فوری برای حذف آن، امری رایج در فضای مجازی است. این پیام‌ها اغلب با هدف فریب کاربران و دریافت اطلاعات شخصی آن‌ها طراحی شده‌اند. از اینرو، توصیه می‌شود که به هیچ عنوان بر روی دکمه‌های موجود در این پیام‌ها کلیک نکنید تا هک نشوید.

در صورت مشاهده چنین پیام‌هایی، به جای انجام هرگونه اقدام عجولانه، دستگاه خود را مجدداً راه‌اندازی کنید. همچنین، از وارد کردن اطلاعات شخصی، از جمله رمز عبور و اطلاعات کارت اعتباری، در وب‌سایت‌هایی که به صورت ناگهانی و بدون درخواست قبلی ظاهر می‌شوند، خودداری نمایید. قبل از وارد کردن هرگونه اطلاعات حساس در یک وب‌سایت، صحت و اعتبار آن را به دقت بررسی کرده و از ابزارهای بررسی لینک‌های مشکوک استفاده نمایید تا از هک شدن جلوگیری کنید.

4. مصرف زیاد اینترنت

بررسی مصرف داده، روشی موثر برای تشخیص فعالیت‌های غیرعادی در دستگاه‌های اندرویدی و هک است. پایش مصرف داده به ما کمک می‌کند تا برنامه‌های پر مصرف را تشخیص دهیم و نسبت به حذف و جایگزین کردن آن‌ها اقدام کنیم.

متاسفانه، در برخی موارد، بعضی از افراد با دسترسی فیزیکی به دستگاه‌های تلفن همراه، اقدام به سوء استفاده از آن‌ها برای انجام فعالیت‌های مخرب می‌نمایند. یکی از این روش‌ها، استفاده از دستگاه برای جستجوهای گسترده در موتورهای جستجوی اینترنتی مانند گوگل کروم است. این فعالیت‌ها که به صورت پنهانی انجام می‌شوند، می‌توانند منجر به مصرف بی‌رویه داده‌های اینترنت و کندی شدید دستگاه شوند. پس از اتمام فعالیت‌های مخرب، دستگاه به ظاهر به حالت عادی بازگردانده می‌شود، اما در این میان، داده‌های شخصی کاربر به خطر افتاده و ممکن است دستگاه به بدافزار آلوده شده باشد. این امر نشان می‌دهد که حتی در مواردی که دسترسی فیزیکی به دستگاه وجود دارد، احتمال بروز تهدیدات سایبری همچنان باقی است.

برای انجام این بررسی، مراحل زیر را دنبال نمایید:

1. دسترسی به تنظیمات مصرف داده: به بخش تنظیمات دستگاه مراجعه کرده و سپس به قسمت شبکه و اینترنت یا اتصال شبکه موبایل وارد شوید.
2. انتخاب سیم کارت: سیم کارت مورد نظر خود را از لیست سیم کارت‌های موجود انتخاب کنید.
3. بررسی مصرف داده برنامه‌ها: در این بخش، لیستی از برنامه‌ها و میزان داده مصرفی هر یک نمایش داده می‌شود. برنامه‌هایی مانند یوتیوب، اسپاتیفای و بازی‌های آنلاین، به دلیل ماهیت خود، حجم قابل توجهی از داده را مصرف می‌کنند.
4. شناسایی مصرف غیرعادی: در صورتی که برنامه‌ای به میزان غیرمعمول و بدون دلیل مشخصی، حجم زیادی از داده را مصرف می‌کند، این می‌تواند نشانه‌ای از فعالیت‌های مخرب در دستگاه باشد.

چگونه از هک شدن موبایل جلوگیری کنیم؟

صرف‌نظر از اینکه پیش‌تر دستگاه شما مورد نفوذ قرار گرفته باشد یا خیر، اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب جهت حفاظت از تلفن همراه در برابر حملات سایبری و هک امری ضروری است. برخی از اقدامات اساسی که می‌توان جهت ارتقاء سطح امنیت دستگاه به کار بست، به شرح زیر می‌باشد:

• به‌روزرسانی سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌ها: به‌روزرسانی به‌موقع سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌های نصب شده بر روی دستگاه، باعث پر کردن حفره‌های امنیتی می‌شود که هکرها ممکن است از آن‌ها سوء استفاده کنند.
• استفاده از رمزهای عبور قوی: انتخاب رمزهای عبور پیچیده و منحصر به فرد برای هر یک از حساب‌های کاربری، از جمله حساب‌های ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و سایر سرویس‌های آنلاین، از اهمیت بالایی برخوردار است.
• احتیاط در استفاده از شبکه‌های اینترنت عمومی: از اتصال به شبکه‌های وای‌فای عمومی و ایستگاه‌های شارژ عمومی خودداری کرده یا در صورت اجبار، از یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) استفاده نمایید.
• فعال‌سازی قفل صفحه، رمزگذاری دستگاه و حسگر اثرانگشت: فعال‌سازی قفل صفحه با استفاده از رمز عبور، پین یا الگو و رمزگذاری کلیه‌ی داده‌های موجود بر روی دستگاه، از دسترسی افراد غیرمجاز به اطلاعات شخصی شما جلوگیری می‌کند.
• استفاده از فروشگاه‌های اپلیکیشن معتبر: همواره برنامه‌های مورد نظر خود را از یک منبع معتبر دانلود کنید.
• مراقبت از لینک‌ها و پیوست‌های مشکوک: از کلیک بر روی لینک‌ها یا دانلود فایل‌های پیوست شده در ایمیل‌ها و پیام‌های مشکوک خودداری کنید.