نقد فیلم «مجنون»؛ درگیر آفت ظاهرگرایی!
ژانر دفاع مقدس در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی با ساخت فیلم های درخشانی تجلی یافته است. سینمای جنگ و دفاع مقدس در کشورمان به دو دسته زمان جنگ و پس از جنگ تقسیم می شود که برخی از آن ها در جشنواره های داخلی و خارجی خوش درخشیده اند و مورد توجه منتقدان و کارشناسان سینما واقع شده اند و برخی دیگر نظر هیچ یک از مخاطبان سینما را به خود جلب نکرده اند.
بدیهی است سینمای دفاع مقدس از لحاظ موضوعی بسیار پر بار است و مقتضیات اجتماعی و فرهنگی ایجاب می نماید که به این سینما توجه ویژه ای شود اما متأسفانه سال ها است که این گونه مهم سینمایی یا در حال پسرفت بوده و یا درجا زده و دلیل آن هم این است که بیشتر سازندگان این گونه فیلم ها به جای پرداختن به درام و فیلمنامه درگیر ظاهرسازی آثار خود با جلوه های ویژه میدانی و بصری بوده اند.
«مجنون» به کارگردانی مهدی شاه محمدی یکی از فیلم های حاضر در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر است که تلاش کرده، پس از آنکه سینمای ایران تجربه‌های متفاوتی در بازنمایی چهره شهدای دفاع مقدس داشته، اثری در خصوص بخشی از دلاوری های جانانه شهید مهدی زین الدین و برشی از حماسه آفرینی سایر شهدا و رزم‌آوران لشگر ۱۷ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) در جزیره مجنون و عملیات بزرگ خیبر را به تصویر بکشد اما آفت ظاهرسازی گریبان این اثر را گرفته به نحوی که بدل به محصولی بیگ پروداکشن شده که جز جلوه های ویژه قابل تأمل میدانی و بصری و انفجار خمپاره و حرکت تانک و صحنه های تلخ شهادت شهدا نکته دیگری در بر ندارد! درام در فیلم شکل نمی گیرد و مخاطب با شخصیت های فیلم همراه و همدل نمی شود.
انتخاب بازیگران فیلم نیز بر اساس توانمندی های شان صورت نگرفته و احتمالا تنها شانش سجاد بابایی برای بازی در نقش مهم شهید زین الدین شباهت اندک چهره اش به این شهید بزرگوار بوده است؛ البته تنی چند از بازیگران فرعی فیلم توانسته اند به خوبی در قالب شخصیت های خود فرو بروند مانند افشین حسنلو که شخصیت محرمعلی با لهجه ترکی را بازی می کند و در لحظاتی می تواند مخاطب را با خود همراه کند.
بدیهی است سینمای جنگ نه تنها در ایران که در تمام دنیا مهم و اثرگذار است که می تواند اهداف کلان حکومت ها را در پس خود مستتر داشته باشد اما افسوس که ما در سینمای کشورمان به جای آنکه درگیر محتوای آثارمان باشیم خود را اسیر فرم گرایی کرده ایم.
کپی های دم دستی و بعضا ناشیانه از آثار جنگی دنیا، ضعف در شخصیت پردازی و فیلمنامه نویسی و مهمتر از همه بی توجهی به واژه «دفاع مقدس» باعث شده که ما در این ژانر مهجور واقع شویم.
نقد ضعیف و سطحی