معرفی و نقد سریال وحشی : پژواک خشم و سکوت
اوایل دهه 80 خبر فرار یک زندانی از زندان رجایی شهر تهران سر زبان‌ها افتاد. فراری حیرت‌انگیز از راه تونلی که توسط سه زندانی و تنها با قاشق و چنگال به مدت 3 سال حفر شده بود. یکی از این زندانیان که بعدها به خاطر همین فرار به مایکل اسکافیلد ایرانی شهرت پیدا کرد، مردی بود به نام علی اشرف پروانه معروف به علی کُرده که پیش از این هم سابقه‌ی جرم و فراز از زندان داشت.
علی اشرف در دهه 70 در یک حادثه‌ی غیرعمد باعث مرگ دو کودک شد و به همین جرم دستگیر و مجبور به پرداخت دیه شد و برای تامین مبلغ دیه دست به دزدی‌های زیادی زد تا جایی که سر از زندان درآورد و بعد هم آن فرار تاریخی را تدارک دید.
این خلاصه‌ای بود از زندگی و سرگذشت شخصیت عجیبی که حالا الهام‌بخش یکی از سریال‌های خوب این روزهای شبکه نمایش خانگی است؛ سریال وحشی ساخته‌ی هومن سیدی که تقریبا همه او را به واسطه سریال موفق قورباغه به خوبی می‌شناسند. سیدی در دومین تلاش ساخت سریال برای شبکه نمایش خانگی با فیلمنت همکاری کرده و سراغ یک داستان جنایی بر اساس واقعیت رفته است.
البته این سریال هم مثل تمام آثاری که با الهام از رویدادهای واقعی ساخته می‌شوند مو به مو و پلان به پلان بر اساس منبع اصلی نیست و همانطور که در ابتدای هر قسمت هم نوشته شده، اسامی و شخصیت‌ها ساختگی هستند. تا زمان نگارش این مطلب 3 قسمت از این سریال پخش و با استقبال مخاطبان و منتقدان مواجه شده است. سریالی در ژانر درام، جنایی و معمایی که مخاطبان این سبک از داستان‌ها و البته طرفداران سیدی را مشتاق تماشای قسمت‌های بعد نگاه داشته است. در ادامه با معرفی و نقد سریال وحشی همراه باشید.
*هشدار: در ادامه داستان سریال وحشی فاش میشود.
داستان سریال وحشی درباره چیست؟
سریال وحشی همانطور که در مقدمه هم اشاره کردیم بر اساس یک رویداد واقعی ساخته شده است. این مجموعه، داستان مردی به نام داوود اشرف را روایت می‌کند که در ابتدا با او به‌عنوان یک کارگر معدن آشنا می‌شویم. مردی ساده، از خانواده‌ای فقیر که بر خلاف تمام حواشی و اعتصابات و اتفاقات پیرامونش سعی در حفظ خونسردی دارد و با رفتاری کدخدامنشانه بین کارفرما و دیگر کارگران تعادل برقرار می‌کند.
همه چیز به ظاهر خوب است تا اینکه یک روز داوود حین برگشت از محل کار، دو دانش‌آموز کم سن و سال را سوار ماشینش می‌کند و قصد دارد آن‌ها را به خانه‌هایشان برساند. اما در بین راه طی یک سوتفاهم بچه‌ها از ماشین بیرون پرت می‌شوند و جان خود را از دست می‌دهند. این ماجرا یک شاهد دارد که برای داوود مایه‌ی دردسر میشود و او بدون اینکه بخواهد و به‌واسطه گذشته سیاهش عکس‌العمل‌های هیجانی و اشتباه از خود نشان می‌دهد و زندگی به ظاهر ساده‌اش وارد مسیری پیچیده و پر التهاب میشود.
معرفی شخصیت‌های سریال وحشی
جواد عزتی در نقش داوود اشرف
داوود اشرف مردی است تودار، مرموز با گذشته‌ای تاریک که رفته رفته در مسیر جنایتی عجیب قرار می‌گیرد. او تنها پسر پیرزن و پیرمردی است که برادر خود را هم از دست داده، کارگر معدن است و تا آنجا که می‌دانیم هیچ زنی در زندگی‌اش وجود ندارد یا بهتر بگوییم که حداقل در قسمت‌های ابتدایی سریال خبری از وجود زنی در زندگی او نیست.
