چرا دانتون ابی به یک پدیده فرهنگی تبدیل شد

شکی نیست که حتی در این عصر طلایی و تازه سریال‌ها، اثری مانند دانتون ابی حرف‌های خودش را برای گفتن دارد. روایت این سریال بر یک مرد سخت از نوع تونی سوپرانو، دان دریپر یا والتر وایت متمرکز نیست. این سریال در شبکه کابلی یا در نتفلیکس و آمازون پخش نمی‌شود. خطوط داستانی دانتون ابی هیجان‌انگیز نیست، مگر اینکه وب‌سایت‌هایی را بخوانید که در آن‌ تلاش خدمتکار جوان خانه سلطنتی برای تهیه سوپ برای اولین بار، به‌عنوان خبر فوری به حساب ‌آید. با وجود همه اینها، دانتون ابی یک شاهکاراست، که در آن با نوع دیگری از روابط میان آدم‌ها، منش لردها و لیدی‌ها و پروتکل‌های پیشخدمتی در کاخ‌های انگلیس آشنا می‌شوید. دانتون ابی به پدیده‌ای تبدیل شده‌است، که بیش‌از‌حد محبوب، تحسین‌شده و استوار است و به‌نوعی در فرهنگ عامه جا افتاده‌است. به‌عبارتی دانتون ابی را نمی‌توان نادیده گرفت. این سریال تاکنون مجموعه‌ای باورنکردنی از افتخارات و جوایز را در امی و گلدن گلوب به دست آورده‌است، از جمله جایزه بهترین درام برای هر فصلی که روی آنتن رفته، به‌جز فصل اول که در بخش بهترین مینی‌سریال نامزد و برنده جایزه شده‌است.

اما به نظر شما چرا دانتون ابی با همه سریال‌ها فرق دارد و استانداردهای مخاطبانش را برای سریال دیدن تا این اندازه بالا برده‌ است؟ در اینجا ما درباره بخشی از دلایل این موفقیت صحبت می‌کنیم. اما ابتدا اگر سریال را ندیده‌اید، بهتر است بیشتر با داستان، خالقان و افتخارات دانتون ابی آشنا شوید.  

سریال

دانتون ابی

Downton Abbey

تماشای سریال دانتون ابی

معرفی سریال دانتون ابی

در سال 2010، جولیون فلوز، هنرپیشه، فیلمنامه‌نویس، کارگردان، تهیه‌کننده و سیاستمدار اهل بریتانیا، دانتون ابی را نوشت و تاثیری همیشگی روی فرهنگ سریال‌سازی و فرهنگ عامه مردم بریتانیا و امریکا گذاشت. این سریال توسط کمپانی کارنیوال فیلمز و برنامه تلویزیونی مـسترپیس تهیه شد. کارگردانان این اثر برایان پرسیوال، بن بولت، برایان کلی و اندی گدارد هستند. همچنین بازیگران محشری مانند؛ مگی اسمیت، هیو بونه‌ویل، الیزابت مک‌گاورن، میشل داکری، جسیکا براون فیندلی، لورا کارمایکل، دن استیونز، جیم کارتر، فیلیس لوگان، جوآن فروگات، راکل کسیدی، برندن کویل، راب جیمز-کولیر، آلن لیچ، رز لزلی و جیمز استرانگ در این سریال هنرنمایی می‌کنند.

دانتون ابی در دوره قبل از جنگ جهانی اول، زندگی لرد کرالی و کنتس گرانتام و خدمتکارانشان را دنبال می‌کند. لرد کرالی به همراه سه دخترش در قصر بزرگ خود دانتون ابی در شهر یورک‌شر در شمال انگلیس، سر میز صبحانه است، که یک تلگراف به دستش می‌رسد؛ کشتی تایتانیک غرق شده‌است. این شروع ماجراهایی است، که خانواده کرالی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. دانتون ابی به‌عنوان داستانی از فراز‌و‌نشیب‌های اشراف و خدمتگزاران بریتانیایی، بخش مهمی از رویدادهای تاریخی آن زمان را هم پوشش می‌دهد. جدای از رویدادهای تاریخی مهمی مانند؛ غرق شدن کشتی تایتانیک، جنگ جهانی اول، همه‌گیری جهانی آنفلوآنزای اسپانیایی در سال 1918، رسوایی مارکونی، دوره میان‌ دو جنگ و جنگ استقلال ایرلند، رسوایی سیاسی تیپات دم، انتخابات سراسری ۱۹۲۳ در بریتانیا، کشتار جلیان‌والاباغ، کودتای آبجوفروشی مونیخ، قدرت‌گرفتن طبقه کارگر جامعه در دوران میان‌دوجنگ، ورود برق، رادیو و سینما به خانه‌ها و افول اشراف بریتانیا که در این سریال بازگو می‌شوند، جزییات سبک زندگی و روابط اشراف و طبقه کارگر با ظرافت و جذابیت تمام، در این اثر به تصویر کشیده می‌شود.

