قسمتهای ماندگار: «هاردهوم» از سریال بازی تاج و تخت
زمهریر...
به طور کلی، فصل پنجم از سریال بازی تاجوتخت (Game of Thrones) یکی از تماشاییترین و کاملترین فصلهای این سریال محبوب و تماشایی است. در این فصل بود که مشخص شد دیوید بنیاف و دی. بی. وایس، خالقان اصلی سریال، کمکم به دنبال فاصله گرفتن از کتابهای جرج مارتین هستند و میخواهند عناصر داستانی تازهای به این سریال اضافه کنند. آن موقع هنوز کسی خبر نداشت که این رویکرد تازه در فصلهای بعدی و مخصوصا فصل آخر، به چه فاجعهای ختم میشود! چون در فصل پنجم و ششم، این تغییرات بسیار هوشمندانه به نظر میرسیدند. اما نقطه اوج این تغییرات تازه، بدون تردید قسمت هشتم از فصل پنجم به نام «هاردهوم» بود، قسمتی که به یکی از ماندگارترین قسمتهای این سریال تبدیل شد و مورد تحسین همهجانبه قرار گرفت.
همچون دیگر قسمتهای سریال «بازی تاجوتخت»، در «هاردهوم» هم اتفاقات موازی زیادی رخ میدهد. در سرزمین پادشاهی، سرسی همچنان در زندان است و از اعتراف کردن سر باز میزند. در وینترفل، ریک و سانسا با هم دیدار میکنند و ریک اسرار تازهای برای او آشکار میکند. در میرین، تیریون میخواهد دنریس را راضی کند که از جان جورا بگذرد. اما مهمترین اتفاق این قسمت در اواخر آن رخ میدهد. جایی که جان اسنو و تورموند به هاردهوم میروند تا با وحشیهای کینهجو مذاکره کنند. جان به آنها پیشنهاد میدهد که اگر در نبرد با وایتواکرها به آنها کمک کنند، میتوانند در سرزمینهای جنوب دیوار زندگی کنند و زندگی باثباتی داشته باشند. وحشیها به رهبری کارسی چنین شرطی را میپذیرند. در حالی که جان اسنو و تورموند و بقیه یارانشان میخواهند از آنجا بروند، به یکباره ارتش وایتواکرها از راه میرسند و همهچیز بهم میریزد.
بررسی قسمت «هاردهوم» از سریال «بازی تاجوتخت»
مهمترین ویژگی قسمت «هاردهوم» این است که یک مقدمه بسیار طولانی پشت سر خود دارد. ما از همان فصل اول سریال با وایتواکرهای ترسناک آشنا میشویم. میدانیم موجودات بسیار قدرتمند و آخرالزمانی هستند که آنسوی دیوار قرار دارند و میخواهند با حمله به این سوی دیوار، کل وستروس را تصاحب کنند. تقریبا از همان فصل اول انتظار چنین قسمتی را میکشیم، انتظار روزی را که وایتواکرها بالاخره با انسانها مواجه شوند و نبردی بینشان سر بگیرد. و در طول این مقدمه طولانی، سوالات زیادی ذهن ما را مشغول میکنند: آیا وایتواکرها به آن اندازه که فکر میکنیم ترسناک هستند؟ آیا انسانها واقعا شانسی در مقابل این موجودات هولناک دارند؟ جان اسنو هم هنگام مذاکره با وحشیها، تنور این آتش را تندتر میکند. به آنها میگوید که الان دیگر هر نوع دشمنی و کینه باید کنار گذشته شود، چرا که دغدغه اصلی، بقاء است. به آنها میگوید که تنها با اتحاد میتوان بشر را از انقراض حتمی نجات داد.
در قسمت «هاردهوم» آن ترس و وحشت پنهان و بعیدی که از وایتواکرها در ذهن داشتیم، به یک واقعیت عریان تبدیل شود. از این قسمت به بعد این ترس و وحشت دوچندان میشود. حالا دیگر میدانیم وایتواکرها حتی از آن چیزی که فکر میکردیم هم ترسناکتر هستند، و واقعا یک آخرالزمان اجتنابناپذیر در راه است!
مهمترین ویژگی این قسمت این است که اصلا انتظار وقوع یک نبرد را نداریم. تصور میکنیم این قسمت هم بخشی از آن مقدمه طولانی است که در طول این پنج فصل ادامه داشته است. اما از آنجا که «بازی تاجوتخت» همیشه با غافلگیریهای شوکآور، مخاطب را میخکوب میکند، در پایان این قسمت هم به یکباره وایتواکرها سر میرسند و به قتلعام وحشیها میپردازند. این غافلگیری کارکرد دوگانه را دارد. جدا از اینکه مخاطب را شوکه و میخکوب میکند و جذابیت داستان را دوچندان میکند، از طرفی وحشیهای ساکن هاردهوم را هم شوکه میکند. به یکباره آن آخرالزمانی که همه از آن میترسیدند، از راه میرسد. آن ترس و وحشتی که تا اینجا دور از دسترس به نظر میرسید، حال پیش چشم ما قرار میگیرد.