جواد عزتی بازیگر نقش داوود است. عزتی بازیگر توانمند و درخشانی است که سابقه‌ی خوبی در تلویزیون، سینما و شبکه‌ی نمایش خانگی دارد و چهره‌ای شناخته شده است. عزتی بعد از سریال زخم کاری و همکاری‌اش با محمدحسین مهدویان بیش از پیش به چهره‌اش مطرح تبدیل شد و حالا در دومین همکاری‌اش با هومن سیدی اما این بار در یک سریال، نقش سختی را برعهده گرفته است که بار سنگین بخش زیادی از روایت آن را به دوش می‌کشد.
نگار جواهریان در نقش وکیل/ بازجو یا مددکار اجتماعی
نگار جواهریان که هنوز تا قسمت سوم سریال وحشی خبری از او و نقشش در داستان نیست، طبق خبرها قرار است مددکار اجتماعی باشد که بعد از دستگیری داوود او را همراهی می‌کند. اینکه او چه نقشی در ادامه ماجرا دارد و حتی اسمش چیست به زودی مشخص میشود. نگار جواهریان هم از بازیگران شناخته‌شده‌ای است که به واسطه سریال خاتون از ساخته‌های تینا پاکروان در شبکه‌های نمایش خانگی مطرح شد. او همسر رامبد جوان و بازیگر موفقی است که پیش از این در فیلم اعترافات ذهن خطرناک من با هومن سیدی همکاری داشت.
نوید پورفرج
نوید پورفرج هم از بازیگران اصلی سریال وحشی است که هنوز اطلاعاتی از نقش و نام نشانش در این مجموعه منتشر نشده است. انتظار می‌رود که نقش او در این سریال هم که پیش از این در فیلم مغزهای کوچک زنگ‌زده با هومن سیدی همکاری داشته است از اهمیت زیادی برخوردار باشد.
پانته‌آ پناهی‌ها
پانته‌آ پناهی‌ها هم از جمله بازیگران اصلی سریال وحشی است که هنوز اطلاعاتی از نقش او در دست نیست. این اولین همکاری پناهی‌ها با هومن سیدی خواهد بود. پناهی‌ها پیش از این تجربه‌ی حضور در سریال‌های نمایش خانگی موفقی مثل خاتون و شهرزاد را داشته و با توجه به سابقه‌ی هنری‌اش در ایفای نقش‌های پیچیده و تاثیرگذار انتظار می‌رود حضور او در سریال وحشی هم قابل توجه باشد.
مهری برج‌علی زاده در نقش مادر داوود
مهری برج‌علی زاده که در فضای مجازی با نام عزیزجون شهرت پیدا کرده است، نقش مادر داوود را در سریال وحشی برعهده دارد. این اولین تجربه بازیگری مهری برج‌علی‌زاده است که اتفاقا خیلی هم خوب از پس نقشش برآمده است. او نقش زنی را بازی می‌کند که یک پسرش را از دست داده و حالا برای تنها پسرش یعنی داوود دنبال زن است تا سر و سامانش بدهد.
او شیرین، رک و گاهی بددهن است و در اولین تجربه‌اش جلوی دوربین خوب ظاهر میشود. هومن سیدی پیش از این هم از چهره‌های ناآشنا در آثارش بهره برده بود و حالا با حضور مهری برج‌علی‌زاده به‌عنوان یک چهره جدید در کنار بازیگران مطرحی مانند جواد عزتی و نگار جواهریان، رویکرد متفاوت خود را در انتخاب بازیگران و اعتماد به استعدادهای تازه‌وارد نشان می‌دهد.
علاوه بر اسامی بازیگرانی که نام بردیم، مهدی صباغی، تورج الوند، علیرضا ثانی‌فر و نگار الوند و خود هومن سیدی هم از دیگر بازیگران سریال وحشی به شمار می‌روند که هنوز نقش و نام شخصیت‌هایشان مشخص نیست.