 این درام برای اولین بار در تلویزیون آی‌تی‌وی بریتانیا پخش شد، اما جوایز متعدد جهانی را به‌دست آورد. در سال 2011 این اثر جایزه امی بهترین سریال درام را دریافت کرد و جولیون فلوز هم برای نویسندگی خود برنده جایزه امی شد. دانتون ابی به‌عنوان پربیننده‌ترین سریال تلویزیونی شبکه‌های آی‌تی‌وی و پی‌بی‌اس شناخته‌شده و جایگاه موفق‌ترین سریال تلویزیونی تاریخی بریتانیا را از زمان پخش سریال باری دیگر برایدزهد در سال ۱۹۸۱، از آن خود کرده‌است. پس از پخش فصل سوم دانتون ابی، این اثر یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های پخش‌شده در جهان هم شد. از دیگر افتخارات این سریال می‌توان به؛ جایزه گلدن گلوب بهترین مجموعه تلویزیونی کوتاه یا فیلم تلویزیونی، جایزه امی ساعات پربیننده برای مجموعه تلویزیونی کوتاه یا فیلم تلویزیونی و ثبت در کتاب گینس به‌عنوان تحسین‌شده‌ترین سریال بریتانیایی سال ۲۰۱۱ اشاره کرد. همچنین این سریال با ۲۷ نامزدی پس از پخش تنها دو فصل از آن، بیشترین نامزدی‌های جایزه امی ساعات پربیننده را در میان تمامی سریال‌های تلویزیونی سراسر جهان به‌دست آورده‌است. شش فصل دانتون ابی در سال 2015 به پایان رسید، اما جولیون فلوز فیلمنامه‌های دو فیلم بلند را در سال‌های 2019 و 2022 را نوشت و دنباله زندگی همان شخصیت‌ها توسط کارگردانان مختلف به‌تصویر کشیده‌شد.

فیلم

دانتون ابی عصر جدید

Downton Abbey: A New Era

تماشای فیلم دانتون ابی عصر جدید

نمایشی از زندگی اشرافی که حتی در اوج بحران اقتصادی، محبوب بود

دانتون ابی فقط پربیننده‌ترین سریال در تاریخ 45 ساله شبکه پی‌بی‌اس نیست. البته که این اثر از هر نظر یک سریال همه‌پسند محسوب می‌شود، اما پربیننده‌ترین، حق‌مطلب را ادا نمی‌کند. پخش فصل ششم این سریال در ماه ژانویه سال 2015، 9.9 میلیون بیننده جذب کرد، که این روزها برای بیشتر سریال‌ها یک عدد غبطه‌برانگیز است. برای مقایسه باید بدانید که تعداد بینندگان قسمت‌های پایانی سریال بریکینگ بد 10.3 میلیون و همین آمار برای مدمن 4.6 میلیون بوده‌است. اگر تعداد ادای احترام و تقلیدهایی که از یک برنامه تلویزیونی الهام می‌گیرد بازتابی از تأثیر آن باشد و می‌توانیم استدلال کنیم که اینطور است، لازم نیست خیلی به دنبال آن باشید تا ببینید حماسه جولین فلوز تا چه اندازه بزرگ است. ردپای این سریال در آثاری مانند؛ پارک‌ها و تفریحات، 30 راک، بروکلین نه نه، آشنایی با مادر، سمی استریت، دوره‌ای دیگر، سنترال پارک، پخش زنده شنبه‌شب و آخرشب با جیمی فالون دیده می‌شود. همچنین در فیلم‌هایی مانند مردآهنی 3 و فاجعه اسف‌بار به این سریال اشاره می‌شود. ساخت دنباله‌های دیگر برای شش فصل دانتون ابی به همه فهماند که این سریال تا چه اندازه محبوب و مهم است، حتی لبران جیمز، بسکتبالیست، بازیگر و صداپیشه معروف امریکایی از تماشای این سریال صحبت کرده‌است.