به لطف کارگردانی فوقالعاده میگل سپاچنیک و فیلمنامه هوشمندانه، قسمت «هاردهوم» خیلی خوب موفق میشود در حد انتظار عمل کند. همین ویژگیها باعث میشود آن ترس و وحشت پنهان و بعیدی که از وایتواکرها در ذهن داشتیم، به یک واقعیت عریان تبدیل شود. از این قسمت به بعد این ترس و وحشت دوچندان میشود. حالا دیگر میدانیم وایتواکرها حتی از آن چیزی که فکر میکردیم هم ترسناکتر هستند، و واقعا یک آخرالزمان اجتنابناپذیر در راه است! آن اتفاق پایانی هم این قسمت هم همهچیز را هولناکتر میکند. زمانی که شاه شب تمام وحشیهایی که کشتهاند را دوباره تحت عنوان وایتواکر زنده میکند. جان اسنو و یارانش به یک واقعیت جدید پی میبرند، این که هرکسی که کشته میشود، به یک نیروی تازه برای ارتش شاه شب تبدیل میشود.
این قسمت همچنین فرصتی برای هنرنمایی جان اسنو، قهرمان داستان هم هست. او که به خوبی متوجه شده وایتواکرها در حال حاضر مهمترین خطر دنیای وستروس هستند، همیشه به دنبال اتحاد با نیروهای دیگر و مقابله با آنها است. و بعد از یورش وایتواکرها، او خیلی سریع به نبرد با آنها میپردازد و با شجاعت تمام، یکی از فرماندهان شاه شب را از بین میبرد. همین نبرد یک راز مهم را برای او آشکار میکند. این که شمشیر والرینی او هم توانایی از بین بردن وایتواکرها را دارد، و دستکم بخشی از راهحل مبارزه با وایتواکرها برای او آشکار میشود.
«هاردهوم» از نظر کارگردانی هم بینقص و تماشایی است. صحنه هجوم وایتواکرها به هاردهوم و مبارزه جان اسنو با با یکی از فرماندهان شاه شب، حالا دیگر به یکی از صحنههای کلاسیک این سریال تبدیل شده است. همانطور که در ابتدا هم اشاره شد، در فصل پنجم سازندگان سریال کمکم مسیر خود را از کتابهای مارتین جدا کردند. نکته جالب این است که صحنه هجوم وایتواکرها به هاردهوم اصلا در کتاب وجود ندارد و ایده خود بنیاف و وایس بوده است (در اصل در کتاب تنها اشارهای به آن میشود، هیچوقت جزئیات مفصلی از آن مطرح نمیشود). این نکته نشان میدهد بنیاف و وایس، دستکم در فصلهای ابتدایی سریال، چه شناخت خوبی از دنیای کتابهای جرج مارتین و جهانبینی او داشتند، در این حد که میتوانستند خطوط داستانی جدیدی اضافه کنند، بدون این که به ساختار اصلی خدشهای وارد شود. این نکته همچنین یک جنبه تلخ هم دارد، این که در دو، سه فصل پایانی (به ویژه فصل آخر)، دیگر خبری از این وسواس نبود و با یک داستان سرسری و سرهم بندی شده، تنها به دنبال به پایان رساندن داستان بودند. اگر همان وسواس فصلهای ابتدایی در چند فصل آخر هم حفظ میشد، بدون شک با یکی از کاملترین سریالهای تاریخ طرف بودیم.
جالب این است که نبرد هاردهوم ابتدا قرار بود یک نبرد کوچک باشد. اما بعد از بازنویسی، خالقان سریال به این نتیجه رسیدند که این صحنه ظرفیت تبدیل شدن به یک نبرد ماندگار را دارد. به همین دلیل با تایید شبکه اچبیاو، بودجه این قسمت افزایش یافت. اما هنگام تولید، مسئولان جلوههای ویژه به سران شبکه خبر دادند که بودجه در نظر گرفته به پایان رسیده و بودجه بیشتری نیاز دارند! فیلمبرداری صحنه نبرد هاردهوم حدود چهار هفته طول کشید و آنطور که بازیگران فیلم اعلام کردند، یکی از سختترین صحنههای فیلمبرداری کل سریال هم بوده است. میگل سپاچنیک، کارگردان این قسمت، بعدا در مصاحبهای اعلام کرد که فیلم «آروارهها» (استیون اسپیلبرگ – ۱۹۷۵)، منبع الهام اصلی او برای کارگردانی نبرد هاردهوم بوده است، چرا که دوست داشته همچون کوسه فیلم اسپیلبرگ، وایتواکرها هم نمود ترسناکی داشته باشند و تنها با یک صحنه اکشن طرف نباشیم.
قسمت «هاردهوم» به خاطر صحنه نبرد تماشایی خود، مورد استقبال گسترده منتقدان و مخاطبان قرار گرفت. جسارت سازندگان در خلق یک صحنه نبرد تماشایی و بازی فوقالعاده بازیگران، چیزی بود که بیشتر از همه مورد توجه قرار گرفت. این قسمت هنگام پخش، ۷ میلیون مخاطب در آمریکا داشت و در مراسم جوائز امی، در شش رشته نامزد شد. در بریتانیا هم جزو پربینندهترین قسمتهای پخش شده از سریال «بازی تاجوتخت» بود. اما «هاردهوم» تازه چند سال بعد بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفت. کارگردانی پر فراز و فرود و ریتم تماشایی صحنه مبارزه، همچنان نفسگیر و جذاب است و مخاطبان نسل جدید را هم جذب خود میکند.
مشخصات سریال بازی تاج و تخت | |
خالق | دیوید بنیاف، دی. بی. وایس |
شبکه پخش کننده | HBO |
بازیگران | کیت هرینگتون، لنا هیدی، پیتر دینکلیج، امیلیا کلارک |
تاریخ انتشار فصل اول | ۲۰۱۱ |