نقد سریال وحشی
در سال‌های اخیر سریال‌های زیادی در ژانر درام جنایی و معمایی ساخته شد. از معروف‌ترین‌ها شاید بتوان به پوست شیر یا افعی تهران اشاره کرد که متاسفانه نتوانستند جایگاه خاصی بین مخاطبان پیدا کنند. از طرفی مجموعه‌ای هم بر اساس داستان واقعی ساخته نشده است که بتوان آن را معیار سنجشی برای مقایسه با سریال وحشی در نظر گرفت (به جز سریال گردن‌زنی ساخته‌ی سامان سالور که تا حدودی با الهام از یک جنایت واقعی بود اما باز هم اثر موفقی از آب در نیامد). اما آیا اصلا سریال وحشی نیاز به مقایسه دارد؟ به نظرم خیر. در ادامه با نقد سریال وحشی همراه باشید تا به جزییات بیشتری بپردازیم.
| مشخصات سریال وحشی | |
| کارگردان | هومن سیدی |
| نویسنده | هومن سیدی |
| بازیگران | جواد عزتی، نگار جواهریان، پانته‌آ پناهی‌ها |
| تاریخ انتشار | 1404 |
هومن سیدی نویسنده و کارگردان سریال وحشی است. سیدی کارگردان جوان و مستعد سینمای ایران است که ابتدا به‌عنوان بازیگر پا به عرصه‌ی تصویر گذاشت و بعدها با کارگردانی اولین فیلمش با عنوان آفریقا در سال 1389 راه فیلمسازی را در پیش گرفت. سیدی از همان ابتدای شروع به کارش در مقام کارگردان سبک و نگاه خود را به دنیای پیرامونش نشان داد. سبک و نگاهی که از قاب دوربینش آغاز میشود و تا موسیقی متن فیلم‌هایش ادامه پیدا می‌کند. سبک و سیاقی که بعد از هر تجربه‌ی کارگردانی رنگ و لعاب بیشتر (و بدون اغراق بهتری) به خود می‌گیرد و او را از کارگردان‌های هم‌نسلش متمایز می‌کند.
سیدی در سال 99 و با سریال قورباغه وارد دنیای شبکه‌های نمایش خانگی شد. سریال موفقی که هنوز هم به‌عنوان یکی از مجموعه‌های برتر این پلتفرم شناخته میشود و طرفداران دوآتشه دارد. قورباغه هم یک داستان جنایی و معمایی بود که تا قسمت‌های پایانی خیلی خوب پیش رفت و توانست انتظار مخاطبان را برآورده کند اما پایان ضعیفش همیشه به‌عنوان نقطه‌ی سیاهی در قاب درخشان این مجموعه موفق خودنمایی می‌کند.
حالا می‌رسیم به سریال وحشی که باز هم در ژانر جنایی و معمایی است اما بر اساس یک شخصیت و داستانی واقعی (که در مقدمه توضیح دادم). سریال وحشی خیلی خوب آغاز میشود. از همان ابتدا مجموعه‌ای از حوادث و اتفاقات زنجیروار ما را با فضای سریال و شخصیت اصلی آشنا می‌کند و نوید این را می‌دهد که در قسمت‌های آینده شاهد رخ‌دادهای کنجکاوی‌برانگیز بیشتری باشیم.
در قسمت اول با داوود اشرفی (جواد عزتی)، شغلش، شرایط زندگی و تا حدودی اخلاق و منش و شخصیتش آشنا می‌شویم و درست در آرام‌ترین و غافلگیرکننده‌ترین لحظه حادثه‌ای غیر قابل پیش‌بینی رخ می‌دهد که ما را وارد ماجرایی پیچیده می‌کند و هم‌زمان با هر پلان تمام برداشت‌های پیشین ما را از شخصیت داوود زیر سوال می‌برد. این حادثه و عکس‌العمل‌های از سر ترس داوود شاید کمی برای بالا بردن درام ماجرا کمی اغراق‌شده و غیر قابل درک به نظر برسد اما سیدی با جلوه‌های بصری چشم‌نواز و موسیقی مناسب از بار منفی این برداشت کم می‌کند.