اما چرا؟ چه چیزی در این سریال وجود دارد که به آن چنان جذابیت فرهنگی می‌بخشد؟ زمانی که نویسندگان جویای نام به رابطه داونتون ابی با زمان و مکانش فکر می‌کنند، شکی نیست که متوجه این واقعیت می‌شوند، که در سال 2010 در بریتانیا و 2011 در ایالات‌متحده عرضه شده‌است، زمانی که ملت این کشورها در حال پشت سر گذاشتن آثار بحران مالی جهانی سال 2007 ریشه بوده‌اند. این دورانی بود که عموم مردم باید کمترین علاقه ممکن را به تماشای برخورد ثروتمندان با مشکلات افراد فقیر می‌داشتند. با این حال، دانتون ابی دل مخاطبان را به‌دست آورد. شخصیت‌های این سریال افراد ثروتمندی نیستند که ما به طور موجه از آنها بدمان بیاید. لرد و لیدی گرانتام، خانواده، و همتایان اجتماعی آن‌ها گاهی بی‌خبر یا احمق هستند یا آنقدر در امتیازات سفیدپوستی خود غرقند، که لحظات درام را به کمدی تبدیل می‌کنند. اما سریال ما را دعوت می‌کند تا با آنها همدلی کنیم، به همان میزان که از ما خواسته می‌شود، با شخصیت‌های طبقه کارگر که در طبقه پایین کاخ دانتون ابی زحمت می‌کشند، همدل باشیم.

• 10 سریال گانگستری تماشایی که بر اساس داستان واقعی ساخته شدند
• 6 سریال درام کره‌ای که به زودی منتشر می‌شوند
• 12 مینی‌ سریال برتر HBO که باید تماشا کنید؛ از چرنوبیل تا جوخه برادران

تصور خوشایند اما نادرست از بین رفتن شکاف بین فقیر و غنی

بدون شک شادنفرود برای بیشتر بینندگان عامل و انگیزه تماشای این سریال نیست. اگر نمی‌دانید، شادنفرود یک کلمه آلمانی به معنای خوشحال شدن از ناراحتی دیگران است. با این اوصاف، اگرچه این سریال بارها به ما یادآوری می‌کند که جامعه اشرافی بریتانیا در حال از هم پاشیدن است و زندگی در دانتون در حال تغییر است، هرگز احساس نمی‌کنیم که خطری محسوس و فوری برای نظم اجتماعی یا معیشت کرالی‌ها وجود داشته باشد، و به نظر نمی‌رسد این شرایط در جامعه آنها تغییری ایجاد کند، هرچند آینده دانتون را نخواهیم‌دید. همانطور که رابرت درباره املاک خانواده در یکی از دیالوگ‌های مهم‌ در پایان سریال می‌گوید: «ما هرگز نمی‌دانیم چه چیزی سر راهمان است. هیچ‌کس نمی‌داند. اما من می‌توانم بگویم که ما شانس زیادی داریم». اگر خطوط داستانی این اثر گاهی‌اوقات به سطح زیرزمین می‌رسد، تجربه کلی از نمایش همچنان آدم‌هایی با پاپیون سیاه را در خاطر ماندگار می‌کند. با این وجود از تماشای رنج احتمالی آدم‌های دانتون ابی هیچ لذتی نصیب کسی نمی‌شود، زیرا به نظر نمی‌رسد که هرگز درد و رنجی برای آنها واقعی باشد

در هر صورت، دانتون ابی ما را قادر می‌سازد تا با تماشای چگونگی همزیستی فقیر و غنی زیر یک سقف، درباره شکاف گسترده‌تر قرن بیست‌و‌یکم بین این دو قشر احساس بهتری داشته‌باشیم. با استثناهای گاه و بی‌گاه، این سریال با جذاب‌ترین دستکش‌های سفید در اوایل قرن بیستم، جامعه بریتانیایی را مدیریت کرده و شرایط کار را که برای همه  چالش‌برانگیز است، برای بسیاری از آشپزها، پیشخدمت‌ها و خدمتکارانی که در آن زمان زندگی و کار می‌کردند، طاقت‌فرسا یا تحقیرکننده نمی‌کند. با اینکه شکی در تفاوت جایگاه خانم هیوز و لیدی گرنتام نیست، اما روابط بین طبقات به آرامی به پیوندهای عاطفی بین افراد تبدیل می‌شود. تحولات شخصیت و سبک زندگی تام برانسون و تصویر خیره‌کننده آنا بیتس با خوشحالی در تخت مجلل بانویی که به او خدمت می‌کند، نشان می‌دهد که حداقل در سطح ناخودآگاه، تماشای دانتون ابی این تصور خوشایند اما نادرست را تقویت می‌کند، که شکاف بین ثروتمند و نیازمند زیاد نیست، حتی اگر همه آن شام‌های مفصل و محیط‌های شیک، به وضوح خلاف آن را بیان کنند.