سیدی در سریال وحشی وسواس بیشتری نسبت به قاب‌بندی‌ها و جلوه‌های بصری به خرج داده است. لانگ‌شات‌ها، استفاده از نور طبیعی و خلق فضایی عموما تاریک مخصوصا در برداشت‌هایی که به داوود مربوط میشود و عدم حرکت‌های پرتنش دوربین همه و همه به لحن سنگین داستان کمک زیادی می‌کند. البته این را هم نباید نادیده گرفت که چنین فضاسازی و ریتم کندی ما را از اصل ماجرا دور می‌کند تا جایی که ناگهان همه چیز مصنوعی به نظر می‌رسد.
نوشتن فیلمنامه‌ی سریال وحشی هم برعهده‌ی سیدی بوده. فیلمنامه تا اینجای کار هم همان سبک خاص او را در پرداختن به شخصیت‌های اصطلاحا مشکل‌دار و حاشیه‌ای دنبال می‌کند. سیدی در قلب روایتش که حول داوود اشرف می‌چرخد به پرسش‌های تلخی هم درباره مسائل اجتماعی و هویت می‌پردازد و به دنبال پاسخ این سوال است که آیا در چنین چرخه‌ی تباهی آیا امکان رسیدن به رستگاری وجود دارد؟ پاسخ این سوال را در نهایت و در قسمت پایانی سریال وحشی می‌گیریم.
درست است که برای شخصیت‌پردازی داوود تلاش زیادی صورت گرفته اما قسمت‌های زیادی هم وجود دارد که مخاطب را سردرگم به حال خود رها می‌کند و علاوه بر این توضیح یا پیش‌زمینه‌ای هم از شخصیت‌های مکمل ارائه نمی‌دهد. این هم می‌تواند نقطه قوت باشد و هم نقطه ضعف. نقطه قوت به این خاطر که برای رسیدن به چیستی و کیستی شخصیت‌ها باید تا پایان و با دقت تمام جزییات هر قسمت را زیر نظر بگیریم و نقطه ضعف از این نظر که تعلیق و ابهام بیش از حد باعث دلزدگی مخاطب کم‌حوصله میشود تا جایی که ممکن است در میانه راه آن را رها کند. اما خب به نظرم مخاطبِ کارهای سیدی باید کمی بیش از سایرین صبور باشد.
این را هم باید در نظر بگیریم که سیدی به وضوح قصد بازسازی یک روایت از پیش تعریف شده را ندارد و صرفا با الهام از یک رویداد واقعی داستانش را پیش می‌برد. داستانی که می‌تواند در عین روایتی رئالیستی، رنگی خیالی به خود بگیرد. اتفاقی که به نظرم می‌تواند نشان از پختگی و پیشرفت سیدی در نوشتن فیلمنامه داشته باشد.
یکی دیگر از نقاط قوت سریال وحشی موسیقی متن است. به باور من سیدی همیشه در انتخاب موسیقی متن فیلم‌هایش هوشمندانه و حساب‌شده عمل می‌کند و از سلیقه‌ی شخصی خود او که بگذریم در بند کلیشه‌های رایج در انتخاب موسیقی برای افزایش تعلیق، بالا بردن هیجان یا افزایش درام ماجرا نیست.
در سریال وحشی شخصیت داوود یک تم مشخص ندارد و در هر لحظه و هر ماجرا مطابق با حال و هوای شخصیت و فضا تغییر می‌کند و در تمام طول سریال در خدمت لحن تلخ و تاریک داستان است. حتی نکته‌ی مهم‌تر اینکه سیدی با انتخاب سکوت و استفاده از صدای محیط و حتی نفس‌های شخصیتش به جای موسیقی قدم بزرگ‌تری در انتقال حس ترس و اضطراب- که بخش اعظم داستان را دربرمی‌گیرد- به بیننده برمی‌دارد.
در کل سریال وحشی در این چند قسمت ابتدایی پیشرفت و پختگی سیدی را تایید می‌کند و کاملا ارزش این را دارد که هر هفته منتظر پخش قسمت جدید آن باشیم.
نقاط قوت:
- کارگردانی
- فیلمنامه
- موسیقی
نقاط ضعف:
- ابهام در شخصیت‌های فرعی
- پراکندگی لحن در برخی از اپیزودها