قدرت میل به آزادی که به‌هرحال چارچوب‌های دست‌وپاگیر را می‌شکند

محبوبیت دانتون ابی را می‌توان در یک ویژگی دیگر آن هم توضیح داد و آن شکاف دیگری است که ایجاد کرده‌است. دانتون ابی مملو از کشمکش‌های عاشقانه پشت درهای بسته، باج‌گیری‌های افسارگسیخته، اسرار قتل، خیانت‌ها، عروس‌های رهاشده در محراب و مرگ‌های غم‌انگیز و تکان‌دهنده است. اما چون دانتون ابی بریتانیایی است، و به‌عنوان اثری هنری با استانداردهای بالا و بازی‌های خوب محسوب می‌شود، هیچ چیز دربرابر ارزش زندگی به چشم نمی‌آید. البته باید دیالوگ‌های مگی اسمیت را هم که شما را به فکر فرومی‌برد، در نظر بگیرید. انگار میل به آزادی آنقدر قدرت دارد که هر چارچوبی را بشکند و از سر راه بردارد. دانتون ابی این را نشان می‌دهد که پایبند بودن به چارچوب‌های دست‌وپاگیر و نادیده گرفتن آزادی‌های فردی و اجتماعی، به جنایت‌های بزرگی تبدیل می‌شود، که حتی باوجود قدرت ثروت و اشرافیت در ناچیز شمردن آن، تاثیر خود را دارد.

مجموعه‌ای از جنس آثار هنری کلاسیک

تماشای این نمایش بدون تمسخر پوچ بودن بعضی اصول بریتانیایی بودن اغلب غیرممکن است. و درست همان زمانی که شما آماده هستید درباره اینکه چقدر احمقانه است که توماس و اوبراین بر سر گم شدن چند پیراهن ساده علیه همدیگر توطئه می‌کنند هشتک بزنید، از بی‌دفاع بودن و آسیب‌پذیری‌ توماس تحت‌تاثیر قرار می‌گیرید. یا وقتی جوان فروگات در نقش آنا به خاطر یکی از بی‌عدالتی‌های بی‌شمار زندگی‌اش گریه می‌کند، متوجه می‌شوید که چقدر به این شخصیت‌ها اهمیت می‌دهید و دوست دارید دانتون ابی را همیشه ثروتمند و باسروسامان ببنید. حداقل تا زمانی که کارسون دوباره درباره چیزی احمقانه دست و پا بزند، از تمسخر مصون می‌ماند. با این وجود، شاید میلیون‌ها نفر به دلیل ساده‌تری دانتون ابی را بسیار پیگیرانه تماشا می‌کنند. حتی باوجود اینکه تلویزیون سریع‌تر از فناوری‌ که خانم پت‌مور را مجبور به استفاده از توستر کرد، تغییر می‌کند، همیشه جایی برای آثار کلاسیک وجود دارد. رمان‌های جین آستن هرگز از مد نمی‌افتند. درست مانند مجموعه آنتولوژی مسترپیس ایالات‌متحده که از سال 1971 تا کنون مورداستقبال است، یا درام‌های پرطرفدار و آثار هنری بریتانیایی که در آن‌ها زنان پیشانی‌بندهای جواهری می‌بندند. دانتون ابی دارای ویژگی‌های کلاسیک است و یک حماسه خانوادگی محسوب می‌شود، که در یک زمان خاص اتفاق می‌افتد، و درعین‌حال محدود به زمان نیست. اگرچه این سریال باشکوه، دیوانه‌کننده و تماشایی به تازگی پخش خود را به پایان رسانده‌است، بدون شک همیشه جذابیت خود را حفظ خواهدکرد. این سریال درست مانند خود دانتون ابی، هرگز نخواهد مرد.

نمایشی که در هر قالبی می‌نشیند

از بسیاری جهات، دانتون ابی برای همه نسل‌ها جذاب و تماشایی است. برای مثال نسل‌هایی که این سریال‌ را در تلوزیون‌ دیده‌اند، از تماشای این اثر در یک نمایشگر باکیفیت و در قالب برنامه تلوزیونی زمان‌بندی‌شده لذت می‌برند. اما نسل‌هایی هم که از نمایشگرهای کوچک‌تر و پلتفرم‌های جدید برای تماشای این سریال استفاده می‌کنند، از تماشای آن لذت خواهندبرد.